نام پژوهشگر: مهدی گوهر رخی
مهدی رستمی مهدی گوهر رخی
during natural gas processing, water in natural gas may cause to hydrates formation in pipelines which may lead to serious damages to process equipments. given the problems raised by present of water in natural gas, glycol solvent uses to remove water.in contact of glycol with gas always an amount of btex and voc absorb along with water, which on glycol recovery process, these substances separate and release in the atmosphere. btex and voc compounds cause many hazard for human and environment. in addition, these substances have diverted effect on glycol processing function and decrease the absorbance rate. therefore we studied methods for removing btex and voc and preventing of their release on atmosphere and also methods for increasing glycol purification and finally increase hydration overall efficiency. after assessment of technical, economical and environmental perspectives, among all available methods and processes one efficient process for hydration of natural gas has been proposed which was free from mentioned problems.
مجتبی احمدی پور مهدی گوهر رخی
شناسایی دقیق خطرات صنایع نفت و گاز به عنوان بخشی از یک تحلیل ایمنی جامع نه تنها امری کاملا توصیه شده است بلکه توسط سازمان های ناظر رسمی نیز بر آن تاکید شده است. در همین راستا تکنیک ارزیابی و شناسایی مخاطرات hazop در ایستگاه تقویت فشار ضعیف گاز شماره 3 گچساران به کار گرفته شد. این تکنیک به دلیل ساختار بندی بالا و یادگیری آسان به عنوان یکی از پرکار برد ترین تکنیک های شناسایی خطرات در صنایع نفت و گاز محسوب می شود. در این روش 170 انحراف موجود توسط تیم hazop بررسی شده است. پیشنهادات کارشناسی شامل پیشنهادات فرآیندی، سخت افزاری و پیشنهادات عمومی برگرفته از نتایج hazop به منظور کاهش احتمال وقوع پیامد ها ارایه شده است که در مدارک hazop در بخش پیوست آورده شده است. وظیفه اصلی ایستگاه، تامین خوراک گازی واحد فشار قوی برای تزریق به مجموعه چاه ها و همچنین تامین بخشی از خوراک ngl1200 می باشد، از این رو عملکرد این واحد تاثیر زیادی بر واحد های پایین دستی دارد. بر اساس کارشناسی های صورت گرفته با توجه به وظیفه ایستگاه مشکل اصلی وجود مقادیر آب و نوسان در فشار محصول خروجی می باشد در صورتی که محصول گاز خروجی باید کاملا خشک و بدون نوسان باشد. اگر محصول فاقد کیفیت لازم باشد به سمت مشعل سرد و مشعل گرم هدایت می شود که سبب به وجود آمدن مشکلات زیست محیطی و فرآیندی می شود. راندمان واحد به شدت تحت تاثیر عملکرد اسکرابر ها و برج تماس گلایکول می باشد زیرا هر چه این 2 دستگاه در شرایط ایده آل کار کنند عملیات نم گیری بهتر صورت میگیرد. نم زدایی در ایستگاه به وسیله گلایکول انجام می شود که دارای محدودیت های عملیاتی دما، فشار و میزان ph برج جذب می باشد. تمامی این شرایط عملیاتی در مطالعات hazop مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهادات ارایه شده است. از این رو به اقدامات کنترلی حاصل از انجام مطالعات hazop نظیر کنترلر های دما و فشار روی برج تماس گلایکول و مبدل حرارتی واحد نم زدایی ایستگاه می توان اشاره کرد.
