نام پژوهشگر: حسین قربانپور آرانی
حسین قربانپور آرانی علی اله بداشتی
عدالت در ارتباط مستقیم با حقوق افراد است ، تقابل حقوق اعضای خانواده در اسلام مبناست . در مقابل هر وظیفه ای حقی برای طرف مقابل ایجاد می شود ، اسلام در مسیر متعالی خویش اعضای خانواده را فراتر از رعایت حقوق یکدیگر به مدارا دعوت می نماید . اعضای خانواده در اسلام به عنوان یک آفریده ی آزاد خداوند و عضوی از جامعه ی انسانی دارای حقوق انسانی و اجتماعی مشترکی هستند اما به دلیل خلقت متفاوت و کارکردهای مجزایی که دارند حقوق نامتشابهی دارند ، نباید در صدد یکسان سازی نقش ها و به زعم برخی جنبش های کنونی همچون فمنیسم ، قائل به تساوی حقوق زن و مرد باشیم . اگر اعضای خانواده از جایگاه حقیقی خویش فاصله بگیرند ، مصداق بارز بی عدالتی است ، اسلام با فسخ تمام سنت های ظالمانه در مورد حقوق زنان به حقوق خانواده سامان بخشیده در این رابطه اعضای خانواده را در جایگاه واقعی خویش قرار داد . اسلام در تدوین هر قانون ، همسویی با خلقت زن یا مرد را در نظر گرفته است . اسلام پیوند ازدواج ( عقد ) را به دست زنان داده است ، زن با پذیرش مرد به عنوان همسر ، خانواده را بنیان می دهد ، در تدوین مهریه ، به طالب بودن مرد و مطلوب بودن زن توجه دارد اما در امر طلاق به دلیل احساسات رقیق زن اغلب اختیار را به دست مرد می دهد . مهریه ، نفقه ، ارث ، دیه ، مالکیت ، حق انتخاب ، آزادی سیاسی و وصایای اخلاقی موارد عنوان شده در پژوهش حاضرند که تاریخچه ، تعریف ، نحوه ی پیدایش و عدالت خواهی اسلام در مورد آنها در قالب چهار فصل بحث شده است . نهایتاً اسلام پرچم دار عدالت در همه ی جنبه های اقتصادی ، اجتماعی ، اخلاقی ، سیاسی و ... در امور خانواده است و در قبال تمام شبهاتی که امروز به هر عنوان بر موضوع عدالت در خانواده وارد می آید پاسخ گو است .
نیلوفر فتاحی دولت آبادی محمد راستگوفر
چکیده اسطوره سیاوش یکی از پرمایه ترین و عمیق ترین اسطوره های ملی ما ایرانیان است که در فضای فرهنگی و ادبی ما در اعصار مختلف تاریخی تأثیر غیر قابل انکاری بر جای نهاده است. در اوستا و نوشته های پهلوی نام او و داستان کشته شدنش در توران زمین مطرح شده است. در زمینه دو عنصر عمده ملی و مذهبی ما یعنی جشن نوروز و آیین تعزیه نمود قابل ملاحظه ای داشته است. رابطه آن با چهار آیین نوروزی یعنی سوگواری های پیش از نوروز و شادمانی هم زمان با آغاز نوروز، سبزه های نوروزی و به آب افکندن آن، جشن آب پاشان و مراسم ارجی قابل بررسی و موشکافی است. اسطوره سیاوش در ادبیات منظوم و منثور ما نیز بازتاب وسیعی داشته است. علاوه بر حکیم فردوسی که حجم قابل ملاحظه ای از شاهکار خود را به داستان این اسطوره بی بدیل اختصاص داده است، شاعران و نویسندگان مختلف در اعصار گوناگون از مضامین و ابعاد مختلف این اسطوره به منزله تم های گوناگون ادبی به انحاء مختلف بهره برده اند این موضوع هم در ادبیات سنتی و هم در ادبیات معاصر به خوبی به چشم می خورد. بخش مهمی از اسطوره سیاوش رابطه آن با اسطوره های ایزدان نباتی ملل مختلف چون آدونیس و آفرودیت، یوسف و زلیخا و... است. بررسی این ارتباط گویای این نکته است که سیاوش خود نیز می تواند در زمره ایزدان نباتی محسوب شود که پس از به شهادت رسیدن از خون او گیاهی روییده و هر سال مردم به ویژه در منطقه خوارزم و بخارا به مناسبت مرگ و باززایی او به غم و شادی می پردازند. برخی پژوهشگران حتی آیین حاجی فیروز و میر نوروزی را هم بازمانده سنتی این ایزد نباتی می دانند. گذشته از این، موضوعات دیگری نیز از جمله ریشه شناسی نام سیاوش، جایگاه زن در این داستان، سوگند به آتش، رابطه او با رستم و افراسیاب و همین طور شهرهایی که ساخته دست اوست یعنی کنگ دژ و سیاوشگرد، بررسی شده است. کلمات کلیدی: سیاوش، کاووس، سودابه، میرنوروزی، ایزدان نباتی، کنگ دژ.
