نام پژوهشگر: عبدالرحمان محمدخانی
افسانه خلیلی افوسی عبدالرحمان محمدخانی
گل میمون (antirrhinum majus) متعلق به خانواده scrophulariaceae و بومی مناطق مدیترانه است. یکی از گل های فصلی چندساله است که اغلب به صورت یک ساله پرورش می یابد و به دلیل تنوع رنگ و دوره ی گل دهی طولانی، به صورت تنها یا در ترکیب با گل های فصلی دیگر در فضای سبز کاربرد زیادی دارد. اما رشد رویشی بیش از حد ارقام پابلند، باعث کاهش کیفیت آن ها شده و طویل شدن زیاد ساقه، مشکل جابه جایی و نگهداری، شکستگی ساقه و کاهش زیبایی گیاه را به همراه دارد. یکی از راهکارهای موجود برای کاهش ارتفاع گیاه، استفاده از تنظیم کننده های رشد، از جمله کندکننده های رشد می باشد. پاکلوبوترازول، سایکوسل و دامینوزاید از مهم ترین کندکننده های رشد هستند. به منظور بررسی اثر تنظیم کننده های رشد روی برخی خصوصیات کمی و کیفی گل میمون، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد به اجرا درآمد. تیمارها شامل پاکلوبوترازول (40، 80 و 120 میلی گرم در لیتر)، سایکوسل (500، 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر)، دامینوزاید (1500، 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر)، بنزیل آدنین (400، 800 و 1200 میلی گرم در لیتر) و شاهد (آب مقطر) به صورت محلول پاشی در دو مرحله با فاصله ی 10 روز روی اندام هوایی اعمال شد. در این آزمایش، ارتفاع گیاه، طول ساقه، طول گل آذین، قطر گل، قطر ساقه، تعداد انشعاب گل دهنده، تعداد گل در گل آذین، طول دوره ی گل دهی، ماندگاری گل روی بوته و شروع گل دهی مورد مطالعه قرار گرفتند. براساس نتایج، رشد گل میمون تحت تأثیر تنظیم کننده های رشد قرار گرفت. غلظت های مختلف دامینوزاید روی ارتفاع گیاه، طول گل آذین، تعداد گل در گل آذین، تعداد انشعاب گل دهنده و قطر ساقه اثر معنی دار داشتند، همچنین دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر باعث کاهش طول ساقه و قطر گل شد و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر گل دهی را به تأخیر انداختند. کمترین ارتفاع گیاه با میانگین 99/33 سانتی متر مربوط به دامینوزاید 4500 میلی گرم در لیتر بود. پاکلوبوترازول 120 میلی گرم در لیتر باعث کاهش ارتفاع گیاه، طول ساقه، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه شد. همچنین پاکلوبوترازول 40 و 80 میلی گرم در لیتر باعث تسریع در گل دهی شدند و پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر زودترین گل دهی را با میانگین 13/99 روز نشان داد. سایکوسل 1000 و 1500 میلی گرم در لیتر تعداد انشعاب گل دهنده را افزایش دادند. سایکوسل 1500 میلی گرم در لیتر ارتفاع گیاه و طول گل آذین را نیز کاهش داد و باعث تسریع در گل دهی شد. بنزیل آدنین 800 و 1200 میلی گرم در لیتر، تعداد گل در گل آذین و قطر ساقه را افزایش دادند. بنزیل آدنین 1200 میلی گرم در لیتر، بیشترین طول گل آذین و ارتفاع گیاه را نشان داد و باعث تأخیر در گل دهی شد. طول دوره ی گل دهی با پاکلوبوترازول 40 میلی گرم در لیتر کاهش یافت و در بقیه ی تیمارها معنی دار نشد. غلظت های مختلف بنزیل آدنین و سایکوسل 500 و 1000 میلی گرم در لیتر، ماندگاری گل را روی بوته افزایش و دامینوزاید 3000 و 4500 میلی گرم در لیتر آن را کاهش دادند.
