چکیده : تک یاخته کریپتوسپوریدیوم برای اولین بار توسط ارنست ادوارد تایزر در سال 1907 گزارش گردید اما تا سال 1976 که اولین گزارش آلودگی انسان منتشر شد از لحاظ پزشکی فاقد اهمیت بود. این تک یاخته عامل یکی از مهمترین عفونتهای کوکسیدیایی انسان و سایر حیوانات اهلی و دیگر مهره داران می باشد و در حیوانات جوان بخصوص آنهایی که تازه از شیر گرفته شده اند خصوصا" گوساله های جوان موجب مرگ و میر شده وضررهای اقتصادی فراوانی را باعث می گردد. در انسان این انگل باعث ایجاد عفونت شدید دستگاه گوارش در افراد با سیستم ایمنی سالم و عفونت کشنده در افراد دارای نقص ایمنی می شود. از راههای انتقال آن می توان، تماس با حیوانات آلوده را نام برد، با این وجود بیشتر مطالعات بر روی وجود انگل در حیوانات، محدود به حیواناتی مانند گاو ، گوسفند ، بز بوده و تحقیقات کمی در مورد سایر حیوانات گیاه خوار از جمله شتر صورت گرفته است. در این مطالعه برای اولین بار شیوع کریپتوسپوریدیوم پارووم در مدفوع شتران منطقه شهربابک به روش ساندویچ الایزا بررسی شد و هم زمان، این روش با روش رنگ آمیزی اسید فست اصلاح شده نیز مقایسه گردید. از مجموع 85 مدفوع شتر، 48 نفرشتر نر و37 نفرشتر ماده، تعداد دو نمونه مدفوع شتر نر به روش الایزا مثبت تشخیص داده شد. همچنین در روش تشخیصی رنگ آمیزی اسید فست دو نمونه مدفوع یک شتر نر ویک شتر ماده مثبت تشخیص داده شدند، که این نمونه ها در روش الایزا منفی بودند. اندازه اووسیست های مشاهده شده در روش اسید فست از گونه پارووم بزرگتر بودند( 5/7-5/5 میکرون)،که با توجه به اندازه آنها، و مورفولوژی c.muris یا c.andersoni تشخیص داده شدند، که وجودشان در شتر تأییدشده است. در این مطالعه آلودگی به کریپتوسپوریدیوم پارووم 4/2 % بود و فاصله اطمینان بین 6/5 %- 0% برای شتران منطقه شهر بابک محاسبه شد. ولزوم بکار بردن روشهای مولکولی در راستای تشخیص تأییدی این تک یاخته اثبات شد. و پیشنهاد گردید برای تشخیص دقیق گونه کرپتوسپوریدیوم در آزمایشات مدفوع از روش های مولکولی استفاده گردد.

مطالعه حاضر ارزیابی ای از شیوع فاسیولا هپاتیکا و ضررهای اقتصادی حاصل از آن را در شهرستان رودسر( شمال ایران ) مورد بررسی قرار داده است که از اردیبهشت ماه سال 1390 تا اردیبهشت ماه سال 1391 به طول انجامید. در مجموع 680 راس گاو کشتاری، برای حضور فاسیولا هپاتیکا در کبدشان مورد بازرسی و آزمایش قرار گرفت. داده های جمع آوری شده به همراه جنس، سن، فصل و نژاد حیوانات مورد آنالیز قرار گرفت. در این تحقیق 137 راس گاو (14/20%) آلوده به فاسیولا هپاتیکا بودند. میانگین بار انگلی در کبدهای آلوده 2±14 در هر کبد بود. هیچ ارتباط معنی داری بین شیوع انگل فاسیولا هپاتیکا با سن وجنس دام ها وجود نداشت اما یک رابطه آماری معنی داری بین شیوع انگل فاسیولا هپاتیکا با نژاد دام ها وجود داشت. افزایش شیوع فاسیولا هپاتیکا در گاو های بومی و در فصل تابستان مشاهده گردید. خسارت اقتصادی ناشی از کبدهای آلوده به فاسیولا هپاتیکا، حدود 2600 دلار تخمین زده شد. برای بررسی رابطه بین بار انگلی در کبد و epg، نمونه های مدفوع مستقیما از رکتوم گرفته و جمع آوری گردید و در آزمایشگاه بوسیله تکنیک ماک مستر مورد آزمایش قرار گرفت و تخم انگل فاسیولا هپاتیکا شمارش گردید. بار انگلی فاسیولا هپاتیکا در کبدهای آلوده در سه گروه a,b,cطبقه بندی گردید(گروه a<10، گروه b، 30-10، گروه c>30). در این گروه ها، epg فاسیولا هپاتیکا به ترتیب 150، 240 و 620 بود که رابطه آماری قوی ای بین epg و بار انگلی در کبد وجود داشت.

