نام پژوهشگر: علی المدرسی
ناهید متولی زاده نایینی محمد حسین رامشت
بررسی آب های زیرزمینی از جمله کارها و پروژه های بنیادین طرح ریزی و برنامه نویسی توسعه در هر منطقه می باشد. کشور ایران به دلیل قرارگیری در منطقه بیابانی همواره با کمبود منابع آب سطحی مواجه بوده است. ایرانیان باستان راهکار مواجه با چنین مشکلاتی را در استفاده از منابع آب زیرزمینی جست و جو نموده اند و راهکارهایی همچون کاریز و چاه را ابداع نمودند. بررسی و تحلیل آب های زیرزمینی در ایران و خصوصاً منطقه مورد مطالعه که منطقه خشک تا نیمه خشک می باشد از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. هدف از این پژوهش بررسی امکان تأثیرگذاری گنبد نمکی قم واقع در 20 کیلومتری شمال غربی شهر قم بر روی آب های زیرزمینی می باشد. اطلاع از تأثیر گذاری این گنبد نمکی،می تواند برنامه ریزان منطقه ای و شهری را در طرح های برنامه ریزی کمک شایانی نماید. برای آزمودن فرضیه تأثیر گذاری این گنبد نمکی بر آب های زیر زمینی منطقه شهری قم از اطلاعات چاههای آب که در منطقه حفر شده استفاده گردید. همچنین از اطلاعات دبی،شوری، سطح ایستابی و برخی از پارامترهای آنالیز شیمیایی آب ، اطلاعات ایستگاههای هوشناسی و هیدرومتری برای تکمیل مباحث اقلیمی و هیدرولوژی سطحی استفاده شد. به منظور تحلیل زمین شناسی و ژئومورفولوژی از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی با مقیاس 1:50000 و 1:100000 استفاده گردید. برای آزمودن فرضیات و دسترسی به نتایج مطلوب از سه نوع تحلیل استفاده گردید. ابتدا با بررسی وضعیت اقلیمی منطقه این نتیجه حاصل گردید که دمای بسیار بالا در بیشتر اوقات سال به همراه بارش بسیار نازل و اتفاقی در کنار شرایط تبخیر بالا در طول سال شرایط ایجاد پدیده آبشویی املاح و رسوبات و زه آب های شور از گنبد نمکی را رد نمود. بررسی های مورفولوژیک از منطقه نشان دهنده وجود یک تیغه توپوگرافیک بین گنبد نمکی قم و شهر قم از تأثیر املاح و زه آب های شور به رسوبات آبرفتی مخروط افکنه قم جلوگیری می نماید. علاوه بر تیغه توپوگرافیک مذکور جهت زهکشی سطحی و زیر سطحی از خط الرأس همین تیغه معکوس شده و خلاف جهت یکدیگر حرکت می نماید و در نتیجه از انتشار رسوبات شور گنبد به مخروط افکنه قم جلوگیری می نماید. بررسی های ساختاری زمین شناسی در منطقه به کمک مقاطع زمین شناسی و رسوبی حکایت از قرارگیری گنبد نمکی قم در یک سیستم تاقدیسی فرسوده بوده که جهت شکستگی تاق و نحوه قرارگیری آن آب های ورودی و سطحی را به سمت خارج از منطقه هدایت نموده و از انتقال و اختلاط رسوبات نمکی و شور گنبد به منطقه قم جلوگیری می نماید.
مجتبی حمیدی بهشتی سعید صادقیان
با پرتاب سه ماهواره geoeye-1، worldview-1، worldview-2، نسل قدرتمندی از ماهواره هایی با توان تفکیک بالا به دنیا معرفی شدند. با بررسی قابلیت های این ماهواره ها که جزء ماهواره های با توان تفکیک زیر 1 متر محسوب می شوندکاربردهای سنجش از دور به حوزه های وسیعتری گسترش یافت. یکی از این کاربردها تهیه نقشه های بزرگ مقیاس از این تصاویراست. به دلیل پتانسیل بالای تصاویر ماهواره ای ازدیدگاه علوم ژئوماتیک، روند تولید و بازنگری نقشه ها به صورت روزافزونی به سوی استفاده از تصاویر ماهواره ای سوق داده شده است. دقت های مسطحاتی و ارتفاعی تئوریک برای هر تصویر ماهواره ای، با درنظر گرفتن اطلاعات ماهواره مورد نظر و استفاده ازیک سری فرمو لهای تجربی، محاسبه می شوند. این دقت های تئوریک به صورت اولیه می تواند نوع مقیاس نقشه ای را که می توان با استفاده از این تصاویرتهیه کردتعیین نمود. در این تحقیق یک زوج تصویر از ماهوارهworldview-2، اخذ شده که توسط شرکت digital globe به صورت استریو با قدرت تفکیک مکانی نیم متردر حالت pan sharpened ازمنطقه مورد مطالعه در استان مازندران مورد استفاده قرار گرفته است. دراین مطالعه بااستفاده از روش های مختلف مدلسازی به تصحیح هندسی تصویر ماهواره ای2worldview-پرداخته وبا دراختیار داشتن57 نقطه کنترل زمینی (که ازنقشه های، برداری 1:1000 تهیه شده از عکسهای هوایی منطقه مورد مطالعه می باشد) واستفاده از نقاط مستقل چک و ترکیبات مختلف آنها، جهت بررسی مدلهای ریاضی چندجمله ای، رشنال، tpsوrpcپرداخته، نهایتا به مقایسه نتایج عددی چهار مدل هندسی تصویر ماهواره ای2 worldview- با کمک جداول و نمودارها گردید، که ازبین مدلهای مذکور، ترکیب دوازدهم (11-46) نقاط کنترل و چک مدلrpc با دقت مسطحاتی (دقت نقاط چک) بالایی در حدود32 سانتی متر ودقت ارتفاعی(دقت نقاط چک) قابل قبول در حدود 37 سانتی متر مترارائه گردید. نتایج گویای این مطلب بود که تصحیح هندسی تصویر با روشهای مدلrpc پاسخگوی دقت مسطحاتی وارتفاعی مورد نیاز درتهیه و بازنگری نقشه های توپوگرافی 1:2000 هستند. همچنین بیشتر عوارض موجود در زوج تصویر مذکور هم قابلیت رویت و هم قابلیت تشخیص هستند. درادامه تحقیق قابلیت تهیه نقشه توپوگرافی اززوج تصویر ماهواره2worldview-در حالت pan sharpened مورد بررسی قرارگرفت وبا توجه به بررسی توانایی تصویر ماهواره2worldview- در تشخیص و تعیین عوارضی معلوم شدجواب گوی در تهیه نقشه های توپوگرافی 1:5000بدون نیاز به عملیات کنترل و تکمیل زمینی می باشد ولی در تهیه نقشه های توپوگرافی 1:2000در مورد تعداد اندکی عوارض خطی و نقطه ای مانند چاه، دریچه،خط لوله، سیم خاردارو غیره احتیاج به عملیات کنترل و تکمیل زمینی می باشد. ضمنا مشکلات تشخیص عوارض در مرحله ترسیم و کارتوگرافی نه تنها مربوط به تصویر ماهواره worldview-2 نمی باشد بلکه این مشکل در مورد عکس های هوایی البته با شدت کمتری نیز مطرح بوده، که با کمک عکس های گویا قابل حل شدن می باشد، همچنین به علت وضوح کمتر تصویر ماهواره worldview-2نسبت به عکس های هوایی درمرحله ترسیم نیاز به عامل ماهر و با تجربه احساس می شود. درادامه تحقیق به بررسی دقت نقشه تصویری و مدل ارتفاعی زمین حاصل ازتصویر ماهوارهworldview-2با استفاده ازتعدادی نقاط کنترل (که ازنقشه های، برداری1:1000تهیه شده از عکسهای هوایی منطقه مورد مطالعه می باشد) وارزیابی آنها با استفاده از نقاط چک حاصل ازتصویر ماهواره worldview-2و همچنین بررسی نقشه های کاداستر شهری و زراعی پرداخته ایم.
