از آنجایی که اطلاعات کاملی در خصوص مورفولوژی و ساختاری غده پروستات رت و هم‏چنین دامنه تغییرات ساختاری این غده تحت تاثیر استرس گرمایی و افزایش ساعات روشنایی وجود ندارد مطالعه حاضر انجام شد. به این منظور 15 سر رت نر بالغ به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول به عنوان گروه کنترل، که در دما و شرایط روشنایی طبیعی(12/12) قرارگرفتند، گروه دوم در شرایط روشنایی طبیعی (12/12) نگهداری شدند ولی تحت دمای 1±42 درجه سانتی‏گراد و به مدت 5-4 ساعت در روز قرار گرفتند، گروه سوم در دمای طبیعی ولی در شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار گرفتند. پس از 30 روز نمونه‏ها از لوب‏های مختلف پروستات توسط اتوپسی گرفته شد. برش‏هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر با استفاده از روش مقاطع پارافینی تهیه شد و توسط h&e و pas رنگ‏آمیزی شد. در مشاهدات میکروسکوپی مشخص شد لوب‏های پروستات در حالت طبیعی از لحاظ بافت شناسی دارای تفاوت ساختاری و هیستوشیمیایی قابل توجهی هستند به نحوی که پاسخ متفاوتی به رنگ آمیزی pas دارند و لوب شکمی بیشترین و لوب قدامی کمترین شدت رنگ‏پذیری را دارند. نتایج بافت شناسی نشان داد که میزان داربست در بین گروه‏ها متفاوت است به طوری که در گروه دما داربست افزایش یافته و در گروه نور کاهش می‏یابد. این تغییرات در تمام لوب‏های پروستات یکسان نبوده و لوب شکمی بیشترین تغییرات را نشان داد. نتایج میکرومتریک بدست آمده نشان داد که ضخامت اپیتلیوم، قطر حفره واحدهای ترشحی و نسبت پارانشیم به داربست در گروه نور افزایش یافته و در گروه دما کاهش می‏یابد. اما تعداد سلول‏های ترشحی در 50 میکرومتر طول دیواره واحد ترشحی و قطر آلوئول واحدهای ترشحی در گروه دما افزایش یافته و در گروه نور کاهش می‏یابد. البته لازم به ذکر است که شدت تغییرات هیستومرفومتریک در تمامی لوب‏ها یکسان نبود. مقایسه واحدهای چین‏خورده در بین گروه‏ها نشان داد که افزایش فتوپریود باعث افزایش واحدهای ترشحی چین خورده شده ولی استرس گرمایی اثر معکوس دارد (001/0p<). نتایج سرمی تستوسترون نشان داد که افزایش فتوپریود باعث افزایش تستوسترون و استرس گرمایی باعث کاهش آن می شود (01/0p<). این مطالعه نشان می‏دهد که فتوپریود تاثیر مهمی بر افزایش پارانشیم غده پروستات رت و عملکرد آن دارد.

pcos، با افزایش سطح آندروژن های خون، بی نظمی های قاعدگی، چاقی، مقاومت به انسولین، نقص در تحمل گلوکز (igt)، ناباروری و پرمویی مشخص می گردد.بافت چربی ادیپوکاین های متنوعی ترشح می کند، که در کنترل ارگان های مختلفی مثل تخمدان ایفای نقش می کند. ادیپوکاین جدید کمرین در ذخائر چربی مبتلایان به سندروم تخمدان های پلی کیستیک به طور معنی داری افزایش پیدا می کند. اما این تغییرات در تخمدان های پلی کیستیک گزارش نشده است. پیوگلیتازون و متفورمین داروهایی هستند که معمولا در درمان pcos استفاده می شوند. اگرچه اثرات متفورمین و پیوگلیتازون به عنوان دو داروی حساس کننده به انسولین، در درمان pcos، آشکار نیست. 30 سر موش صحرایی نژاد اسپراگ-دالی به صورت تصادفی به شش گروه تقسیم شدند. pcos بوسیله تزریق تک دوز استرادیول بنزوات به صورت عضلانی، mg/rat4 در گروه های pcos القا شد. به دنبال ایجاد pcos، گروههای pcos+متفورمین و pcos+پیوگلیتازون، به ترتیب با متفورمین (mg/kg/day200) و پیوگلیتازون (mg/kg/day20) حل شده در نرمال سالین به صورت خوراکی درمان شدند. گروه های کنترل سالم، متفورمین و پیوگلیتازون مطابق با گروه های pcos درمان شدند. وزن بدن و bmi، سطح سرمی تستوسترون، پروژسترون، گلوکز، انسولین ونیزhoma-ir اندازه گیری شدند. بیان ژن کمرین نسبت به ژن gapdh با روش real-time pcr ارزیابی و نتایج بر اساس فرمول 2- ??ct گزارش شد. سطح mrna کمرین تخمدان در گروه pcos در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشت ( p<0.05). متفورمین و پیوگلیتازون کمرین را در گروههای pcos کاهش دادند ( p<0.05). سطح گلوکز و انسولین در گروه pcos در مقایسه با سایر گروهها افزایش پیدا کرد. homa-ir در گروه pcos در مقایسه با گروههای دیگر به جز گروه pcos+پیوگلیتازون افزایش یافت. ما پیشنهاد می کنیم افزایش بیان ژن کمرین نقش مهمی در پاتوفیزیولوژی pcos دارد. متفورمین و پیوگلیتازون با بهبود حساسیت انسولینی ممکن است باعث کاهش بیان ژن کمرین در تخمدان می شوند.

