یاریگری که نوعی رابطه متقابل بین افراد، فرد با گروه و گروهی با گروه دیگر است. در واقع نوعی همکاری متضمن بر کنش متقابل میان افراد است که منافع و نیازهای اعضاء را تأمین می کند. ضمن آنکه وجود مجموعه ای از سازمان های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در میان جوامع مختلف مصادیق روشن و زنده ای از این نیار بشمار می آید. از آنجا که وظایف رسانه های جمعی آموزش عمومی، اجتماعی کردن افراد، فرهنگ سازی، ثبات هنجارها یا نگه داشتن الگوها و در یک کلام حفظ میراث فرهنگی اجتماع برای بقا و حیات جامعه است. ارتباط تنگاتنگی را دانش مردم شناسی برقرار می کند. از این رو، تحلیل مردم شناختی فرهنگ یاری گری در برنامه رادیو فرهنگ مردم از جمله راههای بهتر شناختن مردم شناسی در رسانه است. بر این اساس پایان نامه حاضر به دو روش اسناد و تحلیل کیفی به تحلیل ابعاد مختلف یاریگری از جمله کشاورزی، دامداری، ازدواج و سوگواری در برنامه فرهنگ مردم رادیو پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که همواره یاریگری در عرصه های اجتماعی در اشکال سنتی و جلوه آن در رایو فرهنگ مردم نقش آفرین بوده اند. کلیدواژه: یاری گری، همکاری، دگریاری، خودیاری، برنامه فرهنگ مردم رادیو.

در تحلیل مردم شناختی آئین ها و مراسم در زیارتگاه های زرتشتیان ایران ، سبب می شود تا راز ماندگاری و بقاء آن ها مورد بررسی قرار گیرد و در خلال آن به تغییرات و تحولاتی که در طی زمان بر آن عارض شده است ، توجه دارد. در این رساله سعی بر آن شد تا این مهم تحقق پیدا کند و از طرفی به نقش اجرا کنندگان این آیین ها اشاره شد. چرا که یکی از مهمترین دلایل ثبات و ماندگاری این گونه مراسم ، وجود اجراکنندگان آن می باشد، که هم به اجرای آن ، به دوام و بقای آن کمک می شود و هم از این طریق انتقال فرهنگی به نسل های آینده صورت می گیرد، که این مساله بسیار مهمی است که نمی توان به سادگی از آن گذشت ، فرهنگ یک سرزمین بخش زنده تاریخ آن سرزمین است که هر چه بالنده تر و با شکوه تر باشد غنای تمدنی خود را نشان می دهد واز این حیث آن ملت می تواند همواره سرفراز و پاینده باشد. روش این پژوهش ، روش اسنادی و میدانی است . روش پژوهشگر در مردم شناسی روشی ژرفانگر است. به این دلیل در این پژوهش روش مذکور مورد استفاده قرار گرفته که به موجب آن جامعه خاصی که از وسعت و قلمروی محدود و مشخص برخوردار است ، به طور عمیق و به تفصیل مورد مشاهده و مطالعه قرار گیرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش دوربین عکاسی و ضبط صوت بوده است. چهارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش روش کارکردگرایی و همبستگی اجتماعی اسپنسر و دورکیم ، مکتب اشاعه فرهنگی و کنش متقابل نمادین جرج هربرت مید است . با تحلیل مردم شناختی آئین ها و مراسم زیارتگاه های زرتشتیان ایران نتیجه پژوهش آن است که با برگزاری مراسم، افراد به زنده نگه داشتن آن اقدام می کنند و باور دارند که گذشتگان و نیاکان این امانت سنگین را به دوش آنها نهاده اند و وظیفه آن ها حفظ و حراست از آن و انتقال آن به نسل های آینده می باشد. چرا که یک فرهنگ تا زمانی زنده و پویا است که افراد درون آن به ارزش های فرهنگی بها می دهند و برای آن احترام قایلند