الهام عبدللهی علی المدرسی
منطقه ویژه ی گردشگری سبز چشمه واقع در استان چهارمحال و بختیاری و در 45 کیلومتری مرکز این استان واقع می باشد. از آنجا که طرح منطقه ی ویژه گردشگری شیدا یک طرح گردشگری می باشد، شعاع عملکرد آن فراتر از منطقه و حتی در سطح ملی خواهد بود اما با توجه به اینکه این منطقه از لحاظ مسافت کوتاه ترین فاصله را با بخش بن دارد و از آنجایی که بیشترین منفعت اقتصادی طرح متوجه مردم این بخش می باشد، بنابراین محدوده مطالعاتی این پژوهش بخش بن در نظر گرفته شده است. در این تحقیق سعی گردیده که ابتدا به بررسی برخی از اثرات مثبت و منفی طرح گردشگری سبز چشمه بر بخش بن پرداخته و سپس باارزیابی و توانسنجی استان در جذب گردشگر متمرکز و با رتبه بندی میزان توجه سرمایه-گذار به این کانون ها به ارائه راهکاری جهت ارتقاء اقتصاد شهری در استان پرداخته شود. روش کار در بخش اول تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده با ابزار پرسشنامه و نظرات شهروندان و کارشناسان بخش گردشگری و شاغلین این طرح به وسیله ی آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون به وسیله نرم افزار spss می باشد. در بخش دوم این پژوهش با استفاده از داده ها واطلاعات جمع آوری شده از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی و... مبادرت به شناخت و تبیین موقعیت مکانی- فضایی کانون های گردشگری استان در هریک از پهنه ها و محورهای توریستی گردید و سپس به ارزیابی و توان سنجی سرزمین(قلمرو تحقیق) در جذب گردشگر متمرکز (موجود و مستعد) با کمک نرم افزار arc gis و اولویت بندی کانون های گردشگری استان جهت سرمایه گذاری به وسیله آزمون z score پرداخته شد، نتایج حاکی از آن است که اولویت بندی سرمایه گذاری در کانو های گردشگری استان را می توان به عنوان راهکاری برای ارتقاء اقتصادی استان مد نظر قرار داد.
محمدصادق حبیب زاده هریس علی المدرسی
فرونشست پدیده ای مرفولوژیک است که در صورت تأثیر در یک منطقه می تواند باعث ایجاد خسارات فراوانی به راه های ارتباطی جاده ای و ریلی، آسیب به ساختمان ها، پل ها و تونل ها و آسیب به زمین های کشاورزی (کاهش تخلخل و ایجاد تراکم) شود. این پدیده در اثر عوامل مختلفی از قبیل: تکتونیک، برداشت از ذخایر زیر زمینی، انجام برخی از فعالیت های عمرانی مانند حفر تونل و انحلال سنگ بستر به وجود می آید. فرونشست به خودی خود یک مخاطره مهم است و همزمانی آن با مخاطرات دیگر از قبیل زلزله و سیل یک حادثه نچندان مخرب را تبدیل به یک فاجعه می کند. یکی از مناسب ترین روشهای شناسایی پدیده فرونشست استفاده از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری(d-insar) می باشد. این روش ویژگی های برتری از نظر هزینه، دقت، وسعت منطقه مورد مطالعه و زمان انجام نسبت به سایر روشهای آشکار سازی می باشد و می تواند برآورد دقیقی از منطقه ارائه کند. برای انجام این تحقیق، منطقه شهریار در بازه زمانی بین 7 / 3 / 2006 - 7 / 9 / 2010 مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی فرونشست از داده های sar مربوط به سنجنده asar که در c باند تهیه شده استفاده شده است. وجود پوشش گیاهی در منطقه باعث کاهش میزان همدوستی در تداخل نگارها شده است و این مسئله بر کیفیت نقشه های فرونشست تأثیر گذار بوده است. در بازه زمانی 2006/03/07 تا 7 / 11 / 2006 که بازه ای 240 روزه است میزان فرونشست میانگین به ازای هر روز 0/036 سانتی متر، در بازه زمانی 27 / 3 / 2007 تا 14 / 8 / 2007 که بازه ای 136 روزه است میزان فرونشست میانگین به ازای هر روز 0/04 سانتی متر، در بازه زمانی 20 / 5 / 2008 تا 9 / 6 / 2009 که بازه ای 386 روزه است میزان فرونشست میانگین به ازای هر روز 0/027 سانتی متر، در بازه زمانی 1 / 12 / 2009 تا 20 / 4 / 2010 که بازه ای 141 روزه است میزان فرونشست میانگین به ازای هر روز 0/042 سانتی متر، در بازه زمانی 29 / 6 / 2010 تا 7 / 9 / 2010 که بازه ای 68 روزه است میزان فرونشست میانگین به ازای هر روز 0/048 سانتی متر است. مشخص شد در قسمت های جنوبی و شمالی که دارای مقدار کمتری از چاه های آب هستیم میزان کمتری فرونشست اتفاق افتاده است و مناطق دارای حداکثر فرونشست منطبق بر مناطق دارای حداکثر تعداد چاه های آب است و همچنین در قسمت های غربی دشت به دلیل اینکه سطح تراز آب در عمق پایین تری نسبت به قسمت های شرقی قرار دارد نیروی وارد شده در اثر وزن لایه های بالایی بیشتر است به همین دلیل میزان فرونشست در قسمت های غربی از مناطق شرقی بیشتر است. بررسی اطلاعات مربوط به سطح ایستابی مشخص کرد که وجود فرونشست در منطقه همزمان با کاهش میزان سطح ایستابی است و این دو دارای ارتباط مستقیم هستند، بطوری که از زمان انجام تحقیق سطح ایستابی در حدود 3 متر افت پیدا کرده است و دارای روندی نزولی بوده است و این مسئله وجود ارتباط بین فرونشست در یک منطقه و استخراج بی رویه آب از سفره های زیر زمینی آن منطقه را بیان میکند.
سلیمان زارع مصطفی خبازی
آشکار سازی تغییرات وتهیه نقشه تغییرات ساحلی، یکی از نیاز های اساسی مطالعات و طرحها برای برنامه ریزان محیطی ومنطقه ای به شمار می رود. در این راستا دریاچه ها به عنوان اکوسیستم های بسته در روی کره زمین دارای الگو و فرم هیدرولوژیک خاص خود می باشند که شناخت این الگوها و روابط هیدرولوژیکی دریاچه ها با یکدیگر می تواند علاوه بر مشخص کردن روند گسترش یا کاهش مرزهای دریاچه ای، اتصال یا انقطاع بین آن ها نوسانات و تغییرات رژیم و بیلان آبی دریاچه ها را در طی زمان مشخص کند.از سوی دیگر در جهت مدیریت بهینه سواحل و حفاظت از محیط زیست در جهت توسعه پایدار نیازمند استخراج خطوط ساحلی و تعیین حریم و محدوده دریاچه ها هستیم. در واقع با مطالعه و پایش ترازهای آبی دریاچه ها علاوه بر آگاهی از تغییرات خطوط ساحلی می توان میزان نوسانات حجم آب دریاچه ها را مشخص کرده و سرنوشت آینده دریاچه ها را مستند سازی نمود که آیا این محیط های بسته آبی به سمت خشک شدن و اضمحلال می روند و یا اینکه آب به سمت خشکی در حال پیشروی است. دریاچه های طشک و بختگان بعنوان دومین دریاچه های بزرگ کشور از این امر مستثنی نبوده و طی سال های اخیر شاهد تغییرات مکرر در تراز آبی این دریاچه ها بوده ایم. لذا هدف اصلی این تحقیق بررسی تغییرات سطح آب دریاچه های طشک و بختگان با استفاده از تصاویر ماهواره ای و سیستم های اطلاعات جغرافیایی در یک بازه زمانی 37 ساله می باشد. بدین منظور از ابزار فیزیکی تحقیق شامل نقشه های توپوگرافی 1/25000، 1/50000 ، 1/250000 ، نقشه های زمین شناسی،dem ، تصاویر ماهواره ایmss ،etm ،etm+ ، (oli)landsat8 و irs استفاده گردید. پس از تصحیح و پردازش تصاویر ماهواره ای، نوسانهای سطح آب دریاچه در دوره های زمانی مختلف استخراج شد، مدلسازی نهایی نشان دهنده تغییرات گسترده دوره ای و پسروی دریاچه های طشک و بختگان بویژه در سال های اخیر می باشد. در مقایسه دو دریاچه مذکور دریاچه بختگان کاهش مساحت بیشتری نسبت به دریاچه طشک داشته است بطوری که دریاچه طشک 42% کاهش مساحت داشته این در حالی است که دریاچه بختگان در بازه زمانی مشخص 62% کاهش وسعت داشته است. به بیانی دیگر مساحت دو دریاچه در سال مبنا یعنی1976م. معادل 1252.2 کیلومتر مربع بوده و 37 سال بعد، این پهنه آبی به کمتر از 563.46 کیلومتر مربع کاهش یافته است. در نهایت همگام با کاهش سریع مساحت دریاچه ها روند تبدیل زمین های آبی به زمین های لم یزرع و املاح نمکی نیز تسریع یافته است.