حنظله مرادی محمود ترابی انگجی
موضوع فلر از دو جهت کلی دارای اهمیت می باشد. اول آنکه گازهای ارسالی به فلر گازهای با ارزش اقتصادی قابل توجهی است و نکته دوم تاثیرات مخرب زیست محیطی ناشی از احتراق گازهای مذکور است. از این رو مدیریت گازهای ارسالی فلر بستر مناسبی برای انجام فعالیتهای علمی و تحقیقاتی و کاربردی نه تنها در سطح کشور بلکه در کل دنیا می باشد. کشور عزیزمان ایران با داشتن مخازن عظیم نفت وگاز و همچنین تاسیسات گسترده در بخش های بالا دستی و پایین دستی مقادیر قابل توجهی از گازهای با ارزش را در فلر ها به گازهای مخرب برای محیط زیست تبدیل می نماید. اگر چه اقدامات گسترده ای نظیر طرح اماک با هدف کاهش تلفات این سرمایه ملی در کشور به عمل امده است اما هنوز ضرورت ارائه راهکارهای مناسب در این زمینه وجود داشته که در طرحی جامع قابل بررسی می باشد. لذا جهت جلوگیری از فلرینگ ((flaring باید مدیریتی اعمال شود که برای مقابله با سناریوهای مختلف در یک پالایشگاه از هدر رفتن گازهای ارسالی به فلر جلوگیری شود و به نحوی استفاده بهینه به عمل آید. در بحث پیش رو ما ابتدا در فصل اول به طراحی لاین ها شبکه فلر از جمله header و لاین های مرتبط با آن می پردازیم. و در ادامه (فصل دوم) در محیط شبیه سازی نشان می دهیم که در یک شبکه فلر همزمان نمی توان تعداد زیادی تجهیز از جمله (psv , bdv وpv ) را با هم باز کرد تا سیستم تخلیه شود بنابراین متناسب با هر سناریویی مدیریتی ایجاد می شود که کمترین ضربه و آسیب به کلیه سیستم پالایشگاه و سیستم شبکه فلر وارد شود. در این فصل دو سناریو (بسته شدن ورودی و خروج پالایشگاه) تعریف می کنیم و با استفاده از نتایج نمودارهای پایان فصل و مقایسه با dacument مو جود در پالایشگاه به درستی نتایج خود می رسیم. کلمات کلیدی: فلر . مخرب . شبیه سازی . احتراق . مخازن . نفت . گاز . سناریو . بهینه.
فرید فرزانگان قره بلاغ محمود ترابی انگجی
در این پژوهش، طراحی و ساخت نانوکاتالیست zsm-5 برای ساخت کاتالیست fcc و rfcc برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفته است که تعیین شرایط بهینه برای تولید زئولیت zsm-5 در رسیدن به این هدف، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به این منظور، تحت شرایط بهینه شده فرایند، جهت تشکیل کریستال نانو زئولیت zsm-5، تعداد 42 نمونه زئولیت zsm-5 سنتز شد. نمونه ها در شرایط مختلف فرایند مانند ph ژل(5/11-9)، دمای واکنش(?c 200-140)، نسبت sio2/al2o3 (90-20)و زمان واکنش(hr30-0) در یک راکتور 5 لیتری استیل 316 لهستانی، ساخته شد. سپس این نمونه ها برای بررسی شکل گیری زئولیت zsm-5 و تعیین درجه کریستالیزاسیون توسط روش پراش پرتو ایکس (xrd ) و تبدیل فوریه مادون قرمز (ft-ir ) بررسی شد و نتایج برای به دست آوردن شرایط بهینه با یکدیگر مقایسه گردید. برای به دست آوردن درجه کریستالیزاسیون با xrd، روش های محاسباتی مختلفی به کار گرفته شد و نتایج به دست آمده از هر روش با دستگاه های دیگر مانند میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem )، سطح ویژه و حجم تخلخل مقایسه شد و در نهایت یک روش دقیق و نسبتاً سریع برای تعیین درجه کریستالیزاسیون با xrd پیشنهاد شده است. از بررسی ها و مقایسه به عمل آمده می توان چنین نتیجه گرفت که شرایط بهینه برای ساخت زئولیت های zsm-5 به عنوان ماده افزودنی به کاتالیست fcc عبارت است از: 1) ph ژل اولیه = 10 2) دمای واکنش = 170 ?c 3) نسبتsio2/al2o3 =50-60 4) حداقل زمان واکنش = 24 ساعت
سعید رامیار مریم اوتادی