طاهره السادات عسگریان عبدالحسین جمالی زواره
قارچ کش هایی که پس از برداشت میوه ها جهت کنترل پوسیدگی آن ها در انبار مورد استفاده قرار می گیرند، محدودیت هایی را از نظر قانونی، اقتصادی و بیولوژیکی به همراه دارند. در جستجو برای یافتن ترکیبات ضد قارچ جدید سازگار با محیط زیست، اثرات ضد قارچی ترکیبات طبیعی 5 گیاه زوفا، رازیانه، بادرنجبویه، زیتون و آویشن باغی روی 7 گونه قارچ بیماری زای پس از برداشت شامل: alternaria alternata، aspergillus niger،fusarium solani ،rhizopus stolonifer،penicillium expansum، botrytis cinerea و monilia sp. بررسی شد. اثر بازدارندگی از رشد عصاره های متانولی، استونی و آبی برگ های گیاهان در غلظت های صفر، یک و ده درصد، و همچنین اثر بازدارندگی از رشد اسانس های زوفا، رازیانه، بادرنجبویه و آویشن باغی در غلظت-های صفر، 5/0 و 5/1 در هزار، روی رشد رویشی قارچ ها در شرایط آزمایشگاه به روش دیسک کاغذی روی محیط کشت سیب زمینی- دکستروز- آگار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حساسیت گونه های قارچی بسته به گونه ی گیاه، روش استخراج ترکیب و غلظت های مختلف آن متفاوت است. در بین قارچ های بررسی شده، r. stolonifer کمترین حساسیت را در مقابل ترکیبات طبیعی نشان داد و b. cinerea حساس ترین قارچ بود. عصاره-های آویشن باغی، زیتون و زوفا در مجموع بازدارندگی بیشتری از رشد قارچ ها نشان دادند و از بین حلال های مورد استفاده، عصاره های استخراج شده با استون بیشترین تأثیر را داشتند. در مورد اسانس ها، اسانس زوفا و رازیانه بیشترین اثر مهارکنندگی را روی رشد قارچ های مورد مطالعه نشان دادند. بیشترین تأثیر بازدارندگی نیز مربوط به بالاترین غلظت بود. به منظور بررسی قابلیت ترکیبات طبیعی در کنترل بیماری روی میوه ها در سردخانه با دمای 1 تا 2 درجه سانتی گراد، از اسانس 5/1 در هزار زوفا استفاده شد. میوه های سالم زردآلو، هلو و سیب پس از ضدعفونی سطحی، با سوسپانسیون اسپور قارچ b. cinerea تلقیح شدند. سپس کارایی این اسانس در جلوگیری از رشد قارچ با غوطه ور کردن میوه در محلول اسانس (تماس مستقیم اسانس با قارچ) و یا قراردادن میوه ها در معرض بخار اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دو روش کاربرد، اسانس تأثیر خوبی در کنترل توسعه بیماری داشت و در مقایسه با شاهد در میوه های آغشته با اسانس کمترین پوسیدگی و کلونیزاسیون قارچی مشاهده شد.
زهرا رفیعی طاقانکی سعدالله هوشمند
بادام با نام علمی d.a.webb, syn.p. amygdalus prunus dulcis (mill.) متعلق به خانواده ی rosaceae می باشد. توده های وحشی گونه های بادام گستره ی وسیعی از فرم های جغرافیایی و مورفولوژیکی را نشان می دهند که در سر تا سر قسمت های آسیای مرکزی و جنوب غربی آن پراکنده هستند. وجود خفتگی در ژنوتیپ های وحشی استفاده نمودن از آنها به عنوان ذخایر ژنتیکی و یا جهت پایه برای گونه های اهلی و همچنین قدرت ارزیابی جوانه زنی بذور را با مشکل مواجه می سازد. یکی از مهم ترین دلایل طولانی بودن دوره ی جوانه زنی بذور جنس prunus به دلیل وجود خفتگی مرکب در این بذور است. به صورتی که پوسته ی خارجی بذور عامل خفتگی فیزیکی و خفتگی جنین، عامل خفتگی فیزیولوژیکی بذر است. لذا یافتن روش هایی که بتواند به بهترین نحو ممکن باعث کاهش خواب بذور این گیاهان گردد ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با هدف بررسی روش های بهینه سازی جوانه زنی بذر و امکان کشت جنین در 3 گونه وحشی بادام و بادام تلخ در قالب 4 آزمایش با عناوین بررسی تأثیر تیمارهای اسکاریفه و طول دوره ی استراتیفه بر درصد جوانه زنی بذور، طول ریشه چه و طول ساقه چه، بررسی تأثیر تیمار های اسید جیبرلیک، اسکاریفه و استراتیفه نمودن بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور 4 گونه بادام ارژن، بادامک، تلخ و تنگرس، بررسی تأثیر دما، لپه، اسید جیبرلیک بر درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه ریز نمونه های 3 گونه بادام ارژن، بادامک و تلخ در محیط کشت ms و بررسی تأثیر بنزیل آدنین و ایندول بوتیریک اسید بر درصد ریشه زایی، ساقه زایی و کالوس زایی و طول و قطر ریشه چه و ساقه چه در ریز نمونه های بادامک صورت گرفت. تمامی آزمایش ها به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1389 