نام پژوهشگر: علیرضا ظهیرالدین

بررسی و مقایسه ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس، بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی شهر تهران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1390
  کبری فتاحیان   فرهاد جمهری

این پژوهش به بررسی و مقایسه ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس، بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی شهر تهران با هدف پیشگیری و درمان پرداخت. شخصیت، ویژگیهای نسبتاًپایدار رفتارکردن، ارتباط برقرار کردن ونگرش فرد درباره ی خود و محیط تعریف شده است. ارتباط بین شخصیت و بیماری سالهاست که بررسی و مطالعه می شود. شخصیت و بیماری هر دومفاهیم پیچیده ای هستند و بنابراین تعامل آنها با هم عجیب نیست. ام اس، بیماری سیستم عصبی مرکزی مغز و نخاع شوکی است که فرد مبتلا به آن دچار آسیبهای متعدد جسمانی، حرکتی و شناختی می شود و سرطان، بیماری است که درآن سلولهای بدن بیش از حد تکثیر می شود. در هر دو این بیماری علاوه بر عوامل ژنتیکی، ارثی، محیطی و ایمنی شناختی، عامل شخصیت نیز دخیل دانسته شده است. هم اکنون حدود 40 هزار بیمار مبتلا به ام اس در کشور وجود دارد که در انجمن های علمی ام اس سراسرکشور ثبت شده است.علت این افزایش شیوع ام اس درجوانان هنوز از نظر علمی مورد بررسی قرار نگرفته است. اولین عامل درسازگاری روان شناختی با ام اس، شخصیت بیمار شناخته شده است. از طرف دیگر اطلاعات کمی دربار? بروزکلی سرطان در بین بیماران ام اس وجود دارد.آزمون نئو می توانداطلاعات مفیدی در زمین? پیش آگهی و شیو? پاسخ به درمان رابرای بیمار پیش بینی کند. اگرچه خصوصیات شخصیتی عمدتاً ثابت هستند، بعضی شواهد اولیه هست که خصوصیات اصلی ( پنج عامل ) ممکن است با درمانهای روان شناختی مانند روان درمانی یا درمان شناختی ـ رفتاری، قابل تغییر باشند. هدف پژوهش بررسی و مقایس? ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس، بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی به منظور پیشگیری و درمان بود. فرضیه پژوهش شامل 4 فرضیه با عنوان : بین ویژگیهای شخصیتی بیماران ام اس، سرطان و افراد عادی تفاوت وجود دارد.بین ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس و افراد عادی تفاوت وجود دارد.بین ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی تفاوت وجود دارد.بین ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس و بیماران مبتلا به سرطان تفاوت وجود دارد، بود. در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه 240 ماده ای شخصیت نئو(neo - pi - r ) پنج ویژگی شخصیتی ( نوروتیسم، برونگرایی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری و وجدانی بودن ) بیماران ام اس، سرطان و افراد عادی با هم بررسی و مقایسه شد. نمونه آماری با حجم 150 نفر از بین جامعه آماری بزرگسالان مبتلا به بیماری ام اس، سرطان و افراد عادی انتخاب شدند که بعداًدر زمان اجرای پژوهش و نمره گذاری پرسشنامه ها به 120 نفر کاهش یافت. مکان اجرای پژوهش، انجمن ام اس و بخش پزشکی هسته ای بیمارستان امام حسین ( ع ) در شهر تهران بود. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری ( spss ) و با استفاده از فراوانی، میانگین، آزمون تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه ( آنووا ) و آزمون تعقیبی توکی، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین 3 گروه بیماران مبتلا به ام اس، بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی در ویژگی شخصیتی برونگرایی تفاوت معنادار به دست آمد. بین 2 گروه بیماران مبتلا به ام اس و افراد عادی در ویژگی شخصیتی وجدانی بودن تفاوت معنادار به دست آمد. اما بین گروه بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی و گروه بیماران مبتلا به ام اس و بیماران مبتلا به سرطان در هیچ کدام از پنج ویژگی شخصیتی، تفاوت معناداری به دست نیامد. پیشنهادهای پژوهش شامل پیشنهادهای زیر بود: با توجه به این یافته پژوهش که برونگرایی در بیماران ام اس و سرطان پایین بود، در ابتدا باید افسردگی و اضطراب بیماران بررسی شود. در صورت وجود افسردگی و اضطراب، درابتدا باید افسردگی و اضطراب بیماران درمان شود و سپس درمان شخصیت محور اجرا شود. ـ با توجه به یافته دوم و پایین بودن وجدانی بودن در بیماران ام اس و عدم تفاوت در نوروتیسم، گشودگی به تجربه و توافق پذیری بهتر است که روش درمانی بیشتر با تکیه بر ویژگی گشودگی به تجربه و توافق پذیری باشد. ویژگیهای شخصیتی بیماران ام اس و سرطان با آزمونهای فرافکن شخصیت از جمله رورشاخ و تست اندریافت موضوع، عمیقتر بررسی شود. ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به ام اس و سرطان با استفاده از پژوهشهای طولی (آینده نگر ) بررسی شود. ویژگیهای شخصیتی در چهار نوع ام اس ( خوش خیم، بهبود یابنده ـ عودکننده، پیشرونده ـ ثانویه و پیشرونده ـ اولیه ) جداگانه بررسی و مقایسه شود. ویژگیهای شخصیتی بیماران مبتلا به سرطان قبل و بعد از شیمی درمانی بررسی و مقایسه شود. شش مقیاس مربوط به هر پنج ویژگی شخصیتی در بیماران ام اس و سرطان در پژوهشهای جداگانه تک تک بررسی و مقایسه شوند. در بیماران ام اس و بیماران سرطان؛ سبک فرزند پروری، برونگرایی و درونگرایی، ابراز وجود، عزت نفس، کمالگرایی سازگار و ناسازگار، سبک مقابله و... با پرسشنامه های معتبر و هنجاریابی شده بررسی شود.