نام پژوهشگر: معصومه فرزانه

بررسی اثرات کاربرد سطوح مختلف کود فسفر ،کود دامی(گاوی) و باکتری هلای حل کننده فسفات بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه زنیان(trachyspermum ammi l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز 1390
  نرگس ابلاغ   اسفندیار فاتح

مشخص شده که عنصر فسفر می تواند در بهبود تولید گیاهان موثر باشد. به منظور بررسی تاثیر کودهای فسفر، کود دامی و باکتری های حل کننده فسفات بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه زنیان (trachyspermum ammi l.) آزمایشی طی سال زراعی 90-1389 به صورت طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 18 تیمار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی شماره 1 گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. تیمارها شامل سه سطح کود فسفر(75،0و150کیلوگرم در هکتار)، سه سطح کود دامی (15،0و30 تن در هکتار) و دو سطح باکتری حل کننده فسفات (کاربرد و عدم کاربرد) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که سطوح بالای کود فسفر (75و150 کیلوگرم در هکتار) و کود دامی (30 تن در هکتار) تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، تعداد بذر در چتر اصلی، وزن بذر در چتر اصلی و تعداد بذر در چترهای فرعی داشت. همچنین سطوح مختلف کودی بر تمام صفات مورد بررسی بجز وزن هزار دانه در چتر اصلی تاثیر معنی داری داشت. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به مقدار 225 کیلوگرم در هکتار درتیمار ترکیبی کاربرد باکتری حل کننده فسفات، عدم کاربرد کود دامی و کود فسفر و کمترین مقدار(189 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کودی عدم کاربرد کود دامی و باکتری حل کننده فسفات و 150 کیلوگرم در هکتار کود فسفر به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که درصد اسانس که بین 40/1 – 8/0 متغیر بودبا افزایش سطوح کود دامی و حضور باکتری حل کننده فسفات افزایش یافت در حالی با افزایش سطوح کود دامی و نیز حضور باکتری حل کننده فسفات که ترکیبات اصلی مانند گاماترپینن و پاراسیمین افزایش داشتند اما جزء اصلی اسانس یعنی تیمول کاهش یافت. در ترکیب کودی (عدم کاربرد کود فسفر و باکتری حل کننده فسفات و کاربرد 15 تن در هکتار کود دامی ) بیشترین اجزای اسانس شامل تیمول (99/73%)، گاماترپینن (1/12%) و پاراسیمین (32/10%) ولی در تیمار کودی (عدم کاربرد کود دامی و باکتری حل کننده فسفات و کاربرد 75 کیلوگرم در هکتار کود فسفر) شامل تیمول (38/78%)، گاماترپینن (19/10%) و پاراسیمین (46/7) بودند. سایر ترکیبات به مقدار ناچیزی تغییر کردند. عملکرد اسانس تنها در تیمار اثر متقابل کود فسفر با کود دامی و کود دامی با باکتری حل کننده فسفات معنی دار بودند. بیشترین عملکرد اسانس (04/2 کیلوگرم در هکتار) به تیمار عدم کاربرد کود فسفر و کود دامی و کمترین آن (25/1 کیلوگرم در هکتار) به تیمار 150 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و 15 تن کود دامی در هکتار تعلق داشت.

