در برگزاری آئین ها و مراسم جشن های شادمانی مثل جشن عروسی،مراسم بازگشت از حج و عزاداری در جامعه سنتی ایلام نوع خاصی از آداب و رسوم وجود داشته که به مرور تغیراتی در آنها ایجاد شده است. شناخت دقیق مردم با شناخت مناسک مختلفی که توسط آنها در این گونه جشن های شادمانی،آئین ها و مراسم سوگواری اجرا می گردد حاصل می شود.آنچه که در این تحقیق به آن اشاره شده است بررسی،مطالعه و تحلیل جنبه های مردم شناختی برگزاری جشن ها،عروسی،بازگشت از حج و عزاداری در سالن های پذیرایی شهر ایلام که پدیده ای نو ظهور در جامعه سنتی ایلام است می باشد. با توجه به ماهیت موضوع انتخاب شده قلمرو مطالعات بیشتر مناسک،آداب و رسوم خاص مربوط به برگزاری جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و سوگواری در جامعه محدود و مشخص یعنی سالن های پذیرایی شهرستان ایلام است که از روش مشاهده مشارکتی و مشاهده مستقیم،ملاحظه اسناد مدارک و منابع،مصاحبه،فیلم برداری و عکس برداری و روش پرسشنامه ای باز استفاده شده است. در گذشته جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و مراسم عزاداری در جامعه سنتی ایلام متفاوت از الان برگزارمی شد.در برگزاری آنها،زمان و مکان تقریباً نا محدود بود و ممکن بود این گونه آئین ها،جشن ها و سوگواری ها چندین روز به طول بیانجامد.مشارکت مردم در برگزاری آین آئین ها و جشن ها بسیار پررنگ بود و در برپایی این رسوم نقش فعال داشتند.این گونه جشن ها و عزاداری ها در خانه ها برپا می شدند و هزینه ای برای برگزاری آنها در خانه ها پرداخت نمی شد.مردم برای حضور در مراسم جشن های شادمانی یا سوگواری از طریق مراجعه حضوری خانواده داماد،خانواده حاجی از مکه برگشته و صاحب عزا به این آئین ها،جشن ها و عزاداری ها دعوت می شدند.ولی امروزه در برگزاری جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و عزاداری ها در شهرستان ایلام شاهد پدیده ای نو ظهور هستیم،پدیده ای بنام سالن پذیرایی که این گونه آئین ها و جشن های شادمانی در آنجا برگزار می شود.امروزه در برگزاری جشن های عروسی و مراسم بازگشت از حج نقش زمان و مکان مشخص شده و این جشن ها،در یک شب و برای چند ساعت در یک مکان خاص بنام سالن پذیرایی برپا می شود که باید برای هر ساعت هزینه ای پرداخت کرد. ضمن اینکه متقاضی برگزاری جشن ها باید از قبل تالار را برای برپایی جشن های شادمانی مورد نظر رزرو کند و وجهی را به عنوان بیعانه به صاحب تالار پذیرایی پرداخت کند و در صورت عدم حضور در سانس مورد توافق طرفین،پیش پرداخت به صاحب تالار تعلق می گیرد و باید کل هزینه سانس مورد توافق را براساس قراردادی که بین آنها بسته شده پرداخت نماید.در صورتی که متقاضی برگزاری جشن های شادمانی این مبلغ را پرداخت نکند صاحب تالار می تواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند.مردم از طریق کارت های دعوت که در نمونه ها و موضوعات مختلف چاپ شده اند به جشن های نامزدی، عقدکنان ،حنابندان ،عروسی،تولد ،همایش ها و مراسم بازگشت از حج در تالارهای پذیرایی دعوت می شوند.نقش و مشارکت مردم در برگزاری این جشن ها کم رنگ شده و مردم بیشتر به صورت نمادین در این جشن ها حضور پیدا می کنند.

