نام پژوهشگر: عزالدین رضانژاد

امامت و خلافت از منظر نهج البلاغه با تاکید بر نقد شبهات
thesis 0 1391
  معصومه دولت ابادی   فتح الله نجارزادگان

جایگاه ویژه امامت و خلافت به لحاظ اهمیت آن در راهبری اجتماعی، هدایت گری معنوی و وحدت جامعه و نیز نقش محوری آن- به لحاظ تئوریک- در مسایل تفسیری و روایی، کلامی و تحلیلی، فقهی، عرفانی، تاریخی و سیاسی بر کسی پوشیده نیست. این آموزه از دیرباز مورد توجه دانشمندان با مشرب های گوناگون همراه با نقد و نظر بوده است. هدف از این تحقیق، اولا کشف رابطه معنایی امامت و خلافت در نهج البلاغه، ثانیا ارائه جایگاه امامت ائمه شیعه علیهم السلام در نهج البلاغه با رویکرد روایی همراه تحلیل های عقلی و نقلی است. ثالثا تحقق بخشی اصالت امامت در ضرورت وجود امام، نص بر آن، علم و عصمت امام از نهج البلاغه و سایر منابع اصیل می باشد. رابعا گردآوری شبهات، ناظر به نهج البلاغه از منابع قدیم و جدید، و سپس نقد و ارزیابی و ارائه پاسخ های مستدل و منطقی به آنهاست. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات بر اساس فیش برداری کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات از منابع و اسناد دست اول، و همچنین استفاده از لوح های فشرده و نرم افزارهای تخصصی در این زمینه و نیز مراجعه به پایگاه ها و سایت های موافق و مخالف در موضوع بحث بود. امامت و خلافت هرچند در لغت متفاوتند اما هر دو بر یک واقعیت دلالت دارند. و دو عنوان منطبق بر یک مصداق اند. در متن برآمده از نهج البلاغه، امامت رکن رکین دین و از اصول و ضروری مذهب تشیع به شمار آمده است. و با توحید و معاد پیوند معنادار و منطقی دارد. ضرورت هدایت تکوینی و مرجعیت دینی و احیا و پاسداری از سنت نبوی ایجاب می کند زمین هیچگاه از وجود حجت خدا و خلیفه الهی بر مردم خالی نباشد که واسطه فیوضات ربوبی بر بندگان فراهم آورد. در اندیشه علوی، امامت و خلافت مقام وراثت، وصایت و اصطفای الهی است که امام را به سلسله انبیا و اوصیا متصل می کند و برخاسته از انتصاب الهی و حق امام علی(ع) و فرزندان آن حضرت است. این احقیت از حکمت حق تعالی و سپس از کمالات ذاتی نشات می گیرد که مهمترین آنها علم خاص و ملکه عصمت امام است. امام علی(ع) در اثبات حقانیت خود به جانشینی پس از رسول خدا(ص) به نص و نصب، شایستگی ها و فضائل خود استناد فرمودند. از سوی دیگر انتقادها از همان ظهور اولیه یعنی رحلت پیامبر اعظم(ص) و نادیده انگاشتن اصل جانشینی امام علی(ع) در جریان سقیفه از طرف مخالفان مطرح شد که امروزه در بعضی سایت ها و در آثار نوشتاری و گفتاری، بعضی روشنفکران شبهات در شکلی جدید احیا و تبلیغ می شود. حال آن که امامت بر سه پایه اصلی نصب ونص، علم خاص و ملکه عصمت مبتنی است و شبهات تردیدها در هر سه حوزه قابل ابطال است.

رجم از دیدگاه مذاهب اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  جعفر کاظمی   احمد مبلغی

مطالب این رساله در یک مقدمه، هفت فصل و خلاصه گنجانده شده است. فصل اول آن با عنوان کلیات شامل طرح موضوع و تشریح آن، علل انتخاب موضوع، تاریخچه تحقیق بیان سوال اصلی و سوالات فرعی، فرضیه ها و روش تحقیق می باشد. در فصل دوم معنا و اقسام حدود و فرق بین حد و تعزیر و اسباب و اقسام حدود و افرادی که هر قسم از حدود به آنها تعلق میگیرد بیان می شود. فصل سوم شرایط و ادله وجوب رجم از دیدگاه مذاهب اسلامی را مورد بحث قرار داده و معنا و خوصیات تحقق زنا را بررسی می کند. در فصل چهارم احصان از نظر علمای مذاهب اسلامی و ادله آنها برای معتبر بودن شرائط احصان مورد توجه قرار می گیرد. فصل پنجم از راههای ثبوت عمل موجب رجم و خصوصیات آن طرق بحث می کند. و اشتراک و افتراق اقوال علمای مذاهب اسلامی و ادله آنها بیان می شود. فصل ششم حاوی بیان هشت حکم از احکام مهم اجرای حد رجم با ادله آنها از نظر علمای مذاهب اسلامی می باشد.در فصل هفتم مسقلات حد رجم با توضیح و ادله آنها از نظر مذاهب اسلامی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

