نام پژوهشگر: وجهالله قربانیزاده
جواد آزاد کنستانی میرعلی سیدنقوی
با توجه به اینکه در چشم انداز سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور فراهم نمودن زمینه ها و زیر ساخت های لازم برای رشد فعالیتهای دانایی محور و توسعه پایدار کشوراز آن طریق جزء اهداف اصلی قلمداد گردیده و با در نظر گرفتن این موضوع که سازمان یادگیرنده از مصادیق سازمانهای دانایی محور است لذا در پژوهش حاضر با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی – سیستماتیک، نمونه ای متشکل از254 نفر از کارکنان سازمان یاد شده (مستقر در شهر تهران) انتخاب گردیدند و داده های جمع آوری شده از این گروه نمونه با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل گرفتند که بر اساس نتایج حاصله، از مجموع 6 فرضیه فرعی، 4 فرضیه تایید و 2 فرضیه رد شدند که این به منزله وجود رابطه معنادار ما بین آگاهی هیجانی و مهارت فردی، کنترل هیجانی و مهارت فردی، آگاهی هیجانی و مدلهای ذهنی و تسهیل هیجانی و آرمان مشترک و عدم وجود رابطه معنادار مابین کنترل هیجانی و یادگیری تیمی و ادراک هیجانی و تفکر سیستمی در سازمان مذکور است. آزمون فرضیه اصلی پژوهش نیز وجود رابطه معنادار مابین هوش هیجانی و ویژگیهای سازمان یادگیرنده در سازمان یاد شده فوق را مورد تأیید قرار داد. تغییرات سریع محیطی سازمانها را بر آن داشته که با ایجاد تغییراتی در درون خود ضمن حفظ بقاء، قادر به بهره گیری از تمامی ظرفیت های خود نیز باشند. از جمله این تغییرات دست یابی به ویژگیهای یک سازمان یادگیرنده است که موجب می شود سازمانها با افزایش دانش و آگاهی خود نسبت به عوامل محیطی از امکان پاسخگویی مناسب در برابر تغییرات محیطی برخوردار باشند. برای دست یابی به ویژگیهای چنین سازمانی، ضمن فراهم نمودن شرایط مورد نیاز برای یادگیری کارکنان نیاز است مسائل و مشکلاتی که مانع از تحقق این امر می شود را برطرف نمود. هیجانات و عواطف کارکنان از جمله مواردی است که ضمن تاُثیر گذاری مثبت، در برخی از اوقات ممکن است از خود تاُثیرات منفی به جا گذاشته و یادگیری کارکنان را مختل نماید و بالطبع دست یابی به ویژگیهای سازمان یادگیرنده را مشکل سازد. در این خصوص هوش هیجانی از جمله ابزارهایی است که بوسیله آن می توان ضمن استفاده کارآ از هیجانات مثبت، هیجانات منفی را حذف و یا تعدیل نمود. لذا بر اساس توضیحات فوق، هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه هوش هیجانی و ویژگیهای سازمان یادگیرنده می باشد و سوال اصلی پژوهش عبارتست از: « آیا بین هوش هیجانی و ویژگیهای سازمان یادگیرنده رابطه معنی داری وجود دارد؟». ضمنا" لازم به توضیح است که با عنایت به جامعیت مدلهای هوش هیجانی مایر و سالووی و سازمان یادگیرنده پیتر سنگه، از این دو مدل برای بررسی رابطه یاد شده استفاده گردید.
