چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

سرو زربین به عنوان یکی از چهار گونه سوزنی برگ بومی کشور و یکی از مهمترین ذخایر ژنتیکی ایران محسوب می شود. در این تحقیق از نشانگر مولکولیaflp برای بررسی تنوع ژنتیکی گونه سرو زربین در سه رویشگاه که به صورت ذخیره گاه در شمال کشور حفاظت می گردند، استفاده شد. نمونه برداری از سرشاخه های جوان، انجام گرفت و استخراج dna از نمونه برگ با استفاده از کیت شرکت کیاژن (dneasy mini kit) و بر اساس روشی که در دستور کار کیت بود انجام شد. مراحل aflp بر پایه روش vos و همکاران (1995) با کمی تغییرات انجام گردید. ارزیابی تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی به کمک آماره های، چند شکلی جایگاه ژنی (pic)، اطلاعات شاخص شانون، گروهبندی به کمک آنالیز خوشه ای و آنالیز واریانس مولکولی (amova) با نرم افزارهای مربوطه انجام شد. 8 ترکیب آغازگری استفاده شده در مجموع 786 باند قابل امتیازدهی ایجاد کردند که تعداد 680 باند (51/86%) چند شکل بودند. از بین جمعیت های مورد مطالعه، بیشترین مقدار pic (424/0) و بالاترین مقدار اطلاعات شاخص شانون (371/0) مربوط به جمعیت حسن آباد بود. میزان تشابه ژنتیکی بین جمعیت ها از 67/0 تا 75/0 متغیر بود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو جمعیت رودبار رشت و حسن آباد چالوس و کمترین تشابه بین رودبار رشت و جمعیت زرین گل علی آباد مشاهده شد. دندروگرام به دست آمده با استفاده از روش upgma جمعیت های مناطق مختلف را در 4 گروه قرار داد که در این میان جمعیت زرین گل و رودبار هر کدام در یک گروه واحد پراکنده شدند، در حالیکه پایه های منطقه حسن آباد در دو زیرگروه قرار گرفتند. تجزیه به مختصات اصلی (pco) نیز نتایج تجزیه خوشه ای را تایید نمود. در مجموع تنوع درون جمعیت ها از تنوع بین آنها بیشتر بود و آنالیز واریانس مولکولی (amova) نیز معنی داری این تفاوت را تایید می کند. با توجه به نتایج این تحقیق ماهیت بالای تفکیک سازی نشانگر aflp به خوبی تایید می شود.

چکیده در این تحقیق از 162 لاین خالص نوترکیب نسل f8 جو حاصل از تلاقی دو رقم ایگری (نیمه حساس به تنش شوری) و آریگاشار (متحمل به تنش شوری) استفاده شد. آزمون جوانه زنی در سطوح صفر، 250 و 350 میلی مول nacl در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. برای تهیه نقشه پیوستگی و شناسایی qtlهای مرتبط با تحمل به شوری، از نشانگرهای ssr و aflp استفاده گردید. در روش aflp سیزده جفت ترکیب آغازگری (ecori/msei) استفاده شد. در این روش تعداد 1240 باند قابل امتیازدهی بودند که در این بین تعداد 218 باند چندشکل مشاهده شد. از 100 جفت نشانگر ssr، حدود 21 جفت بین والدین چندشکلی نشان دادند. نقشه پیوستگی با استفاده از تابع کوزامبی رسم شد و نقشه یابی qtlها با روش cim انجام شد. 18 نشانگر ssr و 75 نشانگر aflp بر روی هفت کروموزوم جو و 12 نشانگر aflp باقیمانده بر روی دو گروه پیوستگی قرار گرفتند. متوسط فاصله بین نشانگری در کل نقشه 57/8 سانتی مورگان بود. به طور کلی 542 سانتی مورگان (cm) از کل ژنوم جو (65 درصد) شناسایی شد. در مجموع 26 qtl در سه سطح تیمار شوری مکان یابی شد که از این تعداد، 18 qtl در سطح 250 و 350 میلی مول ظاهر شدند. که 17 qtl فقط در تیمار شوری مشاهده گردید. در نهایت پس از در نظر گرفتن qtlهای منطبق بر هم یا همان اثر پلیو تروپیک، 9 qtl مکان یابی شدند. برای شاخص تحمل به شوری 18 qtl ردیابی شد پس از در نظر گرفتن qtlهای منطبق بر هم یا همان اثر پلیو تروپیک، 10 qtl به عنوان qtlهای تحمل و مختص شوری مکان یابی شدند. کلمات کلیدی: شوری، نقشه پیوستگی ژنتیکی،ssr ،aflp، تجزیه qtl