پس از وارد شدن خصوصیات انقلاب صنعتی به کشورهای جهان سوم از جمله ایران در سده ی اخیر شاهد از بین رفتن تدریجی صنایع دستی هستیم .صنایع دستی ترکیبی از هنر و صنعت است که هر کدام جایگاه خاصی دارند و انسان امروزی به کمک پدیده های صنعتی نیاز های خود را رفع می کند و این پدیده های صنعتی همواره با نیازها و خواسته های تولید کننده و مصرف کننده هماهنگ بوده است. اما رفاه ناشی از صنعتی شدن به تدریج مسائل و چالش های انسانی ، عاطفی، اجتماعی و اقتصادی را برای جوامع سنتی به وجود آورده است . در این راستا موضوع مورد بحث ما در این پژوهش آن است که به تدریج گیوه بافی به علت ماشینی شدن از رونق افتاده است و در این موقعیت باید به ثبت و ضبط و حفظ صنایع دستی به ویژه هنر و صنعت گیوه بافی همت گمارد .یکی از راههای حفظ این میراث کهن، پژوهش میدانی و معرفی انسانها و مکانهایی است که گیوه در آنجا تهیه و از آنجا به مناطق دیگر جهت فروش عرضه می گردد. در فصل اول پژوهش به معین کردن چارچوب پژوهش،طرح سوالات پژوهش،مشخص ساختن اهداف و با استفاده از نظریات کارکرد گرایی ، کارکردی- ساختی و مبادله به تبیین آن پرداخته ایم. درفصل دوم به معرفی جامعه مورد مطالعه و ویژگی های روستای نَشَلْج که ازتوابع شهرستان کاشان می باشد پرداخته شد و در فصل سوم با مفهوم صنایع دستی،هنر،تاریخچه صنایع دستی و انواع صنایع آشنا می شویم و در فصل چهارم که کلیدی ترین فصل این پژوهش می باشد به تاریخچه گیوه بافی،شیوه های گیوه بافی واهمیت تخت کشی و رویه بافی در ساخت گیوه توجه پرداختیم.و در نهایت در فصل پنجم به بیان نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر پرداخته و دریافتیم که صنایع دستی بالاخص گیوه بافی در روستای نَشَلْج کاشان از رونق روزگاران گذشته اش برخوردار نیست و ماشینی شدن صنایع باعث کم رونق شدن صنایع دستی به ویژه گیوه بافی شده است. در گذشته آموزش گیوه بافی از پدر به پسر و مادر به دختر بوده است و این شغل به همین ترتیب در طی سالیان دراز حفظ شده است ولی امروزه با مهاجرت جوانان به شهر ها و کار کردن در کارخانه ها دیگر کمتر جوانی تمایل به فعالیت در عرصه ی صنایع دستی به ویژه گیوه بافی دارند. همچنین دریافتیم که امروزه گیوه بافی در روستای مورد مطالعه آنچنان رونقی ندارد و اصلی ترین دلیل آن است که امروزه کفش هایی تولید می شوند که شاید حتی نصف قیمت یک گیوه ی معمولی را داشته باشند .در حال حاضر چون گیوه فروشی بازار پر رونقی ندارد تولید کننده گان کمتر رقبت به تولید گیوه نشان می دهند. اگر شرایط کنونی در سالهای آینده ادامه داشته باشد باید قدیمی ترین پای پوش ایرانی را فقط در موزه های مردم شناسی دید .در حال حاضر در روستا ی نَشَلْج به دلیل توجه بیشتر بر کشاورزی تمایل به تولید گیوه و به تبع آن صنایع دستی در بین افراد روستا کمتر شده است و عوامل مذکور نقش مهمی در از بین رفتن تدریجی گیوه بافی ایفا می کنند.

