در این تحقیق تاثیر اسانس استخراج شده از دانه های زیره سیاه (carum carvi) بر روی سرطان کولون القاء شده توسط دی متیل هیدرازین (dmh) در رت مورد مطالعه قرار گرفته است. زیره سیاه ایرانی از استان کرمان جمع آوری گردید. سپس دانه ها ی زیره با استفاده از یک منبع co60 در دو دز 10 و 25 کیلوگری پرتودهی شدند. در مرحله بعدی اسانس زیره سیاه (تازه و پرتودیده) توسط دستگاه کلونجر استخراج شد و ترکیبات آن با استفاده از تکنیک gc/ms مشخص گردید. همچنین خواص آنتی اکسیدانی آنها با استفاده از دو تست ddph و beta-carotene bleaching مورد بررسی قرار گرفت. سپس به منظور انجام آزمایشات in vivo رت ها به 10 گروه (6 رت در هرگروه) تقسیم شدند: گروه کنترل، گروه تیمار شده با dmh در دز mg/kgb.w 20 به صورت i.p و هفته ای یک بار به مدت 5 هفته، 2 گروه تیمار شده با رژیم غذایی حاوی 0/1 و 0/01 درصد اسانس زیره پرتوندیده به تنهایی و 6 گروه تیمار شده با رژیم غذایی حاوی 0/1 و 0/01 درصد اسانس زیره پرتوندیده و پرتودیده به علاوه dmh. رت ها به مدت 16 هفته از رژیم غذایی حاوی اسانس زیره سیاه در گروه های مذکور استفاده کردند. پس از 16 هفته رت ها بیهوش شدند و از قلب آنها خونگیری شد. در مرحله بعدی حیوانات کشته شدند و بافت کبد و کولون آنها به منظور بررسی های هیستوپاتولوژیکی و بیوشیمیایی جدا گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد aberrant crypt foci (acf) و aberrant crypt (ac) القاء شده توسط dmh در رت های تغذیه شده با رژیم حاوی 0/1 و 0/01 درصد اسانس زیره سیاه به طور معنی داری کاهش یافته است (p<0.05). به منظور بررسی مکانیسم اثرات ضد سرطانی اسانس زیره، پلاسما، کبد و بافت کولون رت ها جمع آوری شده و پارامترهای دخیل در فرایند استرس اکسیداتیو، آنزیم های متابولیزه کننده گزنوبیوتیک ها و آنکوژن بتا-کاتنین در سطح پروتئین و mrna مورد بررسی قرار گرفت. عدم تاثیر اسانس زیره سیاه بر روی محصول پراکسیداسیون لیپید ها، فعالیت آنزیم سوپراکسید دسموتاز (sod)، کاتالاز (cat) در بافت کبد و ferric reducing ability of plasma (frap) نشان دهنده این نکته می باشد که اسانس ها تاثیری برروی پارامترهای دخیل در استرس اکسیداتیو نمی گذارند (p>0.05). اگرچه نتایج به خوبی نشان داده اند که تغییرات مربوط به آنزیم های دخیل در متابولیسم گزنوبیوتیک ها از جمله گلوتاتیون s-تراسفراز (gst) و سیتوکروم p450– کلاس 1a1 (cyp1a1) در بافت کبد رتهای تیمار شده با dmh، در گروه های تغذیه شده با اسانس زیره در هر دو دز جبران شده است (p<0.05)، تیمار رت ها با اسانس ها تاثیری بر روی فعالیت این آنزیم ها در بافت کولون رت ها نگذاشته است (p>0.05). همچنین اسانس زیره سیاه باعث کاهش قابل ملاحظه ای در میزان پروتئین و همچنین بیان ژن بتا-کاتنین در بافت کولون رت ها – که در گروه تیمار شده با dmh افزایش یافته بود- شده است .(p<0.05) شایان ذکر است که اسانس زیره پرتودیده در دو دز 10 و 25 کیلوگری نیز خواص مذکور را حفظ می کند، بدین صورت که باعث تعدیل فعالیت آنزیم های gst و cyp1a1 و کاهش آنکوژن بتا-کاتنین در سطح پروتئین و mrna می گردد .(p<0.05) به طور خلاصه نتایج نشان می دهند که آسیب های پیش سرطانی بافت کولون (acf) القاء شده توسط dmh، توسط اسانس زیره سیاه مهار می شود. بخشی از این مکانیسم به دلیل تاثیر اسانس بر روی فعالیت آنزیم های gst و cyp1a1 و نیز آنکوژن بتا-کاتنین در سطح پروتئین و mrna می باشد. به علاوه این اثرات در اسانس زیره پرتودیده نیز حفظ می گردد.

