نام پژوهشگر: حمید سفیری
سعید رمضانی ضیاء فلاح محمدی
مصرف نوشیدنی¬های انرژی¬زا توسط ورزشکاران و دانشجویان به طور فزاینده¬ای رایج شده است. دانشجویان و ورزشکاران اعتقاد دارند که استفاده از نوشیدنی¬های انرژی¬زا طی تمرین و مسابقه، به علت ترکیبات نیروزایی همچون کربوهیدرات، کافئین، سیترات سدیم، تورین و غیره عملکرد را افزایش می¬دهد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش تعیین اثرات مصرف حاد نوشیدنی¬های ورزشی ردبول و هایپ بر برخی شاخص¬های توان بی¬هوازی، قدرت عضلانی، سطوح لاکتات خون، ضربان¬ قلب و حالات روانی دانشجویان مرد فعال بود. آزمودنی¬های این پژوهش را، یک نمونه 26 نفره از دانشجویان مرد دانشگاه مازندران با میانگین سنی 22 سال تشکیل می¬دادند که به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. این پژوهش در دو جلسه جداگانه با 4 روز فاصله در بین جلسات اجرا شد. در جلسه اول، همه آزمودنی¬ها بعد از صرف یک صبحانه استاندارد و تکمیل پرسش¬نامه نیمرخ حالات روانی و گرفتن نمونه خون، در آزمون قدرت توسط دینامومتر با سه تکرار و یک دقیقه استراحت بین هر تکرار و آزمون 30 ثانیه وینگیت، شرکت کردند. سپس دو دقیقه پس از پایان آزمون بار دیگر خون¬گیری انجام شد. در جلسه دوم، پس از دریافت صبحانه آزمودنی-ها به صورت کاملاً تصادفی به چهار گروه(ردبول، هایپ، دارونما و بدون نوشیدنی) تقسیم شدند. و هر آزمودنی 40 دقیقه قبل از آغاز آزمون، 6 میلی¬لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود از نوشیدنی¬های مربوطه را به صورت دو سوکور دریافت کردند و سپس آزمون¬ها همچون جلسه اول تکرار گردید. با این تفاوت که ضربان¬های قلب آزمودنی¬ها در حالت استراحت قبل از نوشیدن، 40 دقیقه بعد از نوشیدن قبل از تمرین و 10 دقیقه بعد از آزمون نیز در جلسه دوم اندازه¬گیری و ثبت شدند. سپس داده¬ها با استفاده از روش¬های آماری مناسب شامل آنالیز واریانس یکطرفه، آزمون تعقیبی lsd و اندازه¬گیری مکرر در سطح معنی¬داریp≤5% تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در گروهی که نوشابه ردبول و هایپ مصرف کرده بودند، میانگین توان و حداقل توان افزایش معناداری یافته است. تغییرات مشاهده شده در سایر متغیرهای اندازه¬گیری شده در چهار گروه، از لحاظ آماری معنادار نبودند. به طور کلی با توجه به نتایج پژوهش حاضر می¬توان گفت مصرف کوتاه مدت نوشیدنی¬های ورزشی ردبول و هایپ می¬تواند اثر مثبتی بر بهبود عملکرد دانشجویان مرد فعال داشته باشد.