قضاوت و شهادت زن از دیدگاه فریقین
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  مظفر حیدری   احمد مرادخانی

موضوع این تحقیق "قضاوت و شهادت زن از دیدگاه فریقین" است؛ که با هدف تبیین و بررسی نظرات و ادله فقهای فرق اسلامی و دستیابی به نظر ارجح گردآوری شده است. این تحقیق ضمن چهار مبحث: "کلیات و سه فصل: قضاوت زنان، شهادت زنان و پاسخ به سوالات و شبهات" تدوین شده است. و سعی بر آن بوده است نظرات فقها بدون واسطه و از منابع معتبر اخذ گردد.

بررسی مبانی کلامی وهابیت در مورد توحید و شرک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  محمد ابراهیم زکی   عزالدین رضانژاد

پژوهش حاضر، در صدد پاسخ به این پرسش است که "اعتقادات وهابیت در مورد توحید و شرک، روی کدام مبنایی کلامی استوار است؟" جهت پاسخ به پرسش فوق این پژوهش به دو بخش تنظیم گردیده است: بخش نخست، تحت عنوان تعاریف و کلیات دارای سه فصل است؛ فصل اول به بررسی گروههای کلامی (شیعه، معتزله، اشاعره، اهل حدیث و وهابیت) پرداخته است. فصل دوم، درباره توحید، (تعریف و انواع آن) از نظر فرقه های کلامی به تحقیق پرداخته است؛ فصل سوم، در مورد شرک (تعریف و اقسام آن) از دیدگاه گروههای کلامی بحث نموده است. بخش دوم تحت عنوان: بررسی مبانی کلامی وهابیت در مورد توحید و شرک، دارای سه فصل است؛ فصل نخست درباره ی دیدگاه وهابیان در مورد عبادت، آنگاه به نقد آن و سپس به تعریف منطقی عبات همت گماشته است؛ فصل دوم، این ادعای آنان را که می گویند تمام اعتقادات آنها از سلف رسیده، مورد کنکاش قرار داده است. فصل سوم، درباره دیدگاه وهابیت در مورد حیات برزخی و این اعتقاد آنها که می گویند انبیا و اولیا در عالم برزخ قادر به پاسخگویی به توسلات ما نیستند، بنابراین درخواست دعا و طلب حاجت از آنها منجر به شرک می گردد؛ بحث و تحقیق نموده و سپس به نقد آن پرداخته است. در پایان رساله تمام مطالب، دسته بندی و از آنها نتیجه گیری نهایی به عمل آمده است.

ویژگی های حکومت جهانی حضرت مهدی (ع)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1383
  عبداللطیف سجادی   عزالدین رضانژاد

ویژگی های حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) عنوان رساله حاضر است که ضمن سه بخش اصلی و فصول چندی به توصیف و جمع بندی پرداخته و در نتیجه ویژگی های حکومت جهانی را به نمایش می گذارد، در سراسر این نوشتار این سوال اساسی دنبال می شود که ویژگی های حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) چیست؟ فرضیه و گمانه ای که در جواب این سوال به آزمون گذاشته می شود آن است که : ویژگی های شش گانه (جهانی بودن (توحید محوری)، عدالت محوری ، مساوات و برابری، توسعه علم و دانش، رفاه و آسایش همگانی و صلح و امنیت جهانی از خصوصیات اصلی حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) به شمار می روند. در بخش نخست، ماهیت و ویژگی های حکومت جهانی اسلام با توجه به آیات روایات و آراء دانشمندان به عنوان یک اصل کلی مورد کنکاش قرار می گیرد و به گونه ای بر ویژگی ها و تبیین ماهیت حکومت جهانی اسلام استدلال می شود، تا تطبیق این کلی بر فرد کامل آن (حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)) خود دلیل بر اثبات ویژگی های آن حکومت محسوب شود. و از آنجایی که تحقیق این کلی در قالب فرد کاملش نیازمند تحقق زمینه ها و رفع موانع است. بخش دوم رساله رسالت زمینه های تحقق حکومت جهانی اسلام را به عهده گرفته و با همیاری روایاتی که بیانگر علایم ظهور امام زمان است انتظار را یک پدیده دوسویه (انزجار از وضع حاضر و در آرزوی بهتر بودن) تعریف می کند، و شرایط تحقق حکومت جهانی اسلام (شرایط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی حکومت جهانی اسلام) را مورد پژوهش قرار می دهد. بخش سوم ویژگی های حکومت جهانی اسلام (حکومت مهدوی) را طی شش فصل جداگانه در محورهایی چون توحید محوری، عدالت محوری، امنیت عمومی، رفاه و توسعه همگانی و ... به بررسی می گیرد.