فوزاریوم سنبله گندم (fhb) یکی از مخرب ترین بیماری های گندم در سراسر جهان می باشد. عامل اصلی این بیماری، fusarium graminearum می باشد. اهمیت این بیماری در محصول گندم به علت کاهش عملکرد و تجمع مایکوتوکسین در دانه های برداشت شده از سنبله های آلوده است که برای انسان و دام خطرناک است. اصلاح برای ایجاد واریته های مقاوم از موثرترین روش های کنترل این بیماری محسوب می شود. هدف از این مطالعه، تشخیص تغییرات احتمالی ایجاد شده در سطح رونوشت دو ژن پاسخ دفاعی، تحت تنش تیمارهای اسپور قارچ، عصاره قارچ، توکسین دی اکسی نیوالنول و سالسیلیک اسید در گندم بوده است. بدین منظور کشت دو رقم فلات و سومای تری در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در طی سال زراعی 89-88 انجام شد. الگوی بیان ژن های فنیل آلانین آمونیا لیاز (pal) و pdr1 در طی پاسخ دفاعی به تیمارهای مذکور در دو رقم فلات (حساس) و سومای تری (مقاوم) مورد بررسی قرار گرفت. آلودگی در زمان گلدهی با تیمارهای مذکور در گلچه میانی خوشه انجام گرفت و خوشه ها پس از آلودگی با کیسه های پلاستیکی پوشانده شدند. از سنبله های آلوده در زمان های 0، 3، 6، 12، 24، 36، 72 ساعت و هفت روز پس از آلودگی مصنوعی با تیمارها، از بخش میانی سنبله نمونه برداری صورت گرفت. استخراج rna کل و ساخت cdna بر اساس دستورالعمل شرکت فرمنتاز صورت گرفت. داده های حاصل از واکنش زنجیره ای پلی مراز با نسخه برداری معکوس در زمان واقعی در نرم افزار rest تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دهنده افزایش بیان ژن pdr1 در رقم حساس فلات در اکثر بازه های زمانی و ژن pal در رقم مقاوم سومایتری در تمام بازه های زمانی مورد مطالعه بود. بیشترین میزان بیان ژن فنیل آلانین آمونیا لیاز با تیمارهای مذکور در هر دو رقم، در 36 ساعت پس از آلودگی و بیشترین میزان بیان ژن pdr1 در هر دو رقم فلات و سومای تری تحت آلودگی با تیمارها در 24 ساعت اولیه مشاهده شد.

گونه ی راش شرقی یکی از مهم ترین گونه های تجاری جنگلهای شمال ایران محسوب می گردد. انتخاب و حفظ درختان برتر این گونه جهت حفاظت و توسعه ی توده های آن در مقابل بهره برداری-های صورت گرفته و تغییرات اقلیمی، اهمیت بالایی دارد. از این رو هدف این تحقیق تعیین تفاوت-های ژنتیکی این درختان با سایر درختان غیربرتر در محیط مشابه اکولوژیک به کمک نشانگرهای بیوشیمیایی و مورفولوژیک برگ جهت اطمینان از تحت کنترل بودن صفات فنوتیپ های برتر گونه ی راش توسط ژنوتیپ است. نمونه ها از گروه های درختی برتر و غیربرتر در چهار ایستگاه با دو ارتفاع مختلف از سطح دریا و دو جهت شرقی و غربی تهیه گردید و مقایسات به کمک تفسیر الگوهای ایزوآنزیمی، آنالیز خوشه ای و آزمون دانکن صورت گرفت. نتایج نشان داد که توانایی نشانگر بیوشیمیایی پراکسیداز شاخه و برگ در تفکیک اکوتیپی و ژنوتیپی پایه های راش بهتر از نشانگر مورفولوژیک برگ است. همچنین هماهنگ بودن تفاوت های فنوتیپی درختان برتر با تفاوت های ژنتیکی بین درختان برتر و غیربرتر تایید گردید و مهم ترین صفت مورفولوژیک برگ بین این دو گروه از درختان، ضخامت برگ معرفی گردید.

جو یکی از غلات مهم در جهان است که به عنوان غذا مورد استفاده بشر و حیوانات قرار میگیرد. این گیاه علفی متعلق به خانواده گندمیان بوده و دارای انواع زراعی و وحشی میباشد. کاهش تنوع ژنتیکی موجب آسیبپذیری شدید محصولات زراعی در برابر تنشهای محیطی، آفات و بیماریها و در نتیجه کاهش عملکرد میشود. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی، 64 لاین زراعی جو با استفاده از نشانگر مولکولی و 12 صفت مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. لاینهای مزبور در یک طرح بلوک کامل aflp تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات کشاورزی گرگان در سال 1389 کشت گردید. صفات مورد بررسی شامل بیوماس، تعداد سنبله، عملکرد، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد سنبلچه، وزن سنبله، تعداد دانههای پر، تعداد دانههای خالی، وزن دانه در سنبله بود. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی و تعیین تنوع ژنتیکی موجود در لاینهای مورد بررسی جو از نظر خصوصیات تعداد 749 باند حاصل شد aflp مهم مورفولوژیکی و مولکولی بود. با استفاده از 8 ترکیب آغازگری که تعداد 93 باند چندشکل بودند. بیشترین و کمترین باند چندشکل به ترتیب، با استفاده از ترکیبات 7) حاصل شد. تجزیه خوشهای صفات ) e-aca /m-ctc 16 باند) و ) e-aca/m-cta آغازگری مولکولی بر اساس ضریب تشابه جاکارد لاینهای مورد مطالعه را به 6 گروه تقسیم کرد. تجزیه به نیز نتایج تجزیه خوشهای را تأیید نمود. بیشترین فاصله ژنتیکی بین لاینهای 41 و (pco) مختصات اصلی 64 بود. همچنین تجزیه به مولفههای اصلی براساس دادههای مورفولوژیکی پنج مولفه مهم را معرفی کرد. نتایج این بررسی حاکی از وجود تنوع بالا در بین لاینهای زراعی جو است.

