به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر عملکرد دانه و برخی ویژگی های فیزیولوژیک و مورفولوژیک و صفات مربوط به کیفیت دانه برنج، 20 لاین و رقم اصلاح شده پرمحصول و بومی (شامل ارقام سنگ جو، نعمت، فجر، درفک، ساحل، شفق، خزر، شیرودی، قایم، ندا، سپیدرود، هاشمی، علی کاظمی و لاین های 108، 203، 209، 415، 416، 831، 841) در دو زمین آزمایشی تحت تنش کمبود آب (قطع آبیاری از مرحله آغازش خوشه تا انتهای فصل) و بدون تنش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار برای هر آزمایش، در سال زراعی 1388 در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس ساده، بین ژنوتیپ های مورد ارزیابی از لحاظ صفات بررسی شده در هر دو آزمایش، اختلاف معنی داری (در سطح احتمال یک درصد) وجود داشت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط بر تمام صفات بررسی شده در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین ژنوتیپ های مورد مطالعه، کمترین کاهش عملکرد شلتوک در لاین 831 و رقم خزر (به ترتیب با کاهش 6/77 و 6/112 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین کاهش عملکرد در لاین های امیدبخش (به ویژه لاین 209 با کاهش 3/1543 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. نتایج نشان داد که از بین اجزای عملکرد، تعداد دانه پر در خوشه نسبت به تنش کمبود آب حساس تر بود و در کاهش عملکرد شلتوک ارقام و لاین های برنج تأثیر مستقیم داشت. تنش کمبود آب تغییرات قابل توجه ای در ویژگی های فیزیولوژیک گیاه از قبیل محتوای نسبی آب برگ (6 تا 26 درصد کاهش)، پتانسیل اسمزی (صفر تا 5/3 کیلوپاسکال کاهش)، هدایت روزنه ای (62 تا 256 میکرومول بر متر مربع بر ثانیه کاهش)، عدد کلروفیل متر (1/1 تا 7/9 واحد کاهش)، فتوسنتز جاری (7 تا 61 گرم در بوته کاهش)، دمای سایه انداز (3/1 تا 9/4 درجه سانتی گراد افزایش)، انتقال مجدد از ساقه به دانه (3/0 تا 9/15 گرم در بوته افزایش) و انتقال مجدد از برگ به دانه (3/0 تا 9/6 گرم در بوته افزایش) ایجاد کرد. بر اثر کمبود آب، تعداد روز های بذرپاشی تا گلدهی در ارقام بومی به طور میانگین یک هفته کاهش و در ارقام اصلاح شده یک هفته افزایش یافت. بعلاوه، تحت اثر تنش کمبود آب، ویژگی های کمی و کیفی دانه از جمله راندمان تبدیل شلتوک به دانه (1/0 تا 7/5 درصد کاهش)، میزان برنج سفید سالم (07/0 تا 9/12 درصد کاهش)، محتوای آمیلوز دانه (5/0 تا 6/2 درصد افزایش) و نمره درجه حرارت ژلاتینی شدن دانه (صفر تا 5/1 واحد افزایش) نیز مشاهده شد. به نظر می رسد که ارقام برنج غرقابی از طریق سازوکار تنظیم اسمزی و بالا نگه داشتن پتانسیل آب برگ و در پی آن تنظیم هدایت روزنه ای و دمای سایه انداز، نسبت به تنش کمبود آب انتهای فصل تحمل دارند. بعلاوه، برخی ارقام برنج تحت شرایط کمبود آب، با افزایش انتقال مجدد از ساقه و برگ به سمت دانه، کاهش سهم فتوسنتز در پر شدن دانه را جبران می کنند. همچنین به نظر می رسد در شرایط تنش کمبود آب، بین ارقام مختلف برنج از لحاظ پایداری ویژگی های کمی و کیفی دانه تفاوت وجود دارد. بر اساس نتایج آزمایش حاضر رقم های سنگ جو و خزر و لاین 831 بیشترین پایداری عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیکی را نشان دادند.