در فرهنگ سنتی ما همواره مراسم آئینی و اسطوره ای با مفاهیم متنوع برگزار شده اند. سوگواری از اعمالی است که دنباله رو آئین های کهن و بازتاب اساطیر کهن ایران است. در خصوص آئین ها و مراسم سوگواری در این سرزمین پهناور بایستی گفت که مردم برای ایجاد ارتباط و کنش متقابل همیشه نیازمند به یکدیگر بوده و هستند و این آئین ها به عنوان عاملی برای انسجام و وحدت و حفظ ارزش های موجود همواره دارای اهمیت بوده اند. مطالعه ی آئین های سوگ از آنجا که تأثیر زیادی روی حرکات جمعی، رفتار و خلق و خوی مردم دارد بسیار مهم است. در این تحقیق به بررسی مقایسه ای آیین های سوگ در دو فیلم گاو و بیست به لحاظ مردم شناسی پرداخته شده و تأثیراتی که آیین های سوگواری بر روی مردمان هر دو نوع جامعه می گذارد نیز بازگو شده است. با توجه به موضوع تحقیق، قلمرو مطالعاتی در خصوص آیین های سوگ، نحوه ی انجام آنها در گذشته و حال و چگونگی ارتباط مردم با این آیین ها و نحوه ی تأثیرگذاری آنها بر روی مردم می باشد. در این راستا از روش کتابخانه ای که اصلی ترین روش استفاده شده در این تحقیق می باشد استفاده شده است. در گذشته دور این سرزمین پهناور یعنی ایران انجام مراسم سوگواری به شکل های دیگر وجود داشته است که محدودیت زمانی و مکانی در نحوه ی انجام این آیین ها وجود نداشته اما چیزی که در این جامعه است این است که آیین های سوگواری خاص عصر حاضر و جامعه ی اسلامی نیست بلکه ما انجام این آئین ها را از گذشته های بسیار دور به ارث برده ایم. چنانچه در اشعار فردوسی و دیگر آثار شاعران و تاریخ شناسان این مرز و بوم نمونه هایی از انجام آیین های سوگواری در آن ها اشاره شده و توضیح داده شده اند. آیین های سوگواری که ما در پیرامون خود می بینیم و مردم به هر شکل و شیوه ای آن را انجام می دهند تحت تأثیر خشک سالی ها و کم آبی و اقلیم خشک و بیابانی این سرزمین بوده است. ایران از گذشته های دور به دلیل وضعیت جغرافیایی نامناسب همیشه نیازمند آب باران و ذخیره سازی آب بوده است و مردمان این مرز و بوم که بیشتر در نقاط مرکزی یعنی فلات ایران ساکن بوده اند همواره در فراق آب سوگوارند و در غم و اندوه و سوگ بسر می برند و برای حفظ این آئین ها می بینیم که برخی از عناصر آن با عناصر آیین های اسلامی ترکیب و پیوند خورده است. پس سوگواری و سوگوار بودن مردم بیش از هر چیز در فراق آب و در نتیجه ی خشکی و خشکسالی بوده است.

با توجه به روند سریع تغییر شیوه زندگی، پالان و پالان دوزی از مباحثی است که نیاز به ثبت و ضبط دارد. محور اصلی تحقیق حاضر بررسی پالان وپیشه پالان دوزی در ایران با تاکید بر غرب ایران یعنی استانهای آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، ایلام، زنجان، کردستان، کرمانشاه، همدان ولرستان است. در آغاز با استفاده از روش ژرفانگری به جنبه های تاریخی، واژه شناسی، علل نامگذاری، شرح اجزاء پالان، ابزار و وسایل پالان دوزی، پالان درادبیات، اشعار پالان، امثال مربوط به پالان، چیستانها، تعبیرخواب پالان، کنایات و... پرداخته شده ودر کنار آن موضوعات مربوط به پالان و پالان دوزی از میان متون، اسناد و گزارشهای موجود در مرکز اسناد پژوهشکده مردم شناسی و نیز از طریق تحقیق میدانی در یک مجموعه جمع آوری گردید، سپس مطالب بصورت موضوعی درکنار هم ارایه شد تا با بهره گیری از مکتب کارکردگرایی مقایسه ای بین مطالب به عمل آید. این حرفه درطی سالیان متمادی دچار تغییرات بسیار شده است، چنانکه با روند سریع تغییرات فنی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بزودی به فراموشی کامل سپرده خواهد شد. اگرچه امروزه پالان و پالان دوزی کاربرد چندانی در زندگی روزمر? غالب مردم ندارد، ولی در بسیاری از آداب و رسوم و باورها، به روشنی می توان رد پای آن را مشاهده کرد. پالان و پالان دوزی در شمار موضوعات مرتبط با ادبیات شفاهی قرار دارند، تاکنون ادبیات عامیانه رایج درباره آن بطورکامل مکتوب نشده و تنها در سالهای اخیر به صورت مختصر در کتاب ها و گزارش ها اشاراتی اندک به آنها شده است. در این پژوهش تلاش داریم تا اطلاعات شفاهی و مکتوب مربوط به پالان و پالان دوزی را در یک مجموعه ثبت و ضبط کنیم.

