با توجه به اینکه عوامل داخلی مانند اندازه بنه و عوامل محیطی به ویژه درجه حرارت بر رشد و نمو گیاه زعفران موثر می باشد، آزمایشی در مورد بررسی تأثیر درجه حرارت (0c 25-23) در دوره رکود بنه ها، اندازه بنه و تراکم کاشت بر روی برخی صفات رویشی، زایشی و عملکرد زعفران انجام گردید. در ابتدا بنه های گروه شاهد (عدم تیمارحرارتی) در 3 تراکم 50، 75 و 100 بنه در متر مربع و 3 اندازه مختلف بنه 9-6، 11-9 و <11 گرم در آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی کشت گردید و سپس بنه های تحت تیمار حرارتی پس از طی دوره 60 روزه در همان تراکم و گروه های وزنی مورد کشت قرار گرفتند. نتایج این آزمایش که در شهرستان تخت جلگه در سال زراعی90-1389 انجام گردید، نشان داد اثر متقابل تیمار حرارتی و وزن بنه بر طول و عملکرد کلاله معنی دار شد (05/0p?)، به طوری که بنه های درشت تحت تیمار حرارتی دارای بیشترین طول و عملکرد کلاله بودند. علاوه بر این اثر وزن و تراکم کاشت بر این صفات معنی دار و با افزایش وزن بنه و تراکم کشت، طول و عملکرد کلاله بر پایه وزن تر و خشک افزایش یافت. بنه های با وزن بیشتر از 11 گرم درصد ماده خشک برگ بالاتری را دارا بودند و تراکم 50 بنه در متر مربع برای این صفت نسبت به دو تراکم دیگر تأثیر بیشتری داشت. تأثیر حرارت بر روی صفات مربوط به طول بنه، قطر بنه و میانگین وزن بنه دختری معنی دار و بر تعداد بنه دختری معنی دار نشد. این نتایج نشان داد بنه های درشت تر در افزایش میانگین وزن بنه دختری و تعداد بنه دختری موثر بوده است. تراکم کاشت نیز در میانگین وزن بنه دختری و تعداد آن نقش بسزایی داشته است و در تولید بنه های دختری، تراکم 50 بنه در متر مربع بهتر بود. در مجموع درجه حرارت کنترل شده در دوره رکود بنه ها منجر به حفظ مواد ذخیره ای بنه گردیده است و در عملکرد کلاله و بنه دختری موثر است. از طرفی انتخاب بنه های درشت در تراکم مناسب جهت افزایش عملکرد کلاله و بنه دختری نقش بسزایی داشته است.

جهت بررسی تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی iba (ایندول بوتیریک اسید) ga3 (جیبرلین) اتیلن (به فرم اتفن) در دو سیستم کشت جوی-پشته و داربستی (هر سیستم بعنوان یک آزمایش جداگانه) بر خصوصیات رویشی و زایشی کدوی بذر برهنه، آزمایش فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهارتکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی در هر دو آزمایش شامل پیش تیمار و پاشش تنظیم کننده های رشد ذکر شده، بود. در ابتدا بذور به چهار دسته تقسیم شدند و سپس هر دسته با ماده ی مورد نظر پیش تیمار شدند. دسته ی اول پیش تیمار با آب مقطر (تیمار شاهد)، دسته ی دوم پیش تیمار با ppm iba100، دسته ی سوم پیش تیمار با ga3 25 ppm و دسته ی چهارم پیش تیمار با اتفن ppm 200 بودند. بذور کاشته شده از هر پیش تیمار نیز به چهار دسته تقسیم و سپس در مرحله ی چهار برگی حقیقی روی هردسته با چهار تیمار (دسته ی اول پیش تیمار با آب مقطر (تیمار شاهد)، دسته ی دوم پیش تیمار با ppm iba100، دسته ی سوم پیش تیمار با ga3 ppm25 و دسته ی چهارم پیش تیمار با اتفن ppm 200 سه بار به فواصل 10 روزه پاشش شدند. نتایج نشان از تاثیر معنی دار تنظیم کننده های رشد گیاهی و سیستم کشت بر خصوصیات رویشی و زایشی کدی بذر برهنه شامل: سطح برگ، درصد ماده خشک بوته، تعداد گل های نرو ماده تعداد میوه در بوته، تعداد دانه در میوه، خصوصیات بذر، عملکرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن داشت. تیمار پاششga3 ppm 25 درسیستم داربستی مناسب ترین تیمار برای افزایش رشد و عملکرد کدوی بذر برهنه بود.

به منظور بررسی تأثیر غلظت های مختلف هورمون iba اسید ایندول بوتیریک (0-1000-2000-3000 پی پی ام) و آگروباکتریوم رایزوژنز نژاد 15834 به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر بر روی ریشه زایی قلمه های خشبی پایه های رویشی سیب ( em9 و mm106) و گلابی (ohf69 و pyrodwarf) آزمایشی در قالب طرح اسپیلت فاکتوریل با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آگروباکتریوم به عنوان عامل اصلی و سطوح مختلف iba و پایه به عنوان عوامل فرعی درنظر گرفته شدند. در این آزمایش از محیط کشت، مخلوط پرلیت و ماسه ضدعفونی شده به نسبت 1:1 استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان کالوس زایی قلمه ها با کاربرد تیمار آگروباکتریوم کاهش یافت به طوری که بیشترین میانگین درصد کالوس زایی در پایه های رویشی سیب در em9 و تیمار شاهد مشاهده شد. در پایه های گلابی نیز حداکثر کالوس زایی در ohf69 در تیمار 2000 پی پی ام اسید ایندول بوتیریک بدست آمد. درصد های مختلف ریشه زایی در قلمه های تیمارشده با آگروباکتریوم و ترکیب iba+آگروباکتریوم به دست آمد در حالی که با کاربرد iba به تنهایی، هیچ ریشه ای در هر چهار نوع پایه مشاهده نشد. بیشترین میزان ریشه زایی در پایه های رویشی سیب در em9 و در پایه های رویشی گلابی در ohf69 به ترتیب از تیمارهای آگروباکتریوم رایزوژنز+ 3000 پی پی ام iba و تیمار آگروباکتریوم به تنهایی بدست آمد. بیشترین میانگین طول ریشه در پایه های سیب در mm106 و در پایه های گلابی در ohf69به ترتیب در تیمارهای آگروباکتریوم+ 3000 پی پی ام iba و آگروباکتریوم+ 2000 پی پی ام iba مشاهده شد که در هر دو پایه تفاوت معنی داری با بقیه تیمار ها نداشت. بیشترین تعداد ریشه اصلی در پایه های سیب و گلابی به ترتیب از تیمارهای آگروباکتریوم و آگروباکتریوم+3000 پی پی ام iba بدست آمد. بیشترین تعداد ریشه فرعی در پایه های سیب و گلابی از تیمار آگروباکتریوم بدست آمد.