در این تحقیق جذب متیل ترشیری بوتیل اتر (mtbe) از محلولهای آبی توسط کلینوپتیلولیت اصلاح شده با سورفکتانت (c-smz)، کلینوپتیلولیت اصلاح نشده (c-nmz)، مورد مطالعه قرار گرفت. زئولیت کلینوپتیلولیت از منطقه میانه تهیه شده است. زئولیت کلینوپتیلولیت طبیعی مورد آنالیزهای xrf، xrd، bet، cec و ecec قرار گرفت. سپس زئولیتهای تهیه شده توسط سورفکتانتهای هگزادسیل تری متیل آمونیوم (hdtma) و ستیل پریدینیوم بروماید (cpb) مورد اصلاح قرار گرفت که برای شرایط مختلف آزمایش مورد استفاده قرار گیرند. قابلیت جذب mtbe توسط این جاذب ها در سیستم بچ با در نظر گفتن متغیرهایی چون نوع زئولیت، غلظت زئولیت، غلظت mtbe، زمان تماس وph مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق مشخص شد c-smz به مراتب راندمان جذب mtbe بیشتری نسبت به زئولیتهای اصلاح نشده دارند. همچنین زئولیتهای اصلاح شده با hdtma دارای راندمان بیشتری نسبت به زئولیتهای اصلاح شده با cpb دارند. با بررسی متغیرهای ذکر شده مشاهده شد که راندمان جذب mtbe با افزایش زمان ماند و غلظت جاذب و کاهش غلظت اولیه mtbe وph ، افزایش میابد. براساس مدلهای ایزوترم جذب mtbe، جذب از مدل فروندلیخ و لانگمویر طبعیت می نماید و با مطالعه سینتیکهای جذب نیز مشاهده شد که جذب از مدل سینتیک درجه دوم تبعیت می نماید. در نهایت اثبات شد که زئولیتهای اصلاح شده با سورفکتانت جاذبهای مناسبی برای mtbe محلول در آب می باشد. کلمات کلیدی: کلینوپتیلولیت، اصلاح با سورفکتانت، متیل ترشیری بوتیل اتر، فرآیند جذب
حسین حاجی علی فینی مهدی گوهر رخی
هدف ما در این پایان نامه ، افزایش تولید محصولات با ارزش و جلوگیری از انباشت قیر در تجهیزات فرآیندی می باشد. برای این هدف و در ابتدای آغاز فرآیند ، یک فرآیند فلش پیشنهاد خواهیم کرد. در این حالت انتظار می رود ، ترکیبات سنگین تر به فاز مایع و ترکیبات با ارزش وارد فاز بخار شوند. در ادامه جریان مایع به یک فرآیند هیدروکراکینگ هدایت خواهد شد ، در این فرآیند با تنظیم دما و زمان اقدامت مناسب در راکتور ، تلاش خواهد شد تا تولید بنزین و گازوئیل به حداکثر برسد . پس از تنظیم فشار جریان مایع کرک شده ، این جریان با بخار خروجی از فلش مخلوط و وارد فلش دوم می شود . در ادامه و پس از حذف بخارات سبک در فلش دوم ، جریان مایع وارد برج تقطیر شده و با تعیین پارامتر های طراحی برج و اتمام عملیات جداسازی ، فرآیند خاتمه خواهد یافت . علاوه براین موارد ، فرآیند های تکمیلی نظیر ریفرمینگ ( برای تولید هیدروژن واحد هیدورکراکینگ ) ، منتانیتور(برای حذف اکسید های کربن ) و شکست مقدماتی ، مدل و مطالعه خواهد شد . همچنین تعریف نفت خام و طراحی برج تقطیر نیز در نرم افزار hysis انجام می شود .
بهروز خسروی ارا مهدی گوهر رخی
ایمنی نقش بسیار مهمی را در تمامی مراحل طراحی فرایندهای شیمیایی ایفا می کند. اگر چه صنعت فرایندهای شیمیایی یکی از ایمن ترین بخش های صنعت در دنیاست، اما بروز یک حادثه عمده یا انفجار،خسارات جبران ناپذیری را به موقعیت کارخانه و احتمالا کل این صنعت وارد می کند. از سال 1950 به بعد بحث مدیریت ایمنی و ارزیابی و شناسایی مخاطرات اهمیت ویژه ای پیدا کرد و به تدریج جایگاه خود را در صنایع فرآیندی مستحکم ساخت و اکنون یکی از بازوان قدرتمند اجرایی درکارخانجات مختلف بوده و دامنه فعالیت خود را از کارهای عملیاتی در کارخانه های در حال بهرهبرداری،به نظارت در طراحی تفضیلی و مراحل نصب و راه اندازی گسترش داده است. صنایع نفت و گاز به علت گستردگی فراوان، حجم اعظیم سرمایه، مخاطرات فراگیر و تعداد زیاد افرادی که در این صنایع در حال فعالیت می باشند، همواره کانون توجه متخصصین و دست اندرکاران ایمنی بوده و تلاش های گسترده ای در راستای ایمنی بیشتر این صنعت در جهان صورت می گیرد. واحد ایزوماکس (هیدروکراکر) به دلیل وجود مقادیر بسیار زیاد مواد قابل اشتعال و سمی در دما و فشار بسیار بالا پتانسیل بروز خطرات بسیاری دارد. در این رساله ابتدا به معرفی اهداف و مروری بر مفاهیم ریسک و روش های آنالیز مخاطرات و مبانی hazop و سپس به شناسایی و ارزیابی مخاطرات موجود در واحد ایزوماکس با تکنیک hazop و با استفاده از نرم افزار pha-pro7 پرداخته شده ونتایج بدست آمده به صورت پیشنهاداتی برای افزایش ایمنی واحد و کاهش ریسک مخاطرات بصورت مشخص ارائه شده است.