در برگزاری آئین ها و مراسم جشن های شادمانی مثل جشن عروسی،مراسم بازگشت از حج و عزاداری در جامعه سنتی ایلام نوع خاصی از آداب و رسوم وجود داشته که به مرور تغیراتی در آنها ایجاد شده است. شناخت دقیق مردم با شناخت مناسک مختلفی که توسط آنها در این گونه جشن های شادمانی،آئین ها و مراسم سوگواری اجرا می گردد حاصل می شود.آنچه که در این تحقیق به آن اشاره شده است بررسی،مطالعه و تحلیل جنبه های مردم شناختی برگزاری جشن ها،عروسی،بازگشت از حج و عزاداری در سالن های پذیرایی شهر ایلام که پدیده ای نو ظهور در جامعه سنتی ایلام است می باشد. با توجه به ماهیت موضوع انتخاب شده قلمرو مطالعات بیشتر مناسک،آداب و رسوم خاص مربوط به برگزاری جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و سوگواری در جامعه محدود و مشخص یعنی سالن های پذیرایی شهرستان ایلام است که از روش مشاهده مشارکتی و مشاهده مستقیم،ملاحظه اسناد مدارک و منابع،مصاحبه،فیلم برداری و عکس برداری و روش پرسشنامه ای باز استفاده شده است. در گذشته جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و مراسم عزاداری در جامعه سنتی ایلام متفاوت از الان برگزارمی شد.در برگزاری آنها،زمان و مکان تقریباً نا محدود بود و ممکن بود این گونه آئین ها،جشن ها و سوگواری ها چندین روز به طول بیانجامد.مشارکت مردم در برگزاری آین آئین ها و جشن ها بسیار پررنگ بود و در برپایی این رسوم نقش فعال داشتند.این گونه جشن ها و عزاداری ها در خانه ها برپا می شدند و هزینه ای برای برگزاری آنها در خانه ها پرداخت نمی شد.مردم برای حضور در مراسم جشن های شادمانی یا سوگواری از طریق مراجعه حضوری خانواده داماد،خانواده حاجی از مکه برگشته و صاحب عزا به این آئین ها،جشن ها و عزاداری ها دعوت می شدند.ولی امروزه در برگزاری جشن های عروسی،مراسم بازگشت از حج و عزاداری ها در شهرستان ایلام شاهد پدیده ای نو ظهور هستیم،پدیده ای بنام سالن پذیرایی که این گونه آئین ها و جشن های شادمانی در آنجا برگزار می شود.امروزه در برگزاری جشن های عروسی و مراسم بازگشت از حج نقش زمان و مکان مشخص شده و این جشن ها،در یک شب و برای چند ساعت در یک مکان خاص بنام سالن پذیرایی برپا می شود که باید برای هر ساعت هزینه ای پرداخت کرد. ضمن اینکه متقاضی برگزاری جشن ها باید از قبل تالار را برای برپایی جشن های شادمانی مورد نظر رزرو کند و وجهی را به عنوان بیعانه به صاحب تالار پذیرایی پرداخت کند و در صورت عدم حضور در سانس مورد توافق طرفین،پیش پرداخت به صاحب تالار تعلق می گیرد و باید کل هزینه سانس مورد توافق را براساس قراردادی که بین آنها بسته شده پرداخت نماید.در صورتی که متقاضی برگزاری جشن های شادمانی این مبلغ را پرداخت نکند صاحب تالار می تواند از طریق مراجع قضایی اقدام کند.مردم از طریق کارت های دعوت که در نمونه ها و موضوعات مختلف چاپ شده اند به جشن های نامزدی، عقدکنان ،حنابندان ،عروسی،تولد ،همایش ها و مراسم بازگشت از حج در تالارهای پذیرایی دعوت می شوند.نقش و مشارکت مردم در برگزاری این جشن ها کم رنگ شده و مردم بیشتر به صورت نمادین در این جشن ها حضور پیدا می کنند.