غده پروستات در دوره فعال تولید مثلی جنس نر، نقش مهمی در باروری ایفا می کند. پروستات غده‏ای برون ریز است که تکامل و عملکرد آن وابسته به آندروژن ها می باشد. آندروژن ها نقش مهمی در ایجاد اختلالات این غده از جمله هیپرپلازی خوش خیم و سرطان پروستات دارند. گیاهان دارویی زیادی به منظور درمان این اختلالات مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از گیاهان گزنه می باشد که عصاره ریشه آن دارای کاربردهای درمانی متنوعی است. اثرات ضدتکثیری آن روی سلولهای پوششی پروستات نیز گزارش شده است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تستوسترون و عصاره ریشه گزنه بر ساختار لوب های پروستات رت انجام پذیرفت. بدین منظور، 25 سر رت بالغ به طور تصادفی به 5 گروه تقسیم شدند: گروه اول به عنوان گروه کنترل، که فقط آب مقطر دریافت کرد، گروه دوم روزانه به صورت زیرجلدی mg/kg 10 تستوسترون دریافت نمود، گروه سوم به صورت خوراکی (گاواژ) mg/kg 50 عصاره ریشه گزنه دریافت نمود، گروه چهارم روزانه به صورت خوراکی عصاره ریشه گزنه با دوز mg/kg 50همزمان با تستوسترون با دوز mg/kg 10 دریافت نمود و گروه پنجم روزانه به صورت زیرجلدی mg/kg 10 روغن بادام دریافت نمود. پس از گذشت 6 هفته از انجام آزمایش، لوب های مختلف پروستات هر حیوان به سرعت جدا گردید. پس از انجام اندازه گیری های ماکروسکوپی از قبیل تعیین وزن و حجم، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر با استفاده از روش مقاطع پارافینی تهیه و توسط h&e و pas رنگ آمیزی شدند. نتایج ماکروسکوپی نشان داد که وزن مطلق، وزن نسبی و حجم پروستات در گروه دریافت کننده تستوسترون در مقایسه با گروه های کنترل و روغن بادام به طور معنی داری افزایش یافته است (0/001>p). همچنین، این مشخصه ها در گروه دریافت کننده همزمان تستوسترون و گزنه در مقایسه با گروه تستوسترون کاهش غیرمعنی داری نشان داد. نتایج حاصل از مطالعات هیستولوژیک و هیستومتریک نمونه ها نشان دهنده پاسخ متفاوت لوب های پروستات رت به تجویز تستوسترون و عصاره ریشه گزنه بود، به طوری که لوب های پشتی و جانبی نوع 1 و 2 تحت تأثیر تستوسترون و گزنه تجویزی پاسخ معنی دار مشخصی را نشان ندادند. اما لوب های شکمی و قدامی دارای بیشترین حساسیت به تستوسترون تجویزی بودند. لذا در مشخصه های مهم هیستومورفومتریک مربوط به هیپرپلازی خوش خیم پروستات از قبیل افزایش چین خوردگی واحدهای ترشحی، ضخامت سلول های ترشحی و نسبت پارانشیم به داربست در این لوب ها به طور معنی داری تحت تأثیر تستوسترون بودند. تجویز گزنه همزمان با تستوسترون توانست تا حدودی از تأثیرات آن پیشگیری نماید، به طوری که درصد آلوئول های چین خورده به کل واحدهای ترشحی در لوب شکمی را کاهش داد که این کاهش از لحاظ آماری دارای سطح معنی داری 0/118=p بود. نتایج مربوط به اندازه گیری سطح سرمی تستوسترون نیز تأثیر عصاره ریشه گزنه را تأیید کرد. احتمالاً عصاره ریشه گزنه با جلوگیری از فعالیت آنزیم 5 آلفا-ردوکتاز از تبدیل تستوسترون به dht ممانعت می کند و در نتیجه باعث افزایش سطح تستوسترون سرم در گروه هایی که گزنه دریافت نموده ند، گردیده است. این مطالعه نشان می دهد که عصاره ریشه گزنه به منظور پیشگیری از هیپرپلازی پروستات می تواند تأثیرات مفیدی داشته باشد.