حسین سلیمی حسین قربانپور آرانی
هر شاعر یا نویسنده ای که با خلق یک اثر ادبی دوران ساز می- شود از سوی معاصران و آیندگان از لحاظ سبکی و محتوایی و... مورد تقلید قرار می گیرد.سعدی از نویسندگانی است که با نگارش گلستان نقطه عطفی را در نثر فارسی به وجود آورد تا آیندگان برای نوشتن اثر خود حتی از نام کتاب او نیز بهره و تقلید کنند. یکی از کسانی که به رای و نظر سبک شناسان بیش از همه در تقلید از سعدی موفق بوده قائم مقام فراهانی است.در مورد گلستان منابع مختلف و فراوانی در دست می باشد اما درباره سبک منشآت قائم مقام و تقسیم نامه های وی تحقیق جامع انجام نگرفته بنابراین در این تحقیق بر آن شدیم تا پس از اشاره کوتاه به زندگی و خدمات قائم مقام به معرفی و چگونگی تقلید دیگر نویسندگان از گلستان بپردازیم و پس از آن نشان دهیم سعدی خود در خلق گلستان تا چه اندازه تحت تاثیر مقامات عربی بوده است.سپس به اهمیّت و تاریخچه منشآت در ادب فارسی اشاره و بعد از آن به سبک قائم مقام و تقسیم نامه های وی پرداخته ایم که این موضوع در منابع دیگر بیان نشده است.در آخر به بررسی محتوایی و سبکی منشآت و گلستان سعدی پرداخته شده که مقایسه سبکی دو اثر بر اساس سبک شناسی نثر استاد بهار انجام گرفته است. قائم مقام مانند سعدی قصد تغییر سبک نثر از دشوار نویسی به ساده نویسی را دارد.اما با مطالعه دو اثر به این نتیجه می رسیم که تقلید قائم مقام بیشتر از سبک سعدی است نه محتوای آن چرا که گلستان کتابی حاوی حکایات اخلاقی به منظور تربیت اجتماعی است ولی منشآت مجموعه نامه های قائم مقام برای حل و فصل موضوعات سیاسی و امور مملکتی است.
رقیه اشکبوس ویشکایی حسین قربانپور آرانی
چکیده ادبیات معاصر با ظهور نظریه های مختلف و نویسندگان جدید روبرو است. از جمله ی این نظریه ها جامعه شناسی ادبیات است که از نظریه های میان رشته ای محسوب می شود و به نوعی به بررسی جامعه شناختی – تاریخی در خصوص آثار ادبی می پردازد. در این پژوهش چهار اثر از آثار برجسته و پرفروش چهارده سال اخیر از چهار تن از نویسندگان زن(فتانه حاج سید جوادی، زویا پیرزاد، نازی صفوی، منیرو روانی پور) مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که تأکید کار بر بررسی آثار زنان بود، این امر ایجاب می کرد نگرش فمینیستی و محوریت زن در این آثار بررسی شود. بنابراین به این نکات در پژوهش توجه شده است. ضمن آنکه بین زن بودن آن ها و ادبیات عامه پسند هم ارتباط مستقیمی وجود دارد. کتاب های بامداد خمار، چراغ ها را من خاموش می کنم، دالان بهشت و کولی کنار آتش براساس نظریه ی جامعه شناسی ادبیات و نقد ادبی فمینیستی بررسی و نتایج زیر حاصل شد. در این کتاب ها مضامین و مولفه های اجتماعی از جمله مهمترین نکات مورد توجه نویسنده است. همچنین کتاب های بامداد خمار و دالان بهشت، نگرش فمینیستی نسبت به جامعه ندارند در حالی که زویا پیرزاد در اثر خود به مسئله ی زنان نگرش فمینیستی لیبرال دارد ولی روانی پور با نگاه فمینیست های رادیکال به جامعه می نگرد.