پیام رستمی علی المدرسی
در این تحقیق به منظور تعیین تغییرات کاربری اراضی شهر یزد در بازه زمانی 1381 الی 1392 با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره ای صورت گرفته است. برای تصویر سال 1381 از سنجنده etm+ و سال 1392 از سنجنده oli-tirs استفاده گردید. بهترین ترکیب باندی از طریق شاخص oif برای هر تصویر محاسبه و مشخص گردید. محدوده مورد نظر در پنج کاربری مناطق ساخته شده، فضای سبز، جاده ها، زمین های بایر و کوه ها مشخص و به دو روش حداکثر احتمال و کمترین فاصله، طبقه بندی صورت گرفته، سپس عملیات صحت سنجی نتایج برای هر دو روش انجام گرفت، که برای روش بیشترین احتمال، به ترتیب صحت کلی برابر 0/9073 و 0/9149 و ضریب کاپای برابر 0/8875 و 0/8953 و برای روش کمترین فاصله، صحت کلی برابر 0/8732 و 0/8975 و ضریب کاپای برابر 0/8654 و 0/8813 در تصاویر etm+ سال 2000 و لندست 8 سال 2013 میباشند که نتایج قابل قبول بود. نتایج تغییرات کاربری نشان داد که بیشترین تغییرات در هر دو روش طبقه بندی مربوط به کاربری مناطق ساخته شده می باشد، بر اساس نتایج حاصل، در طول دوره 1381-1392 مناطق ساخته شده با رشد 613/45 هکتار در سال، 6748 هکتار توسعه یافتند و این حاکی از این است که بیشترین تغییرات در بین کاربری ها، از کاربری های دیگر به کاربری مناطق ساخته شده، بوده است. از بین روش های انتخاب شده در طبقه بندی، روش بیشترین احتمال دارای دقت و صحت بیشتری نسبت به روش دیگر داشته است.
بیتا شهیدی محمدحسین سرایی
این مطالعه به منظور انتخاب مکان های مناسب جهت احداث شهرک صنعتی شهرستان مهریز، از دیدگاه محیطی، اقلیمی و انسانی می پردازد. مکان گزینی صنایع از جمله مباحثی است که اگر توام با مدیریت قوی و برنامه ریزی محیطی صحیح صورت بگیرد باعث پیشرفت اقتصادی و افزایش سرمایه اجتماعی جامعه شده، از سوی دیگر آلودگی های ناشی از استقرار نا مناسب صنایع را در محیط زیست کاهش می دهد.در این تحقیق مکان یابی صنایع با استفاده از لایه های اطلاعاتی توپوگرافی، شیب، فرسایش خاک، زمین شناسی، رودخانه ها، کاربری زمین، لایه های اقلیمی و ... که حاصل تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی(نرم افزار arc gis) می باشند، مشخص شده است.پس از تهیه لایه های اطلاعاتی، استانداردهای تعیین شده از طرف سازمان محیط زیست جهت استقرار صنایع و وزن های بدست آمده از طریق مصاحبه کارشناسی، با روش وزن دهی ahp اجرا شده است. نقشه های بدست آمده حاکی از این است که؛ شهرستان مهریز با سختگیری و محدودیت های محیطی بهترین مناطق صنعتی را در قسمت های شمالی و شمال غربی مکان یابی نموده؛ لذا با توجه به تراکم جمعیت و بیکاری منطقه می توان از منطقه تعیین شده، در طرح های آتی به عنوان قطب صنعتی مناسب بهره برداری نمود.
مجید خسروی حسین کلانتری
یکی از مهمترین مسائلی که همواره مورد توجه سازمان های مسئول در مدیریت بحران قرار دارد انتخاب مکانی مناسب جهت اسکان موقت جمعیت های آسیب دیده از سوانح می باشد. بدیهی است عدم رعایت مکان گزینی صحیح ممکن است فاجعه دیگری حتی به مراتب وخیم تر از سانحه اولیه بدنبال داشته باشد. بنابراین لزوم برنامه ریزی، مدیریت و ارائه راهکارهای مناسب در استقرار اضطراری یا موقت جمعیت آسیب دیده قبل از وقوع زلزله الزامی می نماید. هدف از این تحقیق مکان یابی و ارائه روشی مناسب و کارا برای مکان یابی اسکان موقت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) می باشد. به منظور نشان دادن کارآیی الگوی کلی مکان یابی مناسب اسکان موقت پیشنهاد شده در این تحقیق، منطقه غرب شهر تهران به عنوان نمونه موردی انتخاب شده تا مکان یابی مورد نظر در سطح این منطقه صورت گیرد. جهت انتخاب مکان مناسب، ابتدا معیارهای لازم برای مکان یابی تهیه شد. این معیارها شامل دسترسی، نزدیکی به منابع آب، فاصله از گسل ها و رودخانه ها، شیب، نزدیکی به مراکز درمانی و خدماتی و امنیت می باشد. در پایان پس از تلفیق معیارهای لازم و رتبه بندی آنها، تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تاکسونومی عددی صورت گرفت و مناطق مناسب جهت اسکان موقت در منطقه غرب تهران مشخص شد. کلمات کلیدی: اسکان موقت، مکان یابی، gis، تاکسونومی عددی، منطقه غرب تهران
رقیه نجادی حسین کلانتری خلیل آباد
گردشگری صنعتی است که توسعه آن نیازمند شناخت وآگاهی کافی از مسائل و عوامل موثر اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در هر منطقه است . درواقع شناخت توان های طبیعی ، اقتصادی ، اجتماعی و غیره در هر منطقه به برنامه ریز این امکان را می دهد تا بر اساس وضع موجود و توان های منطقه ، توسعه و جهت آن را شناسایی کند. شهر باستانی شوش از مراکز تمدن قدیم، از معروفترین شهرهای دنیا، پایتخت چند هزار ساله مملکت عیلام وهمچنین پایتخت زمستانی امپراطوری هخامنشی بوده است، با توجه به ویژگی های محیطی و جاذبه های تاریخی ، جنگی ، مذهبی میتواند با مدیریت و برنامه ریزی علمی به قطب توریستی مهمی در سطح منطقه تبدیل گردد و یکی از محورهای گردشگری کشور باشد. تحلیل های حاصل از تکنیک سوات بیانگر این است که این شهر علی رغم برخورداری از ظرفیت تبدیل شدن به یک منطقه نمونه گردشگری ، دارای موانعی اساسی از جمله تعدد تصمیم گیران و مسائل مدیریتی ، کمبود زیرساخت ها و تاسیسات اقامتی و ضعف تبلیغات در راه رسیدن به این هدف می باشد. با این حال وجود زمینه اشتغال زایی ، شرایط مناسب برای توسعه گردشگری در نقاط مختلف شهرستان وقرار گیری در مسیر جاده ترانزیت تهران -خرمشهر ،مهم ترین فرصت ها، همچنین تنوع قابل ملاحظه منابع گردشگری در شهرستان ؛ وجود جاذبه های طبیعی متعدد و مستعد برای توسعه گردشگری ،وجود اماکن با ارزش تاریخی و مذهبی به عنوان نقاط قوت و جاذب در کنار تهیه طرح های گردشگری برای قطب های توریستی شهرستان ، توسعه و تقویت برنامه های تبلیغاتی و استفاده از روش های اطلاع رسانی جدید و مدرن از مهم ترین رهیافت ها به منظور توسعه صنعت گردشگری در شهرستان شوش تلقی می گردد.