تنش سرما از مهم ترین عوامل محدود کننده کشت زود هنگام محصولات زراعی مانند ذرت می باشد. سرما از طریق تولید انواع اکسیژن فعال (ros) در گیاهان منجر به بروز تنش اکسیداتیو می گردد. در این مطالعه به منطور بررسی الگوی بیان ژن های درگیر در واکنش به تنش سرما (کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و متالوتیونین) آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه رقم ذرت سینگل کراس 260، سینگل کراس 302 و دبل کراس 370 انجام شد. نتایج حاصل از الگوی بیان ژن ها نشان داد که در بین ارقام مورد بررسی سینگل کراس 260 بالاترین میزان بیان ژن های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و رقم سینگل کراس 302 کم ترین میزان بیان ژن های مزبور را داشت. بررسی الگوی بیان ژن متالوتیونین نیز نشان داد که میزان بیان این ژن در رقم سینگل کراس 260 کم ترین و رقم سینگل کراس 302 بالاترین میزان می باشد. بیان بالای ژن متالوتیونین در رقم سینگل کراس 302 احتمالا به دلیل بروز تنش اکسیداتیو در اثر تنش سرما، انباشته شدن پراکسید هیدروژن و بیان پایین ژن کاتالاز می باشد. همچنین، شاخص های رشد شامل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، سظح برگ و کلروفیل a و bبا میزان بیان ژن های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز همبستگی خوبی را نشان داد. رقم سینگل کراس 260 و رقم سینگل کراس 302 از لحاظ بیان ژن های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، سطح برگ و کلروفیل به ترتیب بیشترین و کم ترین میزان را داشتند. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت مانند کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز از کاهش کلروفیل و آسیب به دستگاه فتوسنتزی گیاه جلوگیری می نماید. با افزایش تنش، ثبات کلروفیل در گیاه کاهش می یابد اما در گیاهان متحمل، ثبات بیشتری در میزان کلروفیل وجود دارد.

شناسایی و جمع آوری ژنوتیپ های بومی درختان میوه اولین گام در برنامه های اصلاحی به شمار می رود، در کشور ما به دلیل عدم شناخت کافی از ژرم پلاسم گیاهان باغی، برنامه های اصلاحی مناسبی بر روی محصولات باغی خصوصاً زیتون انجام نشده است. به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی 50 ژنوتیپ مختلف زیتون بر اساس صفات مورفولوژیک و آزمایشات مولکولی، آزمایشی در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. صفات مورد ارزیابی شامل صفات کمی طول میوه، عرض میوه، طول هسته، عرض هسته، طول برگ و عرض برگ بود. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی برای داده های مورفولوژیک نشان داد که مولفه اول قادر به توجیه 68/47 درصد از کل تنوع می باشد. تجزیه خوشه ای بر اساس داده های مورفولوژیک، ژنوتیپ ها را در 6 کلاستر گروه بندی نمود. در این مطالعه، از نشانگر مولکولی aflp برای بررسی تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای 50 ژنوتیپ زیتون استفاده گردید. این تحقیق در سال 2010 در یک باغ هشت هکتاری در گرگان انجام گرفت. استخراج dna از برگ های جوان هر گیاه به نمایندگی از هر ژنوتیپ، با استفاده از بافر ctab و روش سقای معروف و همکاران (1984) انجام شد. کمیت و کیفیت dna به ترتیب با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و الکتروفورز ژل آگارز اندازه گیری شد. با استفاده از 8 ترکیب آغازگری (ecori/msel)، 371 باند قابل امتیازدهی ایجاد شد که 247 بانداز آنها (5/66 درصد)، چندشکل بودند. بیشترین تعداد باند چندشکل (63 باند) با استفاده از ترکیب آغازگری (e-acc/m-cta) و کمترین تعداد باند چندشکل (19 عدد) با استفاده از ترکیب آغازگری (e-acc/m-ctc) ایجاد شد. همچنین میانگین چندشکلی ایجاد شده توسط هشت ترکیب آغازگری 2/34 بود. میانگین محتوای اطلاعات چندشکل (pic) برای همه ترکیبات آغازگری 34/0 بود. ترکیب آغازگری m-cac/e-acc با بالاترین میزان pic نشان داد که بهترین کاندید به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در زیتون می باشد. در تجزیه تنوع ژنی بین و درون ارقام، گروه بندی ژنوتیپ ها با استفاده از تجزیه خوشه ای بر پایه ضریب همانندی ژاکارد و روش upgma انجام شد و ژنوتیپ ها در 5 گروه اصلی قرارگرفتند. تجزیه به مختصات اصلی (pcoa)، نشان داد دو مولفه اول، pc1 و pc2 به ترتیب برابر با 68/30 و 29/25 از واریانس کل را توجیه کردند. نتایج تجزیه به مختصات اصلی (pcoa)، تجزیه خوشه ای را تائید کرد. کمترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ های arbequina2 و shengueh5 و بیشترین فاصله ژنتیکی بین ژنوتیپ mission3با سایر ژنوتیپ ها نشان داده شده است. این اطلاعات می تواند برای ساختن واریته های سینتیک یا ساختگی به منظور انتخاب جمعیت ها با بیشترین فاصله ژنتیکی، برای رسیدن به بیشترین میزان هتروزیس مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی مورفولوژیک و مولکولی مشخص شد که تنوع ژنتیکی درون ارقام از دامنه بالایی، نسبت به تنوع ژنتیکی بین ارقام، برخوردار است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نشانگرهای aflp ابزار موثر در ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت زیتون ایران هستند، همچنین مقایسه روش های مورد بررسی نشان داد که اطلاعات حاصل از داده های مولکولی می تواند مکمل اطلاعات حاصل از صفات مورفولوژیک باشد.

