نام پژوهشگر: رمضان علی قادری
لیلی افخمی گلی مصطفی اقلیما
مقدمه: امروزه از فرار نه به عنوان یک جرم، بلکه به عنوان یک حق انسانی یاد می گردد؛ هر چند که بر افراد استفاده کننده از این روش دفاعی برچسب «فراری» نهاده می شود، برچسبی که «فرار» از آن ناممکن و یا دشوارتر از تغییر در شرایط خود «فرار» است. فرار از خانه که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به یک پدیده ی اجتماعی حاد تبدیل شده است، یکی از آسیب های اجتماعی است که نتیجه ی تعامل پیچیده ی مجموعه ای از عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی می باشد. برنامه ی آموزش مهارت های حل مساله، یکی از موثر ترین برنامه هایی است که به افراد کمک می کند تا زندگی بهتر وسالم تری داشته باشند. هدف از این برنامه، کمک به آموزش گیرندگان جهت مدیریت شرایط تنش زا و حل کردن هرچه بهتر مسائل و مشکلات است. در سایه ی تامین چنین هدفی، ضمن ارتقای توانایی های روانی- اجتماعی افراد یک جامعه، می توان سطح بهداشت روانی- اجتماعی را در آن جامعه بالا برد و از آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد. بدین جهت افزایش توانایی های حل مسأله در دختران فراری - که با انتخاب راه حل های سرنوشت ساز و به هنگام بر سر چند راهی های تاریک زندگی مواجه اند - ضروری به نظر می رسد. هدف: شناخت «تاثیر آموزش مهارت های حل مساله در کاهش گرایش دختران فراری به فرار از منزل». روش: در یک پژوهش شبه آزمایشی مستند بر طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل، 40 نفر از دختران فراری ساکن مراکز آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی در شهر مشهد، ضمن گمارش تصادفی در دو گروه، با استفاده از روش نمونه گیری «در دسترس»، در پیش آزمون از نظر میزان گرایش به فرار با پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته ی «سنجش گرایش دختران به فرار از منزل(rat) » مورد بررسی قرار گرفتند. به گروه آزمایش در مدت 8 جلسه ی 90 دقیقه ای، آموزش مهارت های حل مساله ارائه شد. در انتها دو گروه با همان پرسشنامه در پس آزمون ارزیابی گردیدند. نتایج: میانگین گرایش به فرار، در دختران فراری گروه آزمایش در پیش آزمون برابر با 80/82 بوده است؛ ولی این مقدار بعد از برگزاری دوره ی مهارت های حل مساله، در پس آزمون به 50/64 کاهش پیدا کرده است؛ یعنی شرکت دختران فراری در دوره ی مهارت های حل مساله باعث شده که میزان گرایش به فرار آنها به میزان 30/18 امتیاز کاهش پیدا کند. بحث و نتیجه گیری: اختلاف میانگین در پیش آزمون و پس آزمون معنادار می باشد، چرا که آزمون «paired samples test» و سطح معناداری به دست آمده نشان می دهد که بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون دختران فراری در گرایش به فرار اختلاف میانگین معناداری وجود دارد. واژگان کلیدی: فرار از منزل، دختران فراری، مهارت های حل مساله، کاهش گرایش به فرار.