علیرضا تشکری سبزوار علی المدرسی
با توجّه به رشد جمعیّت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می تواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه شهر ها و کشورها را دچار وقفه نماید.زلزله همواره به عنوان تهدیدی جدی برای سکونتگاه های انسانی مطرح بوده است. از آنجایی که پیش بینی زمان و مکان وقوع آن ممکن نیست، تنها راه مقابله با آن برنامه ریزی صحیح در راستای کاهش تلفات و خسارت های احتمالی آن می باشد. در این میان داشتن درک درست از عوامل و معیارهای موثر بر آسیب پذیری لرزه ای و نحوه برهم کنش آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. پژوهش حاضر با توجه به برخی از فاکتورهای فیزیکی آسیب¬پذیری شامل نوع سازه، کیفیت بنا، نوع نما، فاصله از مراکز امدادرسانی و فاصله از گسل به ارزیابی آسیب پذیری شهر سبزوار می پردازد تا بتواند مبنایی علمی و دقیق برای برنامه های کاهش آسیب پذیری ناشی از زلزله را فراهم آورد. با توجه به این مهم، با به کارگیری مدل ahp جهت وزندهی به فاکتورهای فوق و سیستم اطلاعات مکانی (gis) جهت همپوشانی و تهیه نقشه آسیب پذیری، نتایج ذیل حاصل شد: 34 درصد کاربری ها با آسیب¬پذیری خیلی زیاد و زیاد، 46 درصد آسیب پذیری متوسط و تنها 20 درصد با آسیب پذیری کم می باشد که این درصد کم نیز اکثراً دارای کاربری های بایر، در حال ساخت، فضای سبز و باز می باشد.
علیرضا صدیقی علی المدرسی
با توسعه و گسترش روز افزون شهرهای بزرگ در مناطق لرزه خیز آسیب پذیری آن ها در برابر لرزه های مخرب رو به افزایش است.یکی از عمده ترین فعالیت ها در راستای کاهش خطرات ناشی از زلزله و افزایش ایمنی عمومی مطالعات پهنه بندی لرزه ای مناطق شهری است که بایستی در مقیاس مناسب و مطلوب صورت پذیرد. روشmadmچیست؟ تصمیم گیریچندشاخصهیاmultiple attribute decision makingوبهاختصارmadmشاخهایازتصمیمگیریچندمعیارهمیباشد. ایننوعازتصمیمگیریشاملمدلهاوروشهاییمیباشدکهخودبهدودستهیمدلهایجبرانیومدلهایغیرجبرانیتقسیممیگردد.دراکثرمواردتصمیم گیریهاوقتیمطلوباستکهتصمیم گیریبراساسچندینمعیاریاشاخصباشد. معیارهاممکناستکمییاکیفیباشند. درروشهایتصمیم گیریچندمعیارهبهجایاستفادهازیکمعیارسنجشبهینگیازچندمعیارسنجشاستفادهمیشود. مدلهایتصمیمگیریچندمعیاره (mcdm) بهدودسته یعمدهمدلهایچندهدفهmodmومدلهایچندشاخصهmadmتقسیممی شود. درحالتکلیمدل هایچندهدفهبهمنظورطراحیومدل هایچندمعیارهبهمنظورانتخابگزینهبرترمورداستفادهقرارمی گیرند. تفاوتاصلیمدل هایتصمیم گیریچندهدفهبامدلهایتصمیم گیریچندمعیارهآناستکهاولیدرفضایتصمیم گیریپیوستهودومیبرفضایتصمیم گیریگسستهتعریفمی گردند.از این میان روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) یا analytical hierarchy process بیش از سایر روش ها در علم مدیریت مورد استفاده قرار گرفته است. در این رساله سعی شده است تا با استفاده از روش ahp میزان آسیب پذیری کلان شهر مشهد با استفاده از داده های با فرمت gis شامل پراکندگی جمعیت محل گسلها نوع اسکلت... و تعیینضریب تاثیر آن ها بدست آمده و راه حل هایی کاربردی در جهت جلوگیری و یا به حداقل رساندن تلفات و خسارات ناشی از زلزله مشخص گردد. کلید واژه ها : مخاطرات طبیعی آسیب پذیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بحران شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی منطقه بندی مدیریت بحران
احمد میردهقان اشکذری علی المدرسی
زلزله پدیده¬ای است طبیعی که بی¬توجهی به آن خسارات جبران¬ناپذیری به دنبال خواهد?داشت. وقوع زلزله¬های شدید بشر را بر آن داشته است که در فکر تدوین یک برنامه زیربنایی برای کاهش خطرات و آسیب¬های ناشی از آن باشد. شهر اشکذر به عنوان یکی از شهرهای استان یزد جهت بررسی آسیب پذیری انتخاب گردید، براین اساس بررسی¬های مریوط به آسیب¬پذیری لرزه¬ای این شهر یکی از ضروریات مدیریت شهری است و نیز این ضرورت به طور جدی احساس می¬شود که با ایجاد یک مدل مناسب و بکارگیری انواع داده¬های مکانی و غیر مکانی و انجام تحلیل¬های مربوط در سیستم¬های اطلاعات جغرافیایی و سیستم¬های تصمیم¬گیری چند معیاره، بتوان به ارزیابی و تحلیل آسیب¬پذیری شهر در برابر زلزله کمک نموده و در کنار کسب آمادگی¬های لازم در برابر این خطر طبیعی، در یک فرآیند سیستماتیک به مدیریت بحران¬های ناشی از سوانح طبیعی پرداخت. دو رویکرد کلی برای تعیین آسیب¬پذیری وجود دارد، یکی استفاده از تجربه زلزله¬های گذشته و دیگری استفاده از مدلهای جهانی بررسی آسیب پذیری در برابر زلزله از جمله رادیوس، hazuse و غیره اشاره نمود که در این تحقیق از مدل رادیوس استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، که خسارات ناشی از زلزله در دو سناریوی تدوین شده در منطقه مورد مطالعه ناچیز است، به گونه ای که در سناریوی جنوب غربی خسارات اندکی وارد می شود و در سناریوی گسل شرقی میزان خسارت صفر است.
مهدی ناطق محمدرضا نقصان محمدی
توجه به محیط و نحوه اثرگذاری بر آن از جمله دغدغه های اندیشمندان عرصه های مختلف است، که هریک به نوبه خود در پی ارتقاء کیفیت محیط هستند. میادین شهری به عنوان بخشی از محیط شهری امروز هستند که از گذشته به یادگار مانده و با تنزل کیفیت به حال خود رها شده اند. این پژوهش از نوع کاربردی و توسعه ای بوده و از روش توصیفی-تحلیلی برای انجام آن بهره گرفته شده است. هدف آن تشخیص وضع کیفیت میادین شهری و ارائه راهکارهایی برای ارتقاء کیفیت محیط شهری بوده است. در این راستا میدان امیرچقماق شهر یزد به عنوان نمونه موردی انتخاب و بر اساس مبانی نظری کیفیت های انعطاف پذیری، سرزندگی و خوانایی به عنوان شاخص ترین کیفیت های مطرح تعیین و با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندمتغیره مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند. نتایج پژوهش تنزل و ضعف در برخی از این کیفیت ها و به طور کلی کیفیت پایین محیط این میدان را نشان می دهد. بنابراین با هدف ارتقاء کیفیت این محیط و در راستای سنجه های ارزیابی شده برای هر کیفیت به ارائه سیاست ها و راهکارهایی منطبق بر سنجه ها در زمینه بهبود و ارتقاء کیفیت های سه گانه و به طور کلی کیفیت محیط میدان پرداخته شده تا زمینه های طراحی مناسب در این محیط را فراهم آورد.