گندم مهم ترین محصول زراعی تامین کننده ی نیاز های غذای انسان در جهان و به خصوص در کشور های در حال توسعه به شمار می رود. بیماری فوزاریوم سنبله گندم یکی از بیماری های مهم گندم در سراسر جهان می باشد که علاوه بر کاهش عملکرد، کیفیت دانه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. ایجاد واریته های مقاوم یکی از موثرترین روش های کنترل این بیماری محسوب می شود. هدف از این مطالعه تشخیص تغییرات احتمالی ایجاد شده در سطح رونوشت ژن اگزالات اکسیداز-1 تحت تنش تیمار های اسپور قارچ، عصاره قارچ، توکسین دی اکسی نیوالنون و سالیسیلیک اسید در گندم است. بدین منظور کشت دو رقم فلات و سومایتری در ایستگاه تحقیقات عراقی محله گرگان در طی سال زراعی 89-88 انجام شد. الگوی بیان ژن اگزالات اکسیداز-1 در طی پاسخ های دفاعی به تیمار های مذکور در دو رقم حساس و مقاوم سومایتری مورد بررسی قرار گرفت. در زمان گلدهی آلودگی با تیمار های مذکور در گلچه ی میانی خوشه انجام گرفت و خوشه ها پس از آلودگی با کیسه های پلاستیکی پوشانده شدند. از سنبله های آلوده در زمان های 0، 3، 6، 12، 24، 36، 72 ساعت و 7 روز پس از آلودگی مصنوعی با تیمار ها نمونه برداری شد. استخراج rna کل و ساخت cdna بر اساس دستورالعمل شرکت فرمنتاز صورت گرفت. افزایش بیان ژن اگزالات اکسیداز-1 در رقم مقاوم سومایتری عموماً در بازه های زمانی 12، 36 ساعت و 7 روز پس از آلودگی در تیمار های اسپور قارچ فوزاریوم، عصاره قارچ، توکسین و سالیسیلیک اسید بود اما در رقم حساس فلات افزایش بیان ژن در تیمار های توکسین و سالیسیلیک اسید در 7 روز پس از آلودگی، در تیمار عصاره قارچ در 24 ساعت پس از آلودگی و در تیمار قارچ فوزاریوم در 36 ساعت پس از آلودگی مشاهده شد. بنابراین می توان گفت ژن اگزالات اکسیداز-1 به عنوان یک pr پروتئین به دلیل بیان سریعتر در رقم مقاوم ممکن است نقش مهمی در پاسخ دفاعی گندم نسبت به قارچ f.graminearum ایفا کند.

سرخدار یکی از چهار سوزنی برگ بومی ایران است که از لحاظ دیرینه شناسی، دارویی و صنعتی بسیار با اهمیت می باشد. این گونه در طی قرن گذشته در نتیجه تغییرات اقلیمی و مدیریت نادرست رو به انقراض قرار گرفته است. در این تحقیق از نشانگر مولکولی ریزماهواره (ssr) جهت بررسی تنوع ژنتیکی گونه سرخدار جمع آوری شده از منطقه زرین گل علی آباد استفاده شد. به منظور بررسی تنوع مولکولی، استخراج dna ازبرگ های جوان به روش ctab صورت گرفت و سپس با استفاده از 8 جفت نشانگر ریزماهواره تکثیر صورت گرفت. نتایج حاکی از 71 آلل چند شکل در ژنوتیپ های مورد مطالعه بود که بیشترین آلل در جایگاه tax36 و کمترین آلل در جایگاه a-tb39 مشاهده شد. میانگین تعداد آلل های موثر در کل پایه ها 42/1، در پایه های ماده33/1 و در پایه های نر 32/1 بود. از بین جمعیت های مورد مطالعه، بیشترین مقدار pic (79/0) مربوط به نشانگر a-tb14 و کمترین مقدار pic (54/0) در نشانگرtax26 دیده شد. بیشترین تعداد آلل مشاهده شده، چندشکلی جایگاه ژنی و شاخص شانون در بین تمام پایه ها و پایه های نر و ماده در جمعیت 1 و کمترین تعداد آلل مشاهد شده، چندشکلی جایگاه ژنی و شانون به غیر از پایه های نر در جمعیت 3 دیده شد. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو جمعیت 1 و 4 و کمترین تشابه ژنتیکی بین جمعیت 3 و 4 مشاهده شد. میانگین شاخص f در کل جمعیت (gst) 0828/0، درون جمعیت ها (ht) 2663/0 و در بین جمعیت ها (hs) برابر 2442/0 بود. با توجه به وضعیت تعادل هاردی واینبرگ، حدود 98% از مکان های ژنی در کل جمعیت ها با استفاده از آزمون کای اسکوار معنی دار بود. دندروگرام تجزیه خوشه ای برای تمام جمعیت ها این پایه ها را به 6 گروه مجزا تفکیک نمود. بیشترین گروه بندی در جمعیت 1 و کمترین گروه بندی در جمعیت 3 صورت گرفت. تجزیه به مختصات اصلی (pco) نیز نتایج تجزیه خوشه ای را تایید نمود. با استفاده از آنالیز واریانس مولکولی (amova) تنوع درون جمعیتی از تنوع بین جمعیتی بیشتر بود.

