نام پژوهشگر: محمد کتب علی

بررسی کمپلکسهای پروتئینی مغز ماهی زبرا قبل وبعد از تیمار با مواد اعتیاد آور الکل و نیکوتین با استفاده از تکنیک bn-page
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده زیست شناسی 1390
  فاطمه حسنی نیا   محمد کتب علی

پیام رسانی سلولی اغلب با تشکیل و شکستن کمپلکس هایی پروتئینی (mpcs) همراه است، که نقشهای اساسی در انتقال و جمع بندی پیام های سلولی دارند. نیکوتین و الکل دو ماده ای هستند که نه تنها در سیستم اعصاب مرکزی، جزء عوامل (نورو پروتکتیو) و (نورو دژنراتیو) محسوب می شوند، بلکه مواد اعتیادآوری هستند که امروزه در جهان در سطح بسیار وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند. این دو ماده در سیستم عصبی، نهایتاً منجر به فعال سازی یک مسیر نورونی مشترک می شوند که ایجاد کننده ی حس لذت و رضایت است. در این مطالعه، محتوای پروتئینی مغز ماهی زبرا ، قبل و بعد از یک دوره تیمار سه هفته ای (در محیط های حاوی ( %3) اتانول و( 2) نیکوتین و مخلوط دو ماده) ، با استفاده از روش الکتروفورز دوبعدی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که محتوای پروتئینی مغز ماهی های تحت تیمار با نیکوتین تفاوت چشمگیری با محتوای پروتئینی ماهی های کنترل ندارد، در حالیکه این تفاوت به طرز چشمگیری در ماهی های تیمار شده با اتانول قابل مشاهده است، و از طرفی محتوای پروتئینی مغز ماهی های تحت تیمار همزمان با هر دو ماده، شباهت بسیار زیادی با ماهی های تحت تیمار با اتانول نشان می دهد. بنابر این مشاهدات، می توان چنین نتیجه گیری کرد که در تیمار طولانی مدت و همزمان دو ماده ی الکل و نیکوتین، اثر الکل غالب بر نیکوتین بوده و استعداد ذاتی نیکوتین در حفاظت از نورورن ها، توان مهار اثرات الکل را نداشته است. بنابراین استفاده از نیکوتین به عنوان تیماری برای مقابله با تخریب نورونی القاء شده توسط الکل، نیازمند بررسی های دقیق تر است.

اثرات داروهای اعتیاد آور (الکل و نیکوتین) بر روی رفتار ماهی زبرا و ارتباط آن با وقایع بیوشیمیایی از قبیل تغییرات متابولیتهای مغز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده زیست شناسی 1390
  مجتبی ابراهیمی   محمد کتب علی

ارزیابی رفتار گروهی در لارو ماهی زبرا:لارو ماهی زبرا بر خلاف ماهی بالغ رفتار گروهی را از خود نشان نمی دهد. در حالیکه در آزمایشات مربوط به لارو ماهی زبرا مشاهده شد مادامیکه الکل در محیط حضور داشته باشد انها رفتاری مشابه رفتار گروهی از خود نشان می دهند. اگرچه در این مورد به نظر میرسد در حضور الکل لارو نمی تواند موقعیت محرک ( الکل ) را تشخیص دهد به سبب اینکه الکل در تمام محیط تانک پخش است بنابراین رفتار گروهی لارو می تواند به عنوان یک رفتار حفاظتی علیه شکارچی خارجی یا محرک, تحت شرایطی که هیچ نوع جهتی برای فرار فراهم نشده است تلقی شود.ارزیابی رفتار تغذیه ماهی زبرا در حضور مواد اعتیاد آور:طبق بررسی انجام شده مشخص شد که که میزان مصرف غذا ( تعیین شده توسط شمارش تعداد ضربه هایی که به صفحه حاوی غذا زده شده است) در حضور مواد اعتیاد آور در طول 2 دقیقه اول شباهت زیادی بین گروه کنترل الکل و مخلوط الکل-نیکوتین بود. اگرچه در مورد گروه ماهی های در معرض الکل تغذیه به میزان قابل توجهی با افزایش زمان کاهش پیدا کرده بود. به طور مشابه در ماهی های در معرض مخلوط الکل-نیکوتین حداقل تفاوت را در رفتار تغذیه نسبت به کنترل در 4 دقیقه اول نشان می داد. اما تغذیه این گروه به طور پیوسته کاهش پیدا کرد و الگو آن تقریبا قابل مقایسه با گروه در معرض قرار گرفته با الکل بود . در مقابل گروه نیکوتین تمایل کمتری به سوی غذا نشان می داد. همانطور که مشخص است نیکوتین به عنوان ماده ای است که اشتها را کاهش می دهد و یافته های قبلی این رفتار را تایید میکند. از طرفی الکل ماده مشهور برای افزایش اشتها می باشد البته نتایج ما نشان می دهد در گروه الکل اشتها به میزان زیادی نسبت به کنترل افزایش پیدا نکرده است یک دلیل برای آن می تواند افزایش اثر تسکینی الکل باشد بدلیل آنکه ماهی ها به مدت 45 دقیقه در حضور الکل بودند. الگوی رفتاری گروه مخلوط الکل- نیکوتین که شبیه کنترل بود را می توان اینگونه توجیه کرد که به سبب خنثی شدن اثر الکل ( اشتها آور) و نیکوتین (ضد اشتها) باشد. نتایج ارزیابی متابولیتهای مغز:طیف متابولیتهای مغز ماهی زبرا بدست آمده توسط اسپکتروسکپی ان ام ار پیرو دستورالعما توضیح داده شده در بخش مواد و روشها نشان می دهد که الگو تعداد پیکهای بدست آمده درون ناحیه ppm]4.5-0[ با مقاله های قبلی چاپ شده در این زمینه همخوانی داردبرای مثال پیک شماره 13 تاورین گزارش شده که نمونه تحت تاثیر الکل قرار گرفته میزان تاورین آن افزایش پیدا کرده است این گزارش را برای نمونه ماهی زبرا تحت تاثیر قرار گرفته با الکل را مشاهده کردیم. اگرچه فقدان افزایش این متابولیت در نمونه ماهی زبرا تحت تاثیر مخلوط الکل و نیکوتین مهم و جذاب بوده است. به سبب آن است که تاورین و اتانول اثر تعاونی مثبتی بر روی کانالهای یونی (کلر) وابسته به لیگاند مثل گیرنده های گاباو گلایسین (انتقال دهنده های عصبی مهاری)دارند و اثر مهاری بر روی کانالهای کاتیونی وابسته به لیگاند و ولتاژ مانند کانالهای nmdaوca2+ ( انتقال دهنده های عصبی تحریکی)دارند. به سبب اینکه نیکوتین انتقال دهنده های عصبی تحریکی را فعال می کنداحتمال دارد که حضور مخلوط الکل و نیکوتین تولید تاورین را کاهش دهد. اما رویداد مولکولی که منجر به کاهش غلظت تاورین در گروهی که تحت تاثیر مخلوط الکل و نیکوتین قرار گرفته است هنوز مشخص نشده و نیازمند تحقیق بیشتر است.