مهرداد رحیم زاده علی المدرسی
رشد صنایع از یک سو، جنگل زدایی و تخریب محیط زیست از سوی دیگر سبب افزایش روز افزون گازهای گلخانه ای در سطح کره زمین طی دهه های اخیر شده است. مهم ترین اثر این افزایش بر روی درجه حرارت اتمسفر کره زمین می باشد که تحت عنوان گرمایش جهانی (global warming) شناخته می شود. افزایش گازهای گلخانه ای علاوه بر افزایش درجه حرارت زمین، بر دیگر متغیر های اقلیمی مانند بارش، تبخیر و تعرق و رطوبت هوا نیز تأثیر می گذارد که تحت عنوان تغییر اقلیم (climate change) از آن یاد می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر روی برنامه ریزی منابع آب میباشد. به بیان دیگر ما در تحقیق برآنیم تا تاثیر تغییر اقلیم و تغییرات احتمالی در بارش، درجه حرارت و رواناب را در منطقه تحقیق بر روی منابع آبی منطقه مورد بررسی قرار داده، میزان این تغییرات را بصورت کمی بر روی نیازهای شرب و کشاورزی منطقه با استفاده از مدل برنامه ریزی منابع آب weap مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. با انجام این تحقیق تغییرات صورت گرفته در منابع آب محدوده تحقیق در اثر تغییر اقلیم مورد بررسی قرار گرفته و این امکان را فراهم میسازد که با امادگی و اطلاع از این تاثیرات و کمبودهای احتمالی بوجود آمده در آینده با برنامه ریزی مناسب نسبت به بررسی گزینه های مختلف برای تامین نیازهای آتی اقدام گردیده و اثر این پدیده به حداقل برسد برنامه ریزی منابع آب بر روی رودخانه بالغلی( حد فاصل سد یامچی تا قره سو) در استان اردبیل با استفاده از مدل weap نشان از کمبود شدید منابع آبی در این محدوده دارد. این محدوده از استان اردبیل به طور میانگین با کمبودی معادل 47 میلیون متر مکعب در هر سال مواجه می باشد. البته این کمبود به هر شکل ممکن و با اضافه برداشت و فشار بر سفره آبهای زیرزمینی تامین میشود و این برداشتهای بی رویه در سالیان اخیر موجب افت سطح آبهای زیرزمینی در دشت اردبیل در برخی از مناطق تا 20 متر و کمبودی معادل 600 میلیون متر مکعب برای آبخوان دشت اردبیل طی سالهای 1391-1371 گردیده است.
سجاد عسکری علی المدرسی
تحقق توسعه پایدار در هر محیط با نگاهی نظام¬ مند، هماهنگ و چند بعدی به پارامترهای اقتصادی، اجتماعی و بوم شناختی امکان ¬پذیر است. توسعه¬ پایدار شهری در ایران در بخش¬های¬ تجهیز و مدیریت منابع، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی با چالش¬های جدی رو به¬ رو است. از آنجا که برنامه¬ریزی¬های کنونی بدون توجه به مزیت-های نسبی هر منطقه و به صورت بخشی و از بالا به پایین، همسان¬نگر و مخرب صورت می¬گیرد، این نوشتار کوشیده است با تحلیل وضعیت کنونی جامعه¬ی شهری ایران، به منظور رفع کاستی¬ها و کمبودها، به معرفی پیشنهاداتی اثربخش برای توسعه¬ پایدار شهری بپردازد. هدف از این پژوهش آگاهی از وضعیت پایداری در شهر مهریز می¬باشد. با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به بررسی توسعه پایدار با ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی پرداخته شد. پس از استخراج پارامترهای ابعاد توسعه پایدار برای تعیین ضریب اهمیت هر یک از معیارها و زیرمعیارها از تکنیک امتیازدهی سلسله مراتبی دلفی فازی بهره¬گیری و نیز از روش سلسله مراتبی جهت رتبه¬بندی هریک از محلات شهر مهریز استفاده شد. رتبه بندی محله¬های مهریز حاکی از آن است که محله منگاباد پایدارترین محله و محله¬های بغدادآباد و استهریج به ترتیب در اولویت¬های بعدی قرار دارند و محله مهرپادین و مزویرآباد ناپایدارترین محله¬ها نسبت به دیگر محلات مهریز می¬باشند. نتایج نهایی حاصل از بررسی¬های صورت گرفته نشان داد که پایداری در محله¬های مهریز با توجه به ابعاد مختلف توسعه پایدار متفاوت است و محله¬هایی که در اطراف هسته روستایی توسعه یافته¬اند و باغات و فضاهای سبز بیشتری دارند پایدارترند.
منصوره هادی دهج علی المدرسی
چکیده در طی سال های اخیر شهر یزد (مانند بسیاری از شهرهای دیگر کشور) با پیشروی نواحی شهری به سوی نواحی پیرامونی والحاق روستاهای حاشیه شهر به خود، محلاتی را به وجود آورده اند که ترکیبی از چشم اندازهای فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر و روستا را می توان در آن ها شاهد بود. محلاتی که به دلایل ایجاد این دوگانگی ها با مشکلاتی از جمله تبدیل به نواحی حاشیه نشین، تغییر ماهیت روستایی به شهری، از بین رفتن اراضی کشاورزی و فضاهای سبز، ساخت و سازهای جدید و نا متجانس، عدم تحرک اجتماعی و ... مواجه می باشند. در نتیجه تئوری روستاشهر می تواند موجب افزایش پایداری و سرزندگی در شهرها شود و با بهره گیری از این تئوری در شهر یزد، محلاتی پایدار و مناسب برای سکونت و تعاملات اجتماعی پدید آورد. بر این اساس هدف از این پژوهش، تلاش در جهت سنجش پتانسیل محلات شهر یزد به منظور بهره گیری از تئوری روستاشهر می¬باشد. و در نهایت ارائه راهکارهایی جهت هدایت ظرفیت¬های بالقوه محلات به سمت ایجاد محلات روستاشهری در شهر یزد است. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد. پتانسیل محلات شهر یزد با 9 شاخص تنوع کاربری، تنوع نوع مالکیت، وجود فضاهای عمومی، دسترسی به خدمات، وجود عرصه-های سبز با توجه به اقلیم شهر، درصد مساحت هسته روستایی به کل محله، دسترسی به حمل و نقل عمومی، کاربری مختلط زمین و تراکم جمعیتی با استفاده از تکنیک امتیازدهی سلسله مراتبی دلفی فازی (fdahp) و با استفاده از نرم افزار gis سنجیده شدند. نتایج حاصل نشان دهنده وجود ظرفیت های بالقوه استفاده از این رویکرد در محلات شهر به ویژه محلات مجاهدین، سجادیه، اکبرآباد، سیدالشهدا، کوی طالقانی، سیدصحرا، خیرآباد2 و سردوراه می باشد. و محلات خیرآباد 1، امیرآباد، کوی نواب، کاج، سیلو، جهانفر، آتشکده، نعیم آباد نیز قابلیت بهره گیری از تئوری روستاشهر را با بهره¬گیری از راهکارهایی در جهت بهبود شرایط وضع موجود دارند. در نهایت می¬توان این گونه نتیجه گرفت که محلات دارای سطح بیشتر هسته روستایی قابلیت بیشتری برای استفاده از تئوری روستاشهر دارند و هرچه سطح هسته روستایی کمتر باشد و محله بیشتر رشد یافته باشد از این پتانسیل کاسته خواهد شد. کلید واژه ها: پایداری، روستاشهر، محلات شهر یزد