عالم برزخ، ماهیت، ویژگی ها و ادله ی آن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  عارف تاشدمیر   عزالدین رضانژاد

عالم برزخ، انسان پس از مرگش وارد عالم دیگر می شود به آن عالم، عالم برزخ می گویند. این عالم بعد از مرگ شروع می شود تا روز قیامت ادامه دارد و با آغاز قیامت این عالم به پایان می رسد. عالم برزخ با آیات و روایات کثیره قابل اثبات است. فقط در یک آیه (100 سوره مومنون) به این عالم تصریح شده است با تعبیر (و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون) در این آیه کلمه برزخ به معنای همان عالم برزخ (عالم قبر) است. در ضمن این آیه شریفه روایات کثیره وارد شده که مراد از البرزخ همان عالم برزخ یا همان عالم قبر است. در آیات دیگر نیز اشاره به این عالم شده است. پس از اثبات وجود عالم برزخ به ویژگی های آن عالم پرداخت شده است از قبیل : 1- چون انسان با مرگ وارد عالم برزخ می شود با پرسش نکیر و منکر روبه رو می شود. پس از پرسش اجمالی از قبیل خدایت کیست؟ پیامبرت کیست؟ امامت کیست؟ قبله ات کجاست؟ و ... وضهیت او روشن می شود یعنی از پرسش معلوم می شود که این در نعمت و لذت باشد یا در غذاب و عقاب برزخی. پس از آن فشار قبر وارد می شود. در این بحث، آیا فشار قبر عمومی است؟ یا از کسانی برداشته شده یا نه؟ بحث هایی شده است. 2- رابطه روح با دنیا و با بدن خاکی؟ روح پس از جدایی از این دنیا رابطه اش با این جهان کنونی به طور کلی قطع نمی شود بلکه طبق اعمالش و میزان ایمانش برای دیدار با خانواده اش به این دنیا سر می زند. و از اعمال دوستان بهره مند می شود. 3- عذاب و عقاب در عالم برزخ : در این قسمت به عذاب و کیفر و لذت های که در عالم برزخ برای برزخیان وجود دارد مورد بررسی و نتیجه گیری شده است. آنان با قالب مثالی انواع لذت ها و کیفرها را احساس می کنند. در فصل چهارم به پایان عالم برزخ اشاره شده است. در این فصل با صور اسرافیل (ع) وضعیت دنیا، خورشید ستاره، کوهها و ... بهم می خورد مورد بحث قرار می گیرد.

القناعه و أثارها التربویه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  طارق الموسوی   عزالدین رضانژاد

موضوع بحثنا حول القناعه لها من أهمیّه بالغه فی حیاه الانسان و المجتمع ویعدّ هذا الأصل التربوی من الأمور المهمه فی الحیاه البشریه، فرأینا أن یکون البحث حول القناعه، ویدور المحور حول القناعه بین الأفراط والتفریط، الأفراط الذی هو الأسراف، والتفریط الذی هو التقتیر فیرادف القناعه فی المعنی، وما هو أرتباطها بسائر المفاهیم من الحرص والطمع وغیرها، فکان البحث حول هذه الأمور، وکذلک الآثار التربویه للقناعه التی أستفدناها من خلال الأحادیث الوارده عن آل البیت ^. ولتفهم أکثر الموضوع وخلاصته فقد بیّنته فی المقدمه والخاتمه بشکل وافٍ. والمسأله الأخری: إنّ موضوع بحثنا کان یدور حول القناعه بین الأفراط والتفریط والآثار التربویه والروحیه المترتبه علی هذه الأمور. وأهمیته: کتب حول هذا الموضوع بشکل مختصر جدّاً فی کتب الأخلاق، ولهذا السبب کانت هناک أهمیّه کبری للدخول فی هذا الموضوع، و کیف یربّی ویروّض الأنسان نفسه علی الشی ء القلیل والبسیط فی هذه الدنیا، وهناک أهمیه قصوی فی تربیه النفس وترویضها، فمن تمکن الغنی فی قلبه أنه غنی وإن خلت یده عن حطام الدنیا فتراه لایبالی بما فات، فالقنوع یطلب الدنیا بقدرٍ. والقنوع ینفع نفسه ویفید غیره، وقد وردت الآثار فی مدح القناعه أنها صحه للجسم، وراحه للنفس وبذل للغیر، فلِم لاتکون ممدوحه؟ ولم یکتب حول هذا الموضوع کتاب خاص، وقد قمت بشرح موسّع بشکل موضوعی وعملی لأنی قد بحثت هذا الموضوع بکل جوانبه الأجتماعیه والاقتصادیه والتربویه بخلاف ما کتب فی بقیه الکتب الأخلاقیه بصوره مختصره، لقد قمت بأیضاح کامل لجمیع مفردات البحث وطرحه بشکل علمی.

