هدف تحقیق حاضر مطالعه ی توان رقابتی ذرت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز در تراکم های مختلف ذرت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز بود. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه ی تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان اردبیل (مغان) در سال زراعی 1391 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار تراکم ذرت دانه ای (70000، 75000، 80000 و85000) بوته در هکتار و چهار تراکم علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (0 ، 4 ، 8 و12) بوته در متر ردیف طولی بود. صفات مربوط به توان رشد و تولید گیاه زراعی ذرت و علف هرز تاج خروس ریشه قرمز اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد ذرت در تراکم 80000 بوته در هکتار به دست آمد. در حضور علف هرز تاج خروس ریشه قرمز مقدار عملکرد دانه ذرت عموماً کاهش یافت. کاهش در عملکرد دانه ناشی از رقابت علف هرز تاج خروس ریشه قرمز در تراکم های بالای ذرت نیز مشاهده شد. علیرغم این، در شرایطی که تعداد علف هرز تاج خروس ریشه قرمز هم بالا بود، بیشترین توان تولید ذرت در تراکم های بالای ذرت به دست آمد. اثر تراکم ذرت بر روی تعداد برگ و وزن بذر علف هرز تاج خروس ریشه قرمز معنی دار نبود. مقدار وزن خشک تاج خروس با افزایش تراکم ذرت کاهش یافت. به نظر می رسد که در زمانی که علف هرز تاج خروس ریشه قرمز وجود دارد با انتخاب تراکم مناسب ذرت عملکرد قابل قبولی را می توان برداشت کرد.

در این مطالعه یازده هیبرید ذرت تولید شده توسط موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج جهت تعیین هیبرید مقاوم به کرم ساقه خوار ذرت، ostrinia nubilalis hb.، در سال 1387 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان در دو آزمایش سمپاشی نشده و سمپاشی شده (شاهد) به صورت طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرارگرفتند. نمونه برداری جهت تعیین سه مکانیسم مقاومت (آنتی زنوز، آنتی بیوز و تحمل) صورت گرفت. مطالعه مقاومت آنتی زنوز با استفاده از صفات تعداد دستجات تخم و تخم در دسته نسل های دوم و سوم که در این منطقه به ذرت خسارت می زند، نشان داد که بین هیبریدها اختلاف معنی داری در سطح احتمال پنج درصد وجود دارد به طوری که بیشترین تعداد دسته تخم روی هیبرید k3640/3×mo17 و کمترین تعداد دسته تخم روی هیبریدهای zp684 و exp1 مشاهده شدند. بررسی مقاومت آنتی بیوز نیز با استفاده از صفات طول دالان عمودی، تعداد دالان عمودی، تعداد لارو درون ساقه، درصد برگ آلوده، شدت آلودگی برگ ها (0- 9) و تعداد سوراخ در ساقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی اختلاف معنی داری را بین هیبریدها نشان نداد ولی به هر حال هیبریدهای zp684 و exp1 کمترین سوراخ لاروی در ساقه، کمترین تعداد دالان و طول دالان عمودی کوتاه را دارا بودند. بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر صفت درصد شکستگی ساقه و عملکرد دانه به عنوان شاخص های ارزیابی تحمل اختلاف معنی داری در سطح احتمال پنج درصد وجود داشت. بین درصد شکستگی ساقه با عملکرد همبستگی منفی و معنی داری در سطح احتمال پنج درصد مشاهده گردید. بنابراین با مقایسه مقاومت یا حساسیت 11 هیبرید ذرت نسبت به کرم ساقه خوار ذرت در دشت مغان مشخص شد که هیبریدهایbc666 ، s.c700و s.c704با بیشترین درصد شکستگی ساقه و عملکرد پایین حساس ترین و هیبریدهای exp1 و zp684 با داشتن کمترین درصد شکستگی ساقه و عملکرد بالا مقاوم ترین هیبریدها می باشند.

کرم ساقه خوار ذرت،ostrinia nubilalis hb.، یکی از جدی ترین آفات ذرت در سراسر جهان و ایران می باشد. یکی از روش های کنترل این آفت استفاده از ارقام مقاوم است. لذا در این مطالعه 10 هیبرید ذرت تولید شده در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج برای تعیین هیبرید مقاوم به کرم ساقه خوار ذرت در سال 1386 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان، در دو آزمایش، سمپاشی نشده و سمپاشی شده به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی مقاومت هیبریدها در سه مرحله رویشی ذرت و حمله آفت انجام گرفت: در مرحله اول صفات تعداد دستجات تخم آفت، تعداد برگ آلوده و تعداد برگ به عنوان شاخص گزینش هیبریدها مورد ارزیابی قرار گرفتند که در این مرحله هیبریدها از نظر صفات فوق به جز تعداد برگ آلوده با یکدیگر تفاوت معنی دار داشتند. در مرحله دوم ارزیابی، بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر زمان ظهور گل آذین نر، ارتفاع گیاه، قطر بلال با پوست و بی پوست در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی داری مشاهده شد ولی ازنظر قطر گره، طول دالان ساقه (دالان عمودی) و تعداد سوراخ بین هیبریدها اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. نتایج مقایسه میانگین داده ها نشان داد که هیبریدهای sc 700 و678 bc دارای بیشترین ارتفاع و هیبرید 500 sc sweet corn دارای کمترین ارتفاع بودند و سایر هیبریدها مابین این دو هیبرید قرار گرفتند. در مرحله سوم ارزیابی از صفات درصد شکستگی ساقه، طول دالان افقی لارو در ساقه، تعداد لارو درون ساقه استفاده گردید. که بین هیبریدها از نظر صفت درصد شکستگی ساقه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی داری مشاهده گردید. ارزیابی هیبریدهای برخوردار از این صفات نشان داد که هیبریدهای 301 sc ، sc 500 و sweet corn بیشترین درصد شکستگی ساقه را دارا بودند و بقیه هیبریدها درصد شکستگی کمتری داشتند. از لحاظ صفت عملکرد هیبرید، 700 sc دارای پتانسیل عملکرد بالایی بود. بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر صفت عملکرد در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار مشاهده گردید، ولی هیبریدها از نظر طول دالان تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. دراین تحقیق مناسب ترین معیار برای انتخاب ژنوتیپ مقاوم، معیار تحمل تعیین گردید. در این مطالعه هیبرید sc 700 از میان هیبریدهای مورد ارزیابی بیشترین مقدار تحمل را نشان داد. همچنین این هیبرید با وجود داشتن لارو بیشتر درساقه درصد شکستگی کمتری را متحمل شده بود.