نام پژوهشگر: سید علی آقا نباتی

رخساره، محیط رسوبی، دیاژنز، تخلخل و تأثیر این عوامل بر کیفیت سنگ های مخزنی سازند آسماری در برش گچساران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم پایه 1390
  سعیده عرب اسدی   سید علی آقا نباتی

سازند آسماری به سن الیگو میوسن، در جنوب غرب ایران شامل سنگ-های کربناته و در برخی مناطق ماسه سنگ و سنگ های تبخیری است که گاهی بر روی سازند جهرم و گاهی روی سازند شهبازان ولی در بیشتر مناطق بر روی سازند پابده و زیر سازند گچساران قرار گرفته است (مطیعی،1372). سازند آسماری از نظر چینه نگاری زیستی در خور تقسیم به آسماری زیرین، میانی و بالایی است. مطالعات انجام شده در برش سطح الارضی در سازند گچساران نشان می دهد که سازند آسماری شامل 7 رخساره رسوبی است که عبارتند از: 1 - مادستون دولومیتی. 2 - وکستون تا پکستون دارای میلیولید. 3 - وکستون تا پکستون دارای خرده اسکلتی. 4- گرینستون دارای خرده اسکلتی. 5- باندستون مرجانی. 6 - وکستون تا پکستون دارای جلبک قرمز. 7 - وکستون تا پکستون دارای فرامینیفر. این رخساره ها منجر به شناسایی 4 مجموعه رخساره ای a، b، c و dدر سازند آسماری گردید. مقایسه این مجموعه رخساره ها با کمربند های رخساره ای باکستون و پدلی(1989) نشان می دهد که محیط رسوبگذاری سازند آسماری در برش گچساران یک رمپ کربناته بوده است. مطالعات انجام شده بر روی این سازند نشان داده است که ویژگی های رسوب شناسی و فرایند های دیاژنتیکی (بویژه: سیمانی شدن، دولومیتی شدن، انحلال و تشکیل شکستگی ها) اثر مهمی بر روی کیفیت مخزن آن داشته اند و منجر به تفکیک سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریکی و دفنی در این سازند شده است. پدیده دولومیتی شدن فراوانترین و در عین حال مهمترین پدیده دیاژنزی است که بر کیفیت مخزن اثر مثبت گذاشته است. از انواع تخلخل های مشاهده شده در نمونه های مورد مطالعه می توان به تخلخل های اولیه نظیر بین دانه ای و درون دانه ای (درون اسکلتی) و تخلخل های ثانویه نظیر انواع حفره ای، قالبی، بین بلوری و شکستگی اشاره کرد که از میان آنها تخلخل-های ثانویه به خصوص نوع قالبی و از انواع اولیه تخلخل درون دانه ای فراوانترین انواع هستند. در سازند آسماری در برش مورد مطالعه بین تخلخل و تراوایی تقریباً ارتباط مستقیم وجود دار د به گونه ای که با افزایش مقدار تخلخل بر میزان تراوایی نیز افزوده می شود در نمونه ها بیشترین میزان تخلخل را در گرینستون های آسماری زیرین میتوان دید.

مطالعه رسوبات آبرفتی محدوده های مس منطقه دلفاردکرمان برا ی اندازه گیری عناصر سمی و جزئی با رویکرد زیست محیطی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم پایه 1392
  محمد خنجری   سید علی آقا نباتی

محدوده دلفارد که در بخش مرکزی استان کرمان قرار دارد شهرت خود را از معادن و ذخایر بزرگ مس در حوالی 30 کیلومتری شمال سبزواران(جیرفت) به دست آورده است. این ناحیه در برگیرنده روستاهای رزشیرین، خرم شاهی، اکبرآباد،درمزار، مدین، دل کوشدان، کلدان، چاه مزنگان و باغ نیری و قسمتی از کوه های جبال بارز، بهرآسمان، هزارشاه، زوارک و کوه خونرنگ و رودهای دلفارد، کنار و سرنرآب، و در محدوده طول جغرافیایی ? 0 ?36 ?57 تا ? 0 ?39 ?57 و عرض جغرافیایی ? 0 ?56 ?28 تا ? 0 ?59 ?28 واقع شده است. ناحیه مورد مطالعه از نقطه نظر زمین شناسی در خرد قاره ایران مرکزی، زیر پهنه بلوک یزد و در محدوده کمان ماگمایی تتیس جوان (ارومیه- بزمان) قرار دارد. به طور کلی در منطقه مورد مطالعه و مناطق اطراف آن سه دسته سنگ دیده می شود. دسته اول: شامل مجموعه گرین شیست، مرمر، کنگلومرا، ماسه سنگ و شیل متعلق به پالئوزوییک می باشد. دسته دوم: گرانوتوئیدها و گابروهای ژوراسیک فوقانی و دسته سوم: شامل توده های آذرین و سنگ های رسوبی متعلق به ائوسن و الیگوسن می باشد. بزرگترین کمربند مس شناخته شده ایران همراه با زون ولکانیکی – پلوتونیکی ارومیه – دختر است. کانسار مس پورفیری سرچشمه که بزرگترین معدن مس ایران و از جمله معادن مس مهم دنیا محسوب می شود، بر روی همین زون واقع شده است در این کمربند منابع مختلف فلزی به وفور وجود داشته که در این میان مس از مهمترین فلزاتی است که به خوبی از این کمربند تبعیت می نماید.دنیا سال هاست که به سمت ارزیابی زیست محیطی معادن پیش رفته است و کشورهای بزرگ دنیا بدون ارائه ارزیابی های معتبر اجازه عملیات اکتشاف را در هیچ نقطه ای صادر نمیکنند. در کشورهای در حال توسعه نیز این نگاه در حال تحول است و خوشبختانه بررسی های ابتدائی اعمال می شود.نمونه برداری از سازندهای منطقه نشان داد با وجود کانسارهای معدنی متعدد و متنوع در منطقه، می توان نقش آلایندگی موثری را به آنها نسبت داد. از سوی دیگر هرچند که نقش فرسایش سازندها در آلایندگی ها بسیار کم است ولی باید در محاسبات آلایندگی منطقه حتمأ مورد محاسبه قرار گیرد. در اندازه گیری میزان عناصر در منطقه دلفارد به روش آنالیز شیمیایی مشخص گردید که میزان برخی عناصر سمی و خطرناک بسیار بالا است به گونه ای که از حد استاندارد جهانی فراتر است و حتی در برخی نمونه ها تا چندین صد برابر حدود مجاز بیان شده در استانداردهای جهانی می رسد. طبیعتأ فرآوری ماده معدنی مس در منطقه دلفارد با تغلیظ ترکیبات مورد نظر همراه است. این امر آورده مالی بالایی را برای سرمایه گذاران و مردم منطقه به همراه دارد. از طرفی تغلیظ خاک به عناصری نظیر مس و روی میزان سایر عناصر را در باطله بالاتر می برد. اما در موقعیت کنونی با پایین بودن میزان عناصری نظیر کروم، مولیبدن، نیکل، سرب و زیرکونیوم انجام فعالیت های معدنی در منطقه پیآمد زیست محیطی در بر نخواهد داشت.