نام پژوهشگر: سیدکاظم بردبار
طوبی روستا حمید امیرنژاد
افزایش چشمگیر دی اکسیدکربن اتمسفر در دهه های اخیر باعث افزایش گرمای زمین، تشدید پدیده گلخانه ای، ذوب شدن یخ های قطبی، بالارفتن سطح آب دریاها و در نتیجه تغییر اقلیم می-گردد. عمده ترین منابع جهت ذخیره سازی کربن، پوشش گیاهی می باشد. اهمیت و نقش جنگل ها در بازگرداندن سهم قابل توجهی از مواد منتشره توسط انسان، ضرورت مطالعات در زمینه جذب آلودگی هایی از جمله دی اکسید کربن را بیش از پیش روشن می سازد. این پژوهش به بررسی پتانسیل جنگل تحقیقاتی بنه و بادام فیروز آباد در جنوب غرب استان فارس به عنوان نمونه ای از جنگل های بنه و بادام جهت برآورد میزان ترسیب کربن و نیز میزان ارزش اقتصادی آن در نظر گرفته شده است. به منظور آماربرداری از توده های جنگلی بنه و بادام، در تیپ غالب بنه و بادام، روش سیستماتیک- تصادفی با قطعات نمونه مربع مستطیل و مساحت متغیر استفاده گردیده است. با توجه به نتایج آمار برداری و وضعیت پراکنش طبقات قطری درختان، از هر طبقه 3 اصله به صورت تصادفی انتخاب شده و مشخصه های درخت به طور دقیق اندازه گیری شد. اندازه گیری ذخیره کربن اندام های گیاهی با استفاده از روش قطع و توزین و سوزاندن در کوره الکتریکی در دمای 600- 500 درجه سانتیگراد و اندازه گیری کربن آلی خاک نیز در آزمایشگاه بر اساس روش والکی بلاک انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان داد میزان کربن ترسیب شده در هر هکتار از جنگل تحقیقاتی فیروزآباد که از مجموع ترسیب کربن خاک و اندام های گیاهی 70/14 تن و درکل جنگل 2/137868 تن می باشد. میزان سهم خاک در ترسیب کربن در اکوسیستم جنگل تحقیقاتی حدود 9/86 درصد و سهم درخت بنه (تنه، سرشاخه، برگ ، ریشه و لاشبرگ) حدود 71/12 درصد و سهم درختچه بادامک 39/0 درصد می باشد. مقایسه میزان ترسیب کربن در دوگونه بنه و بادامک نشان داد پتانسیل این دوگونه در جذب کربن بطور معنی داری متفاوت می باشد (p>0/01). نتایج آزمون دانکن نشان داد بین اندام های مختلف گونه بنه از لحاظ ترسیب کربن اختلاف معنی داری در سطح 99 درصد وجود دارد. ارزش گذاری اقتصادی ترسیب کربن با استفاده از قانون مالیات بر کربن ارزش ریالی ترسیب کربن در جنگل تحقیقاتی فیروزآباد را 10084860 ریال در هکتار بیان می کند که معادل 482/958 دلار آمریکا می باشد. و با درنظر گرفتن مساحت جنگل (9374 هکتار) هکتار این ارزش به 94535477640 ریال(5/94 میلیارد ریال معادل 9 میلیون دلار) می رسد. توجه به ارقام به دست آمده توجیهی را فراهم می کند برای حفظ و حراست بیش از گذشته این جنگل-ها، مدیریت منسجم تر و همچنین کسب اعتبار از مجامع بین المللی.