سید نصرالله ساداتی ساری سهیلا بورقانی فراهانی
سازمان صدا و سیما به مثابه یک دانشگاه عمومی و مرکز تحقیقات سازمان به مثابه مغز متفکر آن باید به عنوان کارآمدترین ، به روزترین و خلاق ترین بخش آن عمل کند و برای تحقق این امر چاره ای جز روی آوردن به شیوه های نوین مدیریت یادگیری که همان حرکت به سمت سازمان یادگیرنده است را ندارد. هرچه این مرکز مهم رسانه ملی خود را به سمت یادگیری بیشتر و مهارت در شیوه های نوین یادگیری و نهایتاً حرکت به سوی سازمان یادگیرنده نزدیک کند، قطعاً حرکت به سوی افق های جدید و گام برداشتن برای موفقیت های بیشتر و پیروزی در عرصه رقابت با رسانه های رقیب و قدرت های جهانی برای او امکانپذیرتر و البته آسان تر خواهد بود.?در این تحقیق تلاش شده است تا مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما با الگوهای سازمان های یادگیرنده تطبیق داده شود. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و توسط ابزار پرسشنامه در 6 محور بر اساس 5 فرمان سازمان یادگیرنده و رهبری به عنوان مسئوول ایجاد سازمان یادگیرنده انجام شده است. برای هر یک از محورها 10 گویه و مجموعاً 60 گویه برای سنجش میزان سازمان یادگیرنده به کار گرفته شده است. شاخص های مورد نظر از طریق مطالعه تحقیقات صورت گرفته و پس از تهیه کتاب های معتبر در این حوزه و با استفاده از روش دلفی از 15 نفر از اساتید و صاحبنظران دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و صدا و سیما اعتبار آنها مورد تأیید قرار گرفت. برای محاسبه پایایی نیز از روش تعیین ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است، که ضریب آلفای کرونباخ برای سوالات 873/0 و برای پرسشنامه کلی 817/0 به دست آمد. جامعه آماری تحقیق، شامل کارکنان شاغل در مرکز تحقیقات اعم از مدیران و پژوهشگران (بجز نیروهای خدماتی و پشتیبانی) می باشد. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که قابلیت شخصی بیشترین مقدار و آرمان مشترک کمترین مقدار را دارند. یافته تحقیق همچنین بیانگر این نکته است که الگوهای ذهنی، تفکر سیستمی، یادگیری تیمی و رهبری بعد از قابلیت فردی در رتبه های بعدی قرار دارند.
نگین خانلو شمس السادات زاهدی
پاسخگویی سازمان های غیر دولتی یکی از مباحث مورد توجه در جامعه مدنی است. مباحث ها و مناظرات در حوزه پاسخگویی خاستگاه ظهور پاسخگویی سازمان های غیردولتی گردیده است. سازمان های غیردولتی و پاسخگویی آنها از جمله مباحث مهم در صحنه توسعه هستند تاثیر فزاینده سازمان های غیردولتی نیازمند توجه روزافزون از سوی اعطاکنندگان، دانشگاهیان و خطی مشی گذاران است. پژوهش حاضر به دنبال آینده پژوهی پاسخگویی سازمان های غیردولتی حوز سلامت و بهداشت ایران 1404 است، بدین جهت نخستین گام از فرآیند پژوهش ، ادبیات و پیشینه مطالعات انجام شده در جهان و کشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این گام ادبیات موضوع از سه جنبه مورد ارزیابی قرار گرفته است: ادبیات سازمان های غیردولتی، ادبیات آینده پژوهی و ادبیات پاسخگویی. به این ترتیب مطالعات انجام شده در این سه حوزه که مرتبط با تمامی موضوع است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این گام از پژوهش ورودی های لازم برای گام دوم از پژوهش را در اختیار پژوهشگر قرار می دهد. در گام دوم لازم است تا تاثیرات متقابل میان عوامل کلیدی تاثیرگذار بر پاسخگویی سازمان های غیردولتی حوزه بهداشت و سلامت ایران 1404 شناسایی شود. ابتدا عوامل کلیدی