بدون شک شعر نو در پی تغییر در ساختار، درون مایه اش نیز دگرگون شد. مضامین و محتوای پویای ارزنده ای جایگزین موضوعات سنتی شعر گشت. شعر نوین جهان عرب از این قاعده مستثنی نیست، چنانچه در قرن بیستم با توجه به زمینه های موجود، شاعرانی از سرزمین عراق درفش انقلاب شعری را به دست گرفته و ساختار و مضامینش را دگرگون ساختند. این پرچم داران و پیشاهنگان در بامداد این قرن به صحنه آمدند و گوی سبقت را از دیگر بلاد عربی ربودند. از جمله این نوآوران: نازک الملائکه، بدرشاکر السیاب و درپی آن دو عبدالوهاب البیاتی می باشند. در این راستا تحقیق پیش رو پیرامون مضامین اجتماعی در شعر آخرین ضلع این مثلث یعنی عبدالوهاب البیاتی می باشد که نگارنده در فصل اول این رساله به بررسی شعر اجتماعی و اوضاع و احوال عمومی عراق در قرن بیستم و چگونگی ساختار اجتماعی جامعه عراق پرداخته و به تبع آن در فصل دوم شرح احوال و آثار شاعر و روند شعری و سیره شخصی وی و همچنین نقش ایشان در پیدایش شعر نو آمده و در پایان مضامین اجتماعی شعر این شاعر نام آور عراقی که شامل موضوعاتی نظیر فقر، عقب ماندگی، دهقان و کارگر، مرض و بیماری، مسئله زن، آزادی، عدالت و غیره مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. کلید واژگان: شعر اجتماعی، ادبیات معاصر عربی، عبدالوهاب البیاتی

چکیده مسئله عاشورا مهمترین حماسه تاریخ بشر است که همگان را تحت تأثیر قرار داده است. پرداختن به حوادث و اتفاقات رخ داده شده در روز عاشورا و در کربلا دستمایه بسیاری از شاعران شیعی گشته و اشعار و قصاید فراوانی در مورد آن سروده شده است. تقریباً می توان گفت شاعر شیعه مذهبی را نمی یابیم، مگر اینکه عاشورا و اجزاء این قیام از حرکت امام حسین(ع) بسوی کربلا و محاصره و جنگیدن تا شهادت و اسارت را ذکر نکرده باشد. شریف رضی و محتشم کاشانی دو تن از بزرگ ترین شاعران بزرگ شیعه به شمار می آیند. شاعر نخست عربی زبان و متعلق به قرن چهارم هجری؛ و شاعر دوم، شاعری فارسی زبان و متعلق به قرن دهم هجری است. یکی در محیطی کاملاً عربی و دیگری در دامان فرهنگ ایرانی-اسلامی رشد یافته اند، که در این زمینه اشعار قابل ملاحظه ای دارند. اگر بگوییم راز ماندگاری مرثیه محتشم در ادب به خاطر تصویرپردازی ها و تصویرآفرینی های وی بوده، سخن به گزاف نگفته ایم. و از سوی دیگر در کشور همسایه ایران، عراق، شاعر دیگری به نام شریف رضی نیز در قصائد متعددی به همین مسئله پرداخته است و تاکنون این تصویرآفرینی ها با یکدیگر تطبیق نشده است. این رساله سعی بر آن دارد تا در ابتدا تعریفی از تصویرآفرینی ارائه دهد و سپس به ذکر نمومنه هایی از تصویرآفرینی های شریف رضی و محتشم کاشانی بپردازد. سپس با مقایسه مضامینی که در اشعار این دو شاعر به چشم می خورد، یعنی مقایسه برخی از استعاره ها، تشبیه ها و مجاز و کنایه، جنبه خیال پردازی را در هر دو شاعر بررسی نماید. کلمات کلیدی: ادبیات تطبیقی، شعر عاشورایی، تصویرآفرینی، شریف رضی، محتشم کاشانی.

یکی از مسایلی که باعث ایجاد ارتباط گفتاری و نوشتاری میان آحاد ملل می شود، درک متقابل از مفاهیمی است که به کارمی برند. هر تلاش و فعالیتی که در جهت تقویت این ارتباط صورت پذیرد، یک حرکت بنیادی و اساسی محسوب می گردد؛ از این رو تألیف و ترجمه متون علمی و ادبی به دیگر زبان ها در این مقام قابل تحسین و به دانش آموختگان یاری می رساند تا مفاهیم دشوار زبان های مختلف را بشناسند. در این راستا در طول تاریخ کتاب های بسیاری ترجمه شده است. در میان کتب ادبی و نحوی که تا کنون به رشته تحریر در آمده کتاب «النحو الوافی» تألیف «عباس حسن» یکی از منابع غنی و معتبر در حوزه قواعد زبان عربی به ویژه نحو است. این کتاب به دلیل در برداشتن تمام مباحث و دقت نظر مولف در ذکر نکات مهم مربوط به آن ها می تواند پاسخگوی نیاز دانش پژوهان باشد و سهولت استفاده و بهره مندی بیشتر از مباحث کتاب، انگیزه ی ترجمه ی آن را به فارسی فراهم آورده است. در این نوشتار مترجم سعی دارد با ترجمه ی بخشی از کتاب «النحو الوافی» که آن از ابتدای مسأله 26 مبحث اسم موصول تا انتهای مسأله 39 است، بپردازد. ترجمه ی مسائل مذکور گواه این مطلب است که استاد «عباس حسن» کتاب خود را بر اساس ألفیه ابن مالک گردآوری کرده است. هر چند ابیات ألفیه در متن کتاب بیان نشده، ولی در پاورقی