در آزمایشگاه تخصصی علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شد. با توجه به نتایج بدست آمده از تمامی آزمایش ها می توان گفت که ژنوتیپ عامل تعیین کننده در پاسخ دهی به تیمار های مورد استفاده است و کشت درون شیشه ای می تواند به عنوان یک روش منفرد و کاربردی برای بهینه سازی جوانه زنی گونه های مختلف به خصوص گونه های وحشی بکار برده شود، چرا که با استفاده از این روش سرعت جوانه زنی و موفقیت رسیدن به دانهال تا چندین برابر افزایش می یابد. نتایج آزمایش اول نشان داد که حذف پوسته، تیمار سرمادهی 135 روزه باعث افزایش درصد جوانه زنی بذور می گردد. نتایج آزمایش دوم نیز نشان داد که حذف پوسته و تیمار هورمونی بذور با محلول اسید جیبرلیک 300 میلی گرم در لیتر باعث افزایش درصد جوانه زنی بذور می گردد. با توجه به نتایج آزمایش سوم وجود 5 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک در محیط کشت و استفاده از ریز نمونه جنین و عدم سرمادهی بذور باعث افزایش درصد جوانه زنی ریز نمونه ها گردیده است. در تمامی 3 آزمایش مورد نظر گونه ی بادامک بالاترین درصد جوانه زنی را به خود اختصاص داده است. با توجه به نتایج آزمایش چهارم می توان گفت که کاربرد هورمون ایندول بوتیریک اسید بیشتر باعث افزایش کالوس زایی گردیده است، و هورمون های ایندول بوتیریک اسید و بنزیل آدنین به ترتیب بر صفات ریشه و ساقه اثرگذار بوده اند.
سمیرا نصیرزاده سیف اله فلاح
به منظور بررسی پاسخ ویژگی های کمی و کیفی گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovata forssk) به سطوح مختلف کودهای آلی و شیمیایی، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای کودی شامل: شاهد (عدم مصرف کود) و سه سطح کود اوره (65، 130 و 195 کیلوگرم در هکتار) و سه سطح کود گاوی (29/14، 58/28 و 87/42 تن در هکتار) بودند. صفات اندازه گیری شده شامل تعداد پنجه در بوته، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، بیومس اندام هوایی، شاخص برداشت و شاخص های کیفی شامل فاکتور تورم، درصد موسیلاژ، عملکرد موسیلاژ، غلظت و جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دانه، کارایی زراعی، بازیافت و فیزیولوژیکی نیتروژن بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تمام صفات اندازه گیری شده در آزمایش به جز ارتفاع بوته، تعداد سنبله در بوته و کارایی زراعی نیتروژن به طور معنی داری تحت تأثیر کوددهی قرار گرفتند. بکارگیری کود صرف نظر از منبع آن باعث افزایش معنی دار رشد و عملکرد و بهبود کیفیت بذر اسفرزه گردید. بیشترین غلظت و جذب عناصر و کارایی فیزیولوژیک و بازیافت نیتروژن با کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع کود اوره و یا کود گاوی حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه هنگامی به دست آمد که سطح کودی 195 کیلوگرم کود اوره در هکتار استفاده شد و اختلاف معنی داری با سطح 87/42 تن کود گاوی در هکتار نداشت. بالاترین درصد موسیلاژ اسفرزه نیز در تیمار 87/42 تن کود گاوی در هکتار حاصل شد. به طور کلی نتیجه گیری می شود که کاربرد 87/42 تن کود گاوی در هکتار برای زراعت اسفرزه نه تنها کاهش عملکرد کمی و کیفی اسفرزه را به همراه ندارد بلکه بذور با درصد موسیلاژ بالاتری نیز تولید می نماید. همچنین با کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی موجب افزایش پایداری تولید موسیلاژ می گردد
رسول رحیمی آلوقره وحید روحی
اثرات زیانبار شوری را می توان در تمام مراحل رشد و نمو گیاهان اعم از کاهش رشد و باروری تا مرگ گیاه مشاهده نمود. روش های مختلفی برای کاهش اثرات تنش شوری در گیاهان پیشنهاد شده است که از جمله آن ها می توان به انتخاب ارقام مقاوم به شوری، اصلاح خاک و تغذیه با عناصر معدنی مانند کلسیم، پتاسیم و سیلیسیم اشاره نمود. رازیانه با نام علمیfueniculum vulgar mill. یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که کلیه اندام های آن دارای اسانس بوده و از آن در صنایع داروسازی برای معالجه دردشکم، نفخ شکم و افزایش شیر مادران استفاده می شود. به منظور بررسی اثر تنش شوری (کلرید سدیم) و تغذیه سیلیکات سدیم روی سه توده گیاه دارویی رازیانه پژوهشی در سال 1388 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با