تاثیرگذار بر آینده پاسخگویی سازمان های غیردولتی در سایر پژوهش ها استخراج می شود؛ سپس فهرست اولیه تهیه شده، به منظور تصحیح و تکمیل در اختیار خبرگان قرار می گیرد. به این ترتیب در گام دوم لازم است تا بر دو موضوع اصلی تاکید شود: شناسایی عوامل کلیدی و شناسایی روابط میان عوامل کلیدی. در نهایت در این گام پرسش نامه ای از عوامل کلیدی و روابط میان عوامل کلیدی طراحی می شود و بر اساس نظرات خبرگان تکمیل و اصلاح می گردد. به این منظور عوامل کلیدی و روابط میان آن ها پس از استخراج از ادبیات، در مصاحبه ها تصحیح می شود و در نهایت در قالب پرسش نامه تاثیرات متقابل از خبرگان پرسیده می شود. خروجی این پرسش نامه ها در قالب تحلیل ساختاری مورد ارزیابی قرار می گیرد. بر اساس رویکرد تحلیل ساختاری، مهم ترین عدم قطعیت ها به منظور شناسایی عدم قطعیت های مرتبط با موضوع پژوهش شناسایی می شوند. در گام سوم مبتنی بر یافته های گام دوم از پژوهش ، عدم قطعیت های مرتبط با موضوع شناسایی می شود؛ به این ترتیب لازم است تا در گام سوم موضوعات دارای عدم قطعیت شناسایی شده و دلایل هر یک از دو طرفِ عدم قطعیت استخراج شود. به این منظور پس از شناسایی تاثیرگذارترین و تاثیرپذیرترین عوامل کلیدی با استفاده از نتایج تحلیل تاثیرات متقابل؛ از ادبیات موضوع و نظرات خبرگان نیز استفاده شده است. بر اساس این سه دسته از ورودی ها پرسش نامه های عدم قطعیت طراحی می شود. پرسش نامه های عدم قطعیت در میان جامعه آماری خبرگان سازمان های غیردولتی حوزه بهداشت و سلامت توزیع شد. نتایج به دست آمده از پرسش نامه های عدم قطعیت ورودی های لازم برای سناریوها را فراهم می کرد. در گام چهارم که گام انتهایی پژوهش نیز هست، برپایه عدم قطعیت های کلیدی محورهای اصلی سناریوها تعیین می شود. محورهای اصلی سناریوها فضای تحلیل آینده را شکل می دهد. در پژوهش حاضر پس از شناسایی عدم قطعیت های بحرانی، محورهای سناریوهای پاسخگویی سازمان های غیردولتی حوزه بهداشت و سلامت به اعضای پانل توضیح داده شد. در ادامه از خبرگان خواسته شد تا در خصوص وضعیت پاسخگویی و دلایل و عقلانیت هر سناریو مباحثاتی انجام دهند. همچنین در هر سناریو در زمینه سازوکارهای پاسخگویی و پیامدهای آن برای پاسخگویی بحث و گفتگو شد. در ادامه وضعیت هر یک از پرسش ها در هر سناریو مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
علیرضا ثلاثی وجه الله قربانی زاده
هدف اصلی این پژوهش، کشف عوامل موثر بر اطلاع آفرینی از طریق پایگاه های اطلاعاتی است که با رویکرد استقرایی، تجربیات کسب شده توسط مصاحبه شوندگان مورد مطالعه قرار گرفته است. اطلاع آفرینی واژه ای نوپدید از کارآفرینی است و به کسب و کارهایی اشاره دارد که اطلاعات به عنوان کالا، موضوع مورد معامله می باشد.استراتژی به کار گرفته شده برای این تحقیق، راهبرد پژوهشی نظریه مفهومسازی مبتنی بر داده هاست که برای تدوین نظریه، عناصر کلیدی یک پدیده (مفاهیم، مقوله ها، قضایا) مشخص می شود. سپس طبقه بندی روابط این عناصر درون بستر و فرآیند آن، با استفاده از ابزار تحلیل و کدگذاری (باز، محوری، انتخابی) و حرکت از جزء به کل صورت می گیرد. جامعه آماری این پژوهش از متخصصان بهره مند از پایگاه های اطلاعاتی و پایه گذاران کسب و کارهای اطلاعاتی در دو بخش بازار و دانشگاه تشکیل شده است. انتخاب نمونه ها براساس روش نمونه گیری هدفمند با رویکرد نمونه گیری هدفمند تصادفی (با نمونه کوچک) می باشد. در این روش از میان مشارکت کنندگانی که به صورت