ضرب المثل وکنایه ها در میان مردم واز زندگانی مردم پدید می آید وبا مردم پیوند ناگسستنی دارد.این جملات کوتاه زائیده اندیشه ودانش مردم ومیراثی از غنای معنوی سال های گذشته است که دست به دست وزبان به زبان به آیندگان می رسد و آنان را با آمال وآرزوها،غم وشادی، با عشق ونفرت ، با ایمان وصداقت و با اوهام وباورهای پدران خود آشنا می سازد.از ویژگی های بارز امثال وحکم وجود کنایه در آن است.کنایه از راه های بیان غیرمستقیم اندیشه می باشد وازدیرباز مورد توجه شاعران وصاحب نظران بوده است.کنایه از صورت های بیان پوشیده گفتار است. با توجه به موضوع تحقیق" بررسی مردم شناختی کنایه ها در ادبیات فارسی (مطالعه موردی امثال و حکم)به جمع آوری و تحلیل این کنایه ها از لحاظ مردم شناختی اقدام شد و کنایه های موجود بر اساس فراوانی دسته بندی گردید.این نکات برجسته که تعداد زیادی از کنایه ها را به خود اختصاص داده بود عبارتند از: کنایه های مربوط به حیوانات که 184 کنایه را شامل می شود و در سه دسته چهارپایان،حشرات،پرندگان قرار می گیرد. 2.نهی صفات انسانی بعد از عامل بالا بیشترین تعداد کنایه را در امثال و حکم شامل می شود و 124 کنایه را به خود اختصاص داده است. 3.کنایه های مربوط به عناصر چهارگانه که در حدود 109 کنایه را شامل می شود و در چهار دسته آب،باد،آتش و خاک قرار می گیرد. برای هر دسته بندی کنایه مربوطه ذکر گردید و از روش کتابخانه ای استفاده شد.

به سبب نقش و تأثیر «جشن» در زندگی اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و دینی انسان ، همواره مورد توجه اقوام مختلف بوده است. و هر قومی به مناسبت های مختلف، با گرد هم آمدن ، شادی کردن و انجام آیین هایی خاص ، جشن برپا می کرد. اغلب جشن ها در ستایش نیروهای فراطبیعی و جلوه های گوناگون خداوند برگزار می شدند و در ادیان مختلف ،«جشن و عید مذهبی» نامیده می شوند. در ایران اسلامی با توجه به انسجام دینی و پیروی اکثریت مردم از مذهب شیعه، مناسبتهای برمبنای نص صریح قرآن و سنت نبوی (عید فطر، عید قربان، عید مبعث و عید غدیر) و سالروزتولد پیامبر،امامان و بزرگان شیعه، «عید مذهبی» ، به شمار می آیند و جشن گرفته می شوند. در این پژوهش، اعیاد مذهبی شیعه که در کلان شهر تهران جشن گرفته می شوند ، معرفی و توصیف شده اند.نتایج بدست آمده بیانگر آن است که این جشنها با اسطوره ها پیوند دارند ورفتارها ،آیین ها و مناسکی در طی آنها انجام می شود که ریشه در اعتقادات ، باورها ،آداب و رسوم مردم دارند. این رفتارها و آیین ها چون:آذین بندی کوچه ها و خیابانها ، تبریک گویی، توزیع خوراکی،دید و بازدید ، برگزاری جشن ، مدیحه سرائی ،روزه گرفتن ،نماز گزاردن و قرائت ادعیه در تمام اعیاد تکرار شده و براساس اهمیت عید، جنبه عبادی و غیرعبادی آن ، تشدید می شوند. کلید واژه: جشن، کلان شهر،آیین ،اسطوره، شادی،عید،میلاد