مهدی مفیدیفر علی المدرسی
چکیده با توجه به قرار گرفتن ایران در نواحی خشک و نیمه خشک، مقدار بارندگی و حجم آب های ایران به اندازه کافی نیست و ریزش های جوی در همه جا به یک اندازه فرونمی ریزد. محدودیت منابع آب و توزیع فصلی نامناسب بارندگی نشان می دهد که ابتدا باید ظرفیت منابع آب های موجود سطحی و زیرزمینی کشور را به خوبی شناسایی و مطالعه کرد تا برنامه ریزی جامعی برای بهره برداری صحیح از آن ها صورت گیرد. از طرفی استان یزد به تدریج با روند صعودی مصرف آب مواجه شده است، به طوری که هم اکنون به دلیل بر هم خوردن تعادل های هیدرولوژیکی منابع آب زیرزمینی، استان با کاهش شدید منابع آب روبروست. متأسفانه در مناطق با تمرکز و تراکم بالای جمعیت و فعالیت، نظیر دشت یزد - اردکان و دامنه های شرقی بلندی های شیرکوه، این مشکل، بیشتر احساس می شود. لذا علاوه بر لزوم اشاعه رویه های مرسوم و مطلوب در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب، بهره گیری از فناوری های جدید مانند مدل سازی در سیستم های اطلاعات جغرافیایی و پردازش داده های ماهواره های با توجه به خصوصیاتی مانند سرعت و دقت بالا و دید وسیع و یکپارچه به عنوان ابزاری مناسب در اکتشاف منابع آبی با توجه به هزینه های بالای روش های سنتی می تواند مطرح گردد. در این پژوهش ابتدا عوامل طبیعی مؤثر در ایجاد مکان های احتمالی ذخایر آب زیرزمینی تعیین شد. سپس این عوامل در قالب مدل های تصمیم گیری چند معیاره و به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی مدل سازی شدند. همچنین به منظور بررسی کارآمدی و دقت این مدل ها، زون های با پتانسیل آب زیرزمینی که از هر مدل استخراج شده با موقعیت مکانی منابع آب زیرزمینی موجود مقایسه و ارزیابی شد. نتایج نشان داد که روش های دانش محور شامل تحلیل سلسله مراتبی با دقت 6/61 درصد و تاپسیس با 5/25 درصد با منابع آب زیرزمینی موجود همخوانی داشته و می تواند در پیش بینی پتانسیل منابع آب زیرزمینی کارایی خوبی داشته باشد. کلیدواژه: آب زیرزمینی، مدل تصمیم گیری چند معیاره، gis، پتانسیل یابی، سنجش ازدور، خطواره
زکیه شایق نجما اسمعیل پور
آنچه امروزه در اداره امور شهر مورد توجه و تأکید قرار می¬گیرد و به عنوان پارادایمی در مدیریت شهرها معرفی می شود، بهره گیری از الگوی حکمروایی شهری بوده که در آن دولت، شهروندان و نهادهای خصوصی در یک جریان افقی و فرابخشی به مشارکت می پردازند. در این بستر است که می توان امیدوار به حل مشکلات و معضلات ساختاری و کارکردی شهرها بود. اما یکی از مشکلات اصلی مدیریت شهری در ایران عدم وجود مشارکت بین دولت، شهروندان و نهادهای خصوصی می باشد، که باعث شده است حکمروایی شهری شرایط مناسبی را جهت اجرا نداشته باشد. در این پژوهش هدف اصلی سنجش میزان حکمروایی شهری در شهر یزد و ایجاد بستری مناسب جهت ارتقاء سیستم مدیریت شهری از حکومت به حکمروایی شهری می باشد در همین راستا ابتدا مطالعاتی جهت آشنایی بیشتر با مفهوم مدیریت شهری و حکمروایی شهری انجام شد تا اینکه به شناخت بیشتر شهر یزد و شهرداری به عنوان یکی از سازمان های اصلی در جهت اجرای حکمروایی شهری پرداخته شد. بعد از این مرحله با انتخاب شاخص های ایمنی و امنیت، پاسخگویی، مشارکت، کارایی و اثر بخشی، برابری و عدالت، قانون مداری و شفافیت که متناسب با سیستم مدیریت و محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است به مطالعه و جمع آوری اطلاعات در رابطه با موضوع و محدوده مورد نظر پرداخته شد. بعد از این مرحله بوسیله روش های آماری، از جمله آزمون ویلکاکسون و همچنین نرم افزار spss ، اطلاعات و آمار بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح اجرایی و عملکردی حکمروایی شهری در یزد شناسایی و نقاط ضعف و قوت آن شناخته شد. در مرحله آخر با توجه به نقاط ضعف و کمبود ها، راهبرد هایی جهت ارتقاء مدیریت شهری از حکومت به سمت حکمروایی ارائه گردید.
علی بوستانی علی المدرسی
منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی و تهیه نقشه پهنهبندی کیفی و تعیین میزان آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی دشت بجنورد با توجه به پارامتر های مختلف انسانی و طبیعی می باشد . و تلاش برای پیشگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی و شناسایی مناطق مستعد به حضور آلودگی می باشد. با استفاده از مدل drastic پارامترهایی که در سیستم هیدروژئولوژیکی کنترل کننده آلودگی آب زیرزمینی می باشد اندازه گیری و نقشه های پهنه بندی شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد تهیه گردید و با استفاده از تحلیل حساسیت تک پارامتر تاثیر گذاری پارامترهای دارستیک بررسی شد و صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی کل دشت بررسی شد . نتایج نشان داد که شاخص آسیب پذیری دشت بجنورد بر اساس شاخص دراستیک بین 56 تا 148 متغیر بوده وبه ترتیب 20،31،36 و 13 درصد منطقه دارای آسیب پذیری بدون خطر، خیلی کم، کم تا متوسط می باشد. و نتایج حاصل از تحلیل حساسیت تک پارامتر نشان داد که پارامتر محیط غیر اشباع بیشترین تاثیر را در شاخص آسیب پذیری دارد و بعد از آن به ترتیب بیشترین تاثیر را پارامترهای هدایت هیدرولیکی، محیط آبخوان، تغذیه خالص، محیط خاک، عمق سطح آب و توپوگرافی دارند. صحت سنجی با استفاده از غلظت یون نیترات در آبهای زیرزمینی دشت نشان میدهد که ضریب همبستگی بین یون نیترات وشاخص دراستیک همپوشانی بسیار نزدیکی بین توزیع پتانسل آسیب پذیری دشت و میزان غلظت نیترات وجود دارد. با توجه به نتایج اخذ شده، دشت بجنورد از لحاظ میزان پتانسل آسیب پذیری آبخوان به آلودگی در مرحله خیلی کم با 31درصد منطقه و کم تا متوسط با 20درصد منطقه قرار دارد یعنی حساسیت دشت به آسیب پذیری طبق رتبه بندی روش دراستیک خیلی کم و کم تا متوسط است چون بیشترین درصد شاخص آسیب پذیری مربوط به این دو محدوده میباشد.