هدفمند انتخاب شده اند، چند نفر به طور تصادفی انتخاب میگردند. در پاسخ به پرسش اصلی پژوهش"عوامل موثر بر فرآیند اطلاع آفرینی از طریق پایگاه های اطلاعاتی چه می باشند؟" نظریه اطلاع آفرینی در قالب الگوی پارادایمیک ارائه گردیده است. در این الگو، ((اطلاع آفرینی)) به عنوان مقوله مرکزی این پژوهش است که با زیرمقوله-های کارآفرینی با اطلاعات در فضای مجازی، دانش آفرینی، کسب و کار اطلاعاتی و مدیریت اطلاعات تعریف شده است. مهمترین عامل در ایجاد پدیده اطلاع آفرینی اهمیت اطلاعات است که در دو بعد نیاز اطلاعاتی و مبهم بودن، اطلاع آفرینی را تحت تأثیر قرار می دهد. تجلی پدیده مرکزی در مجموعه ای از کنش ها و تعاملات است که از آنها تحت عنوان کسب وکار اطلاعاتی یاد می شود. از سوی دیگر پیشرانه هایی که معرف عامل زمینه ای هستند به همراه شرایط تسهیل گر(مداخله گر) زمینه ایجاد و گسترش کسب و کارهای اطلاعاتی را فراهم می سازند. پیامد و نتیجه کسب و کارهای اطلاعاتی، آگاهی است. درون مایه های این آگاهی شامل توسعه پایدار و اخلاق اطلاعاتی می باشد که زمینه سعادت و خوشبختی بشر را فراهم می کند.
میثم نوروزیان غلامرضا کاظمیان
این تحقیق به منظور تعیین و بررسی وضعیت شهر الکترونیک در همدان و یافتن راهکارهای اجرایی شدن آن و تعیین اثرات پیاده سازی شهر الکترونیک بر مدیریت شهر انجام گرفته است. به همین منظور، وضعیت شعر الکترونیک همدان از چهار منظر زیرساخت تکنولوژیک، زیرساخت فرهنگی و اجتماعی، بودجه و منابع مالی و نهایتاً زیرساخت نیروی انسانی متخصص مورد بررسی قرار گرفته است. در حوزه زیرساخت فرهنگی و اجتماعی اقدام به طراحی پرسشنامه و توزیع آن بین شهروندان همدانی شده و در سه حوزه دیگر از آمارهای موجود استفاده گردیده است. در این تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی استفاده شده و حجم نمونه آماری 250 نفر بوده است. پس از شناخت وضع موجود، راهکارهای تحقق شهر الکترونیک بررسی شده و اثرات پیاده سازی هر الکترونیک بر مدیریت شهری بیان شده است. نهایتاً پس از بررسی های انجام گرفته مشخص گردید، در حوزه زیرساخت فرهنگی و نیروی انسانی، وضعیت نسبتاً خوبی در مقایسه با کشورهای پیشرو در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، فاحشی با کشورهای پیشرو وجود دارد.
آرین امیری وجه الله قربانی زاده
این تحقیق با استفاده از مدل پذیرش فناوری(tam) به بررسی عوامل تأثیر گذار در پذیرش و استفاده شهروندان تهرانی از سامانه مدیریت شهری تهران(137) پرداخته است. نتیجه تحقیقات بیانگر این موضوع است که دو متغیر میانی "سودمندی درک شده" از فناوری سامانه 137 با ضریب مسیر (0.32)و" سهولت استفاده درک شده" از فناوری سامانه 137 با ضریب مسیر(0.47 )دو متغیر تأثیر گذار بر" استفاده از فناوری سامانه مدیریت شهری "137 می باشد. با توجه به این نتایج، مدل انتخابی مورد تأیید قرار گرفت. از طرفی متغیر های مستقلی نیز انتخاب گردید و تأثیرو ارتباط آنان با دو متغیر میانی مورد بررسی قرار گرفت که متغیر مستقل "سطح تحصیلات" با ضرایب مسیر (0.31) با سودمندی درک شده و(0.34) با سهولت استفاده درک شده ارتباط معنا داری پیدا کرد و همچنین متغیر مستقل "اطلاع رسانی فراگیر" نیز با ضرایب مسیر (0.34) با سودمندی درک شده و (0.38) با سهولت استفاده درک شده ارتباط معنی داری برقرار کرد. متغیر های مستقل "سن"، "جنسیت" و "محل سکونت" با دو متغیر میانی خود یعنی سودمندی درک شده و سهولت استفاده درک شده را بطه معنا داری پیدا نکردند.