مارشالاژیا مارشالی یکی از شایع ترین نماتودهای انگلی نشخوارکنندگان اهلی و وحشی ایران است. تعدادی از داروهای شیمیایی از قبیل لوامیزول جهت درمان آلودگی به این انگل مورد استفاده قرار می گیرند. گیاه تنباکو دارای یک سری مواد آلکالوئیدی است که خاصیت ضد انگلی دارد. در این مطالعه، ما خواص ضد کرمی عصاره های آبی و الکلی گیاه تنباکو را بر روی انگل مارشالاژیا مارشالی در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار داده ایم. جهت این بررسی، 3 رقت mg/ml 50،25 و 75 از عصاره های آبی و الکلی گیاه تنباکو تهیه گردید. سپس کرم های جداشده از شیردان به مدت 10 ساعت و در دمای37 درجه سانتی گراد در مجاورت با عصاره قرار گرفتند. در این مطالعه، از بافر pbs به عنوان کنترل منفی و از داروی لوامیزول با رقت mg/ml 50 نیز به عنوان کنترل مثبت استفاده گردید. در هر گروه، تعداد 50 کرم مورد آزمایش قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل بقاء و مدل مخاطرات کاکس استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که در مقایسه با گروه لوامیزول با رقت mg/ml50 ، رقت های mg/ml 25 و 50 عصاره آبی دارای اثر ضد کرمی کمی می باشند و اختلاف آماری معنی داری در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نمی گردد (p>0.05). اما در عصاره آبی با رقت mg/ml 75 و نیز در رقت های mg/ml 50،25 و 75 از عصاره الکلی تنباکو دارای اثر ضد کرمی زیادی بوده و سبب مرگ همه کرم ها می گردد که اختلاف آماری معنی داری در مقایسه با گروه شاهد، مشاهده می گردد(p>0.05) . با توجه به نتایج بالا، به خوبی نشان داده می شود که برگ های گیاه تنباکو دارای خواص ضد کرمی قابل قبولی است. بنابراین، پیشنهاد می گردد که تأثیر عصاره تنباکو بر روی حیوان آلوده نیز بررسی شود.