محمد جواد مرزبان علی المدرسی
انرژی را میتوان یکی از عوامل اصلی و دخیل در رشد اقتصادی جوامع پیشرفته دانست استفاده تجاری از انرژی شرط اساسی توسعه است و کشورهایی که بهره ی کمتری از آن دارند در زمره کشورهای فقیر محسوب میشوند منابع انرژی تجدیدپذیر به عنوان ذخایری دوستدار محیط زیست و قابل دسترس، چشمانداز روشنی را در این زمینه فراهم نموده است. منابعی نظیر باد، خورشید، جزرومد و ژئوترمال به عنوان نمونه هایی از ذخایر تجدید پذیر می باشند. گستردگی و توزیع این منابع در طبیعت و ویژگیهای منحصر بفرد آنها مانند تولید غیرمتمرکز، عدم ایجاد اثرات مخرب زیست محیطی، فناوری نسبتاً ساده و دسترسی آسان به این منابع باعث توجه روز افزون برای استفاده هرچه بیشتر از آنها شده است و در این میان انرژی خورشیدی به عنوان منبع اصلی تمامی ذخایر انرژی دارای نقش تعیین کننده ای میباشد. اولین و مهمترین قدم در بهرهگیری از انرژی خورشیدی، یافتن مناطق مناسب استحصال این انرژیست. با توجه به تأثیر عوامل مختلف در این فرآیند از یک سو و قابلیت بالای سیستم اطلاعات جغرافیایی از سوی دیگر، استفاده از این سیستم ها میتواند در ارزیابی پتانسیل منابع مختلف به منظور استحصال انرژی خورشیدی کمک شایان توجهی بنماید. تصمیم گیری طریقه عمل در مسیری خاص، به صورت آگاها نه جهت نیل به اهداف و مطلوب تعریف شده است تا بدین طریق گزینه ای مناسب در میان انواع گزینه ها انتخاب شوند. یک مسئله مبتنی بر تصمیم گیری مکانی زمانی مطرح می شود که بین وضعیت مطلوب و موجود از دیدگاه تصمیم گیر اختلاف وجود داشته باشد. با توجه به مساله ی تصمیم گیری مکانی، ارزیابی صحیح روش ها و انتخاب مناسب ترین مکان جهت اجرای پروژه با توجه به شرایط حال حاضر یکی از مسائل مهمی است که پیش روی تصمیم گیران قرار دارد. ماهیت چند معیاره بودن تصمیم گیری، انتخاب فن آوری مناسب، فقدان اطلاعات کامل و به روز و کم تجربه بودن تصمیم گیران موجب پیچیدگی موضوع و ایجاد چالش درانتخاب روش تصمیم گیری و نهایتا انتخاب مکان مناسب جهت اجرای پروژه می گردد. انرژی منشا کلیه فرآیندهای طبیعی و انسانی است گسترش استفاده از انرژی های فسیلی مانند نفت و زغال سنگ، موجب آلودگی روز افزون از یک سو و سبب بالا رفتن دمای کره ی زمین در اثر انتشار گازهای گلخانه ای، از سوی دیگر شده است. انرژی خورشیدی از جمله منابع پایدار می باشد که امروزه توجه زیادی را به خود معطوف کرده است. متوسط تابش خورشیدی در استان یزد بالا است و پتانسیل خوبی جهت بهره برداری از انرژی خورشیدی در استان وجود دارد. نگارنده در این پژوهش بر آن است با پایش روش های تصمیم گیری چند معیاره مکانی مناسب ترین روش جهت مکان یابی احداث نیروگاه خورشیدی حرارتی در استان یزد مشخص نماید و مکان های مستعد برای احداث نیروگاه خورشیدی را در مقیاس محلی مشخص کند. توانایی های سامانه های اطلاعات اطلاعات جغرافیایی در زمینه ی مکانیابی سبب شده است تا درمکان یابی نیروگاه های خورشیدی مورد استفاده قرار گیرد. دراین پژوهش سعی شد موثرترین معیارها جهت ساخت نیروگاه خورشیدی که دسترسی به آن ها میسر بود در نظر گرفته شوندسپس با استفاده از نظر کارشناسان، این معیارها با سه دیدگاه تصمیم گیری اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی فرهنگی وزن دهی شدند چهار قاعده بولین، همپوشانی شاخص، فازی و ahp جهت شناسایی مکان های بهینه مورد استفاده قرار گرفت و ملاحظه گردید که نتایج هر روش تفاوت معنی داری با روش های دیگر نشان می دهد. بکارگیری روشهای تصمیم گیری چند معیاره به هدف تحقیق و بخصوص به دقت و قابلیت اعتماد به داده ها بستگی دارد . در نهایت جهت حصول اطمینان از صحت نتایج هر روش ارزیابی شد. منطق فازی به عنوان بهترین قاعده تصمیم گیری جهت شناسایی مناطق مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی معرفی گردید. که در نهایت با اضافه کردن نقشه انرژی تابشی رسیده به سطح زمین به نقشه ای که با استفاده از منطق فازی ایجاد شده است طبقه بندی نهایی صورت گرفته ومناطقی که از اولویت احداث نیروگاه برخوردار بوده اند شناسایی شده است.
فرشته درداب حمید محمدی
سوالاتی که در این پایان نامه باید پاسخ داده شود اصول و معیارهای برنامه ریزی راهبردی کدامند؟ برنامه ریزی راهبردی در راستای کاستن از اثرات منفی اجرای این آزادراه چه کاربردی دارد و راهبردها در این زمینه کدامند؟ اهداف: شناخت و بررسی برنامه¬ریزی راهبردی و اصول و معیارهای این نوع از برنامه¬ریزی تحلیل وضع موجود آزادراه تهران شمال و به¬کارگیری اصول برنامه ریزی راهبردی در تبیین اثرات اجرای این پروژه با تاکید بر مسایل زیست محیطی بررسی اثرات اجرای پروژه آزادراه تهران شمال و برنامه ریزی راهبردی در راستای کاستن از اثرات منفی آن با تاکید بر مسایل زیست محیطی روش های استفاده شده در این پایان نامه و روش دلفی و ahp و استفاده از جدول swot نتیجه گیری : پاسخ این پرسش در بخش چارچوب نظری در فصل مربوط به برنامه ریزی راهبردی به گونه ای مفصل تشریح شده اند . به طور خلاصه ، در پاسخ به این پرسشها می توان به ارتباط متقابل ابعاد توسعه یعنی ابعاد محیطی ، اقتصادی و اجتماعی اشاره نموده که میانکنش این ابعاد با همدیگر در فرآیندهای توسعه ، لزوم توجه یکپارچه به همه ابعاد را مطرح می کند . در صورت نادیده گرفتن این مسئله و عدم اتخاذ دیدگاهی یکپارچه در برنامه ریزی راهبردی، توسعه منجر به پیامدهای ناگواری بر محیط خواهد شد که این پیامدها متقابلا فرآیندهای توسعه را تحت تاثیر قرار می دهد . این پرسش نیز در بخش چهارم و پنجم تشریح شده است و به نتایج زیر دست یافته ایم: - ایجاد تعدادی پارک جنگلی و پارک ملی در مکان هایی که توان جذب توریسم را داشته باشند. - توسعه برنامه های آبخیز داری - توسعه کشاورزی مکانیزه - شناسایی نواحی با ارزش زیست محیطی و منظر طبیعی - تجمیع کاربری های آلوده کننده زیست محیطی - تغییر آهنگ مدیریت در اداره زیست گاه ها از طریق تخصیص بودجه کافی - توسعه طرح حهای جنگل کاری، مدیریت و بهره وری اراضی - ضابطه مند نمودن قوانین زیست محیطی - رفع نیاز های زیستی ساکنان بومی از طریق تامین انرژی و ...