علی بعیدی مفردنیا وجه الله قربانی زاده
تحقیق حاضر به بررسی نقش سیستم اطلاعات گمرکی (asycuda)در یادگیری سازمانی شایستگی های متمایز فنی کارکنان و عملکرد گمرک می پردازد . در این تحقیق بر اساس روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک از بین کارکنان (مدیران وکارشناسان) گمرکات اجرایی تهران که با سیستم اطلاعات گمرکی آشنا بوده و نیز کارکنان (مدیران و کارشناسان) دفتر آمار وفنآوری اطلاعات و ارتباطات گمرک ایران نمونه آماری انتخاب گردید و در نهایت 120 پرسشنامه جمع آوری گردید ، برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نمونه آماری از روشهای تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری استفاده گردیده و نتایج حاصله حاکی از آن بود که داده های گرد آوری شده از جامعه آماری مورد نظر با الگوی مفهومی پژوهش متناسب و سازگار است . تنها تفاوتی که بین الگوی مفهومی اولیه و نتایج آزمون شده وجود دارد تأثیر ضعیف شایستگی های متمایز فنی بر عملکرد گمرک می باشد ، بدین معنی که در گمرک ایران سیستم اطلاعات گمرکی ( asycuda ) بر یادگیری سازمانی گمرک ، شایستگی های متمایز فنی کارکنان گمرک به طور مستقیم تأثیر مثبت دارد لیکن این سیستم تأثیر مثبتی به طور مستقیم بر روی عملکرد گمرک ندارد همچنین یادگیری سازمانی تأثیر مثبت بر روی شایستگی های متمایز فنی کارکنان گمرک و عملکرد گمرک داشته ولی شایستگی های متمایز فنی بر عملکرد گمرک تأثیر مثبتی ندارد .
رسول مظلوم مقدم فتاح شریف زاده
موضوع مورد بررسی این پژوهش تحلیل رابطه کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی کارکنان شاغل در معاونت برنامه ریزی و توسعه شهرداری مشهد می باشد.در این تحقیق سوال اصلی که پیش روی محقق قراردارد این است که آیا میان کیفیت زندگی کاری و عملکرد شغلی کارکنان ارتباطی وجود دارد؟در این پژوهش ما ادبیات مربوط به کیفیت زندگی کاری را بررسی کردیم و در میان مدلهای مختلف سنجش متغیرهای تحقیق مناسب ترین مدلها یعنی مدل ریچارد والتون برای سنجش کیفیت زندگی کاری و مدل اچیو برای سنجش عملکرد کارکنان را انتخاب کردیم در این پژوهش. مدل والتون دارای 8 بعد اصلی است که این ابعاد متغیرهای مستقل پژوهش ما را تشکیل می دهند.این 8 متغیر به همراه متغیر وابسته پژوهش یعنی (عملکرد شغلی کارکنان) مدل مفهومی پژوهش ما را می سازند که در پایان نامه این مدل آمده است.برای رسیدن به پاسخ سوال اصلی این پژوهش آنرا در قالب یک فرضیه اصلی و 8 فرضیه فرعی مورد آزمایش قراردادیم .در این تحقیق « روش کتابخانه ای » برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری و سوابق تحقیق ، تدوین مدل تحلیلی و تنظیم فرضیات تحقیق و « پرسشنامه » برای آزمون فرضیات تحقیق است که بدین منظور پرسشنامه ای حاوی 48 سوال طرح شد که 27 سوال آن مربوط به سنجش qwl و مابقی سوالات مربوط به سنجش عملکرد کارکنان می باشد و از مصاحبه نیز به صورت محدود استفاده شد.در بخش نتیجه گیری و پیشنهادات با تحلیل نتایج آزمونها ، نتیجه تک تک فرضیه ها را ذکر کرده و آنها را بررسی کردیم . نتیجه پژوهش بدین صورت بیان می گردد که میان تمام ابعاد کیفیت زندگی کاری ذکرشده توسط ریچارلد والتون و عملکرد شغلی کارکنان ارتباط مثبت و معناداری مشاهده شده است با ضریب همبستگی نسبتا بالا و سطح خطای 1% سپس پیشنهاداتی را در جهت بهبود هرکدام از ابعاد کیفیت زندگی کاری ارائه کردیم.مجموعه تلاشهایی که در این پژوهش انجام شده نقاط ضعف و قدرتی داشته است و موارد زیادی بوده است که محقق تمایل داشته در این زمینه ها به فعالیت بپردازد ولیکن محدودیتهای مالی و زمانی اجازه انجام این کار را نمی دهد. در این پژوهش برخی از این موضوعات و زمینه ها در بخشی با عنوان پیشنهاداتی برای آینده ارائه شده است.