چکیده پایان نامه حاضر به مقایسه فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران و عوامل موثر بر این تغییرات از لحاظ اقتصادی، زیستی و روانی می پردازد. در گذر زمان مراحل رشد تطور اجتماعی باعث شده است، که انسان تحولات مختلفی را در زندگی خویش تجربه کند. تغییر در نحوه نگهداری و نگرش نسبت به حیوانات، نیز نمونه ای از این تحولات است. در این پژوهش، تحلیل مردم شناختی نگهداری حیوانات مدنظر می باشد، تا شاید بتوانیم با مقایسه ای بین نقش و اهمیت نگهداری از حیوانات در زندگی گذشتگان و نیز وضعیت حال حاضر، به رهیافتهای تازه ای در این خصوص رهنمون شویم. در این پژوهش، روش میدانی با ابزارهایی از قبیل دوربین عکاسی، دوربین فیلمبرداری، ضبط صوت و مصاحبه استفاده شده است. در طرح این پژوهش، فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات اهلی در شمال و جنوب تهران مورد مقایسه قرار گرفته است. در این مقایسه دو رویکرد اساسی مورد توجه قرار گرفته شده است، یکی فرهنگ و اعتقادات نگهداری از حیوانات در گذشته، که به خوبی پاسخگوی نیازها و کارکردهای فرهنگی زمان خود بوده و دیگری فرهنگ نگهداری حیوانات در جامعه امروز با نگاهی به تحولات سریع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و رواج فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی به کشور به عنوان الگوی برتر یا عدم هم خوانی این فرهنگ با آموزه های فرهنگ ایرانی اسلامی، که باعث عدم جوابگویی درست به کارکردهای فرهنگی و دینی شده است. یافته های پژوهش نشانگر آن است که رابطه میان انسان و حیوان و آگاهی از فرهنگ و اعتقادات نگهداری حیوانات، که ریشه در نسل های گذشته دارد که بدون توجه و اعتنا نسبت به این فرهنگ، توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر جامعه ای موثر نخواهد بود و بدون شک توسعه ای در اهدافش موفق است که شرایط اقتصادی، اعتقادی و روانی مردم را در نظر بگیرد. واژگان کلیدی: فرهنگ، اعتقاد، نماد، اهلی کردن، حیوان دست آموز، جادو، قربانی.

موضوع این پژوهش درباره یاریگری های سنتی در جامعه شهری جیرفت است. از آنجایی که همکاری ها جزیی جدا ناپذیر از زندگی اجتماعی است و در هر جامعه از جمله شهر تاریخی جیرفت عوامل محیطی،اجتماعی و فرهنگی به شکل های مختلفی پدیدار می شود. لذا به درستی پدیده ای است اجتماعی با زمینه ها و ابعادی نظیر مردم شناختی، اقتصادی، سیاسی، دینی، حقوقی، تاریخی، اقلیمی، جغرافیایی و... در این پژوهش سعی شده است ضمن پرداختن به ماهیت همکاری ها و چگونگی شکل گیری آن در نهادهایی نظیر خانواده، شبکه خویشاوندی،مسجد،بازار،وقف،محله و... پرداخته شود. در این پژوهش مشخص شد که این همکاری ها و یاری گری ها در جامعه شهری جیرفت خود به خودی و اختیاری نیست،بلکه بر پایه قواعد اجتماعی سنتی موجود شکل می گیرد.این همکاری ها و یاریگری ها بر اثر نفوذ مذهب در اجتماع شهری جیرفت حالت فعال داشته که به طوری که خود مردم شهر دشواری های اجتماعی را حل می نمایند. نقش نفوذ شبکه خویشاوندی در جامعه شهری جیرفت نشان می دهد رهبران چنین گروه هایی هنوز هم در حل مسائل و دشواری های زندگی خانوادگی،رفع اختلافات و التیام بخشیدن به مصائب خانواده ها توانمندند. مسجد در شهر سنتی جیرفت از جایگاه ویژه ای برخوردار است به طوری که بسیاری از مراسم اجتماعی،فعالیت های آموزشی و امور خیریه ،تشکیل صندوق های قرض الحسنه ،شناسایی خانواده های نیازمند و کمک به آنان در تسریع امر ازدواج بویژه تهیه جهیزیه از طریق یاریگری بین مردم انجام می پذیرد. بازاریان و اصناف در شهر جیرفت در زنده نگه داشتن آئین های سوگواری و اعیاد ملی نقش اصلی را بر عهده دارند. روحیه یاریگری بویژه دگر یاری در نزد بازاریان بسیار قوی است. نکته قابل تآمل در همکاری هایی که در شهر جیرفت انجام می گیرد رابطه نزدیک و گاه بسیار پیچیده آن با آداب و رسوم و فرهنگ جامعه است.