ارزیابی میزان تمایل یون های فلزی تثبیت شده در یک بستره بی اثر جهت غنی سازی فسفوپروتئین ها
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده زیست شناسی 1391
  منیره السادات موسوی   محمد کتب علی

تخمین زده می شود که حدود یک سوم همه پروتئین ها در یوکاریوت ها فسفریله هستند. فسفریلاسیون- دفسفریلاسیون، یکی از مکانیسم های اصلی فرآیند سیگنالینگ است که باعث تنظیم ویژگی های عملکردی پروتئین های درگیر در مسیرهای مختلف مرتبط با زندگی سلول می گردد. عملکردهای بسیار دقیق در موجودات زنده توسط فعالیت مسیرهای انتقال سیگنال صورت می گیرد که مسول دریافت سیگنال، تقویت و هدایت آن و ایجاد پاسخ های سلولی مناسب می باشند. از طرفی، فسفریلاسیون اشتباه هم یکی از مکانیسم های اصلی ایجاد سرطان است و یا اینکه می تواند نشانه ای برای بیماری های متابولیکی باشد. بنابراین، پروتئین های فسفریله، عوامل و اهداف مهمی در مسئله اکتشاف دارو جهت استفاده های درمانی می باشند؛ اما خالص سازی مقادیر کم آن ها به دلیل بالا بودن درجه خطاهای آزمایشگاهی، سخت و پرهزینه است. در حقیقت می توان از جنبه های بسیار متفاوتی به خالص سازی فسفوپروتئین ها نگاه کرد، که جداسازی در مقیاس بزرگ تر و یا برای اهداف آنالیتیکی، خالص سازی برای مطالعات پروتئومیکس و یا استخراج محتوای پروتئینی از عصاره ی سلولی تنها مثال هایی از این موارد هستند. به طور کلی بر اساس میزان کاربرد در آزمایشگاه های زیستی و تعداد ارجاعات مقالات، روش استفاده از بستره تمایلی یون-فلزی تثبیت شده از رایج ترین روش ها برای خالص سازی فسفوپروتئین ها می باشد. استفاده از بستره تمایلی یون-فلزی تثبیت شده جهت خالص سازی فسفوپروتئین ها از طریق سه روش رایج الکتروفورز، کروماتوگرافی و نیز ریزذرات مغناطیسی قابل انجام است. هرکدام از این روش ها به نوبه خود دارای فواید ویژه ای بوده و از معایب خاصی رنج می برند. با توجه به این امر، در این پروژه، هر سه روش الکتروفورز تمایلی یون-فلزی تثبیت شده (imaep)، کروماتوگرافی تمایلی یون-فلزی تثبیت شده (imac)، ریز ذرات مغناطیسی تمایلی یون-فلزی تثبیت شده (imanmb) را به کار بردیم تا بتوانیم مقایسه ای به منظور خالص سازی بهتر فسفوپروتئین های مغز نمونه های کوچکی مانند ماهی زبرادر جهت تعیین الگوی فسفوپروتئین ها انجام دهیم. در این پروژه، علاوه بر خالص سازی فسفوپروتئین های مغز ماهی زبرا، تغییرات الگوی این فسفوپروتئین ها به طور مستقیم، قبل و بعد از تیمار نمونه با مواد اعتیاد آور نظیر اتانل و نیکوتین نیز مورد بررسی و مشاهده قرار گرفت.