اثر قارچ میکوریزا تحت شرایط شوری (با دو نوع کیفیت آب) بر جذب عناصر غذایی، عملکرد و اجزای عملکرد گندم در حضور و نبود میکروارگانیسم های خاک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1391
  سمانه حبیبی قهفرخی   معصومه فرزانه

آزمایش حاضر به منظور بررسی تأثیر قارچ های آربوسکولار میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد، رشد و جذب برخی عناصر غذایی و بررسی شاخص های فیزیولوژیکی گیاه گندم تحت تنش شوری به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت اسپلیت فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل شوری آب (کیفیت آب) در چهار سطح آب تصفیه (ds m-1 1 ? ec)، آب شهری (ds m-1 3-7/1 ec =)، و آب شهری به همراه نمک (ds m-1 8ec = ) و آب تصفیه به همراه نمک (ds m-1 8ec = )، فاکتور دوم شامل استریلیزاسیون خاک در دو سطح خاک استریل و خاک غیر استریل و کاربرد قارچ های آربوسکولار میکوریزا در خاک در 5 سطح که با 3 گونه glomus mosseae، g. intraradices، g. geosporum، مخلوط سه گونه قارچ و شاهد (عاری از قارچ) اعمال گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که اعمال شوری درصد کلونیزاسیون ریشه و تعداد دانه در سنبله را کاهش داد ولی کاهش دانه در سنبله به اندازه ای نبود که بر عملکرد و دیگر اجزای عملکرد اثر معنی داری داشته باشد. تیمارهای شامل قارچ های بومی خاک با وجود افزایش درصد کلونیزاسیون ریشه منجر به تغییرات معنی داری در عملکرد و اجزای عملکرد نگردیدند. تلقیح قارچ میکوریزا موفقیت آمیز بوده و در تمام تیمارها با درصد کلونیزاسیون قابل قبولی همراه بود و سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه، تعداد سنبله و تعداد دانه در گلدان گردید. همبستگی مثبت و معنی داری بین درصد کلونیزاسیون با تعداد سنبله، تعداد دانه در گلدان و عملکرد دانه وجود داشت. نتایج این آزمایش نشان داد در خاک استریل (تیمارهای شامل گونه های میکوریزای بومی خاک و دیگر میکروارگانیسم ها)، وزن خشک اندام هوایی و میزان پتاسیم، فسفر و نیتروژن بیشتری و پاسخ رشد میکوریزایی و پاسخ فسفر میکوریزایی نسبت به تیمار خاک استریل به طور معنی داری کمتر بود. در خاک استریل اختلافی در پاسخ فسفر میکوریزایی بین تیمار شوری دیده نشد ولی پاسخ فسفر میکوریزایی گیاه در خاک غیراستریل با اعمال شوری افزایش یافت. تلقیح قارچ میکوریزا، علاوه بر افزایش وزن خشک اندام هوایی، پاسخ رشد میکوریزایی و پاسخ فسفر میکوریزایی سبب بهبود جذب یونی از طریق افزایش جذب پتاسیم و فسفر و کاهش سدیم گردید. افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی، جذب بیشتر عناصر پتاسیم و فسفر و ممانعت از جذب سدیم در تیمار ترکیبی نسبت به شاهد منجر به برتری آن در این صفات نسبت به کاربرد جداگانه گونه های قارچی، نگردید. در سطوح بالای شوری (آب تصفیه به همراه نمک و آب شهری به همراه نمک) که اختلافات وزن خشک اندام هوایی، پاسخ رشد میکوریزایی، محتوای پتاسیم و سدیم در میان سطوح قارچی بیشتر معنی دار بود. همبستگی مثبت و معنی داری بین وزن خشک اندام هوایی و ریشه با محتوای پتاسیم و فسفر گیاه و کاهش محتوای سدیم وجود داشت. نتایج اندازه گیری شاخص های فیزیولوژیکی در دو مرحله گرده افشانی و پرشدن دانه نشان داد که اعمال شوری سبب کاهش محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه ای و افزایش نشت الکترولیت در هر دو مرحله نموی گردید

ارزیابی اثرات دگرآسیبی برخی گونه های علف های هرز باریک برگ بر گونه های مختلف گیاهی (زراعی و علف هرز)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1391