آنتوسیانین ها رنگدانه های واکوئلی محلول در آب هستند، که برحسب ph ممکن است قرمز، آبی یا ارغوانی به نظر برسند. آنتوسیانین ها از مهمترین عوامل پیشگیری کننده از بیماری هایی نظیر سرطان، قلبی و دیابت می باشند، بطوریکه حدود30 درصد خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سرطان را کاهش می دهند. اخیرا در برخی از نقاط دنیا از ژن های کد کننده رنگدانه آنتوسیانین به سیب زمینی بهره برداری کرده اند، که با توجه به فواید آن می تواند انقلابی در سلامت جامعه ایجاد کند. در پی فعال شدن این ژن ها در سیب زمینی رنگ آن به قرمز و یا ارغوانی تغییر یافته و مزه و خواص دارویی آن به مراتب افزایش یافته است. از این رو با بررسی واریته هایی که در داخل ایران کشت می شوند می توان زمینه را برای غنی سازی این واریته ها از آنتوسیانین فراهم کرد. از این محصولات می توان در کارخانجات چیپس سازی جهت افزایش تنوع محصولات و یا مصارف عمومی بهره برد. برهمین اساس سطح بیان ژن و وجود یا عدم وجود ژن های آنتوسیانین در چهار رقم سانته، بانبا، بورن (ارقام غیر رنگی و فاقد آنتوسیانین) و pmj (غده ارغوانی رنگ و دارای آنتوسیانین بعنوان شاهد) ارزیابی شد، که طی آن میزان بیان الل غالب ژن d که جهت سنتز رنگدانه های آنتوسیانین ارغوانی و قرمز رنگ ضروری است، در ارقام غیر رنگی سانته، بانبا و بورن نسبت به رقم شاهد رنگی کاهش معنی داری را در پی داشته است. سطح بیان ژن p در رقم سانته نسب به شاهد حدود 24/1 برابر کاهش نشان داد. ولی در ارقام بانبا و بورن هیچ گونه بیانی در این ژن مشاهده نشد. یعنی این فرضیه مطرح می شود که این ژن در این دو رقم طی روند تکاملی با موتاسیون مواجه شده است. در رقم سانته، بورن و بانبا در ژن r کاهش سطح بیان معنی داری مشاهده شد. سطح بیان این ژن در رقم سانته 82/1 برابر، در رقم بورن 8/1 برابر و در رقم بانبا کاهش شدید 6/33 برابر سطح بیان ژن نسبت به رقم pmj مشاهده شد.

شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده در بیش از 35 درصد زمینهای زراعی است. شناسایی سازوکارهای مولکولی که در پاسخ گیاهان به شوری دخیل است، میتواند به بهبود منابع ژنتیکی در اصلاح گیاهان کمک نماید. نعناع فلفلی یک گیاه دارویی و معطر است که میزان روغنهای ضروری موجود در آن تحت تاثیر عوامل محیطی مختلفی مثل خشکی، شوری و نوع خاک قرار می گیرد. تکنیک cdna-aflp برای شناسایی برخی از ژنهای افتراقی پاسخ دهنده به تنش شوری در گیاه نعناع فلفلی به کار گرفته شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و سطوح شوری صفر، 50، 100 و 150 میلی مول در لیتر nacl انجام پذیرفت. 4 ماه پس از کشت، گیاهان برداشت شده و rna بافت گیاه با استفاده از کیت rneasy qiagen استخراج شد. رشته اول cdna با استفاده از آنزیم رونوشت بردار معکوس بر اساس mrna تخلیص شده، ساخته شده و رشته دوم از روی رشته اول با استفاده از آنزیم dna پلیمراز ساخته شد. cdna دو رشته ای با استفاده از آنزیم های برشی psti و taqi هضم شد. تکثیر اولیه قطعات cdna برش یافته صورت پذیرفت و تکثیر ثانویه با استفاده از آغازگرهای انتخابی با دو نوکلئوتید اضافی انجام شد. محصولات pcr بر روی ژل پلی آکریل آمید 5% جداسازی شد و تعداد 63 قطعه دارای بیان افتراقی از ژل بریده شده و dna موجود در ژل پس از استخراج تحت همان شرایط تکثیر ثانویه مجدداً تکثیر شدند. 21 قطعه تکثیر شده در باکتری e.coli و با استفاده از کیت کلون جت همسانه سازی شده و سپس توالی یابی شدند. توالی های حاصل با استفاده از blast x مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. 19 قطعه توالی یابی شده با توالی ژنهای شناخته شده در سایر گونه های گیاهی شباهت داشته است که در چندین گروه ژنی شامل انتقال سیگنال مثل فسفولیپازc، سم زدایی رادیکالهای آزاد همچون آهن سوپراکسیددسموتاز، تنظیم ساختار یا تخریب پروتئین مثل بکلین و چاپرونین 60، متابولیسم چون کاردیولیپین سنتاز، حمل و نقل مثل abc-t و پروتئین های دفاعی و مرتبط با تنش در گیاه همچون آدنوزین?5-فسفوسولفات رداکتاز ، طبقه بندی شده اند.12 توالی در بانک جهانی ژن (ncbi) ثبت گشته و شماره های دسترسی به آنها تعلق گرفت.