ساره مزارعی بهبهانی زین العابدین حسینی
عدم آگاهی از وضعیت کیفیت آب های زیرزمینی می تواند مشکلاتی را برای مدیریت منابع آب از نظر وضعیت بهداشتی و سلامت مردم و هم چنین توسعه های موردنیاز در هر منطقه ایجاد نماید ، لذا آگاهی از وضعیت کیفیت آب های زیرمینی ، تغییرات و کنترل آن یکی از نیازهای مدیریتی بوده و بسیار حائز اهمیت می باشد . یکی از ابزارها جهت بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis ) می باشد . در این پژوهش پس از جمع آوری داده ها ی مربوط به آنالیزهای شیمیایی نمونه های آب زیرزمینی دشت بهبهان، به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شده است . از آنجا که نمونه برداری از آب های زیرزمینی در نتیجه ی محدودیت های فیزیکی و اقتصادی ، به صورت محدود صورت گرفته و نتایج به دست آمده به صورت گسسته می باشند ، با استفاده از روش های درون یابی ، سطحی پیوسته از تغییرات غلظت پارامترهای موجود در آب های زیرزمینی ایجاد شده است . درون یابی با استفاده از روش های قطعی از قبیل روش وزن دهی عکس فاصله و روش های زمین آماری کریجینگ و کوکریجینگ انجام شده و روش درون یابی کوکریجینگ به عنوان مناسب ترین روش درون یابی انتخاب شد .در ادامه با استفاده از روش فازی ، لایه های مربوط به پارامترهای naو cl و so4 و tdsو th و ec و sar بر مبنای طبقه بندی شولر و طبقه بندی ویلکاکس ، استانداردسازی شدند .هم چنین جهت وزن دهی پارامترها از روش fuzzy ahp استفاده شد . در نهایت با رویهم گذاری لایه های استانداردشده ی na و cl و so4 و tdsو th نقشه ی پهنه بندی کیفیت آب جهت مصرف شرب ایجاد شد ، هم چنین با رویهم گذاری لایه های استاندارد شده ی ec و sar نقشه ی پهنه بندی کیفیت آب جهت مصرف کشاورزی به دست آمد .
مرتضی وطن دوست علی المدرسی
نقشه نمایش بصری از یک منطقه و تجسم سمبلیک از روابط میان اجزای آن است که اهمیت آن بر همگان آشکار است. رشد روزافزون جمعیت و توسعه مناطق شهری نیاز به اطلاعات به روز را برای اهداف مدیریتی اجتناب ناپذیر می کند. روش های به روزرسانی سنتی با استفاده از آنالیزهای بصری و تمام دستی برای تعیین تغییرات بسیار زمان بر و پر هزینه است. امروزه به کارگیری سنجنده های با قدرت تفکیک مکانی بالا امکان دسترسی سریعتر و با هزینه کمتر به داده های مورد نیاز را فراهم کرده است. فرایند به روزرسانی نقشه ها با استفاده از تصاویر ماهواره ای با رزولوشن مکانی بالا در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این پایان¬نامه ابتدا به تحقیق های انجام شده تاکنون پرداخته و آنها را در یک دسته بندی قرار داده است. سپس به ارائه روشی با توجه به ویژگی های فرایند به روزرسانی نقشه ارائه کرده است. روش پیشنهادی از سه مرحله ی اصلی تشکیل شده است. در مرحله اول داده های موجود شامل نقشه برداری و تصویر ماهواره ای هم مرجع می گردند. همچنین داده های نقشه به عنوان داده آموزشی در مرحله بعد تبدیل به تصویر می گردند. سپس در مرحله بعد یک طبقه بندی بر روی تصویر ماهواره ای انجام می گیرد. این طبقه بندی با استفاده از روش ماشین های بردار پشتیبان به عنوان یکی از روش های یادگیری ماشین و قابل انعطاف انجام می گیرد. انواع توصیفگرهای طیف، شکل و بافت به کار رفته است تا ترکیب مناسبی از آنها انتخاب شود. مرحله نهایی، آنالیز تغییرات می باشد که هدف نهایی نیز هست. دو فرایند اصلی تشخیص ساختمان های جدید و حذف ساختمان های تخریب شده است. بر روی ساختمان های جدید شناسایی شده، یک فرایند استخراج مرز اعمال می گردد. تعداد ساختمان های صحیح شناسایی شده در منطقه مورد نظر کارایی و به خصوص پتانسیل بالای این روش را تایید می نماید.
پرستو راسخی جلال فروزان فر
کشور ایران از قدیم الایام همواره مورد توجه جهانگردان بوده است و کسانیکه درطی سالیان متمادی برای شناخت تمدن وفرهنگ کهن سرزمین مابه ایران آمده اند به شدت تحت تأثیرهنرو اخلاق و خصوصیات مردم این کشور قرار گرفته و بررسی های فراوانی در این خصوص به عمل آورده اند. در واقع سفر و جهانگردی یکی از اموری است که اخیراً مورد توجه بسیار قرارگرفته و توجه به آن روز به روز بیشتر می شود. دردنیای امروز مسافرت و سیاحت بزرگترین منبع تجارت است که از نظر اقتصادی بسیار مهم و پرارزش می باشد. درجهان امروز،جهانگردی و گردشگری مفهوم و جریانی کاملاً متفاوت باگذشته پیدا کرده است و زمینه اقتصادی آن بیش از پیش افزایش یافته است. اکنون به گردشگری به عنوان یک امر اقتصادی نگریسته می شود، درنتیجه، لزوماً باید در جریان کار و فعالیت خود تابع هدف معین باشد. شهرها فضای تجلی قدرت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و بازوی حرکتی دولت ها محسوب می شوند. پژوهش حاضر تحت عنوان ”برنامه ریزی توسعه گردشگری جهت توانمندسازی اقتصاد گردشگری نمونه مورد مطالعه شهر تاریخی دزفول ” انجام شده است. نظر به اینکه شهر دزفول دارای توان های بالا و متنوعی در ارتباط با صنعت گردشگری است ضرورت مطالعه روشن می گردد. دراین پروژه سعی شده به بررسی جاذبه های گردشگری شهرستان دزفول و تأثیر این عوامل بر اقتصاد شهرو ارائه راهکارهایی برای افزایش درآمد در این منطقه مورد مطالعه قرار گیرد.علاوه بر این سعی شده در این پروژه به بررسی عوامل موثر در جذب گردشگران و اثرگذاری بر اقتصاد، امنیت اجتماعی، میراث فرهنگی و منابع طبیعی درشهرستان دزفول پرداخته شود.
پریسا شریفی خیرآبادی علی المدرسی
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین صنایع موجود و از شاخه های مهم عرصه صنعت و تجارت در دنیا به شمار آمده و در صدر صنایع اشتغال زا محسوب می شود. با توجه به اهمیت صنعت گردشگری، علاوه بر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، عوامل محیط طبیعی نیز نقش مهمی را در توسعه گردشگری و همچنین جذب گردشگر ایفا می کنند. هدف از این پژوهش توسعه گردشگری شهری با تاکید بر تاثیر عوامل اقلیمی می باشد و شهرستان فارسان به عنوان مطالعه موردی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی - تحلیلی بوده است. جامعه آماری این تحقیق شامل نخبگان و کارشناسان شهرستان فارسان در زمینه گردشگری و اقلیم شناسی می باشد که به طور تصادفی نظرات 50 نفر از این افراد مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون عوامل اقلیمی 31درصد، تغییر فصول و آب و هوا 20 درصد، تدوین راهبرد های موثر 35درصد و جذب سرمایه گذار 14درصد، برروی توسعه گردشگری شهری تاثیرگذار است. بنابراین با تمرکز بر این عوامل می توان توسعه گردشگری شهری را تا سطح مطلوب و مدنظر برنامه های توسعه ارتقا بخشید
مرتضی محمودیان علی المدرسی
مدیریت و برنامه ریزی شهری از مهم ترین ابزار در راستای تحقق توسعه گردشگری است. بدین ترتیب این امر از سازماندهی عوامل نیروها و منابع برای اداره امور و پاسخگویی نیازهای ساکنان شهر شکل گرفته و شامل کارکردهای برنامه ریزی، اجرا، نظارت و کنترل است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر برنامه ریزی توسعه شهری در ارتقا و توسعه گردشگری می باشد. روش تحقیق این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی -تحلیلی بوده است. و جامعه آماری شامل نخبگان و کارشناسان شهرستان بروجن در زمینه مدیریت گردشگری می باشد که به طور تصادفی نظرات 50 نفر از این افراد مورد مطالعه گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حمل و نقل شهری بر توسعه گردشگری تاثیرگذار است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و حمل و نقل شهری در شهرستان بروجن، به ترتیب: 31درصد ، 19درصد، 17درصد، 25درصد ، 34 درصد بر توسعه گردشگری این شهر تاثیر گذار است.