  هدا نورالدین موسی   معصومه فرزانه

چکیده فارسی استفاده از ویژگی دگرآسیبی علف های هرز می تواند نقش مهمی در مدیریت وکنترل آن ها ایفا کند. به منظور ارزیابی اثرات دگرآسیبی برخی گونه های علف های هرز باریک برگ بر گونه های مختلف گیاهی (زراعی و علف هرز) و همچنین به منظور بررسی فنولوژیکی برخی گونه های علف هرز باریک برگ در اهواز دو آزمایش به صورت مستقل انجام گرفت. آزمایش اول در سال 1391، در ژرمیناتور دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد در این آزمایش عصاره هایی از بخش های هوایی، زیرزمینی و بقایای چهار گونه علف هرز شامل پنجه‏مرغی یا مرغ cynodon dactylon ، یولاف وحشی avena ludoviciana، خونی واش یا فالاریس phalaris minor و حلفه imperata cylindrical روی سه گونه علف هرز (پنیرک، خردل وحشی و یولاف وحشی) و چهار گونه گیاه زراعی (گندم، چغندرقند، ذرت و کلزا) به همراه شاهد (آب مقطر) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. صفات مورد بررسی شامل زمان شروع جوانه زنی، انرژی جوانه زنی، درصد جوانه زنی نهایی، زمان رسیدن به 50 درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن تر گیاه چه و وزن خشک گیاه چه بودند. نتایج به دست آمده نشان داد که تمام انواع عصاره علف های هرز پنجه‏مرغی، یولاف وحشی، خونی واش و حلفه سبب کاهش معنی دار طول ریشه چه و طول ساقه چه گیاهان گندم، چغندرقند، ذرت، کلزا، پنیرک، خردل وحشی و یولاف وحشی گردیدند. به جز در چغندر قند و کلزا، کاربرد عصاره های علف های هرز سبب کاهش معنی دار وزن خشک گیاهچه سایر گیاهان مورد بررسی شد.کمترین وزن خشک گیاه چه گندم مربوط به تیمار پنجه مرغی بود که نسبت به شاهد 43 درصد کاهش نشان داد و این کاهش در حلفه، خونی واش و یولاف وحشی به ترتیب 33، 25 و 21 درصد بود. اثر متقابل نوع عصاره و گونه علف هرز نیز بر صفات فوق معنی دار گردید. درصد جوانه زنی گیاهان زراعی گندم، چغندرقند، ذرت و کلزا تحت تاثیر انواع عصاره گونه های علف هرز و اثر متقابل آن ها قرار گرفت و کاهش یافت. کمترین درصد جوانه زنی، در گندم در حضور عصاره اندام هوایی حلفه (33/69)، در چغندرقند در حضور عصاره اندام زیرزمینی پنجه مرغی (30/18) در ذرت در حضور عصاره بقایای پنجه مرغی (22/31) و در کلزا در حضور عصاره اندام زیرزمینی حلفه (30/21) مشاهده گردید. در حالی که این تیمارها و اثر متقابل آن ها بر در صد جوانه زنی علف های هرز پنیرک، خردل وحشی و یولاف وحشی تاثیری نداشت. انرژی جوانه زنی گندم، چغندرقند، ذرت و خردل وحشی تحت تاثیر تیمار نوع عصاره و گونه ی علف هرز کاهش یافت. در میان گیاهان مورد ارزیابی فقط شروع جوانه زنی در کلزا و خردل وحشی تحت تاثیر نوع عصاره و گونه ی علف هرز به تاخیر افتاد. اثر متقابل تیمارها بر صفات مورد بررسی گیاهان زراعی و علف هرز بسته به نوع عصاره، گونه ی علف هرز، صفت مورد بررسی و حتی گونه ی گیاهی مورد مطالعه تغییر می کرد. همچنین به منظور بررسی و شناخت مراحل فنولوژیکی علف های هرز پنجه مرغی، یولاف وحشی، خونی واش و حلفه آزمایشی در سال 1389، به صورت مشاهده ای در مزرعه آزمایشی شماره یک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. پس از کشت علف های هرز پنجه مرغی، یولاف وحشی، خونی واش و حلفه در گلدان های پلاستیکی مراحل فنولوژیک طبق جدول زادوکس ارزیابی شد. بررسی درجه روز رشد تجمعی نشان داد که علف های هرز چندساله (حلفه و پنجه مرغی) نسبت به علف های هرز یک ساله (یولاف وحشی و خونی واش) برای رسیدن به هریک از مراحل فنولوژیکی به gdd کمتری نیاز دارند. در یولاف وحشی اولین برگ 22 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 