یکی از مهمترین قارچ هایی که باعث ایجاد بیماری در گندم می شود بیماری سپتوریای برگی گندم است. اساسی ترین استراتژی برای کنترل این بیماری یافتن منابع مقاوم و توسعه کشت ارقام مقاوم است و یکی از روش های دستیابی به هدف فوق بررسی مقاومت ژنوتیپ های مختلف، می باشد. مطالعات انجام شده در سال های اخیر به بررسی نقش و میزان بیان برخی ژن های دخیل در فرایند مقاومت به بیماری پرداخته است و روشنگر نقاط ضعف وقوت گیاه و بیمارگر در مسیر بیماری بوده اند. در تحقیق حاضر، به منظور تکمیل این تحقیقات و در تایید بیان افتراقی برخی از ژن های جداسازی شده، الگوی بیان چهار ژن مهم در ایجاد مقاومت و یا انتقال سیگنال مقاومت به بیماری سپتوریای برگی شامل ایزوسیترات دهیدروژناز، انگشت روی، پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز کمی در زمان واقعی مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان دادند که ایزوسیترات دهیدروژناز؛ آنزیم کلیدی چرخه ی کربس، تعداد رونوشت های بیشتری را در ژنوتیپ مقاوم نسبت به ژنوتیپ حساس تولید کرده است که تائید کننده ی نتایج حاصل از بیان افتراقی در روش cdna-aflp است. همچنین بیشترین تعداد رونوشت ها مربوط به روز سوم بعد از آلودگی می باشد. تظاهررونوشت های انگشت روی به عنوان یک عامل رونویسی، در ژنوتیپ مقاوم دارای افزایش بیشتری نسبت به ژنوتیپ حساس بود و در روز هفتم به بیشترین مقدار خود در ژنوتیپ مقاوم و در روزهفتم بعد از آلودگی به کمترین میزانش در ژنوتیپ حساس رسید. همچنین بیان دو ژن دخیل در تنش اکسیداتیو یعنی پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز در ژنوتیپ مقاوم بیشتر از ژنوتیپ حساس بود. انجام آزمون فعالیت آنزیمی در مورد پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز نیز تائید کننده سطح بیشتر فعالیت آنها در ژنوتیپ مقاوم بود. مطالعات تکمیلی، ژن های دخیل و نحوه دقیق فرایند های منجر به مقاومت به بیماری سپتوریای برگی گندم را آشکار خواهد کرد که کمک بزرگی به متخصصین اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی جهت مقابله با تهدید همیشگی این گیاه زراعی ارزشمند خواهد نمود.

چکیده تعیین سطح تنوع ژنتیکی و روابط بین ژنوتیپ ها اساس شناسایی والدین مناسب برای اهداف اصلاحی مختلف بشمار می رود. در این راستا نشانگرهای مولکولی بطور موفقیت آمیز در ارزیابی مورد استفاده قرار گرفته اند. در این آزمایش، تنوع ژنتیکی 64 لاین زراعی جو با استفاده از هفت جفت نشانگر مولکولی ریزماهواره بررسی شد. در مجموع 49 باند چند شکل ایجاد شد که بیشترین تعداد باند مربوط به آغازگر hvm54 با 10 باند و کمترین تعداد باند مربوط بهhvwaxy4 با سه باند بود. محتوی اطلاعات چند شکلی از 29/0 تا 45/0 متغیر بود. کمترین مقدار محتوی اطلاعات چند شکلی مربوط به جفت آغازگر hvwaxy4 و بیشترین آن مربوط به جفت آغازگرgms061 بود. میانگین محتوی اطلاعات چند شکلی برای تمام جفت آغازگرهای مختلف مورد استفاده 40/0 بود. همچنین آغازگر gms061 میزان شاخص شانون و تنوع ژنی بالایی نشان داد. بنابراین آغازگر gms061 می تواند به عنوان بهترین ترکیب آغازگری برای تمایز بین ژنوتیپ های با خویشاوندی بسیار نزدیک در این آزمایش مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به ضرایب کوفنتیک، تجزیه خوشه ای بر اساس ضریب جاکارد با روش جفت گروه های نامتوازن با استفاده از میانگین های ریاضی انجام شد، نمودار حاصل از تجزیه خوشه ای جمعیت مورد نظر را به 11 گروه مجزا تفکیک کرد. خط برش با توجه به میانگین ضرایب تشابه تعیین گردید. نتایج تجزیه به مختصات اصلی، نیز نتایج تجزیه خوشه ای را تأیید کرد. ضریب تشابه ژنتیکی بین 171/0 تا 437/0 متغیر بود و میانگین ضریب تشابه 361/0 بدست آمد. بیشترین تشابه ژنتیکی بین دو لاین 60 و 59 و کمترین تشابه ژنتیکی بین لاین های شماره 56 و 49، شماره 49 و 55 و شماره 47 و 5، بدست آمد. نتایج این بررسی حاکی از تنوع ژنتیکی بالا بین لاین های زراعی جو می باشد. کلمات کلیدی: جو، تنوع ژنتیکی، نشانگر ریزماهواره