سه فاکتور شوری (کلریدسدیم)، سیلیکون (سیلیکات سدیم ) و 3 توده رازیانه درقالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. هر تکرار شامل یک گلدان 10 لیتری بود که در آن 3 گیاه پرورش داده شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل: کلریدسدیم با غلظت 0، 40 و 80 میلی مولار، سیلیکات سدیم با غلظت های 0، 5/0 و 1 میلی مولار و توده های رازیانه همدانی، میبدی و اصفهانی بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نمک میزان کلروفیل کل، a و b، کاهش یافت و این کاهش در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. اثر سیلیکات سدیم به غیر از کلروفیل a در دیگر انواع کلروفیل اثر معنی دار نداشت. با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری میزان کلروفیل افزایش یافت. سایر اثرات معنی دار نبود. غلظت پتاسیم، کلسیم و منیزیم در شرایط اعمال تنش شوری کاهش، اما غلظت سدیم افزایش یافت و در سطح احتمال 1 درصد اثر معنی داری را نشان داد. با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری میزان جذب سدیم کاهش و دیگر عناصر افزایش یافت. شاخص های رشد نیز با افزایش سطوح شوری کاهش یافتند و در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی داری را نشان دادند. اثر سیلیکات سدیم در شوری روی شاخص های رشد معنی دار بود، با تغذیه سیلیکون در شرایط تنش شوری شاخص های رشد افزایش یافتند. اثر شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد معنی دار بود و باعث کاهش این شاخص ها شد. اثر سیلیکون و توده بر اجزای عملکرد معنی دار نبود. اثر سیلیکات سدیم در شوری روی تعداد دانه در چتر و وزن هزار دانه در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد چتر و وزن خشک بذر در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود، با تغذیه سیلیکات سدیم در شرایط تنش شوری اجزای عملکرد افزایش یافتند. اثر تغذیه سیلیکون بدون تنش شوری در سطح احتمال 1 درصد روی عملکرد معنی دار بود، بیشترین میزان عملکرد در تیمار 1 سیلیکون با 44/38 گرم حاصل شد. بین سه توده مورد مطالعه در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی داری دیده شد، توده های اصفهان، میبدی و همدان به ترتیب 71/41، 54/32 و 59/27 گرم عملکرد بذر را به خود اختصاص دادند. اثرات متقابل شوری در سیلیکون در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود و با تغذیه سیلیکون در شرایط تنش شوری عملکرد افزایش یافت. تنش شوری عملکرد هر سه توده رازیانه را کاهش داد، توده همدان بیشتر از دو توده دیگر تحت تأثیر سطوح شوری قرار گرفت. اثر تنش شوری روی درصد اسانس سرشاخه گلدار نیز در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود، به طوریکه تنش شوری باعث افزایش میزان اسانس در گیاه رازیانه شد. بیشترین میزان اسانس در تیمار 40 میلی مولار تنش شوری حاصل شد. سایر اثرات معنی دار نبود.
مرضیه صالحی علی ملکی
در این مطالعه رابطه بین انرژی نهاده و ستانده،کارائی فنی و کارائی مقیاس واحدهای پرورش قارچ با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها در شهرستان اصفهان بررسی شد. داده ها از 22 واحد پرورش قارچ دکمه ای با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری جمع آوری گردید. تحلیل حساسیت انرژی و هزینه نهاده ها با استفاده از روش تولید نهایی نهاده (mpp) انجام شد. نتایج نشان داد که میزان انرژی ورودی و خروجی در تولید قارچ دکمه ای 900/8 و 25/45 مگاژول بر مترمربع است. بیشترین میزان سهم انرژی به کمپوست (49/32?) تعلق داشت و بدنبال آن سوخت گازوئیل با 45/48? دومین نهاده انرژی بر شناخته شد. نسبت انرژی،انرژی ویژه، افزوده خالص انرژی و بهره وری انرژی واحدهای پرورش قارچ به ترتیب 0/03، 59/52 مگاژول بر کیلوگرم، 875/36- مگاژول بر مترمربع و 0/02 کیلوگرم بر مگاژول بدست آمد. نتایج مدل سازی نشان داد که کمپوست و نیروی انسانی تاثیر مثبت معناداری بر محصول دارند. نتایج حاصل از تحلیل هزینه حاکی از این بود که کل هزینه تولیدی قارچ 748520ریال بر مترمربع محاسبه گردید. نسبت سود به هزینه 1/15 و بهره وری 0/002 کیلوگرم بر ریال بدست آمد. میانگین کارائی فنی، کارائی فنی خالص و کارائی مقیاس تولیدکنندگان به ترتیب 0/84، 0/9 و 0/89 بود.
