اگرچه تحقیقات فراوانی در خصوص پدید? تصریح صورت گرفته است، اما دربار? تصریح در حوز? شعر مطالعات چندانی صورت نگرفته، در نتیجه تحقیق حاضر می کوشد پدید? تصریح را در ترجم? اشعار فارسی به انگلیسی مثنوی معنوی و از منظر سبک شناختی و تأثیر آن بر این پدیده بررسی نماید. همچنین بررسی تأثیر گذشت زمان بر میزان و کیفیت بکارگیری استراتژی تصریح از دیگر مواردی است که بر اهمیت این تحقیق می افزاید. تصریح برای نخستین بار توسط وینی و داربلنه (1958) به عنوان یکی از استراتژی های ترجمه معرفی شد. پس از آن، محققان برجست? دیگری نظیر بلوم کولکا (1986)، سگوئینو (1988)، کلادی و کارولی (2005) تحقیقات گسترد? دیگری را دربار? پدید? تصریح انجام داده اند و فرضیه ها و چهارچوب هایی را از منظرهای مختلف ارائه کرده اند. در این تحقیق سعی بر آن بوده که به سه پرسش پاسخ داده شود: 1) آیا ترجمه های به سبک سپید مثنوی صریح تر از ترجمه های قافیه دار آن هستند؟ 2) دلایل بکارگیری این استراتژی های تصریحی توسط مترجمان چه بوده است؟ 3) آیا گذشت زمان به لحاظ کیفی و کمی بر پدید? تصریح در چهار ترجم? بررسی شده از مثنوی تأثیری داشته است؟ تصریح بنا به تعریف کلادی (2001، ص. 8) تکنیک صریح بیان کردن اطلاعات در متن مقصد است که در متن مبدأ به طور ضمنی بیان شده اند. این تحقیق بر آن بود تا با استفاده از چهارچوب کلادی (1998) که در آن تصریح به چهار نوع اجباری، اختیاری، کاربردی و ذاتی ترجمه طبقه بندی شده است، عناصر تصریحی موجود در ترجمه های مورد مطالعه را بیابد. پیکر? این تحقیق را 56 بیت ابتدایی دفتر اول مثنوی و چهار ترجم? آن تشکیل می داد که دو ترجمه به صورت سپید ـ یکی در سال 1926 توسط نیکلسون و دیگری در سال 2006 توسط ویلیامز ترجمه شده اند ـ و دو ترجم? دیگر قافیه دار هستند ـ یکی در سال 1881 توسط رِدهاوس و دیگری در سال 2004 توسط مجددی ترجمه شده اند. هر بیت و چهار ترجم? آن در جدولی قرار گرفته اند و به صورت مقابله ای بررسی شدند تا عناصر تصریحی در هر ترجمه یافته شود. سپس شمار استفاده از هر یک از انواع تصریح به کاربرده شده توسط دو مترجم محاسبه شد و تمام این یافته ها نیز در جدول دیگری ارائه شد تا بر اساس آن به نتیجه گیری هایی دست یافته شود. دلایل بکارگیری هر یک از این استراتژی ها نیز با کمک گرفتن از نظریات و مباحث ارائه شده توسط بلوم کولکا (1986)، کلادی (2001/1998) و پیم (2005) تحلیل شد. هر چهار نوع تصریح در ترجمه ها یافت شد. نوع تصریح اجباری بیشتر در ترجمه های سپید دیده می شود. از طرف دیگر نوع تصریح ذاتی ترجمه در ترجمه های قافیه دار بسامد بیشتری دارد. میزان استفاده از تصریح اختیاری و کاربردی در هر چهار ترجمه کمابیش در یک سطح بود. به جز تفاوت های دستوری، معنایی، سبکی و فرهنگی، ترس مترجم از اینکه مطلبی از متن مبدأ در زبان مقصد ناگفته بماند، باعث می شود که دست به استراتژی های تصریحی بزند. ترجمه های سپید مثنوی از ترجمه های قافیه دار آن صریح تر هستند. پس هرچه زبان شعری به زبان نثر نزدیک تر باشد، به خاطر حضور بیشتر عناصر دستوری و زبانی، استفاده از استراتژی های تصریحی نیز بیشتر می شود. در کل، تفاوت چشمگیری در میزان استفاده از استراتژی های تصریحی بین ترجمه های قدیم و جدید مشاهده نشد. اما، در نگاهی دقیق تر، ترجمه های جدید در میزان استفاده از تصریح اختیاری قوی تر بودند و این نشان می دهد که ترجیحات و علایق سبکی و استراتژی ساختاری متن در طی یک سد? گذشته در زبان انگلیسی تا میزانی تغییر کرده است. خواننده و به طبع مترجم امروزی، متنی را که ساختاری منسجم تر، روان تر و نزدیک تر به زبان امروزی اش داشته باشد و و حال وهوای قدیمی و بیگانه نداشته باشد، بیشتر ترجیح می دهد.