امین اسدپور وجه الله قربانی زاده
با توجه به اینکه امروزه سازمان ها در محیط های مبهم، پیچیده و متلاطم مشغول به فعالیت هستند و به منظور پایداری و رشد در محیط خود به نظر می رسد که به ساختار با ویژگی هایی نیازمندند که به طور جامع بتواند تمامی فعالیت های سازمانی را پوشش داده و روندی را به سوی توسعه و پایداری داشته باشد. هدف از تحقیق حاضر معرفی ساختاری با ویژگی های سازمان های سیبرنتیک محور تحت عنوان csm (مدیریت کنکاش- سیبرنتیک) است که با ویژگی های خاص خود به بررسی محیط داخلی سازمان بر اساس شواهد موجود با هدف هماهنگ ساختن فعالیت ها و بررسی محیط خارجی سازمان برای پاسخگویی به نیازهای بازار و کسب اطلاعات برای مقابله با تهدیدات و استفاده از فرصت های محیطی می پردازد و همچنین تاثیرگذاری آن بر فرهنگ یادگیری و فرایند یادگیری سازمانی را مورد بررسی قرار می دهد. جامعه آماری پژوهش کارکنان سه بخش از شرکت ایران خودرو بوده و اطلاعات و داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شدند. برای تحلیل داده ها، ابتدا به محاسبه روایی سازه تمامی شاخص های مورد مطالعه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد و پس از آن با استفاده از مدل برازش شده و مدل معادلات ساختاری به آزمون فرضیه های تحقیق اقدام شد. نتایج حاکی از قبولی تمامی فرضیه ها و نقش مثبت و تاثیرگذار csm به طور مستقیم بر فرایند یادگیری سازمانی و فرهنگ یادگیری و همچنین تاثیر مثبت csm به طور غیر مستقیم از طریق متغیر میانجی فرهنگ یادگیری بر فرایند یادگیری سازمانی بود.
شیرین خالقی نیا وجه الله قربانی زاده
تحقیق حاضر به بررسی رابطه انتقال دانش ضمنی با احساس توانمندی کارکنان در دانشگاه های پیام نور استان مازندران می¬¬¬ ¬پردازد.سوال اساسی که محقق را بر آن داشت تا این تحقیق را انجام دهد این بود که : « آیا بین انتقال دانش ضمنی با احساس توانمندی کارکنان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؟ ». برای بررسی این سوال ، به بررسی شاخصهای مدیریت دانش و توانمند سازی پرداخته شد که بعد از بررسی عوامل و مدلهای مختلف ، مدلی از ترکیب انتقال دانش ضمنی و مدل آرمانی نولر در مورد توانمند سازی ساخته شد. بر اساس این مدل به بررسی فرضیات تحقیق پرداخته شد.از آنجاییکه بهترین منبع موجود برای پاسخ به سوالات استفاده از نظر کارکنان دانشگاه بود ، لذا بر اساس روش نمونه¬¬ گیری تصادفی از بین آنها نمونه آماری انتخاب گردید و در نهایت 173 پرسشنامه جمع آوری گردید، برای آزمون فرضیات از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده گردیده و نتایج این آزمونها بیانگر این بود که فرضیات تحقیق مورد تائید قرار گرفت. در پایان بر اساس نتایج آزمون فرضیه ها ، پیشنهاداتی در خصوص انتقال دانش ضمنی و توانمند سازی ارائه شده است.