فرناز احمدی عبدالرحمان محمدخانی
درخت انگور با نام علمی vitis vinifera متعلق به خانواده vitaceae می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی و اجتماعی استعدادهای بالقوه کشور برای ارتقاء کمی و کیفی انگور، هدف از انجام این پژوهش، افزایش کمیت و کیفیت این محصول با کاربرد عناصر غذایی و هورمون های گیاهی می باشد. بدین منظور دو آزمایش جداگانه در سال 1391در یک باغ انگور واقع در شهرستان کیار از توابع شهرکرد انجام شد. در آزمایش اول اثرکاربرد خاکی سولفات پتاسیم به عنوان عامل اول در چهار سطح (0، 300، 600 و 900 گرم برای هر درخت) در مرحله قبل از شروع فصل رویشی جدید (15اسفند ماه) و اثر محلول پاشی چهار سطح اسید بوریک (0، 1000 ،2000 و0003 میلی گرم در لیتر) به عنوان عامل دوم در زمان قبل از گل دهی مورد ارزیابی قرارگرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. در آزمایش دوم که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد، اثر محلول پاشی جیبرلین در چهار سطح (0، 100، 500 و1000 پی پی ام) در دو مرحله (قبل از گل دهی و بعد از تمام گل) مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین عملکرد در تیمار 900 گرم سولفات پتاسیم در هر درخت و اسید بوریک 3 میلی گرم در لیتر به دست آمد. کاربرد اسید بوریک بر شاخص های غلظت بور و پتاسیم بافت دمبرگ، وزن خوشه، قطر حبه، وزن حبه، زمان رسیدن میوه (01/0?p ) اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین در اثر کاربرد غلظت های مختلف سولفات پتاسیم، میزان پتاسیم و بور بافت دمبرگ، عملکرد، وزن خوشه، قطر خوشه، قطر حبه، وزن حبه، اسیدیته، مواد جامد محلول، قند کل و کلروفیل کل تحت تاثیر قرار گرفتند. بیشترین تعداد خوشه و وزن خوشه در تیمار 900 گرم در هر درخت سولفات پتاسیم به دست آمد. همچنین سطوح اسید بوریک وزن خوشه را نیز افزایش دادند اما بین خود تیمارها تفاوتی دیده نشد. با افزایش سطوح سولفات پتاسیم از میزان کلروفیل کل کاسته شد. سولفات پتاسیم 900 گرم در درخت میزان مواد جامد محلول و قند کل را افزایش و میزان اسیدیته را کاهش داد. تیمار 3000 میلی گرم در لیتر اسید بوریک بیش از سایر تیمارها از میزان اسیدیته کاسته است. همچنین تیمارهای سولفات پتاسیم و اسید بوریک رسیدن میوه را به مدت 3 تا 4 روز نسبت به شاهد جلو انداختند. در آزمایش دوم، تیمار جیبرلین در زمان قبل از گل دهی تاثیر چندانی در بهبود خصوصیات میوه نداشت. به طور مثال اگرچه تیمارها تعداد حبه را افزایش دادند ولی به همان نسبت از میزان وزن حبه ها کاستند. همچنین کاربرد جیبرلین در زمان قبل از گل دهی، طول خوشه را به میزان چشم گیری افزایش داد که این میزان افزایش، ظاهر مناسبی برای انگورهای تازه خوری نمی باشد. تیمار جیبرلین بعد از گل دهی باعث افزایش عملکرد، وزن خوشه، وزن و قطرحبه شد ولی از میزان اسیدیته کاستند. تیمارهای جیبرلین 100 و 500 پی پی ام باعث افزایش عملکرد و وزن خوشه و کاهش اسیدیته شدند در حالی که تیمار جیبرلین 1000 پی پی ام تاثیر منفی در میزان عملکرد میوه داشت. تیمارهای مختلف جیبرلین در زمان های قبل و بعد از گل دهی سبب تاخیر رسیدن میوه شدند.