از آنجایی که امکان وقوع التقاط در ترجمه کتبی بحث داغ این روزهاست، امکان وقوع این پدیده در زیرنویس که یکی از انواع ترجمه از خانواده سمعی – بصری است هم چندان دور از ذهن نمی نماید. با این حال، علی رغم نقش مهم تصریح بهتر فهمیدن طبیعت ترجمه، نمودهای متداول این پدیده در زیرنویس مشخص نبود. تحقیق حاضر از نوع توصیفی، تحلیلی و پیکره بنیان است. پیکره موازی مورد استفاده شامل 5 فیلم به زبان انگلیسی بود که در مجموع حدود 20000 سطر مکالمه به هر دو زبان انگلیسی و فارسی مورد بررسی قرار گرفت. واحد تحلیل در تحقیق حاضر از کلمه تا حتی پاراگراف متغیر بود، چراکه تصریح می تواند در غالب هر یک از این واحدهای زبانی نمود یابد. نتایج بدست آمده نشان داد که تصریح در ترجمه زیرنویس فیلم نمود پیدا می کند. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن بود که گروه «تصریح اختیاری» متداولترین نمود تصریح در زیرنویس است و بخش اعظم عناصرتصریح شده یافت شده از نوع ساختارهای ناقص هستند و «مکالمه ای بودن زیرنویس» هم عامل اصلی پیدایش این عناصرتصریح شده محسوب می شود. یافته ها همچنین نشان داد که دو زیر گروه «ترجمه اصطلاحات» و «کامل کردن اختصارات» هم باید به عنوان نمودهای تصریح به زیر گروه های یافت شده توسط محققان پیشین تحت چهار گروه اصلی کلودی (2005) افزوده شوند.

از مباحث مهم در حوزه قرآن شناسی، بحث از علوم بلاغت و از جمله آن علم معانی و نحوه ساختار عبارت-های قرآنی است. گونه¬های مختلف ادای مقصود و بیان معانی ذهنی به سه شکل ایجاز، اطناب و مساوات است. حذف و تقدیر در آیات به عنوان یکی از اقسام ایجاز در کلام، از هدف های علم معانی برای رساندن معنا و مفهوم مورد نظر و ایفای غرض خاص است. با استشهاد به مثال های قرآنی می توان ثابت کرد که در قرآن حذف های فراوان و به جایی در قالب اسم، حرف، فعل یا جمله صورت گرفته است. در بین سوره¬ها سوره آل-عمران از آن جهت که دارای موارد مکرر حذف است مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و در آن ابتدا ایجاز حذف در زبان های عربی و فارسی، بر اساس کتب صرف و نحو عربی و دستور زبان فارسی بررسی و سپس به موضوع حذف در سوره آل عمران پرداخته شد و ضمن یافتن مصادیق ایجاز حذف در آیات این سوره، نقش موارد محذوف مشخص و آنگاه با ترجمه فارسی آن مقایسه گردید. همچنین روش کار بر اساس زبان شناسی قدیم انتخاب شده است. در آیات این سوره که مشتمل بر 200 آیه می¬باشد، بر اساس قواعد زبان عربی، 18 نوع حذف مشاهده شده¬ و تعداد کل محذوفات، حدود650 مورد می¬باشد،که بیشترین مورد محذوف، مربوط به حذف عامل جار و مجرور و کمترین آن، مربوط به حذف قسم است؛ که البته در حدود 95 درصد از آیات این سوره، به لحاظ قواعد نحوی، حذف عامل ظرف و جار و مجرور واجب بوده است. با توجه به تفاوت دو زبان عربی و فارسی، مترجمین به پاره¬ای از این محذوفات توجه داشته و یا با در نظر گرفتن نقش نحوی دیگری برای کلمه، نیازی به تقدیر گرفتن محذوف نداشته¬ و در موارد بسیاری نیز، به کلام محذوف بی¬توجه بوده¬اند، که البته عدم اشاره¬ی به محذوف گاه مشکلی در فهم آیه ایجاد نکرده و گاهی موجب اختلال در فهم آیات شده است که در 45 مورد این امر مشاهده شده است. همچنین مترجمین در ترجمه¬ی آیات وحدت رویه نداشته و در بین آیاتی که به محذوفات آن توجه داشته¬اند، در حدود 20 درصد از آن، به موارد محذوفی در آیات اشاره کرده ¬که در آیات مشابه آن بی¬توجه بوده¬اند .

