بر همکنش قارچ میکوریزآربوسکولار، سالیسیلیک اسید و تنش خشکی بر عملکرد میوه ، نیاز آبی و متابولیت های ثانویه زنیان ( trachyspermum ammi l.) به منظور ارزیابی تاثیر قارچ میکوریز آربوسکولار، سالیسلیک اسید و تنش خشکی بر ویژگی های کمی و کیفی گیاه زنیان (trachyspermum ammi)، آزمونی گلدانی در گلخانه پژوهشی بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. این آزمون در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در پنج تکرار انجام پذیرفت. دو سطح قارچ میکوریز آربوسکولار intraradices glomus (تلقیح و عدم تلقیح)، سه سطح سالیسلیک اسید (شاهد، 150و 300 قسمت در میلیون) و چهار سطح آبیاری (شاهد (ظرفیت مزرعه)، 25، 50، و75% ظرفیت مزرعه) همراه با اثرات متقابل قارچ میکوریز آربوسکولار، سالیسلیک اسید وتنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد بررسی در این پژوهش شامل برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند، در صد کلنیزاسیون ریشه، میزان کلروفیل و پرولین، وزن خشک میوه، در صد و نوع ترکیب های اسانس، روغن ثابت و نوع ترکیب های اسید چرب آن و دمای پوشش سبز گیاه بود. بر اساس نتایج به دست آمده تلقیح ریشه زنیان با قارچ میکوریز آربوسکولار به طور معنی داری (در سطح احتمال 5%) باعث بهبود کلیه صفات مورد ارزیابی گردید. محلول پاشی سالیسلیک اسید در غلظت 300 قسمت در میلیون نیز به طور معنی داری (درسطح احتمال 5%) بر کلیه صفات اندازه گیری شده در سطوح مختلف آبیاری تاثیر داشت. همچنین برهمکنش قارچ میکوریز آربوسکولار و سالیسلیک اسید در تمام سطوح آبیاری اثر معنی داری (در سطح احتمل 5%) بر صفات مورد مطالعه داشت.

به منظور مطالعه تأثیر غلظت های مختلف سالسیلیک اسید و ارتوفسفریک اسید بر ویژگی های مورفولوژیک، فیزیولوژیک، کمیت و ترکیبات اسانس گیاه دارویی شیشا (tanacetum vulgare l.) آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی بخش علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در بهار و تابستان 1390 و1391 انجام شد. تیمار ها شامل سالسیلیک اسید در چهار سطح s1 (شاهد)، s2 (سالسیلیک اسید150پی پی ام)، s3 (سالسیلیک اسید 300 پی پی ام)، s4 (سالسیلیک اسید 450 پی پی ام) و ارتوفسفریک اسید در چهار سطح p1 (شاهد)، p2(ارتوفسفریک اسید1/. درصد)، p3 (ارتوفسفریک اسید 15/. درصد)، p4 (ارتوفسفریک اسید 2/. درصد) بودند. استخراج اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب صورت گرفت و آنالیز اسانس با استفاده از دستگاه gc و gc/ms انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که بر همکنش سالسیلیک اسید و ارتوفسفریک اسید بر ویژگی های مورفولوژیک گیاه شیشا شامل سطح برگ، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن تر، وزن خشک، تعداد گل و گل آذین در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. همچنین برهمکنش سالسیلیک اسید و ارتوفسفریک اسید بر سرعت فتوسنتز، مقدار قند و نشاسته، میزان پرولین، میزان فسفر و کمیت اسانس تأثیر گذار بود. بیشترین مقدار اسانس(%004/1) در تیمار s4p3 بدست آمد. ترکیبات عمده اسانس نیز که شامل کامفن (%18/6-64/.)، سابینن (%11/6- 37/.)، کامفور (%17/4- 41/34)، ترنس توجن (%5/59- 42/2) و ترنس کریزانتنیل استات (%71/52- 8/.) تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. با توجه به اینکه عملکرد وزن خشک و عملکرد اسانس در تولید گیاهان دارویی مهم است می توان تیمار s1p4 (ارتوفسفریک 2/ . درصد) را به عنوان بهترین تیمار برای رسیدن به این هدف عنوان کرد.

