گرچه سرشت دین، خدایی است اما از آن رو که مخاطبش انسان است،در تفهیم ادراک ها و آرمان های خود ناگزیر از استخدام همان ابزار بشری یعنی واژه هاست.تغییر معنی واژگان بخشی از جوانب تحول زبانی است.به دنبال انقلاب عظیمی که قرآن کریم در صدر اسلام به وجود آورد،تحولی وسیع در معانی واژگان پدیدار شد که این تحول در پی دگرگون شدن مجموعه ی ارزش ها و جایگزینی ارزش های نو است،با تحول ارزش ها در صدر اسلام،در واژه ی«عفو»نیز تحول معنایی رخ می دهد که تحول معنایی این واژه و واژه های متقارب المعنی با آن موضوع این تحقیق قرار گرفت. هدف از این تحقیق تبیین ضرورت بررسی تحول معنایی واژگان؛ برای درک معنای صحیح آن در ترجمه ی قرآن است و این که بدون این امر ترجمه ی صحیح امکان پذیر نیست. مطالب این پایان نامه بدین شرح است: فصل اول شامل کلیاتی پیرامون علم معنی شناسی است. فصل دوم به بیان معانی واژه ی عفو در قاموس ها و ادبیات عصر جاهلی و قرآن اختصاص داده شده است. در فصل سوم نیز معنای واژگان متقارب المعنی با واژه ی عفو، جمع آوری و مقایسه و تحلیل شده است که البته روش این پژوهش به صورت تحلیلی و تطبیقی انجام شده است. در نهایت پس از بررسی تحول معنایی این واژگان از دوری جاهلی تا صدر اسلام مشخص گردید، واژه ی «عفو» و واژه های متقارب المعنی با آن، گسترش معنایی پیدا کرده و در حوزه ی معنایی ارزش های اخلاقی قرار گرفته اند.

حضور دین مقدس اسلام در شبه جزیره ی عرب، نه تنها بر رفتار و کردار مردم عرب، و پس از فتوحات بر سراسر جهان تأثیر شگرفی داشت، که حتی بارزترین ویژگی عرب ها؛ یعنی خطابه و شعر را تحت الشعاع خود قرار داد. به سخن دیگر، نزول قرآن کریم در آن زمان و سامان، بر تمامی ابعاد مردم عرب و غیر عرب، تحول آفرین بود و خطابه های سهمگین و چکامه های بلند و بلیغ شاعران عرب، در آستان نثر رسا و اسلوب و شیوه ی گویای کلام مبین الهی کرنش کردند. زبان و بیان قرآن، حتی بر پیامبر اکرم، ائمه ی اطهار، خلفا و سایر مسلمانان اثرگذار بود و در سبک بیان و بکارگیری ایماژها و نمادها، طرحی نو افکند. کتاب "القرآن والشعر"، به قلم خانم دکتر دلال عباس، پس از توصیف فضای عصر جاهلی، در فصل های پنجگانه ی کتاب، ما را با تاثیر شگفت قرآن / اسلام بر زندگی دینی، اجتماعی و سیاسی و دست آخر، نگرش و اندیشه ی آن دوره آشنا می کند. بدین سان که قرآن به مثابه یک متن، چه تحولاتی در زبان و واژگان و دیدگاه شاعران عرب داشته است. مولف محترم با روش تحلیلی وعلمی تأثیر قرآن بر شعر و نقش بی بدیل شعر بر روان و جان و زبان عرب ها را به تصویر می کشد و سپس با ارائه ی ادله ی ارزشمند و منابع موثق، وجود قرآن را باعث بالندگی نثر و کم فروغی شعله ی شعر می انگارد. از مهم ترین نتایج بدست آمده، تغییر درون مایه ی شعر، نثر و خطابه به محتوا و درون مایه ی اسلامی و دینی می باشد. همین کارکرد و تاثیر مثبت را روایات و احادیث پیامبر اعظم و پس از ایشان، خلفا؛ به ویژه حضرت علی بن أبی طالب (ع)، بر ساختار و بافت متون عربی نهاد.

ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که خواننده را با اشتراکات ذهنی و زبانی دو یا چند اثر از دوره های مختلف آشنا می کند. کتاب الادب الصغیر و الادب الکبیر ابن مقفع اثری است که حول بایدها و نبایدهای فرهنگی یک جامعه نگارش یافته است. اشتراکات محتوایی و مضمونی این کتاب با گلستان سعدی نگارنده را بر آن داشت تا در یک تحقیق دقیق و بر مبنای ادبیات تطبیقی به شناسایی و معرفی این مشترکات بپردازد. در این پژوهش که به صورت مقایسه بین دو اثر انجام شد، پس از بررسی شرایط محیطی بر اندیشه ی دو نویسنده و مقایسه ی ساختار و سبک ادبی آن ها، مضامین مشترک فراوانی در این دو اثر جمع آوری شد و به رشته ی تحریر در آمد. هر دو نویسنده دارای خاستگاه های فکری مشابهی هستند و می توان آن دو را در زمره ی مصلحین اجتماعی به شمار آورد. این دو شخصیت ادبی با رویکردی تربیتی به بیان اندیشه های خود پرداخته اند و ضمن بیان اصولی اخلاقی به ارائه راهکار در رفع معایب رفتاری همت گماشته اند تا مخاطب را در مسیر رشد و کمال به گونه ای شایسته یاری رسانند. از مهم ترین مضامین مشترک بین دو اثر یاد شده می توان به مواردی چون آیین دوست یابی، آداب سخن و جایگاه علم در جامعه و روش های مناسب حکومت داری از سوی شاهان در راستای تقویت ارکان حکومتی اشاره کرد.