سید حسین موسوی مهدی گوهر رخی
جلوگیری از انتشار آلاینده ها به محیط و کاهش اتلاف انرژی از اصلی ترین نگرانی های صنایع نفت، گاز و پتروشیمی می باشد. از آنجا مشعل ها اصلی ترین راه اتلاف انرژی در پالایشگاهها بوده و معمولاً بیشترین میزان آلاینده های زیست محیطی نیز از این سیستم ها منتشر می گردد، به همین دلیل توجه به بهبود این سیستم ها و اصلاح این بخش از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. در این پژوهش با بررسی فرایند مشعل سوزی پالایشگاه سوم مجتمع گاز پارس جنوبی، دو موضوع اصلی یعنی بررسی کمی و کیفی فرایند مشعل سوزی پالایشگاه و امکان کمینه سازی و بهبود آن دنبال گردیده است. بدین منظور با شناسایی منابع انتشار و دسته بندی جریان های پیوسته ارسالی به مشعل های پالایشگاه، شبکه هرکدام از مشعل ها با استفاده از نرم افزار aspen flarenet 2006 شبیه سازی شدند. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج استخراج شده از نرم افزار، مشخص گردید که مشعل های فشار متوسط بیشترین سهم از مشعل سوزی پالایشگاه را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج شبیه سازی نشان می دهد که این مشعل ها مهمترین منابع به لحاظ انتشار آلاینده ها به محیط می باشند. استفاده از سیستم بازگردانی گازهای مشعل، جداسازی دی اکسید کربن، اصلاح فرایند واحد بازیابی گوگرد و استفاده از سیستم های ابزار دقیق حفاظتی با قابلیت اطمینان بالا از مهمترین راهکارهای پیشنهاد شده جهت بهبود سیستم مشعل سوزی پالایشگاه می باشد. کلمات کلیدی: مشعل, بهبود، کمینه سازی، انتشار، آلاینده
حمیدرضا چگینی راهبه امیری دهخوارقانی
عامل دار کردن نانولوله های کربنی چند دیواره خالص در مجاورت اسید نیتریک و اسید سولفوریک برای تشکیل گروه های کربوکسیلیک بر روی آن ساده ترین حالت عاملی شدن می باشد ولی این عامل دار شدن کمکی به افزایش حلالیت و بهینه سازی خواص آنها در این کار نمی کند. نانو لوله کربنی چند دیواره عاملدار را ابتدا تبدیل به آسیل هالید شده و طی یک واکنش بعدی به رنگ دیسپرس 1و2 دی آمینوآنتراکینون متصل می شود. آنتراکینون اسکلت اصلی رنگهای دیسپرس هستند که درخشندگی و پایداری خوبی دارند و می توانند با نانولوله ها پیوند کووالانسی دهند. ساختار تولید شده از طریق روش های مختلف اسپکتروسکوپی مانند uv، ir، 1hnmr، raman و sem بررسی و تعیین شده است .
