از قدیمی ترین ایام درایران راه های طولانی با کاربردهای گوناگون پدید آمده که با راه های بزرگ قاره ای پیوندداشته اند .یکی از این راه های بزرگ ((جاده ابریشم ))است که از شرق چین (سیان) تا میانه اروپا ((به ویژه شهرهای مهم تجاری مانند ونیز)) امتداد داشته اند.سیاحان،مبلغان مذاهب گوناگون،بازرگانان و مبشران فرهیخته در آن جاده رفت و آمدها داشته و ساکنان منطقه های مختلف جهان را با فرهنگ ها و اندیشه ها متنوع آشنا کرده اند.دراین پژوهش نقش تجاری،اقتصادی،فرهنگی و مذهبی این جاده بزرگ و شاخه های آن،مسیر دریایی که همزمان با راه های زمینی پدید آمده بود،چگونگی رفت و آمدها و نقل و انتقال کالا به ویژه ((ابریشم )) و پایگاههای راهداری و شهرهای قرار گرفته بر جاده ها در اواخر فرمانروایی خوارزمشاهیان مقارن با تهاجمات اولیه مغولان به فرمانروایی چنگیزخان مورد بررسی قرار گرفته و نقش و اهمیتی که سیطره بر این جاده در طی این سالها داشته،مورد توجه قرار گرفته است.

با مبعث پیامبر اکرم(ص)و تشکیل امت واحده نظام و جامعه اسلامی منسجـم یافت لیـکن با رحـلت ایشان (سقیفه)زمینه فتنه انگیزی و درگیری موجب شکاف میان جامعه اسلامی گردیـد که دامنه این منازعـات برای سده های طولانی ادامه یافت.از سوی دیگر رخداد این جنگ ها (داخلی مسلمانان)تاثیرات و مسائـلی متعددرا برنظام اجتماعی،فرهنگی،سیاسی و امنیتی از خود به جاگذاشت از این رو دراین تحقیق بررسی ابعادو دلایل مختلف این جنگ ها در سده اول قرن هجری بخش های پنـهان و پیـدایی از این درگیـری ها مشخص خواهد شد. همچنین با بررسی ریشه های نبرد های این دوران مانند جنگ های اهل رده، جمل، صفین، نهروان، کربلا، حره، توابین، مختار و مرج راهط ابعاد روشن تری از زمینه های آنها از قبیل باز گشت به آداب و رسوم دوره جاهلی، تفاخرات قومی، دسته بندی های سیاسی، مسائل قبیله ای، سودجویی،سوء استفاده از بیت المال وقدرت طلبی رهبران آن ها را می توان مشاهده نمود. بررسی جنگ های داخلی، مطالعه لحظاتی اززندگی وعملکردجامعه اسلامی است که در آن درس های گران بهایی وجود دارد که می تواند رهگشای زیستن برای مسلمانان و جوامع امروز باشد وتمام تجارب ارزنده این رویدادها در پیوند تاریخ گذشته آن شکل می گیرد. لذا شناخت رویدادهای مهم آن مانند وضعیت جنگ های داخلی درقرن اول هجری اسلام ازجنبه های مختلف می تواند به دریافت صحیح تر ازتاریخ صدر اسلام کمک کند که چگونه هجوم تبلیغات دشمنان اسلام توانست برروی افکار واندیشه مسلمانان تأثیر گذارد تا عملکرد وایده های رسول خدا (ص) راپس از چند دهه به فراموشی سپرده وعناوین دیگر را جایگزین آن کرده وبدان عمل نمودند، یا روح آزاد منشی را از قیام کربلا که مقدمه ای برای قیام های دیگر بود به ارث بردند.