صدیقه محمودی عبدالرحمان محمدخانی
شوری یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصولات کشاورزی در دنیا است. انواعی از نمک ها باعث شور شدن خاک می گردند که اثرات متفاوتی بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارند. .aloe vera l یکی از گیاهان دارویی مهم دنیا بوده که در درمان بسیاری از بیماری ها و عوارض پوستی استفاده فراوان دارد. به منظور ارزیابی اثر تنش شوری ناشی از نمک های کلریدسدیم و کلریدکلسیم بر میزان ژل، برخی شاخص های رشد، برخی شاخص های فیزیولوژیکی مطالعه ای در سال 1391 در دانشگاه شهرکرد انجام گردید. طرح آزمایش به صورت بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد تیمارها شامل غلظت صفر (شاهد)، 30، 60، 90 میلی مولار naclو 5، 10، 20 میلی مولار cacl2 و ترکیب دو نمک شامل nacl-15 & cacl2-2/5، nacl-15 & cacl2-5، nacl-15 & cacl2-10،nacl-30 & cacl2-2/5، nacl-30 & cacl2-5، nacl-30 & cacl2-10، nacl-45 & cacl2-2/5، nacl-45 & cacl2-5 و nacl-45 & cacl2-10 میلی مولار بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر شوری ناشی از کلریدسدیم، کلریدکلسیم و ترکیب آن ها بر طول برگ و قطر برگ در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود و با افزایش غلظت نمک ها و ترکیب آن ها، روند نزولی در میزان آن ها مشاهده شد ولی اثر نمک ها و ترکیب آن ها بر عرض برگ، تعداد برگ و تعداد پاجوش معنی دار نگردید. اثر شوری ناشی از کلریدسدیم، کلریدکلسیم و ترکیب آن ها بر وزن تر و خشک برگ ها، وزن تر و خشک ژل، درصد سدیم، کلسیم، منیزیم، نسبت k/na و ca/na در سطح یک درصد و بر درصد پتاسیم برگ در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. کلریدسدیم باعث افزایش میزان سدیم و کاهش منیزیم، کلسیم، پتاسیم، نسبت k/na و ca/na و کاهش شاخص های مورفولوژیک گردید. کلریدکلسیم منجر به افزایش میزان کلسیم و نسبت ca/na گردید ولی درصد منیزیم، پتاسیم، سدیم و شاخص های مورفولوژیک را کاهش داد. با افزایش غلظت نمک ها و ترکیب آن ها میزان کارتنوئید برگ و پرولین افزایش یافت و این اثر در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. شوری بر کلروفیلa ، کلروفیل b و کلروفیل کل اثر معنی داری نداشت. در ترکیب نمک ها با افزایش غلظت ترکیب ها، کاهش خصوصیات مطلوب مشاهده می شود. به نظر می رسد کلریدسدیم در شاخص های مورفولوژیکی و کلریدکلسیم در عناصر اثر بیشتری داشتند.
محبوبه رحیمی وحید روحی
نسترن وحشی (rosa canina l.) متعلق به خانواده rosaceae، معروف ترین پایه گل رز و گیاهی دارویی است که به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی ارزشمند بذر و میوه هایش آینده درخشانی برای آن پیش بینی شده است. با توجه به وجود مشکلاتی در ازدیاد آن از طریق بذر و قلمه، اهمیت تکثیر آن به روش ریزازدیادی کاملاً واضح است. اما واکنش ارقام و ژنوتیپ های مختلف، نسبت به یک دستورالعمل معین برای ریزازدیادی متفاوت است. از این رو، پژوهش حاضر در سال 1391 در محل آزمایشگاه کشت بافت گیاهی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد در چهار بخش انجام پذیرفت. بدین منظور، در اواخر فصل بهار، دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی به منظور مشخص شدن بهترین تیمار ضدعفونی انجام شد. تیمارها آزمایش اول شامل اتانول با غلظت های (0، 55، 70 و 85 درصد) به مدت 20 ثانیه و هیپوکلریت سدیم (0، 5، 10 و 15 درصد) به مدت 10 دقیقه و هم چنین تیمارهای آزمایش دوم ضدعفونی شامل اتانول با غلظت های (70 و 85 درصد) و مدت زمان (20، 60 و 180 ثانیه) بودند. ریزنمونه ها (5/1 سانتی متر) به صورت افقی بر محیط کشت ms فاقد هرگونه تنظیم کننده رشد کشت گردیدند. نتایج نشان داد؛ دو محلول ضدعفونی کننده مذکور در غلظت های زیاد و زمان های طولانی علاوه بر ایجاد عوارضی همچون شیشه ای شدن نوساقه ها (فقط اتانول) و افزایش ترشحات فنلی از قاعده ریزنمونه ها، موجب تأخیر در شروع فعالیت ریزنمونه می شوند. بهترین نتیجه با غوطه ور نمودن ریزنمونه در محلول های اتانول 70 درصد به مدت یک دقیقه و هیپوکلریت سدیم 10 درصد به مدت 10 تا 15 دقیقه به دست آمد. در کشت ها، قارچ ناشناسی شبیه به خصوصیات جنس alternaria یافت شد. علی رغم وجود نوعی مخمر خسارت زا، آلودگی مخمری دیگری یافت شد که مانع رشد ریزنمونه نسترن نشد. بخش دوم پژوهش شامل دو آزمایش طرح پایه کاملاً تصادفی و فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی بود، تأثیر سه موقعیت (بالا، وسط و پایین) ساقه های اصلی و فرعی و همین طور موقعیت جوانه روی ساقه ها، بر بعضی از خصوصیات رویشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش مناسب ضدعفونی و هم چنین، عارضه سیاه شدگی علاوه بر غلظت و زمان کاربرد مواد ضدعفونی کننده به نوع بافت ریزنمونه نیز بستگی دارد. به طور کلی، قسمت میانی ساقه های اصلی و فرعی گیاه نسترن (نیمه خشبی) بهترین نتیجه را نشان داد. در بخش سوم و چهارم این پژوهش، اثر سطوح مختلف (1/2 و 1/4) محیط کشت ms به تنهایی و نیز در ترکیب با دو نوع سیتوکینین bap و kin با غلظت های (0، 75/0، 5/1، 25/2 و 3 میلی گرم بر لیتر) و هم چنین در ترکیب با دو نوع اکسین 2,4-d و iba با غلظت های (0، 1، 5/2، 4 و 5/5 میلی گرم بر لیتر) و اثر محیط کشت 1/4 ms در ترکیب با دو تنظیم کننده رشد 2,4-d و bap مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد حتی محیط های کشت 1/2 ms و 1/4 ms فاقد هورمون برای استقرار و رشد جوانه های گیاه نسترن کافی می باشد. زمان اخذ ریزنمونه نسترن و غلظت محیط کشت اهمیت بیشتری دارد.