9/348 ، اولین پنجه 48 روز پس از کاشت باgdd تجمعی 6/702، آغاز فاز طویل شدن ساقه 59 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 9/893، بوتینگ 97 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 35/1656و گلدهی 108 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 05/1944 ظاهر شد. در خونی واش اولین برگ 22 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 0/220 ، اولین پنجه 46 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 0/441، آغاز فاز طویل شدن ساقه 63 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 7/639، بوتینگ 81 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 7/867 و گلدهی 113 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 05/1944 ظاهر شد. در پنجه مرغی اولین برگ 34 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 6/125، اولین پنجه 59 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 6/218، آغاز فاز طویل شدن ساقه 69 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 2/281، و گلدهی 118 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 35/848 ظاهر شد. در حلفه اولین برگ 40 روز پس از کاشت با gdd تجمعی6/135 ، اولین پنجه 63 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 9/248، آغاز فاز طویل شدن ساقه 80 روز پس از کاشت با gdd تجمعی 0/357 ظاهر شد.

مطالعه جمعیت و قوه نامیه بذور علف هرز یولاف وحشی (.avena spp) در عمق های مختلف خاک مزارع تک کشتی گندم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1392
  یعقوب جمشیدی   معصومه فرزانه

به منظور مطالعه جمعیت و قوه نامیه بذور علف هرز یولاف وحشی در عمق های مختلف خاک، قبل و بعد از شخم بهاره،4 مزرعه مجاور هم آلوده به یولاف وحشی در شهرستان اهواز، در منطقه زرگان شناسایی گردید. جهت تعیین تعداد بذور اعماق خاک و مطالعه صفات جوانه زنی و درصد حیات آنها، نمونه های خاک از 4 عمق در قالب بلوک های کامل تصادفی جمع آوری شد و به آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران منتقل گردید. برای بررسی عوامل تأثیرگذار بر خواب بذر یولاف وحشی آزمایش جوانه زنی در ژرمیناتور، بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 2 فاکتور انجام شد. فاکتور اول پوسته ی بذر در دو سطح؛ با پوسته و پوست گیری شده و فاکتور دوم تیمارهای شکست خواب در 13 سطح که شامل (1) بذور انباری شاهد (برداشت شده در اردیبهشت 91)، تیمار شده با (2) سرمادهی خشک، (3) سرمادهی مرطوب، (4) گرمادهی خشک، (5) کاشت درون ماسه، بذور تازه ریزش کرده (6) شاهد و تیمار شده با (7) سرمادهی خشک، (8) سرمادهی مرطوب، (9) گرمادهی خشک، (10) کاشت درون ماسه، (11) خراش دهی با اسید سولفوریک 95 درصد، (12) تیمار شده با اسید سولفوریک 25 درصد به مدت 5 دقیقه و (13) اسید سولفوریک 25 درصد بمدت 10 دقیقه بود. نتایج این آزمایش، شروع و پایان سریع تر، درصد و سرعت بالاتر فرآیند جوانه زنی و کوتاه تر شدن متوسط زمان لازم برای جوانه زنی در بذور انباری نسبت به بذرهای تازه ریزش کرده و در بذور پوست گیری شده نسبت به بذور با پوسته را به وضوح نشان داد. در بذور تازه ریزش کرده یولاف وحشی که به تازگی بالغ شده اند، فرآیند جوانه زنی در بذور پوست گیری شده نیز سریع تر صورت گرفت. در تیمارهای مختلف شکست خواب، کاشت بذور انباری در ماسه باعث افزایش معنی دار درصد جوانه زنی نسبت به سایر تیمارها گردید در حالی که در مورد بذور تازه ریزش کرده، کاشت بذر ها در ماسه نه تنها نسبت به شاهد سبب