دنیای خیال و اندیشه ی خاقانی نشان دهنده ی روحیّات اوست اوانسانی زودرنج است ودر بسیاری ازجاهای شعرش از زمانه و حاکمان ومردم گله می کند و از طرف دیگر تسلیم یاوه گویی های دیگران هم نمی شود و غرور هنری خود را فراموش نمی کندو پیوسته در سخنوری خود را یگانه ی زمان می داند و نوع تصاویری که با استفاده از عناصر مادّی و حسّی مثل امورمربوط به طبیعت و عناصر انتزاعی می سازد نشان دهنده ی قدرت هنر خاقانی در تصویرسازی های خیالی است . تصویرهای خیالی و شاعرانه ی مورد بحث ما در قصاید فارسی خاقانی مجموعه ای از امکانات است که او در تشبیهات خود به کارگرفته است؛ موضوعات در تشبیه خاقانی چندان تفاوتی با موضوعات شاعران دیگرندارد ودر موارد زیادی دورکن اصلی تشبیهات او را همان مواد و عناصری تشکیل می دهند که شاعران دیگر به عنوان مشبّه و مشبّهٌ به در تصاویر تشبیهی خود استفاده کرده اند؛ امّا نوع استفاده ی او از این امکانات با دیگر شاعران تفاوت دارد. این تفاوت را بیشتر می توان در نوع نگاهی که به مشبّهٌ به تشبیه دارد و وجه شبهی که او درآن می یابد، دید. بعضی از ویژگی های تصاویر تشبیهی خاقانی که او را از سایر شاعران قصیده پرداز ممتاز می کند، علاوه برنگاه متفاوت او به عناصر تشبیه ، توجّه او به جزئیّات است وهرگز به دنبال این نیست تا در تشبیه یک عنصر به عنصری دیگر به وجه شبهی برجسته و چشم گیر دست یابد، گویا او به این سخن اعتقاد دارد که هرچه میزان تفاوت های دو رکن تشبیه بیشتر باشد تصویر خیالی حاصل، جذّاب ترو شیرین تر خواهد بود چون ذهن جستجوگر انسان آن را بیشتر می پسندد. در این پژوهش هدف بر این است تا بخشی از دنیای خیال خاقانی را که اوبا موادّ تصویرسازی در تشبیهات ساخته است به نمایش بگذاریم.

چکیده ندارد.