جعفری معطّر گیاهی از خانواده‏ی چتریان می باشد که دارای خواص درمانی متفاوتی از جمله درمان زخم، ضد التهاب، تقویت معده و بهبود بیماری های تنفسی است. علاوه بر این، این گیاه در صنایع دارویی و غذایی و آرایشی بهداشتی کاربردهای گسترده ای دارد. مهم ترین بخش از گیاه که دارای خواص دارویی می باشد اسانس آن می باشد. آنالیز گاز کروماتوگرافی –طیف سنجی جرمی اسانس جعفری معطّر نشان داد که اسانس جعفری معطّر عمدتا از تاگتون، اوسیمن و لیمونن تشکیل شده است. این اسانس دارای خواص ضد باکتریایی است و باکتری‏های گرم مثبت bacillus subtilis و staphylococcus aureus و باکتری‏های گرم منفیescherichia coli و salmonella typhi را در غلظت‏های بیشتر از 160 میکروگرم بر میلی‏لیتر به طور 100 درصد مهار می‏کند. علاوه بر این، اسانس دارای خواص ضد قارچی است و قارچ هایcandida albicans وaspergillus niger را در غلظت بیشتر از 160 میکروگرم بر میلی لیتر به طور100 درصد مهار می‏کند. علاوه بر این اسانس جعفری معطّر دارای خواص آنتی اکسیدانی برون‏تنی است و رادیکال‏های فعال اکسیژن، پراکسید هیدروژن و نیتروژن را مهار می‏کند و می‏تواند از پراکسیداسیون لیپید‏ها جلوگیری کند. مطالعات آنتی اکسیدانی درون تنی نشان می‏دهد اسانس جعفری معطّر قادر است که تولید نیتریک اکسید را مهار کند. علاوه بر این اسانس جعفری معطّر توانایی مهار بیان ژن نیتریک اکسید سنتاز در ماکروفاژ های موشی القا شده با لیپوپلی‏ساکارید را دارد.

ریزازدیادی اویشن شیرازی به منظور ارائه بهترین اکوتیپ در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام گردید در این تحقیق سه اکوتیپ اویشن شیرازی شامل: 1-اکوتیپ لار، 2- اکوتیپ زرین دشت، 3- اکوتیپ نیریز با دو نوع هورمون بنزیل ادنین وکینتین هر کدام در چهار سطح (5/0، 1 ، 5/1 ، 2 ، میلی گرم بر لیتر)، به صورت یک ازمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. بعد از هشت هفته از جوانه های استریل بدست آمده از قسمت گره برای ریزازدیادی استفاده شد، گره ها در محیط کشت msکامل و سطوح مختلف از هورمون های بنزیل آدنین وکینتین کشت شدند. بعد از گذشت حدود هفت هفته جوانه های باز یابی شده از گره ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که: اکوتیپ لار بیشترین میانگین مقایسات گروهی اکوتیپ ها و اکوتیپ های زرین دشت ونیریز در رده بعدی قرار گرفتند. به طور کلی هورمون بنزیل آدنین تاثیر بیشتری نسبت به هورمون کینتین داشت. اکوتیپ لار به نوع هورمون و غلظت هورمون واکنش بهتری نشان داد. بیشترین میانگین طول شاخساره مربوط به اکوتیپ لار، هورمون بنزیل آدنین با غلظت 5/1 و کمترین میانگین طول شاخساره مربوط به اکوتیپ لار، هورمون کینتین با غلظت 5/1 بوده است.

به منظور بررسی اثر سه تنظیم کننده رشد کلرمکوات کلراید، سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر ویژگیهای مورفو- فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گندم (رقم روشن) تحت شرایط متفاوت تنش خشکی در گلخانه ((بدون تنش (به عنوان شاهد)، تنش ملایم، متوسط و شدید) و مزرعه ((بدون تنش (به عنوان شاهد)، تنش متوسط و شدید) مطالعه ای در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال زراعی92-91 انجام شد. آزمایشهای گلخانه¬ای و مزرعه¬ای به ترتیب در قالب طرح کاملا تصادفی و طرح کرت¬های یک بار خرد شده بر پایه بلوک-های کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش تنش خشکی طول ساقه، دم گل آذین و سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت و سطح برگ پرچم را کاهش داد لیکن عدد اسپد، فعالیت آنزیم¬های آنتی اکسیدانی، پروتئین و پرولین را افزایش داد. تنظیم کننده های رشد سبب بهبود رشد و عملکرد دانه شدند و کاربرد تنظیم کننده های رشد در هر دو آزمایش گلخانه ای و مزرعه ای با ازدیاد عملکرد دانه همراه بود. بطور کلی نتایج نشان داد که گرچه تنش خشکی رشد و عملکرد دانه گندم را کاهش داد، لیکن تنظیم کننده های رشد توانستند بخشی از این نقصان را جبران کنند.