افزایش جوانه زنی نگردید بلکه نسبت به سایر تیمارها به خصوص سرمادهی مرطوب و گرمادهی خشک به طور معنی داری درصد جوانه زنی کمتر داشت. در بذور تازه ریزش کرده با پوسته و تیمار شده با سرمای مرطوب، جوانه زنی مشاهده نگردید و زمانی که پوسته بذور جدا شد، 49 درصد بذور جوانه دار شدند. نتایج برهم کنش پوسته و تیمارهای خواب شکنی نشان داد بعد از حذف پوسته، تیمار گرمادهی خشک (37 درصد جوانه زنی) و کمی هم تیمارهای اسید سولفوریک (22 تا 29 درصد) می توانند تا حدودی جایگزین نیاز سرمایی شده و سبب پیش رسی جنین گردند. در بذور انباری زمانی که با پوسته مورد آزمون قرار گرفتند فقط تیمار کاشت در ماسه 61 درصد جوانه زنی داشت و سایر تیمارها، جوانه زنی بسیار ناچیز داشتند. بعد از جداسازی پوسته، کلیه تیمارهای شکست خواب باعث تسریع فرآیند جوانه زنی شدند. حتی بذور انباری شاهد نیز درصد جوانه زنی بالایی داشته و با سایر تیمارهای خواب شکنی نیز تفاوت معنی داری نداشتند. درمورد بذور انباری پوست گیری شده تیمار سرمادهی مرطوب به دلیل شروع سریع و منظم جوانه زنی، بیش ترین سرعت و کمترین زمان مورد نیاز جوانه زنی را دارا بود. کاهش تدریجی تعداد بذور از سطح خاک به طرف عمق های پایین تر مشاهده شد. صفات جوانه زنی در عمق های مختلف خاک متفاوت بود. بذور سطحی دارای کمترین درصد جوانه زنی بوده و با سرعت و مدت زمان کمتری نسبت به بذور عمقی، جوانه زنی داشتند. بذور قرار گرفته شده در عمق صفر تا 5 سانتی متری خاک (654 عدد در متر مربع) که از تعداد کمتری نسبت به بذور سطح خاک (1368 بذر در متر مربع) برخوردار بودند، بیش ترین درصد و سرعت جوانه زنی را داشتند. بعد از شخم بهاره، تحت تاثیر ادوات خاک ورزی درسه عمق بالای خاک یعنی عمق های صفرتا 5 سانتی متر، 5 تا 10 سانتی متر و 10 تا 15 سانتی متر خاک تعداد بذور یولاف وحشی (به ترتیب 837، 704 و 758 بذر در واحد سطح) تفاوت چندانی با هم نداشتند. اما بذور در عمق 15 تا20 سانتی متری خاک از تراکم کمتری (127 بذر در واحد سطح) برخوردار بود. جوانه زنی 26 درصدی بذور عمق 15 تا 20 سانتی متری با سرعت جوانه زنی بسیار کم (0/52جوانه در روز) با تأخیر و متفاوت با بذور اعماق بالاتر (1/62 جوانه در روز) شروع شد و پس از مدت کوتاهی نیز به اتمام رسید. نتایج آزمون تترازولیوم مربوط به بذور اعماق خاک در زمان نمونه برداری قبل از شخم نشان داد که هر چه از سطح خاک به طرف عمق خاک پیش می رویم به طور معنی داری از درصد حیات بذور کاسته شده به طوری که درصد جوانه زنی بذور از 25/98 درصد مربوط به بذور سطحی تا 5/85 درصد در بذور عمق صفر تا 5 سانتی متری و به 77 درصد در بذور 5 تا10 سانتی متری خاک کاهش یافت. نتایج مربوط به درصد حیات بذور تازه ریزش کرده و انباری یولاف وحشی به ترتیب 99 و 96 درصد بود. بعد از شخم بهاره و به هم خوردن خاک، بذور تمام عمق های خاک درصد حیات بذری بالای 92 درصد داشتند و از نظر آماری هیچ اختلاف معنی داری بین آنها نبود. خاک ورزی به طور چشمگیری سبب افزایش بذر، در عمق های پایینی خاک گردید و تأثیر آن بر تراکم بذر در لایه های سطحی قابل اغماض بود. به نظر می رسد ورود بذور جدید از گیاه تازه ریزش کرده ، منبع آلودگی مهمی در مزارع تک کشتی گندم می باشد. درصد جوانه زنی بذور در نمونه برداری بعد از شخم (66 درصد) کمتر از بذور نمونه برداری شده قبل از شخم (88 درصد) است ولی درصد حیات بذور بعد از شخم هم در بذور سطحی و هم عمقی بسیار بالا و به طور میانگین 96 درصد بود. در هر دو زمان نمونه برداری، بذور لایه های سطحی با درصد جوانه زنی بالاتر، سریع تر و در زمان کوتاه تر، فرایند جوانه زنی را به پایان