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر کار برد منابع نیترات و سولفات کلسیم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی در دو رقم از گل سوسن در طول دو سال و در سه فصل متفاوت در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام گردید. آزمایش اول به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بر رقم های سوسن به نام های ناونا [navona] و فانجیو [fangio] با سطوح مختلف اسید ایندول بوتریک [iba] در غلظت های 500، 750 و 1000 پی پی ام و نیترات کلسیم در غلظت های 0، 1، 5/1 و 2 میلی مول انجام گرفت. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بر رقم های سوسن به نام های ناونا [navona] و فانجیو [fangio] با سطوح مختلف سولفات کلسیم در غلظت های 0، 5/2، 5 و 10 میلی مول در لیتر و نیترات کلسیم در غلظت های 0، 5/1 و 2 میلی مول در لیتر انجام گرفت. آزمایش سوم همان تیمارهای آزمایش اول بود که تکرار گردید. نتایج آزمایش اول و مقایسه میانگین های حاصله نشان داد که اختلافی در بین آنها مشاهده شد که از نظر آماری این اختلاف فقط در مورد ریشه های ساقه ای بالای پیاز معنی دار نبود. در غلظت 2 میلی مول نیترات کلسیم و 1000 پی پی ام iba ، بیش ترین مساحت برگ و وزن تر و خشک گیاه و تعداد ریشه های نابجا مشاهده گردید و همین طور کم ترین سطح سوختگی برگ و کم ترین اتیلن تولیدی در گل و نیز کم ترین ریزش گلچه در پایان ماندگاری گلدانی (روز دهم) و کم ترین نفوذپذیری سلول در اندام های برگ، ساقه و گل در این غلظت کلسیم بدست آمد. برهمکنش بین کلسیم و رقم ها، نشان داد که آستانه مطلوب تغذیه با نیترات کلسیم در رقم ناونا [navona] در غلظت 5/1 میلی مول و در رقم فانجیو [fangio] در غلظت 2 میلی مول می باشد. مقایسه میانگین ها درآزمایش دوم نشان داد که اختلاف معنی دار در بین صفت های اندازه گیری مشاهده می شود. در غلظت 5 میلی مول در لیتر سولفات کلسیم و 5/1 میلی مول نیترات کلسیم، کم ترین اتیلن گلبرگ و بیش ترین مقاومت به بیماری کپک خاکستری و هم چنین بیش ترین ترکیب های فنلی مشاهده گردید. کم ترین مقاومت به بیماری کپک خاکستری در تیمار شاهد(0 میلی مول سولفات و نیترات کلسیم) مشاهده گردید که در این تیمار بیش ترین اتیلن در اثر فعالیت و جوانه زنی اسپورهای قارچ botrytis cinerea تولید شد. شدت بیماری در تمام صفت-های مورد ارزیابی همبستگی مثبت و تنها با اتیلن همبستگی منفی معنی دار داشت. برهمکنش بین سولفات و نیترات کلسیم و رقم ها، نشان داد که آستانه مطلوب تغذیه با نیترات کلسیم در غلظت 5/1 میلی مول در لیتر و سولفات کلسیم در غلظت 5 میلی مول در لیتر برای مقاومت به بیماری کپک خاکستری در رقم ها می باشد. نتایج آزمایش سوم نشان داد که کاهش معنی-دار در تمام شاخص های فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی در هر دو رقم از گل سوسن نسبت به آزمایش اول بوجود آمد و نیز در کشت دوم پیازها نیازمند غلظت 2 میلی مول در لیتر نتیرات کلسیم به جای غلظت 5/1 میلی مول در لیتر نیترات کلسیم به-خصوص در رقم ناونا [navona] می باشد. مجموع نتایج نشان داد که یکی از روش های کاهش علایم کمبود کلسیم، افزایش ماندگاری گلدانی و هم چنین خسارت قارچ botrytis cinerea در رقم های سوسن، استفاده متعادل از منابع سولفات و نیترات کلسیم می باشد.

چکیده توانایی تحمل گیاهان نسبت به دماهای پایین وانجماد، تعیین کننده توزیع جغرافیایی و بهره وری از محصولات کشاورزی است. در سازگاری به تنش سرما، موجودات زنده و به خصوص گیاهان مکانیسم های متعددی را در سطوح مولکولی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی را در خود توسعه داده و بدین ترتیب ثبات خود را حفظ می کنند. بر این اساس شناسایی ژن هایی که در انطباق و تحمل به استرس سرمایی نقش دارند به خصوص ژن های تنظیم گر ضروری است. در این پژوهش بررسی الگوی بیان 4 ژن واکنش دهنده به استرس سرمایی در 2 رقم زرفام (رقم مقاوم) و ساری گل (رقم حساس) کلزا (brassica napus) با استفاده از تکنیک real time pcr مورد مطالعه قرار گرفت. بعد از استخراج rna و سنتزcdna ، پروفایل بیان 4 ژن cbf17 ، nac5-11 ، cor25 و bn115 در گیاهان شاهد و تیمار های 0 ، 3 ، 6 ، 12 و 24 ساعت سرما (دمایc? 4- ) در گیاهچه های 2 رقم کلزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ژن های واکنش دهنده به سرما در این پژوهش در حالت کلی بیان بالاتری در رقم مقاوم زرفام نسبت به رقم ساری گل داشتند، همچنین عوامل رونویسی cbf17 و nac5-11 به عنوان ژن هایی که در مراحل اولیه پاسخ گیاه به تنش قلمداد می شوند در همان ساعات ابتدایی تنش در رقم مقاوم زرفام بیان بالایی داشتند (تیمار 6 ساعت) و از آن پس به بعد به تدریج از میزان بیان این ژن ها کاسته شد، در حالی که ژن های bn115 و cor25 به عنوان ژن های شرکت کننده در فرایند هموستازی و بهبود مقاومت در برابر اثرات تنش، القای دیرتری نسبت به عوامل رونویسی داشته و مشاهده می شود که در زمان تیمار 24 ساعت این ژن ها بیان بالایی دارند.