نئوسپورا کانینوم یک تک یاخته داخل سلولی ، عامل ایجاد سقط جنین در گاوهای سرتاسر جهان می باشد. سالانه تعداد زیادی موارد سقط ناشی از نئوسپورا کانینوم در جهان گزارش می شود. در این تحقیق سعی شد با استفاده از کیت الیزا میزان آنتی بادی علیه نئوسپورا کانینوم در بین گاوهای شهرستان کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گیرد.زیرا آگاهی از میزان آلودگی به منظور برنامه ریزی جهت کنترل، پشیگیری ودرمان اهمیت به سزایی دارد.جهت انجام این تحقیق از مجموع 92 رأس گاو به ظاهر سالم در دامداری های شهرستان کرمانشاه از جنس نر و ماده ، در سنین زیر 24 ماه و بالای 24 ماه با استفاده از لوله های استریل فاقد ماده ضد انعقاد ، بعمل آمد، سپس با دور rpm 1000 به مدت 10 دقیقه سانتریفوژ شده و سرم آن¬ها جدا شده و تا زمان انجام آزمایش های الیزا در فریزر 20- درجه سانتی گراد نگهداری گردید.نمونه های سرمی اخذ شده با استفاده از کیت الیزا مورد آزمایش قرار گرفت و وجود آنتی بادی علیه انگل مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشات الایزا بر اساس دستور العمل شرکت سازنده انجام شد ومیزان رنگ ایجاد شده توسط دستگاه خواننده الایزا در طول موج 450 نانومتر قرائت شد. و نتایج به صورت pp گزارش شد. نتایج کمتر از 30 درصد بعنوان منفی و30 تا 40 درصد بعنوان مشکوک ومساوی یا بیشتر از 40 درصد بعنوان مثبت تلقی شد. نتایج آزمایشات نشان داد که آنتی بادی علیه نئوسپورا در 33 مورد از 92 نمونه (86/35 %) (فاصله اطمینان 95 درصد: 5/46- 1/26) وجود دارد، که ارتباط معنی داری بین سن، نژاد با وجود آنتی بادی علیه نئوسپورا، وجود نداشت . (05/0< p) با توجه به تقسیم بندی گاوها از نظر سنی، میزان آلودگی در سنین بیش از 24 ماه، 24 مورد از 57 نمونه (10/42 درصد) و میزان آلودگی در سنین کمتر از 24 ماه ، 9 مورد از 35 نمونه (71/25درصد) مشاهده گردید که در تجزیه و تحلیل آماری اختلاف معنی داری بین میزان آلودگی در سنین مختلف وجود نداشت (05/0< p). و میزان آلودگی در نژاد صنعتی 20 مورد از 71 نمونه (16/28 درصد) ودرگاوهای بومی منطقه 13 مورد از 21 نمونه(90/61درصد) بود که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین نژاد¬های مختلف گاو و میزان آلودگی مشاهده نشد (05/0< p)

بررسی حاضر به منظور مطالعه انگل های خارجی با تأکید بر سارکوپتس اسکابیئی در گوسفندان در شهرستان کازرون انجام گردید. جهت بررسی در بخش مرکزی کازرون و بخش های خشت و کنارتخته، بالاده، چنارشاهیجان، کوهمره و نودان از اول مهر 92 تا پایان اسفند ماه 92 قسمت های مختلف بدن دام ها مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی از 1895 رأس گوسفند بررسی شده، تعداد 87 رأس (4.59%) آلوده به انگل بودند. از این تعداد گوسفند آلوده، 311 کنه و 135 کک جدا شد. در کل بررسی 2 جنس و 3 گونه کنه و یک گونه کک شناسایی شد که شامل: رپی سفالوس بورسا (86%)، رپی سفالوس سانگوینوس(2/8%) و هیالوما آناتولیکوم آناتولیکوم(3/3 %) و کک کتنوسفالیدیس کنیس بودند. در نمونه های مشکوک به جرب با توجه به علائم بالینی روی دام موردی یافت نشد. فراوانی آلودگی به انگل های خارجی در قسمت های مختلف بدن گوسفندان به ترتیب کشاله ران(35%)، زیر بغل(30%)، قسمت سر و گردن(10%)، پستان(6%) و بیضه(1%) بود.

نئوسپورا کانینوم از.جمله انگل های تک یاخته ای است که به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده سقط جنین در گاو مطرح می باشد. پراکندگی نئوسپورزیس جهانی است و در بسیاری از کشور ها از جمله ایران گزارش شده است. از آنجایی که آگاهی میزان آلودگی دام ها در کنترل، پیشگیری و درمان بیماری اهمیت به سزایی دارد، مطالعه حاضر به منظور بررسی شیوع سرمی نئوسپورا کانینوم در گاو های منطقه سیستان انجام شد. بدین منظور تعداد 184 نمونه سرمی گاو از شهرستان های مختلف منطقه اخذ و پس از ارسال به آزمایشگاه جهت حضور آنتی بادی علیه نئوسپورا کانینوم با استفاده از کیت الایزا (neospora caninum, id vet, france) مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss نسخه 18 استفاده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که در 7 مورد از 184 نمونه مورد بررسی (8/3 درصد) آنتی بادی ضد نئوسپورا کانینوم وجود داشت و 1 مورد (5/0درصد) نیز مشکوک به آلودگی به نئوسپورا کانینوم مشاهده شد.