مهدی سرلک مهدی گوهر رخی
بسیاری از فرآیندهای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مانند واکنشهای تولید آمونیاک و متانول، در فشار بالا انجام می گیرند. فشار گاز را با انواع مختلف کمپرسورها افزایش می دهند. کمپرسورها تجهیزاتی هستند که برای انجام دادن فرآیند، احتیاج به کار دارند و کار مورد نیاز کمپرسورها را معمولا توربینها تامین می کنند. در توربینهای بخار، از انرژی بخار و در توربین گازی از انرژی گازهای حاصل از احتراق، استفاده می کنند. در توربینهای گازی، سوخت و اکسید کننده، با نسبت مشخصی با یکدیگر مخلوط و در محفظه احتراق، واکنشهای مختلفی انجام می شوند. تعداد این واکنشها زیاد می باشد و اطلاعات کاملی در مورد سینتیک تمام واکنشها در دسترس نیست. معمولا سوخت مورد نیاز این نوع توربینها از خوراک واحدها تامین می شود. با تغییر آنالیز خوراک، باید دبی هوا را نیز تغییر داد. میزان هوای ورودی به نوع و آنالیز سوخت بستگی دارد. به منظور کم کردن خطای مطلق (اختلاف بین مقادیر تجربی و تئوری) باید تمام واکنشها و مواد (مولکولها، اتمها و یونها) را نیز در نظر گرفت. با توجه به زیاد بودن تعداد واکنشها و کم بودن اطلاعات در مورد برخی از واکنشها، می توان از روش جدید بهینه کردن انرژی محفظه احتراق، استفاده کرد. در این روش، با معلوم بودن آنالیز سوخت و نسبت اکسید کننده به سوخت، می توان دمای محفظه احتراق ( دمای شعله ) و همچنین آنالیز مواد حاصل از احتراق را تعیین نمود. در این پروژه ، نرم افزاری ارائه می گردد که با کمک آن می توان موارد مذکور را محاسبه کرد.
مجید مقدم دیمه مهدی گوهر رخی
در دنیای امروز تمام رویکردها نگاهی جامع یافته است. در کلیه مقوله ها و روابط، نگاه های منحصر و نگرش های تک بعدی دیگر معنا و مفهوم ندارند. اهداف توسعه، دیگر رشد صرف اقتصادی نیست، بلکه توسعه ای مطلوب مد نظر جامعه است که پایدار باشد. توجه به ایمنی، بهداشت و محیط زیست در یک نگاه جامع چنین هدفی را دنبال می کند. رخداد حوادث ناشی از کار، سالیانه خسارات بسیار زیادی را بر هر کشوری تحیمل می کند. در کشورهای در حال توسعه، هزینه های ناشی از حوادث ناشی از کار، در حدود 5 تا 10 درصد سود هر کارخانه می باشد و هزینه ای که جامعه به طور مستقیم و غیر مستقیم در قبال حوادث می پردازند در حدود 2 تا 3 درصد از تولید ناخالص ملی است. این میزان چیزی در حدود رشد اقتصادی یک ساله در کشورهای در حال توسعه است. در بحث مهندسی ایمنی، باید یک نگاه جامع به فرآیند انسان و محیط زیست داشت. در دهه های قبل، ایمنی حالتی غیر فعال و واکنشی داشت و علاج واقعه پس از وقوع بود. پس از گذشت سالیان متمادی و پیشرفت علم ایمنی، رویکردها و عملکردها به صورت پیشگیرانه شده و با معیارهایی همچون ارزیابی و مدیریت ریسک، نقاط خطر شناسایی شده و پس از برآورد احتمال رخداد خطرات و تعیین سطح ریسک قابل قبول، ریسک ها جهت کنترل، اولویت بندی شده و تصمیمات لازم جهت کنترل ریسک اتخاذ می گردد. یک رویکرد بنیادی و نوین، طراحی فرآیندها به صورت ذاتاً ایمن تر می باشد. چنانچه تدابیر ایمنی از ابتدای فرآیند یعنی از فاز طراحی لحاظ شود و به عنوان مثال به نحو صحیح و اصولی از پیچیدگی های فرایندی کاسته شود، می توان به فرایندی ایمن تر دست یافت و نیازی به تدابیر کنترلی همچون نصب شیر و والوهای قطع اضطراری، سیستم های اعلام نشت آلودگی و... نمی باشد. به طور کلی می توان گفت که اگر تصمیم ها و اقدام ایمنی، بهداشتی و محیط زیستی در مراحل اولیه طراحی فرآیند مد نظر قرار گیرند،