نام پژوهشگر: عباس حاجیها

مفهوم و نقش فطرت در اخلاق اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1390
  طیبه بخشی   عباس حاجیها

انگـیزه نـگارنده از انتخاب این موضوع ، اهمیت فطرت و تأثیر و نقش آن در اخلاق می باشد. فطرت دارای معانی مختلفی است . در این رساله کارکرد فطرت و وجدان همراه با نظر حکمای اخلاق ، وجدان محوری اخلاق در متون اسلامی و عینیت داشتن کارکرد فطرت و وجدان و عقل در حوزه اسلامی به خصوص نظر علاّمه طباطبایی مورد تحقیق قرار گرفته است . از آن جا که وجدان محوری اخلاق در متون اسلامی رویکردی انسانی ، الهی دارد به تبیین نقش عقل و نیّت و وجدان که به عنوان هادی و دادگاه درونی مورد نظر می باشد توجه شده است و به کارکرد وجدان و فطرت در مواجهه ی انسان با رذایل و فضایل اخلاقی نظر دارد. این رساله شامل سه فصل می باشد که در هر کدام از این فصول موضوعات خاصی از رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است اولین فصل مفاهیم و کلیات و تعاریف فطرت از دیدگاه های مختلف به ویژه علاّمه طباطبایی بیان شده است . فصل دوم شامل اقسام فطریات و فصل سوم به نقش فطرت در پایبندی به اخلاقیات اشاره دارد.

زمان از نگاه ملاصدرا و هایدگر
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1390
  مجید شجاعی قادیکلایی   عباس حاجیها

ملاصدرا مبدع حکمت متعالیه در فلسفه اسلامی است . او معتقد به اصالت وجود است و وجود را مشکک می داند . او بر خلاف پیشینیان از جمله ارسطو و ابن سینا ، حرکت را نه فقط در اعراض بلکه در جوهر نیز می داند . از نظر او وقتی اصالت جوهر را به جای اصالت ماهیت انتخاب کنیم مشکل حرکت جوهری حل می شود او معتقد است زمان وابسته به حرکت است و امری پیوسته می باشد و برای اثبات زمان از دو دلیل طبیعی و الهی استفاده می کند . در فلسفه ملاصدرا حرکت جوهری و زمان رابطه نزدیکی با هم دارند . بدون حرکت جوهری زمان را هم نمی توان تصور کرد . زمان در نزد او مانند وجود ،خلق مدام و آفرینش جهان را توجیه می کند . و هایدگر یکی از بزرگترین فیلسوفان قرن بیستم است که تلاش نمود انسان را به خانه اصلی خود یعنی جهان بر گرداند . و همچنین مشکل نیهیلیسم که قبل از او نیچه مطرح کرده بود را حل کند .او در کتاب مهم خود « هستی و زمان » ریشه بحران انسان معاصر غربی را در هردو مورد بی خانمانی و نیهیلیسم در غفلت از وجود می داند . او تعریف جدیدی از انسان ارائه می دهد و آن را « دازاین » می نامد . دازاین تنها موجودی است که هستی خود را می فهمد .پس او می تواند وجودی اصیل یابد و همه موجودات دیگر نسبت با انسان هستی می یابند . هایدگر در بخش دوم کتاب هستی و زمان در مورد زمانمندی صحبت می کند او به نقد نگرش سنتی از زمان می پردازد . در قسمت زمانمندی ، هایدگر تلاش می کند تا راه رسیدن به اصالت را نشان دهد . انسان با آگاهی از مرگ و آزادی انتخاب می تواند بطور صحیح از امکانات محدود خود استفاده کند و بطور صحیح زندگی کند . او در زندگی روزمره خود ممکن است دچار داسمن و زندگی غیر اصیل شود و به سخن بیهوده و هرزگی دست زند اما در ضمن او می تواند به گذشته نظر کند و به سوی آینده حرکت کند . دازاین یک موجود تاریخمند است .او میان سنت و نو آوری است . هستی او در میان دو سرحد تولد و مرگ می زید .هایدگر و ملاصدرا درعین حال که دربسیاری از اندیشه ها تفاوتهای جدی دارند مانند تلقی این دو فیلسوف از اصالت وجود ،ولی نقاط اشتراکی نیزدردیدگاه این دو فیلسوف نسبت به هستی و زمان وجود دارد

بررسی مبانی فقهی وحقوقی دیه زن ومرد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور استان مازندران - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1392
  اختر مقصودی   محمدحسین شعبانی