موضوع مطالعۀ حاضر بررسی مسائل و مشکلات مترجمان در ترجمه عناصر فرهنگی از زبان ترکی آذربایجانی به انگلیسی می باشد. با توجه به این نکته که بررسی های فرهنگی در تئوری های ترجمه در دهه های اخیر جایگاه خود را پیدا کرده است و متخصصان تمایل دارند زبان و ترجمه را بیشتر از بعد ارتباط زبان با فرهنگ بررسی کنند، محقق بر این شد تا به بررسی مسائل موجود در ترجمه عناصر فرهنگی که بسیار نیز مشکل سازند، بپردازد. دلیل مشکل ساز بودن این عناصر در این است که هر زبانی فرهنگ ، تاریخ و گذشته مخصوص به خود را دارد. عناصری در زبان هستند که خاص خود آن زبانند و مترجم در یافتن معادل مناسب برای آنها با مشکل مواجه می شود و نمی تواند مفهوم واقعی را به خواننده منتقل کند، در این صورت است که دست به تغییر یا حذف آن می زند. هر مترجم استراتژی و روش خاص خود را دارد. در تحقیق حاضر، عناصر فرهنگی موجود در آثار نوشته شده به زبان ترکی آذربایجانی و استراتژی های بکار گرفته شده برای ترجمه این عناصر مورد بررسی قرار گرفت. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: محقق از منابع متعددی که به تفصیل در پایان تحقیق آمده است، استفاده کرده است. منابع فوق الذکر هم کتابهای ترکی آذربایجانی و هم ترجمه انگلیسی آنها را شامل می شود. مدل ارائه شده توسط آیکسلا (1996) که بر طبق آن استراتژی های ترجمه به چهار گروه اصلی و نه زیرگروه تقسیم می شوند در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. پرسش های تحقیق به شرح زیر است: 1. پربسامدترین استراتژی اتخاذ شده در ترجمه عناصر فرهنگی موجود در زبانهای ترکی کدام است؟ 2. کدامیک از عناصر فرهنگی مورد مطالعه پربسامدترین عنصر می باشد؟ روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد تحقیق، نمونه گیری و روشهای نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوۀ اجرای آن، شیوۀ گردآوری و تجزیۀ و کلیدواژه های مورد استفاده در تحقیق به شرح زیر است: عناصر فرهنگی: به عناصری اطلاق می شود که خاص یک زبان بوده و مترجم در ترجمه آنها و انتقال معنای دقیق ضمنی دچار مشکل شود. استراتژی ترجمه: معمولا مترجمان در طول فرایند ترجمه با عواملی مواجه می شوند که ممکن است آنها را مجبور به اتخاذ روشهایی متفاوت تر از دیگران کنند. هر مترجم برای خود استراتژی و روش ترجمه خاصی دارد که از طریق آن می تواند از پس ترجمه عناصر غیر قابل ترجمه بر آید. جامعۀ مورد تحقیق شامل چندین داستان مدرن کوتاه، یک نمایشنامه کوتاه و چند داستان انتخاب شده از یک کتاب حماسی قدیمی بنام "دده قورقود" بود. اندازۀ پیکرۀ تحقیق تقریبا 55000 لغت بود. نمونه گیری به صورت دستی انجام شد. با مقایسه و تطبیق لغت به لغت متن مبدا و مقصد، محقق در صدد یافتن عناصر فرهنگی در متن مبدا و مقایسه آنها با معادل انتخاب شده توسط مترجمان بود. با این کار، محقق به استراتژی های اتخاذ شده توسط مترجمان پی برده و آنها را در جداول جداگانه جای داده، پربسامدترین عنصر فرهنگی و پربسامدترین استراتژی بکار گرفته شده را یافت. با رجوع به جداول بسامد عناصر فرهنگی و استراتژیها در فصل چهار و با توجه به نمودارهای مدور رسم شده در بخش ضمیمه که نشان دهنده درصدها هستند، چنین برمی آید که "روش خطاب" با بسامد 75 و 14 درصد پربسامدترین عنصر فرهنگی و "ترجمه زبانی(غیر فرهنگی)" با بسامد 159 و 27 درصد پربسامدترین استراتژی ترجمه می باشند. بررسی پربسامدترین استراتژی ترجمه نشان داد که بیشتر مترجمان در ترجمه عناصر فرهنگی از زبان ترکی آذربایجانی به انگلیسی از ترجمه صریح استفاده کرده اند. در واقع آنها بیشتر تمایل داشته اند که به جای تلاش برای یافتن معادل مناسب برای این عناصر، کلمه را از حالت فرهنگی درآورده و دست به ترجمه صریح بزنند. از جمله پیشنهادات مطرح شده در این تحقیق این بود که سایر محققین می توانند از پیکره های مختلف دیگری بهره بگیرند. و علاوه بر آن، می توانند تاثیر ایدئولوژی مترجم در ترجمه را مورد بررسی قرار دهند. و نیز می توانند از طبقه بندی های دیگر عناصر فرهنگی و استراتژی ها استفاده کنند.

چکیده ندارد.

یکی از مباحث مهم علم معانی،تقدیم و تاخیر است.در پدیده ی تقدیم و تاخیر،اجزای کلام بر خلاف ترتیب اصلی خود،قرار می گیرند. به این معنی که، کلمه ای که باید موخر شود را مقدم می سازند،و آن کلمه ای که باید مقدم شود را ، به تاخیر می اندازند.هدف از این پدیده ی زبانی،گسترش زبان و رسیدن به معانی ثانوی چون:اختصاص،تاکید و بزرگ داشتن...می باشد. از طرفی ترجمه ی قرآن کریم نیز،یکی از مباحث مورد توجه صاحب نظر به شمار می آید ؛چرا که سبک بیانی قرآن کریم از خصوصیات و اختیارات انحصاری برخوردار است که در هیچ نوشته ی بشری همانند آن وجود ندارد

چکیده ندارد.