التبرک فی العقل و النقل
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  یونس علی العرادی   عزالدین رضانژاد

بررسی شبهات تبرک جستن به غیر خدا می باشد. در این رساله نخست ادله عقلی، نقلی و فطری تبرک جستن به غیر خدا بیان شده سپس شبهات مربوط به آن پاسخ داده می شود. نگارنده ضمن بررسی معنای برکت و منشأ آن به سراغ برخی از آیات رفته و مکانهای مبارک، زمانها، اسامی و کتاب های مبارک در قرآن را معرفی نموده است. وی در ادامه تبرک جستن پیامبر اسلام به وحی، برخی از آثار را بیان نموده و جواز تبرک جستن به آثار مبارک از جمله قبر پیامبر(ص) و تبرک جستن به صالحین درگاه خداوند را اثبات می نماید و دلایل عقلی و نقلی این مسأله را بیان می کند. ردّ مغالطات و شبهات ابن تیمیه و شرک دانستن تبرک و حرمت آن از دیگر زوایای مورد بحث در این رساله است.

الشرور و العدل الالهی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 0
  عبدالله الخزرجی   عزالدین رضانژاد

نوشتار حاضر، تفسیری کلامی از مسأله شر و وجود شرور متعدد در عالم و توجیهاتی در زمینه وجود آن ها را ارائه می دهد. نویسنده می کوشد با استفاده از ادله قرآنی، روایی و عقلی، رابطه بین وجود شر را با عدل خداوند بررسیده و بین آن ها جمع نماید. وی در دو فصل نظریات مختلف فلاسفه و متکلمین را همراه با دیدگاه خود مطرح می کند. در فصل اول مباحثی کلی در مقوله شر و تاریخچه آن در ادیان و ملل دیگر همچون: مصریان، هندوها، مجوسیان، یونانیان، ادیان کتابی(یهودیان، مسیحیان و مسلمانان) را می خوانیم. نگارنده در همین زمینه نظریات شخصیت هایی مانند اوریجین، آگوستین، توماس آکوینی و مارتین لوتر را در مسأله شر و توجیه فلسفی شرور در عالم، منعکس ساخته، معنای لغوی و اصطلاحی شر و عدل و اقسام هر یک از آن ها را بیان می کند. وی در فصل دوم آرای بسیاری از متفکرین، اعم از فلاسفه و متکلمان مسلمان در مقوله شرور و نوع وجود آن در عالم را شرح می دهد. او نخست دیدگاه های مبتنی بر عدمی بودن شرور را و ادله مربوط به این که شرور مطلقاً عدمی هستند و وجود خارجی ندارند، را با استفاده از برهان های منطقی و فلسفی باز می گوید. نگارنده در این زمینه از دلیل استقرا، استدلال قیاسی و برهان خلف در اثبات عدمی بودن شرور بهره می برد و دیدگاه های شهیدمرتضی مطهری را در این باره بازتاب می دهد. و در ادامه توجیهات فیلسوفانی همچون: ملاصدرا، ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی را در ماهیت شرور و عدمی بودن آن مطرح کرده، سپس احتمال های و پیشنهادهای مختلف درباره شرور، نسبت بین خیر و شر، کم بودن شر نسبت به امور خیر، عدم تفکیک بین خیر و شر، تحلیلی از نظام احسن و ضروری بودن وجود شرور در آن، ملازمه بین خیر و شر، ترک خیر مستلزم رسیدن شر کثیر، عدم ملازمه بین عالم مادی با وجود شرور در عالم، مبدأ خیر بودن شرور، موجب تعالی بودن شرور برای نفس انسان معلول جهل بودن شرور، لازمه اختیار انسانی بودن شرور و جبران آن در عالم آخرت را مطرح کرده و دیدگاه های مذکور را نقد و ارزیابی می کند.

