نام پژوهشگر: غلام رضا منتظری
فاطمه قجقی غلام رضا منتظری
موضوع این پایان نامه بررسی ساختار نظامی حکومت غزنویان و تأثیر آن در سیاست داخلی و خارجی آن حکومت در دوره اول می باشد در طول دوران حکومت خودشان دست به فتوحات زیادی زده اند و از مهمترین فتوحات آنها لشکرکشی به هند و به دست آوردن غنایم فراوان آن بوده است. غزنویان ساختار نظامی منظمی داشتند که متاثر از ساختار نظامی دولت های پیشین از جمله سامانیان بوده است و شباهتهایی نیز با آن داشته است که ارتش چند ملیتی آنها از ترکان، هندیان، اعراب و کردها و... تشکیل شده بود. سلطان محمود با تکیه بر همین ارتش توانست به فتوحات زیادی دست یابد. آنها براساس این ساختار نظامی و گسترش قلمرو خودشان بالطبع روابطی نیز با دولتهای همجوار شان داشته اند. که گاه این دولتها به سبب اوج اقتدار سیاسی غزنویان مجبور به دادن خراج میشدند یا اینکه مورد هجوم قرار میگرفتند. گواه این مطلب ادعا آنکه شماری از این دولتها با مشاهده ی بارقه های انحطاط و ضعف غزنویان نه تنها از پرداخت خراج استنکاف می ورزیدند بلکه قلمرو غزنویان را مورد تهدید قرار میدادند .یا آنکه به دست نشاندگی دولتهای دیگر در آمدند.
حبیب اله قلی تجات ابوالحسن شهواری
در قرن نخست هجری و در جریان جنگ صفین ، فرقه خوارج با تمسک به داستان حکمیت پا به عرصه تحولات سیاسی گذاشت . این گروه با اتخاذ مواضع تند و خشونت بار مسیر تاریخ را عوض کردند . شورش خوارج در دوره خلافت امام علی (ع) جهان اسلام را وارد یک آشوب و ناامنی گسترده ای نمود به گونه ای که عواقب جبران ناپذیری را بر حکومت امام چه در زمان حیاتش و چه در بعد از آن بوجود آورد. گستردگی مناطق تحت نفوذ حکومت اسلامی ، عدم توانایی تعدادی از والیان در تبیین اهداف حکومت و عملکرد خلفای قبلی ، باعث گردید تا گروهی از افرادی که روند حرکتی حکومت امام علی (ع) را بر وفق مراد خود نمی دانسته ، دست به شورش بزنند و در این بین تعدادی از افرادی را که نسبت به چگونگی اداره حکومت اسلامی در جهل به سر می بردند نیز با خود همراه سازند . این مردم از اسلام چیزی نمی شناختند جز برخی شعارها و ظواهر کلی ، و تربیت دینی درست وکاملی نداشتند و هنوز تعصبات قبیله ای ، مفاهیم جاهلی ، مصالح و منافع شخصی و گروهی ، گرایش های احساسی انگیزه اصلی در اتخاذ مواضع و اقدامات آنان بود . از عواقب تلخ جریان خوارج و همراهان جاهل آن می توان به شکل گیری جنگ نهروان ، شهادت امام ، خانه نشین شدن فرزندان امام ، حادثه ناگوار کربلا و عدم اجازه فعالیت آشکار به منظور تبیین اهداف حکومت اسلامی در زمان معصومین عنوان نمود. بی گمان و بطور اجمال شیوه حکومتی خلفای قبل از امام علی (ع) و عدم توانایی والیان در تبیین حکومت اسلامی ، جهل تعدادی از مردم نسبت به شیوه حکومتی امام علی (ع) و اشاعه فساد در دستگاه حکومتی و تشدید فاصله طبقاتی در زمان خلفای قبل از امام در شکل گیری خوارج تاثیرگذار بوده است. کلید واژه : خوارج ، حکمیت ، شورش ، علی (ع)، امامت،آسیب شناسی
حسن حاجیلری ابوالحسن شهواری
چکیده: با نگاهی به ایران و تمدن ایرانی، این مهم مشخص می گردد که ایرانیان توانسته اند نقش انکارناپذیری در احیای تمدن بشری داشته باشند. حکومت هایی همچون مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان همچون نگینی درخشان در تمدن ایران باستان بودند که توانسته اند نقش سازنده ای در آموزش شیوه حکومت داری و از همه مهم تر احترام به نوع دوستی داشته باشند. علیرغم تقابل اولیه بین اعراب و ایرانیان در بدو ورود اسلام، ایرانیان توانستند در مدت کوتاهی به اسلام گرایش پیدا کنند. جهل اعراب از شیوه های حکومت داری، اعراب را ناگزیر به استفاده از ایرانیان در دستگاه خلافت گرداند. سیاست های اعراب در تحقیر ایرانیان و مورد خطاب قرار دادن آنان با القابی همچون غلام، برده، بنده، موالی و اتخاذ سیاست های تبعیض آمیز در اخذ مالیات که نشانه ای از عدول اعراب از شعارهای اساسی اسلام بوده، باعث خشم آنان از دستگاه خلافت گردید. پافشاری بر سیاست های غلط و ادامه آن منجر به شکل گیری قیام هایی همچون شعوبیه، مختار، خوارج و ابومسلم خراسانی گردید که خود زمینه سقوط امویان را فراهم نمود. کلید واژه: ایرانیان، سیاسی، اجتماعی، امویان، موالی.