در این رساله ابعاد مردم شناختی کارکرد مسکن در طالقان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است . شیوه پژوهش بشکل میدانی و اسنادی بوده است و به دلیل ژرفائی بودن تحقیق جامعه آماری محدود ( و به صورت نمونه روستای تکیه ناوه ) انتخاب شده است کارکرد ، شیوه ساخت و عوامل موثر بر مسکن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. در فصل اول طرح تحقیق و جوانب نظری بررسی شده است . در فصل دوم ادبیات پژوهش به بررسی مفاهیم مسکن و تاریخ ایجاد مسکن و انواع مسکن در ایران ( ابنیه روستائی سبک ، ابنیه روستائی سنگین ) و عوامل موثر در شکل گیری معماری روستایی ( معماری روستایی و جغرافیا، معماری روستایی و اقتصاد ، معماری روستائی و عوامل سیاسی و اجتماعی ) پرداخته شده است. در فصل سوم به مطالعه و تحقیق جامعه مورد پژوهش در زمینه مطالعه جغرافیای منطقه ، بررسی معماری روستای تکیه ناوه ، بررسی نوع ساخت و مصالح و اجزاء خانه و کارکرد جزء به جزء خانه و عوامل موثر در شگل گیری معماری روستای تکیه ناوه ( اقتصادی ، جغرافیایی ، اجتماعی و سیاسی ) و در خاتمه فصل نیز اصطلاحات مربوط به خانه را مورد پژوهش قرار داده ایم . در نهایت نتیجه گیری کلی پژوهش در فصل چهارم بیان شده است. مسئله اساسی مورد نظر کارکرد ها و کاربرد ابزار جدید بر سبک معماری و شیوه سکونت از دیدگاه مردم شناسی می باشد ، خانه های سنتی به تبع شیوه معیشت ( کشاورزی ، دامداری ) دارای بافت خاص و کارکرد های معیشتی بوده است من جمله حیاط خانه که مرکزیت اصلی را در بنا داشته است . تمام اتاقها و فضاهای خانه دور تا دور حیاط قرار گرفته و در کلیه فصول قابل استفاده بوده است . اما با ورود تکنولوژِی سبک تولید و معیشت نیز متحول شد . و بر سایر ابعاد فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی جامعه من جمله معماری اثر گذاشته است و خانه کم کم کارکردهای خود را از دست داده و به شکل محل استراحتی برای خانواده تبدیل شده است . که در طول پژوهش به طور اجمالی جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.

مطالعه در خصوصِ شناختِ مردم و نحوهِ زندگیِ آنها در اَعصار و قرونِ مختلف از جمله موضوعاتیست که در حوزهِ مردم شناسیِ تاریخی می گنجد . بررسیِ وضعیتِ دینی ، فرهنگ و چگونگیِ تعاملات اهالیِ آن دوران در یک جامعهِ به غایت طبقاتی و کاستی که حدودا 1800 تا 1400 سال با زمان ما فاصله دارند ؛ موضوع جالبی است که هسته اصلی این پایان نامه را تشکیل می دهد . مسئلهِ مهّمِ مورد نظر ما این است : می خواهیم بدانیم سه آتشکدهِ عظیم ، نقش مردم شناختیِ خود را در ارتباط با طبقاتِ سه گانهِ عصر ِساسانی چگونه ایفا می کردند ؛ و جایگاهِ مردُم ، موبَدان ، شاهان ، بزرگان و ... در این نقش چگونه بوده است ؟ روش اصلیِ پژوهش در پایان نامهِ پیش روی ؛ روش اسنادی – کتابخانه ایست که البته در مورادی از مصاحبه با مطّلعین در رابطه با مناسکِ دینیِ زَرتُشتیان و همچنین کارشناسانِ ارشد و مدیرانِ پروژهِ سازمانِ میراث فرهنگی در محل آتشکده ها ، به انضمامِ مشاهدهِ مستقیم و عکس برداری ؛ نیز بهره برده ایم . تلاش بر این بوده است تا با نگاهی ژرفانگر در ابتدا به توصیف و پس از آن تحلیلِ یک به یک هر کدام از سه آتشکده آذَرگُشنَسب ، آذَرفَرنَبَغ و آذَر بُرزین مِهر ، بپردازیم . در جریانِ تحلیلِ موضوعِ مورد بحث از نظریاتِ کارکردگرای ، ساختارگرای و تفسیر گرایی به عنوان چارچوب نظری کار ، استفاده شد . امروز دیگر می دانیم که آتشکده هایِ سه گانهِ عصرِ ساسانیان تنها یک بنایِ دینی با کارکرد مذهبی نبوده بلکه در مجموعه هر کدام از آنها تاسیسات و نهادهایی چون : کتابخانه ، دادگاه ، حمام ، بیمارستان ، تخت شاهی ، خزانه پول و طلا و آموزشگاه و ... کم و بیش موجود بود . با توجه به یافته های تحقیق می توان گفت : ساختارِ زندگیِ دینیِ یک بهدین در دورانِ ساسانی در ارتباط با آتشکده ها منحصرا در اختیارِ موبَدان می باشد . حضورِ مردم در آتشکده هایِ آتش بَهرام ( آتشکده های سه گانه ) ، حضوری میسّر امّا به شدّت کنترل شده بوده است . اجرایِ مناسک با دقّت ، تفصیل و تاکید فراوان بر نقش پر رنگِ موبَدان بعضا در حضور مردم اجرا و انجام می شد و مردم نیز با ادایِ نذر و تقدیمِ قربانی ، ارادت و حضورِ قلب خود را به اَهورامَزدا در آتشکده ها و در مقابل موبَدان و هیربَدان اثبات می نمودند . واژگان کلیدی : آتَشکده – آذَر گُشنَسب – آذَر فَرنَبَغ – آذَر بُرزین مِهر – ساسانیان – مَناسک – موبَد – مردم – طبقات

هدف این پژوهش بررسی نحوه و رفتار خرید مردم در فروشگاه هایپراستار است و به بررسی نقش ساختار نیازها در رفتار خرید مردم، نیازسازی، ساختار سلطه، خرده فرهنگ های جنسیتی و سنی خرید، تاثیر سیمای هایپراستار بر نحوه و رفتار خرید و نسبت میان پرسه زنی و خرید در این فروشگاه پرداخته است. این پژوهش دیدگاه نظری بوردیو را ملاک عمل خود قرار داده است و به صورت میدانی، با کمک روش شناسی مردم نگارانه و با ابزار مشاهده و مصاحبه انجام یافته است. در زمینه ی ساختار نیازها، پژوهش نشان داد که نیازهای فرهنگی نحوه و رفتار خرید مراجعه کنندگان به هایپراستار را تعیین می کند. پژوهش در زمینه ی نیازسازی نشان داد که هایپراستار از سه روش نمایش، هجمه ی خرید و تمایز برای نیازسازی استفاده می کند. در زمینه ی ساختار سلطه ی حاکم بر فروشگاه هایپراستار، پژوهش نشان داد که برخلاف ظاهر آزاد خرید در این فروشگاه ها، حدود این آزادی و قواعد بازی رامنافع فروشندگان تعیین می کند. در زمینه ی خرده فرهنگ جنسیتی، حضور زنان به واسطه ی خروج از عرصه ی خصوصی، افزایش امکان دیدن و دیده شدن، لذت پرسه زنی، لذت خرید مستقل و سیاحانه، گذران اوقات فراغت و هویت بخشی اجتماعی در فروشگاه هایپراستار پررنگ است و در زمینه ی خرده فرهنگ سنی، حضور جوانان و سالمندان در فروشگاه بارز است و در برابرآن نوجوانان حضوری کم رنگ دارند. در زمینه ی تاثیر سیمای فروشگاه بر نحوه ی خرید، پژوهش نشان داد که هر دو عنصر گرافیک و سکانس بندی فروشگاه به گونه ای طراحی شده است که بیش ترین تاثیر را بر رفتار خرید مراجعه کنندگان داشته باشد. کلید واژه : خرید، هایپراستار، فروشگاههای بزرگ، مردم شناسی.