رساندند. نتایج مربوط به آزمون حیات بذر در عمق های مختلف در دو زمان نمونه گیری نشان داد که در قبل از شخم، در لایه های عمقی تر بذور یولاف وحشی درصد حیات کمتری (77 درصد) نسبت به بذور سطحی تر (85/5درصد) دارند ولی در بعد از شخم درصد حیات بذور در هر دو عمق بالاست (به ترتیب 93/5و 99/75درصد). نتایج این آزمایش نشان داد که بذور یولاف وحشی دارای قوه نامیه بالایی هستند و کاهش درصد جوانه زنی در آنها مرتبط با خواب بذر و یا ناشی از پوسته بذر در ممانعت از جوانه زنی بذر است که این از مکانیسم های بقای علف های درمزارع محسوب می شود

بررسی تاثیر عمق استقرار ریزوم و سایه اندازی بر ویژگی های رشدی علف هرز حلفه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1392
  فهیمه راضی زاده   معصومه فرزانه

آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف سایه اندازی و عمق استقرار ریزوم بر ویژگی های رشدی و مطالعه شاخص های فیزولوژیکی علف هرز حلفه (imperata cylindrica l.) تحت تاثیر سایه اندازی به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی شماره دو گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1392-1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتورهای ذیل بود. فاکتور اول، سایه اندازی در چهار سطح شامل شاهد (بدون سایه اندازی)، سایه اندازی چاودار، سایه اندازی ماشک، سایه اندازی مصنوعی (بعد از سبز شدن ریزوم ها و 3 تا 4 برگی شدن حلفه سایه اندازی اعمال شد)، فاکتور دوم، طول ریزوم های حلفه براساس تعداد جوانه در دو سطح پنج جوانه و دوازده جوانه و فاکتور سوم: عمق (عمقی که ریزوم های حلفه در خاک دفن شدند) در سه سطح شامل، 5 سانتی متری، 15 سانتی متری، 30 سانتی متری اعمال گردید. در این آزمایش تعداد برگ و ریزوم، طول و قطر ریزوم، تعداد جوانه روی ریزوم های تشکیل شده و فاصله جوانه ها روی ریزوم، وزن تر و خشک اندام های هوایی و زیرزمینی، عدد spad ، هدایت روزنه ای، شاخص سطح برگ و عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اعمال سایه اندازی تاثیر معنی داری بر صفات مورد اندازه گیری در حلفه داشت (p ≤0/01). به طور کلی با سایه اندازی چاودار در عمق استقرار 30 سانتیمتری ریزوم و سایه اندازی مصنوعی در تمام اعماق استقرار ریزوم، تمام صفات به جز عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو کاهش معنی داری را نشان دادند. اثر عمق کاشت بر صفات اندازه گیری شده در تمامی صفات در سطح یک درصد معنی دار بود و با افزایش عمق استقرار ریزوم از 5 سانتی متر به 30 سانتی متر کلیه صفات به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافتند. نتایج آزمایش نشان داد با افزایش تعداد جوانه ها در ریزوم های کاشته شده (از 5 به 12) صفات مورد اندازه گیری در سطح یک درصد معنی دار گردیدند و افزایش قابل توجهی نشان دادند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت هر چه ریزوم ها در اعماق بیشتر کشت گردند از ذخایر غذایی، به مقدار بیشتری استفاده می کنند بنابراین ریزوم ضعیف تر شده و به سایه حساس تر خواهد شد. با افزایش شدت سایه اندازی (مانند سایه اندازی مصنوعی)، افزایش عمق کاشت تا 30 سانتی متر و کاهش تعداد جوانه های روی ریزوم های کاشته شده صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی علف هرز حلفه دچار کاهش قابل ملاحظه ای گردیده و این امر می تواند در کنترل و کاهش رشد این علف هرز سمج موثر واقع گردد. بر همین اساس استفاده از میانه کاری با کشت گیاهان پوششی، شخم (بعد از اتمام بارندگی های سالانه) و مالچ گیاهی را علیه این علف هرز می توان توصیه نمود.