کشور ما جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با کمبود منابع آب و وجود زمین های شور مواجه است. با توجه به افزایش جمعیت و محدودیت اراضی قابل کشت، استفاده از منابع آب و خاک شور کشور ضروری به نظر می رسد. یکی از روش های بهره برداری از این منابع کشت گیاهان دارویی است. اسطوخدوس گیاه دارویی چند ساله و چوبی است که برای اسانس موجود در گل ها و برگ هایش کشت می شود. قسمت عمده اسانس اسطوخدوس در گل های آن تولید می شود و ترکیب اصلی اسانس آن لینالول، جزء ترپنوئیدها است. هدف از این مطالعه بررسی الگوی بیان ژن رزمارینیک اسید سینتاز و چهار ژن مربوط به ژن های تولید کننده اجزای اسانس با نام لینالول سینتاز، لیمونن سینتاز، بتافلاندرین سینتاز و ترپن سینتاز در پاسخ به تنش شوری بود. آزمون در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تنش به صورت هیدروپونیک و در چهار سطح 25، 50، 75 و 100 میلی مولار شوری اعمال شده و نمونه برداری از بافت گل، برگ و ریشه اسطوخدوس انجام گرفت. بیان تمامی ژن های مربوط به اسانس در بافت گل در پاسخ به تنش شوری کاهش یافت. برخلاف بافت گل، در بافت برگ بیان ژن های لیمونن سینتاز، بتافلاندرین سینتاز و ترپن سینتاز افزایش یافته و در بیان ژن لینالول سینتاز تغییری مشاهده نشد. در بافت ریشه ژن های لینالول سینتاز و لیمونن سینتاز بیان نشدند، بیان ژن بتافلاندرین سینتاز بدون تغییر مانده و بیان ژن ترپن سینتاز تحت تاثیر تنش شوری کاهش یافت. دو ژن بتافلاندرین سینتاز و ترپن سینتاز که از ژن های مسئول بیوسنتز اسانس هستند در ریشه های اسطوخدوس نیز بیان شدند. بیان ژن رزمارینیک اسید سینتاز در همه بافت ها در پاسخ به تنش شوری افزایش یافت. به طور کلی نتایج نشان داد که تنش شوری تاثیر مثبتی بر افزایش بیان ژن های مربوط به بیوسنتز اجزای اسانس اسطوخدوس دارد و احتمال می رود برخی اجزای اسانس و ترکیب فنلی رزمارینیک اسید در پاسخ به تنش شوری در گیاه اسطوخدوس نقش دارند. با توجه به نتایج و ویژگی های گیاه شناسی اسطوخدوس، می توان اسطوخدوس را در مناطق با خاک شور، بدون تاثیر منفی بر بیوسنتز اسانس، کشت کرد.

برخی صفات در گندم که در هیبرید نسبت به والدین، تفاوت معنی داری را نشان می دهند، پدیده هتروزیس را بروز می کنند. این پدیده توسط ژن ها / پروتئین هایی کنترل می شوند که شناسایی این ژن ها و پروتئین ها از دیدگاه ملکولی در پروژه های اصلاح گیاهان، از اهمیت بسیاری برخوردار است. این تحقیق به منظور بررسی وجود اثر هتروزیس در مقاومت به بیماری سپتوریوز برگ گندم (septoria tritici rob. ex desm.) در ارقام زاگرس (والد حساس)، n8118 (والد مقاوم) و هیبرید حاصل از آنها انجام گرفت. بدین منظور در سال 1390، این ارقام در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) در سه تکرار و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی کشت گردیدند. تلقیح ارقام در یک نوبت و به شکل همزمان انجام گرفت، قبل از تلقیح، از بافت برگ پرچم (شاخص مقاومت به قارچ) نمونه گیری به عمل آمد، نمونه گیری بعدی پس از ظهور علائم بیماری بر روی برگ پرچم انجام شد. جهت بررسی وجود اثر هتروزیس از آنالیز پروتئوم بافت برگ پرچم در مراحل قبل و بعد از اسپورپاشی استفاده گردید نتایج حاصل از آنالیز ژل ها در مرحله قبل از اسپورپاشی نشان داد که 5 لکه پروتئینی دارای بیان افتراقی بین هیبرید و والدین می باشند. همچنین حضور یک لکه پروتئینی بر روی ژل هیبرید و عدم حضور همان لکه بر روی ژل های والدین در مرحله بعد از اسپورپاشی، می-تواند پروتئین کاندید مربوط به هتروزیس باشد. هدف از این تحقیق، افزایش اطلاعات مولکولی در مورد پدیده هتروزیس و استفاده از آن در اکثر صفات زراعی و فیزیولوژیک مرتبط با این پدیده، در پروژه های اصلاح گیاهان می باشد.