پژوهش حاضر با هدف اصلی نزدیکتر کردن و هم پیوندی علمی دو حوزه انسان شناسی فرهنگی و گردشگری روستایی و از طریق بیان و تشریح پتانسیل های انسان شناسی فرهنگی در یک منطقه مورد مطالعه روستایی، در پنج بخش تنظیم گردیده است.این پژوهش که آمیخته ای است از مطالعات کتابخانه ای و میدانی سعی دارد تا در ابتدا با بیان تئوریکی ارتباط میان انسان شناسی فرهنگی و گردشگری روستایی به توضیح کارکردهایی گردشگری برای جامعه روستایی همچون: غرور و افتخار قومی، خودآگاهی مردم محلی به ارزشهای فرهنگی و منطقه ای، بالیدن به آنچه هستند، حفظ و نگهداری از آنچه دارند، احساس تعلق و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در منطقه، وحدت و استحکام هویت ملی و .. بپردازد و سپس با ورود به میدان تحقیق، پتانسیل های علم انسان شناسی فرهنگی در روستای "گلیرد" جهت توسعه گردشگری آن منطقه مورد تشریح و بررسی قرار گرفت. در این راستا عواملی چون گیاهان دارویی، غذاهای محلی، لوازم و وسایل قدیمی، معماری سنتی با تاکید بر نمونه موجود، بازیهای محلی، آداب و رسوم، مشاهیر و مفاخر و... مورد بررسی و تحلیل مردم شناختی قرار گرفته است. کلید واژه ها: گردشگری، گردشگری روستایی، فرهنگ، انسان شناسی فرهنگی، طالقان، گلیرد

آویختن سنگها به لاله گوش به صورت گوشواره و گردن بند در گردن، و بستن دستبند و بازوبند و مچ بند بر دست و کمربند و سنجاق زدن سنگ فیروزه با مهرهای آبی رنگ لاجورد به کلاه یا لباس کودکان برای جلوگیری از چشم زخم، از اعتقادات فرهنگی و آداب و رسوم اجتماعی و سنتی اقوام کهن ایران بوده است. ایرانیان از دیرباز، زیورآلات را مورد استفاده قرار می دادند به طوری که حتی مردان همانند زنان از گوشواره، دستبند و گردن بند استفاده می کردند. گنجینه هفت هزار سال هنر زیورآلات زنانه که نشان از هنر ارزنده استادکاران ایرانی دارد، نمادی از قدرت، ثروت و گرایش به زیبایی شناسی در مشرق زمین می باشد. تنوعی که در صنعت زیورآلات زنانه فیروزه دیده می شود از نحوه ساخت آن، کیفیت تراش و پرداخت، حکاکی و بکارگیری روشهای متنوع و متعدد، بیانگر اوج تعالی و ترقی این هنر می باشد. مطالعه اشیاء و زیورآلات فیروزه زنانه در منطقه استان خراسان به ویژه شهر مشهد از سویی حقایق مهمی از اعتقادات فرهنگی و آداب و رسوم مذهبی و اجتماعی اقوام این منطقه را نشان می دهد و از سوی دیگر اطلاعات ارزشمندی از خاستگاه این سنگ گرانبها در اختیار ما قرار می دهد که هدف نگارنده از این پژوهش مهم ، تحلیل مردم شناختی زیورآلات زنانه فیروزه در منطقه خراسان به ویژه شهر مشهد می باشد.