چکیده با توجه به رشد روزافزون پدیده شهرنشینی در ایران به ویژه در کلان شهر تهران و مسائل و مشکلات برخاسته از این پدیده ، سیاستگذاران امور شهری از یک دهه پیش اقدام به تأسیس نهاد شورایاری با هدف تقویت همکاری و مشارکت شهروندان برای ارتقای کمیت و کیفیت زندگی در سطح محلات شهر تهران نمودند . این پژوهش با تکیه بر چارچوب کنش متقابل پیوسته و نظریه کارکردگرایی به نقش فرهنگی شورایاران در 3 محله ( قیامدشت ، مشیریه ، افسریه جنوبی ) از منطقه 15 شهرداری تهران پرداخته است . در این پژوهش از روش رایج مردم شناسی ژرفانگر به صورت مشاهده مشارکتی مستقیم استفاده شده است . ماحصل این پژوهش نشان می دهد شورایاران در اکثر موارد به ویژه در نقش فرهنگی به طور نسبی توانسته اند از طریق نیازسنجی و تعامل با افراد محله بستر مناسبی را جهت همکاری و مشارکت آنان و به تبع آن تغییر در اجرای مدیریت شهری همراه با اجرای طرح مدیریت محله و نیز ارتقای فرهنگ شهروندی در اداره محلات مذکور را فراهم آورند . به طوری که شاهد مشارکت روزافزون افراد محله در برگزاری دوره های متعدد آن از طریق انتخابات مردمی می باشیم. واژگان کلیدی: شورایاری، محله، مشارکت، مدیریت شهری.

انسان همیشه به دنبال یافتن پاسخ سوالات خویش است . مشاهده دامداری در روستای مورد مطالعه با توجه به نزدیک بودن آن به شهر تهران و ادامه یافتن این شغل به صورت نسل در نسل در بین روستاییان انگیزه اصلی پژوهش حاضر است . هدف اصلی این پژوهش آشنایی بادامداری وتأثیر آن بر اقتصاد معیشتی دامداران در جامعه مورد مطالعه از منظر مردم شناسی است . پژوهشگر در این پژوهش با هدف شناسایی دامداری و اقتصاد معیشتی دامداران به طور کلی وسپس در روستای آئینه ورزان از حوزه جغرافیایی شهرستان دماوند پرداخته است .روش تحقیق در این پژوهش مردم شناسی ژرفانگر همراه با مشاهدات مستقیم مشارکتی پژوهشگر در میدان تحقیق ، مصاحبه با افراد مطلع وضبط صدا وتصویر ایشان ، ودر چارچوب نظری از مکتب کارکردگرایی بهره گرفته است . جامعه مورد مطالعه دامداران روستای آئینه ورزان می باشد. عمده دامداری در این ده به دلیل شرایط آب وهوایی گوسفند داری به شیوه سنتی بوده و ویژگی آن کوچ دام در فصل بهار تا پایان تابستان به مراتع سرسبز اطراف دریاچه تار وبالا بردن کیفیت پرورش گوسفندان ( با بهره گیری از علوفه تازه وغنی ) می باشد. که در این میان نقش چوپان به کمک سگ گله در فرایند دامداری بسیار کلیدی است.لازم به ذکر است که در طول سالیان متمادی این حرفه بر روی فرهنگ واعتقادات وپوشش دامداران نیز تأثیر گذاشته است. دامداران با استفاده از گوشت ، پوست ، پشم ، شیر وفرآورده های آن در شرایط مطلوب به اقتصاد خود رونق داده اند . ولی متأسفانه در سالهای اخیر ، تمایل نداشتن جوانان به دامداری سنتی و گرایش به مشاغل دیگر ، تمایل خانواده های روستایی به سبک وشیوه زندگی شهری ، مهاجرت به شهر ، ضعف سیاستهای حمایتی دولت از روستاییان دامدار و. . . موجب رکود اقتصادی دامداران در این روستا شده است که شالوده اصلی تحقیق حاضر را تشکیل می دهد .