گندم مهمترین گیاه زراعی است که هر روزه در نقطه ای از کره زمین کاشت و در نقطه ای دیگر برداشت می شود. این امر حاکی از توانایی سازش بسیار زیاد این گیاه با اقلیم های گوناگون می باشد. در حال حاضر بیماری سپتوریوز برگی گندم با عامل mycospharella graminicolla در بسیاری از مناطق دنیا شایع می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی بیان افتراقی ژن ها و تولید پروتئین های فعال در مقاومت به قارچ سپتوریوم، در دو ژتوتیپ لاین مقاوم و رقم حساس (تجن) و مقایسه این دو ژنوتیپ با یکدیگر می باشد. بدین منظور بذور این ژنوتیپ ها در گلخانه کشت گردید و تلقیح با قارچ عامل بیماری زا صورت گرفت. نمونه برداری در مرحله دو برگی در فواصل صفر و سه روز پس از اسپورپاشی انجام شد. الگوی پروتئوم برگ گندم به وسیله تکنیک الکتروفورز دو بعدی بدست آمد و گیاهان حساس و مقاوم در دو شرایط تلقیح و کنترل، توسط نرم افزار مقایسه شدند. نتایج نشان داد که حدود 2000 لکه در ژل ها به صورت تکرارپذیر بیان شدند. مقایسه لکه ها در ژنوتیپ لاین مقاوم (بین گیاه تیمار شده و شاهد) نشان داد که 12 لکه پروتئینی تغییر بیان داشتند و به عنوان پروتئین کاندید در نظر گرفته شدند. در مقایسه بین ژل های گیاه تلقیح شده و کنترل از رقم حساس مشاهده شد که 5 لکه در دو گیاه شاهد و تیمار در سطح 5 درصد تغییرات معنی دار داشتند و 4 لکه پروتئینی نیز در مقایسه گیاه تیمار شده مقاوم و حساس (تیمار 3 روز) تفاوت بیان نشان دادند و به عنوان پروتئین های کاندید شناسایی شدند.

چکیده تنش شوری فرآیند های فیزیولوژیکی متعددی را در گیاهان تحت تأثیر قرار می دهد. از آن جمله آسیب های اکسیداتیو اجزای سلولی می باشد که توسط گونه های فعال اکسیژن ایجاد می شوند و در مقابل، آنزیم های آنتی اکسیدان باعث جلوگیری از این آثار مخرب می شوند. در این تحقیق بیان ژن های آهن سوپر اکسید دیسموتاز (fesod) و فریتین-3 تحت تنش شوری (0، 25، 50، 75، 100 و 150 میلی مولار nacl) در گیاه نعناع فلفلی با روش real time pcr مورد بررسی قرار گرفت. در زمان های 24 و 48 ساعت، یک هفته و یک ماه پس از شروع تنش از برگ و ریشه گیاه نمونه برداری انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیان ژن fesod با افزایش تنش شوری در هر دو نمونه برگ و ریشه افزایش یافت، اما این افزایش بیان در برگ ها بیشتر و پایدار تر بود. در برگ ها 24 ساعت پس از شروع تنش بیان ژن fesod کاهش یافت، اما با گذر زمان تا یک هفته افزایش در بیان این ژن مشاهده شد. پس از یک ماه اعمال تنش، بیان این ژن در نمونه برگ مجدداً به صورت معنی داری کاهش یافت. در ریشه نیز در نمونه برداری 24 ساعت، بیان ژن fesod کاهش داشت، اما در زمان-های 48 ساعت، یک هفته و یک ماه پس از تنش، بیان این ژن به مقدار جزیی افزایش یافت. بیان ژن فریتین در سطوح مختلف شوری در نمونه برگ با ریشه تفاوت داشت، به طوری که در برگ در سطوح پایین تنش (25 و 50 میلی مولار) میزان بیان ژن افزایش یافته و با افزایش سطح شوری میزان بیان ژن کاهش یافت. اما در ریشه در تمامی سطوح تنش بیان ژن کاهش نشان داد. در مورد زمان های مختلف نمونه برداری پس از شروع تنش نیز بیان ژن فریتین در برگ و ریشه با هم متفاوت بود، به گونه ای که در زمان های اولیه پس از شروع تنش (48 ساعت) در برگ ها افزایش معنی داری در بیان ژن مشاهده شد و تدریجاً با افزایش مدت زمان قرار گیری در معرض تنش بیان ژن کاهش یافت. اما بیان این ژن در ریشه در زمان های 24 و 48 ساعت و یک هفته کاهش یافته و با رسیدن به یک ماه قرارگیری در معرض تنش به میزان قابل توجهی افزایش نشان داد. کلمات کلیدی: ارزیابی بیان ژن، شوری، فریتین، نعناع فلفلی، fesod