الهام روستایی پور علی اکبر فدایی تهرانی
در حال حاضر بیش از 80 درصد فعالیت های کشاورزی در جهان در ارتباط مستقیم با تولید غذای بشر صورت می گیرد. سیب زمینی یکی از منابع مهم تأمین کننده غذای انسان است که بخش قابل توجهی از تولید سالیانه آن توسط عوامل بیماری زای گیاهی از بین می رود. جرب معمولی سیب زمینی که توسط چندین گونه از جنس streptomyces ایجاد می شود از جمله بیماری های باکتریایی مهم سیب زمینی به شمار می آیند. در این تحقیق عکس العمل تعدادی از ارقام سیب زمینی نسبت به باکتری عامل جرب معمولی سیب زمینی غالب در استان چهارمحال و بختیاری (streptomyces scabies) ارزیابی گردید. بدین منظور پس از جداسازی و شناسایی گونه شایع باکتری در منطقه، واکنش نه رقم سیب زمینی که سطح زیر کشت بیشتری را در مناطق را به خود اختصاص دادند، در شرایط گلخانه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت، ارزیابی با استفاده از خصوصیات کمی و کیفی گیاه و شاخص های بیماری زایی باکتری انجام شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نتایج حاصل، نشان دهنده تفاوت معنی دار در بسیاری از شاخص های رشدی (طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه، غده)، کیفی (درصد ماده خشک، نشاسته و قند) و بیماری زایی (درصد علائم جرب روی غده، درصد غده های آلوده و جمعیت باکتری در خاک) در ارقام مورد بررسی بود. با این حال میزان تأثیر باکتری بر شاخص های مذکور متفاوت بود. به نحوی که اثر باکتری روی شاخص هایی همچون طول و وزن تر و خشک اندام های هوایی بسیار کم و تأثیر آن روی شاخص هایی چون وزن غده، درصد ماده خشک و نشاسته بیشتر بود. شدت علائم اسکب و جمعیت باکتری نیز در بعضی ارقام مثل اگریا بالا و ارقامی همچون سانته بسیار پایین بود. واکنش متفاوت ارقام به بیماریزایی باکتری با تعدادی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی رقم (ترکیب شیمیایی غده، ضخامت پریدرم و آرایش عدسک ها) در ارتباط بود.