بررسی رژیم های آبیاری و عمق ریزوم بر ویژگی های رشدی علف هرز حلفه (imperata cylindrica l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی 1392
  سهیلا زمانی   معصومه فرزانه

آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر رژیم های آبیاری و عمق های مختلف استقرار ریزوم بر ویژگی های رشدی و بررسی شاخص های فیزولوژیکی علف هرز حلفه (imperata cylindrica) تحت تنش خشکی به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال1392-1391به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل فاکتورهای ذیل بود.فاکتور اول(تیماراصلی):تنش درسه سطح شامل1- آبیاری بدون تنش2-تنش متوسط3-تنش شدید، فاکتور دوم(تیمارفرعی): طول ریزوم های حلفه براساس تعداد جوانه در دو سطح پنج جوانه و دوازده جوانه و فاکتور سوم (تیمارفرعی): عمق (عمقی که ریزوم های حلفه در خاک دفن شدند) در سه سطحکه شامل: الف)5سانتی متری، ب) 15سانتی متری، ج)30سانتی متری اعمال گردید. صفات مورد اندازه گیری شامل محتوای نسبی آب برگ،میزان سبزینگی برگ،هدایت روزنه ای، شاخص سطح برگ،محتوای پرولین برگ،عملکرد کوانتومی فتوسیستمii، تعداد شاخسارهای جدید و ارتفاع شاخساره اصلی،طول و قطر ریزوم،تعداد جوانه روی ریزوم های تشکیل شده،وزن خشک اندام های هوایی و زیرزمینی بود. نتایج آزمایش نشان دادکهاعمال تنشتأثیر معنی داری در سطح یک درصد بر صفات مورد اندازه گیری در حلفه داشت. به طور کلی با افزایش تنش،تمام صفات (به جز پرولین) کاهش معنی داری را نشان دادند. اثرعمقکاشتبرصفاتاندازه گیریشده در سطح یک درصدمعنی داریبود و با افزایش عمق از پنج سانتی متر به سی سانتی متر کلیه صفات به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافتند.نتایج آزمایش نشان داد با افزایش تعداد جوانه ها در ریزوم های کاشته شده(ازپنج به دوازده) صفات مورد اندازه گیری نیز(به جز پرولین) افزایش قابل توجهی نشان داده و در سطح یک درصد معنی دار گردیدند.سطوح مختلف تنش،عمق کاشت و تعدادجوانه روی ریزوم نیز دارای اختلاف معنی دار در سطح یک درصد و پنج درصد بودند.به طور کلی می توان نتیجه گرفت با افزایش تنش،افزایش عمق کاشت و کاهش تعداد جوانه های روی ریزوم های کاشته شده صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی علف هرز حلفه دچار کاهش قابل ملاحظه ای گردیده و این امر می تواند درکنترل و کاهش رشد این علف هرز سمج مؤثر واقع گردد.