این پایان نامه می کوشد به بررسی چگونگی تولد، زندگی و مرگ گاو به عنوان یکی از اسطوره های ایرانی در فرهنگ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و بومی ایرانیان باستان بپردازد. گاو در زندگی بومی ایرانیان دارای کاربردی است و در ایران باستان از دیرترین روزها و به اشکال مختلف دیده می شود. بررسی هایی که در سال های اخیر در گرگان و مازندران بر روی پیکره های گاو و گاومیش ساخته شده در 4000 سال پیش تا پیکره معروف گاوی که زانو زده و جام شرابی را به دست دارد مربوط به هزاره های پیش از میلاد مسیح در دوره عیلامی در جنوب غربی ایران است. این پیکره اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می شود نشانه هایی از ماندگاری اسطوره های مربوط به کیش گاو است. باور به نقش گاو در آفرینش، همچنان در فرهنگ امروز ایران دیده می شود. نمونه ای واقعی یا نمادین جانوران در اسطوره های ایران باستان آمده است و می توان آن را در منابع اوستایی، پهلوی و حتی فارسی دید. داده ها نشان می دهد که گاو نماد قدرت و نیروی تولید مثل است و همچنین با حاصلخیزی و تجدید حیات در ارتباط بوده و نقش حفاظت و نگهبانی بر عهده داشته است. ایرانیان باستان بر این باور بودند که با قربانی کردن این حیوان برکت و حاصلخیزی به سرزمین آن ها حاصل می شده است. یافته ها نشان می دهد فلات ایران یکی از خاستگاه های بنیادی اسطوره شناسی او در جهان بوده است. روش پژوهش بکار رفته در این تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است.

مقاله حاضر می کوشد به بررسی تحلیلی نمادها، نشانه ها وتمثیلات موجود بر سنگ قبرهای ایرانی از منظر انسان شناختی باستان شناسی بپردازد. مرگ و تدفین از جمله مسائل مشترکی است که انسان پیش از اسلام و انسان عصر حاضر بطوری یکسان با آن مواجه است و به همین نسبت سنگ قبرها یکی از شاخصهای تدفین بشر با هر مذهب و با هر قومیت و ملیتی آنرا همواره مورد توجه قرار داده است. مطالعات انجام شده بر روی سنگ مزارها نشان میدهد که احتمالا این پدیده از اوایل دوره تاریخی به عنوان هنری سمبولیک وجود داشته و برخی از نقوش روی سنگ قبرها حکایت از تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، باورها و اعتقادات مردم هر منطقه از ایران دارد که از دیدگاه مردم شناسی قابل تامل است. این مقاله به روش اسنادی و تکنیک عکسبرداری تنظیم گردیده است. محدوده مطالعاتی دراین رساله قبرستان های ظهیرالدوله و ابن بابویه و نگاهی به چند گورستان تاریخی در ایران است .

هدف از این پژوهش بررسی مراسم نخل آرایی و درک اشخاص بومی _ساکن در ششتمد_ به جا آورنده این آیین به عنوان بخشی از مراسم نخل گردانی به روش مردم نگاری تفسیری است. بدین منظور و با هدف شناخت عمیق تر آیین نخل بندی و نخل گردانی، از روش های مردم نگارانه مشاهده مستقیم، مصاحبه عمیق، توصیف و تفسیر و هم چنین از اطلاعات ذخیره شده توسط افراد محلی برای کمتر شدن خطاها استفاده شده است. ابتدا در بحث مفهومی به مرور مباحث اندیشمندانی چون ترنر، اشنایدر و گیرتز پرداختیم و مفاهیم توصیف انبوه، هرمنوتیک و درام اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و از مفهوم توصیف انبوه به عنوان محوری ترین مفهوم جهت دهنده استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نخل آرایی و نخل گردانی مناسکی مردانه است به طوری که زنان حضوری بسیار کم رنگ در آن دارند. همچنین از نظر پایگاه اجتماعی اقتصادی عموماً مشارکت کنندگان از طبقات پایین جامعه از نظر درآمدی و تحصیلی بودند. یافته ی مهم دیگر این پژوهش این است که علی رغم این که نخل آرایی و نخل گردانی مربوط به مراسم محرم و عزاداری است نگاه زیباشناختی به نحوه ی آرایش نخل جایگاه مهمی در این مراسم دارد. کلید واژه گان : نخل گردانی , نخل آرایی , انسان شناسی تفسیری ,مصاحبه عمیق , ششتمد