به منظور بررسی میزان کاهش آفلاتوکسین b1 توسط نانوزئولیت (نانوذرات نقره + زئولیت)، نانوذرات نقره (نانوسید)، زئولیت طبیعی و دو افزودنی تجاری (میلبوند-tx و پلی سورب) آزمایشی در شرایط in vitro و in vivo طراحی شد. جهت تولید آفلاتوکسین b1 از یک ویال استاندارد aspergillus parasiticus ptcc-5286 (تهیه شده از گنجینه میکروبی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران) استفاده شد. تعیین میزان کاهش آفلاتوکسین در شرایط in vitro با روش tlc انجام شد. برای انجام آزمایش در مزرعه از 280 قطعه جوجه گوشتی آرین (386) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار (10 پرنده برای هر تکرار) استفاده شد. گروه های آزمایشی عبارت بودند از: گروه a یا شاهد منفی (جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا)، گروه b یا شاهد مثبت (جیره پایه + یک میلی گرم در کیلوگرم آفلاتوکسین b1)، گروه c (جیره پایه + یک میلی گرم در کیلوگرم آفلاتوکسین b1 + ppm 250 نانوسید) و گروه های d، e، f و g که به ترتیب با افزودن 25 گرم در کیلوگرم از افزودنی های میلبوند-tx، نانوزئولیت، زئولیت طبیعی و پلی سورب به جیره b تهیه شدند. در آزمایش in vitro افزودنی های نانوزئولیت، زئولیت طبیعی، میلبوند-tx و پلی سورب آفلاتوکسین موجود در محلول pbs را به میزان 100% کاهش دادند، اما افزودنی نانوسید فقط 5/22 درصد سم را کاهش داد. نتایج حاصل از آزمایش در شرایط in vivo نشان داد که وجود آفلاتوکسین در خوراک جوجه-های گوشتی باعث کاهش افزایش وزن و افزایش ضریب تبدیل غذایی شد. مواد افزودنی بویژه زئولیت طبیعی باعث بهبود افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی در مقایسه با گروه شاهد مثبت شدند. میزان مصرف خوراک در بین گروه های مختلف تفاوت معنی داری نداشت. آنزیم های کبدی سرم (alt، ast و ldh) در گروه شاهد مثبت به طور معنی داری بیشتر از گروه های دیگر بود (05/0p<). مواد افزودنی باعث کاهش معنی دار این آنزیم ها در مقایسه با گروه شاهد مثبت شدند (05/0p<). میزان پروتئین تام، آلبومین، اسید اوریک، کراتینین سرم و شاخص های خون شناسی (هماتوکریت، تعداد گلبول های قرمز و شکنندگی غشای اریتروسایت ها) تحت تاثیر وجود آفلاتوکسین در خوراک قرار گرفت. مواد افزودنی باعث بهبود این پارامتر ها در مقایسه با گروه شاهد مثبت شدند. عیار پادتن تولید شده علیه واکسن نیوکاسل در 21 روزگی در گروه شاهد مثبت کمتر از سایر گروه ها بود و بیشترین پادتن در گروه c (نانوسید) بود، اما در سن 35 روزگی عیار پادتن تولید شده علیه واکسن نیوکاسل تحت تاثیر آفلاتوکسین قرار نگرفت. عیار پادتن تولید شده بر علیه گلبول قرمز گوسفند در 21 روزگی تفاوت معنی داری در بین گروه ها نداشت اما در 35 روزگی بیشترین پادتن در گروه شاهد منفی بود. از لحاظ حساسیت پوست به دی نیتروکلروبنزن (dncb) گروه شاهد مثبت به طور معنی داری بالاتر از گروه-های دیگر بود (05/0p<). میزان اکسیداسیون چربی در گوشت سینه و ران در نمونه هایی که یک هفته در یخچال نگه داشته شده بودند تحت تاثیر آفلاتوکسین و افزودنی ها قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که وجود آفلاتوکسین b1 در جیره جوجه های گوشتی باعث افت عملکرد، تضعیف سیستم ایمنی، تغییر شاخص های بیوشیمیایی و خون شناسی و کاهش ماندگاری گوشت سینه و ران می شود. همه افزودنی ها به جز نانوزئولیت باعث بهبود عملکرد شدند. همچنین مواد افزودنی مانع تغییر شاخص های بیوشیمیایی و خون شناسی در اثر مصرف آفلاتوکسین شدند. مواد افزودنی مانع تضعیف سیستم ایمنی پرنده در سنین پایین شدند. در ارزیابی عملکرد بهترین افزودنی زئولیت و در ارزیابی سیستم ایمنی بهترین افزودنی نانوسید بود.