این پژوهش با عنوان بررسی مبانی فقهی وحقوقی دیه زن ومرداست بااین انگیزه وهدف انتخاب شده است که به این واقعیت برسیم که زن ومرد دردیه وقصاص برابرهستند همان گونه که درخلقت« ای مردم، از پروردگارتان که شما را از «نفس واحدی» آفرید و جفتش را (نیز)از او آفرید و از آن دو مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد پروا دارید.....».ودروصول به کمالات الهی ودرپاداش وجزای اُخروی.وبرای اثبات این هدف پس ازجستجودرکتاب، سنت، وکُتب معتبرفقهی علمای شیعه وتاحدودی علمای اهل سنت ما ابتدازن رادرگذرگاه تاریخ وبررسی موقعیت وجایگاه او پیش ازاسلام تااکنون وسپس دیه وچگونگی سابقه پیدایش آن ونقد و بررسی دلایل نصف شدن دیه زن وهمچنین درپایاناین رساله گذشت زمان وتغییر وتأثیرآن براحکام راآوردیم ودرنتیجهوبراساس ین مطالب به برابربودن زن ومرد دردیه وقصاص دست یافتیم وحکمیکه درطول تاریخبرای این موجودکه نصف پیکرجامعه راتشکیل می دهد[زن]را رد کرده وخواستار تغییرموادقانونی مبنی براین حکم هستیم زیراکه قانون مابرگرفته ازفقه اسلامی است وماهم به نص صریح قرانیدراین زمینه[نصف بودن دیه زن] دست نیافتیم، به خاطراین که در قرآن کریم فقط در آیه92سوره نساءبه طور صریح از دیه سخن به میان آمده است و در آنجا هم اشاره ای به مقدار دیه و تفاوت آن برای زن و مرد نشده و فقط نفس دیه بیان شده است.

نقش اخلاق در معناداری زندگی براساس حکمت متعالیه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1392
  فریده محمدی   عباس حاجیها

سیر تکاملی حکمت نظری و حکمت عملی در فلسفه ملاصدرا بر پایه اصالت وجود، تشکیک وجود و حرکت جوهری میباشد؛ که مقدمه نحوه زندگی انسان، با تزکیه و تهذیب قوای نفسانی، و شناخت نظام آفرینش و معرفت به خود، و اخذ الهامات و صفات الهی را تشکیل میدهد. ملاصدرا با توجه به مبانی نظری فلسفه خود، مسئله اخلاق یا حکمت عملی را بر اساس ایمان، اطاعت و بندگی، تقوا، تحول و استکمال روح با تشبّه به اخلاق الهی که از عوامل معناداری زندگیست، منتج به امید و رضایتمندی و عشق و بخشندگی در زندگی میشوند، تبیین کرده است. زندگی سیری تکوینی و تحول در استکمال روح آدمی به معنای واقعی است. معناداری زندگی برای انسان در صورتی امکان پذیر است که با تزکیه و تهذیب نفس، استکمال وجودیش را با استکمال فضایل اخلاقی یکی کرده، و شخص با بر خورداری از فضائل وجودی به مراتب سعه عقل انسانی و قدسی به مقام متعالی به سمت کمال در زندگی نائل گردد. در این پژوهش توصیفی و تحلیلی به تبیین نقش اخلاق در معناداری زندگی بر اساس حکمت متعالیه که بر حاکمیت عقل انسانی و به فعلیت در آوردن فضائل و صفات اخلاقی از وجود انسان به هدایت وحی و انسان کامل، و توجه به استکمال روح مجرد و جاودان، و بهره مندی از زندگی متعال توصیه شده، ارائه می نمایم. حقیقت هستی خداوند است. انسان برای بدست آوردن زندگی متعالی و حیات طیّبه ی انسانی میتواند با طرحی جامع و کامل از آموزه های اخلاق اسلامی به معناداری زندگی برسد.

رابطه بهداشت جسم و روان در میزان پایبندی به اخلاق در دانش آموزان دبیرستانی شهر شیرگاه استان مازندران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1392
  حنیفه جودی   عباس حاجیها

این رساله با موضوع «ارتباط بین بهداشت جسم و روان و میزان پایبندی به اخلاق در دانش آموزان دبیرستانی شهر شیرگاه» ،یک تحقیق کاربردی منطقه ای در راستای فلسفه اخلاق و علوم تربیتی مربوط به آن می باشد که از تحلیل آماری پرسشنامه های جمع آوری شده در بین 196 دانش آموز دختر و پسر دبیرستانی و استفاده از کتب مربوط به این حوزه بدست آمده است و باهدف راهگشایی جهت نهادینه شدن اخلاق در بین دانش آموزان و انتقال آن به خانواده و جامعه در 5 فصل تنظیم شده است . در فصل اول کلیات تحقیق ، فصل دوم (انسان شناسی ) ، فصل سوم (تربیت و ابعاد آن ) ، فصل چهارم ( اخلاق جنسی ) ، فصل پنجم ( عبادات ) پرداخته شده است.نتیجه بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد بهداشت روح و جسم یک فرد می تواند به صورت مستقیم بر بهداشت روح و جسم دوستان و اطرافیان تأثیر به سزایی بگذارد و علت اهمیت بهداشت روح و جسم در زندگی به خاطر تأثیری است که بر اخلاق فرد می گذارد و می توان گفت روان ، جسم و اخلاق رابطه تنگاتنگی با هم دارند.