حوزه های علمیه خواهران باهدف بالابردن سطح علمی ،آموزشی وتربیتی خواهران تأسیس شده وتلاش می کننددرجهت رشدوبالندگی هرچه بیشترآموزه های الهی گام بردارندوبابرنامه های منظم به مقصوددست یابند.از آنجائیکه حوزه های علمیه زنان درعرصه های علمی، فرهنگی ودینی نقش موثری داشته اندو به دلیل اهمیت نقش زن درجامعه ولزوم تحصیل علم ومعرفت به وسیله زنان مسلمان شیعه ونیزجهت آشنایی بامقام والای علمی ومعنوی برخی زنان عالمه همچون بانومجتهده امین ،باعث ایجاد انگیزه ی انجام این پژوهش تحت عنوان«تحلیل مردم شناختی حوزه ی علمیه خواهران شهرری» گردید.این پژوهش ازطریق گفتگوباطلاب مدرسین ،اساتیدومسئولین حوزه وبا استفاده ازتکنیک های مصاحبه ومشاهده مشارکتی جهت بررسی شیوه تحصیل ، روش تدریس،طریقه زندگی،سطح ودرجه تحصیل زنان حوزوی وآشنایی باکارکردهای مختلف حوزه وعلل گرایش زنان به تحصیل درحوزه ها گردآوری شده است.مطالعه اسنادی وکتابخانه ای شیوه دیگری است که برای دستیابی به چگونگی پیدایش وشکل گیری حوزه وتاریخچه تشکیل حوزه های مختلف وشناخت مهم ترین حوزه ها از نظردینی وعلمی به کاررفته است.این پژوهش نشان می دهدکه بانوان فارغ التحصیل ازحوزه می تواننددرفعالیت های مختلفی ازجمله مربی دروس قرآن وعربی وپیش نمازدرمدارس دخترانه ونیز درمجالس زنانه دراعیادومناسبت هابه مولودی خوانی ومداحی پرداخته ویادرخودحوزه خواهران به عنوان مدرس مشغول به فعالیت شوند. واژگان کلیدی: حوزه علمیه خواهران–نظام آموزشی دینی-علوم اسلامی-زنان مجتهده- شهرری

تغذیه و راههای تامین خوراک منجر به پیدایش سازمان های اجتماعی ، تقسیم کار و بطور کلی سیستم های پیچیده جوامع بشری گردید . یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده الگوی غذایی جامعه ، مجموعه عادات و فرهنگ غذا و تغذیه ای افراد آن جامعه است . غذا در چارچوب فرهنگ ابعاد متعدد و متنوعی می یابد و از جهات گوناگونی قابل مطالعه و بررسی می باشد . این پژوهش بصورت توصیفی از نوع کیفی است و پژوهشگر ، تحقیق را بصورت میدانی همراه با مشاهده مشارکتی انجام داده است و هدف از آن شناخت و تحلیل نقش خوراک در تهران قدیم و رابطه آن با فصلها می باشد. چارچوب نظری تحقیق از روش کارکردگرایی مالینوفسکی و ساختارگرایی لویی اشتروس استفاده شده است . غذا در چارچوب فرهنگ ابعاد متعدد و متنوعی می یابد و از جهات گوناگونی قابل مطالعه و بررسی می باشد . خوراک تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است . در نتیجه میان خوراک و محیط جغرافیایی رابطه وجود دارد ، علاوه بر این عامل زیربنا یعنی اقتصاد نیز تاثیر بسیاری بر روی تغذیه دارد ، چنانچه نوع خوراک در اقشار ضعیف و کم درآمد با اقشار مرفه و ثروتمند متفاوت است که در این جا هم بعد فرهنگی و هم بعد جسمانی تحت الشعاع قرار می گیرد ، چرا که سوء تغذیه که تاثیر شدید جسمانی بر روی افراد بر جای می گذارد و فقر انواع گروه های غذایی مانند : پروتئین ها ، ویتامین ها و ... و نرسیدن مواد مورد نیاز بدن که با وضع مالی و اقتصادی خانواده ها در ارتباط است ، نشات می گیرد . در این پژوهش رابطه ای که بین غذاهای سنتی مردم تهران با محیط اقلیمی و فصول مورد بررسی قرار گرفته شده است .