رابطه دین و اخلاق از دیدگاه علامه طباطبائی (ره)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1385
  اسماعیل آوجی   حسن معلمی

رابطه دین و اخلاق، یکی از مسایل مهم در حوزه های فلسفه دین و فلسفه اخلاق بوده که با رویکردهای گوناگون قابل مطالعه و تحقیق است. با توجه به مطالعات انجام گرفته دیدگاههای مطرح در این زمینه را می توان در سه چارچوب کلی بررسی کرد: 1-تعارض و ناسازگاری2- تعامل و وابستگی 3- عینیت و عدم امکان تفکیک. مرحوم علامه طباطبایی(ره) با اینکه بصورت مستقل به این موضوع نپرداخته و مساله را در چارچوب پرسشهای مورد بحث در حوزه های فلسفه دین و اخلاق مطرح نساخته است اما می توان با شناسایی مبانی اندیشه-بویژه دین شناسی- ایشان، ریشه های پیوند این دو مقوله و ثمرات حاصل از این پیوند را بدست آورد. از نظر علامه، دین و اخلاق در آفرینش ویژه انسان ریشه داشته به موجب جریان عام هدایت الهی در نظام تکوین، بصورت باورهای مربوط به مبدا و معاد هستی، راه و روش زندگی و خوب و بد و بایدها و نبایدهای رفتار و اعمال انسانی در وجود وی نهاده شده است.اما بدلیل وجود قوا و غرایز متضاد در نهاد انسان و عوارض و موانع حاصل از زندگی در روی زمین و انس و الفت با جهان مادی، این باورها تنها زمانی به بر می نشینند که راه زندگی وی در پرتو«هدایت خاص» نظام آفرینش «نورانی» گشته بوسیله نزول وحی الهی و بدست بندگان برگزیده درگاه ربوبی «تطهیر» یافته باشد. این نورانیت و طهارت از رهگذر: 1- ایجاد جامعه صالح بوسیله شریعت الهی. 2- فعلیت و شکوفایی نیروی تعقل و خردورزی بوسیله تربیت و تعدیل قوای جسمانی و تعلیم حکمت. 3- و باز شدن راه ولایت و معنویت بوسیله تهذیب اخلاق و سیر و سلوک در طریقت قرآنی حاصل می شود. در همه این مراحل «دین الهی» و هماهنگ با «دین فطرت» و از رهگذر اجرای روش شریعت و برنامه تربیت الهی و نصب پرچمهای طریق طریق ولایت، راه انسان را به سوی کمال و سعادت هموار و زمینه معرفت به حق و حقیقت و تخلق به اخلاق الله را مهیا می سازد.

خاتمیت در قرآن با نقد شبهه بهائیت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  مجتبی صبوری   عزالدین رضانژاد

خاتمیت پیامبر اسلام به معنای آن است که پس از وی پیامبر دیگری نخواهد آمد. این آموزه مورد اتفاق میان مسلمانان جهان است. هر چند مسئله خاتمیت بنابر نصّ صریح قرآن و روایاتی از پیامبر اکرم و معصومین- علیهم السلام - ، بدون هیچ گونه شک و شبهه ای ثابت شده است؛ اما همواره مورد بحث و نظر میان عده ای بوده است. در این راستا برخی دنیاطلبان به منظور فرقه سازی، دست به تأویل آیات و روایات زده و ادله ای بر ردّ خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله بیان کرده اند. از این جهت اهمیت بررسی و فحص این مسأله آشکار می شود که با بیان و بررسی ادله ی متقن قرآنی و رد محکم بر ادعاهای دروغین شبهه اندازان به وضوح مسأله ی خاتمیت افزوده شود. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و استمداد از اسناد کتابخانه ای به صورت محیطی و محدود به گردآوری و تحلیل و پردازش داده ها پرداخته و با جستاری در آیات مرتبط، به ادله دالّ بر خاتمیت، و تبیین کامل آن از دیدگاه قرآن پرداخته است؛ سپس با بیان شبهات شبهه افکنان بهائی، آنها را پاسخ داده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش آن است که آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام دلالت صریح بر خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله دارد و اشکالات بهائیت بر خاتمیت چه از حیث قرآنی و چه از جهت برون دینی چیزی جز سفسطه و تفسیر به رأی نیست.

بررسی مبانی عصمت با تاکید بر عصمت حضرت زهرا سلام الله علیها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم انسانی 1387
  احمد امدادی   محمود موسوی

چکیده ندارد.