موسی ذاکری وحید روحی
تلفات ناشی از فساد عوامل بیماری زا و انبارداری نامناسب در مرحله پس از برداشت باعث می شود که حدود 25 تا 35 درصد این محصولات ضایع شده و در سبد مصرف کنندگان قرار نگیرد. نارنگی رقم محلی سیاهو (citrus reticulata native variety of siaho ) از ارقام مرکبات صادراتی استان هرمزگان می باشد و به دلیل محدودیت زمان برداشت و کوتاه بودن دوره بازاررسانی آن، افزایش عمر انباری با استفاده از روش های نوین حایز اهمیت است. این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از ژل آلوئه ورا، آکریلیک مایع، آب گرم و پوشش پلی اتیلن در جهت حفظ کیفیت و افزایش عمر انباری نارنگی سیاهو انجام شده است. در همین راستا آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 11 تیمار و 3 تکرار، در آزمایشگاه باغبانی دانشگاه شهرکرد انجام گرفت. تیمار ها شامل: ژل آلوئه ورا (با سه غلظت 20، 40 و 60 درصد به مدت 5 دقیقه غوطه وری)، آکریلیک مایع (با سه غلظت 2، 3 و 4 درصد به صورت اسپری)، آب گرم (با سه سطح 55، 60 و 65 درجه سانتی گراد به مدت 30 ثانیه غوطه وری) و پوشش پلی اتیلن، اعمال گردیدند. یک و دو ماه بعد از شروع انبارداری شاخص هایی چون: درصد کاهش وزن و حجم، وزن مخصوص، اسید کل، کل مواد جامد محلول، اسیدیته، ویتامین ث، کیفیت ظاهری، نسبت قند به اسید و سفتی بافت میوه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش پس از دو ماه انبارداری نشان داد بدون توجه به نوع تیمار، یک کاهش نسبی در وزن میوه ها رخ داده است، اما بیشترین کاهش وزن پس از دو ماه، مربوط به تیمار آب گرم و کمترین میزان تلفات آب را پوشش پلی اتیلن نشان داد. کمترین میزان کیفیت ظاهری و بازار پسندی میوه ها مربوط به تیمار پوشش پلی اتیلن و بیشترین کیفیت مربوط به تیمار آب گرم بود، همچنین جدول تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار آب گرم موجب افزایش میزان کل مواد جامد محلول و کاهش سفتی بافت میوه گردیده است. بیشترین میزان اسید کل میوه مربوط به تیمار آکریلیک مایع و کمترین مقدار اسید کل را نمونه شاهد داشت. همچنین کمترین میزان نسبت قند به اسید و بالاترین میزان وزن مخصوص میوه ها در تیمار با آکریلیک مایع به دست آمد. بیشترین میزان مواد جامد محلول در میوه های تیمار شده با آب گرم و کمترین این میزان در تیمار ژل آلوئه ورای 40 درصد مشاهده گردید. ژل آلوئه ورا توانست پس از دو ماه انبارداری بیشترین میزان سفتی بافت را داشته باشد. نتایج آزمایش نشان داد بیشترین میزان حفظ ویتامین ث مربوط به میوه های تیمار شده با ژل آلوئه ورا بوده است. بیشترین تلفات ویتامین ث مربوط به تیمار آب گرم بود. بطور کلی آکریلیک مایع و ژل آلوئه ورا نسبت به سایر تیمارها در افزایش عمر انباری نارنگی رقم محلی سیاهو نقش موثرتری داشته اند همچنین آب گرم در انبارداری نارنگی تا حدودی موثر است.
رضیه جوانمردی عبدالرحمان محمدخانی
میوه انار (punica granatum l.) دارای ارزش غذایی بالا و غنی از ویتامین¬هایی مثل فولیک اسید، ویتامین¬ث و مواد فنلی با خاصیت آنتی¬اکسیدانی است که اثر مفیدی بر جلوگیری از سرطان، دیابت نوع 2 و بیماری¬های استخوانی و قلبی دارد. با توجه به اهمیت کاهش ضایعات پس از برداشت انار و اثرات سوء کاربرد سموم و مواد شیمیایی بر سلامت انسان، استفاده از ترکیبات با منشاء طبیعی مانند اسانس¬ها و عصاره¬های گیاهی در کاربرد انبارداری مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف افزایش عمر انباری میوه انار رقم ملس دانه قرمز شهرضا در قالب دو آزمایش جداگانه انجام شده است. در آزمایش اول از سالیسیلیک¬اسید (در غلظت¬های 1، 2 و 3 میلی¬مولار)، کلریدکلسیم (در غلظت¬های 5/1، 3 و 5/4 درصد)، ژل آلوئه¬ورا (در غلظت¬های 15، 30 و 45 درصد) و اسانس پونه¬وحشی (در غلظت-های 150، 300 و 450 میلی¬گرم در لیتر) به روش غوطه¬وری استفاده گردید.. در آزمایش دوم با هدف بازدارندگی از رشد قارچ penicillium expansum در شرایط درون¬شیشه¬ای با استفاده از روش ترکیب ژل آلوئه¬ورا (در غلظت¬های 15، 30، 45 و 60 درصد) و اسانس پونه¬وحشی (در غلظت¬های 75، 150، 225، 300، 375 و 450 میلی¬گرم در لیتر) با محیط کشت اندازه گیری شد. یافته¬های آزمایش اول نشان داد که غلظت¬های پایین ژل، اسانس و سالیسیلیک¬اسید و غلظت¬های بالای کلریدکلسیم بر حفظ کیفیت میوه در طی انبارداری موثرترند. ژل آلوئه¬ورا بهترین تیمار برای جلوگیری از کاهش¬وزن، حفظ سفتی بافت و آنتوسیانین¬ها بود. غلظت¬های بالای سالیسیلیک¬اسید بیشترین مقادیر ظرفیت فعالیت آنتی¬اکسیدانی و ترکیبات فنل کل آب¬میوه را به خود اختصاص دادند در حالی¬که برای حفظ میزان ویتامین¬ث، تیمارهای کلریدکلسیم و اسانس بیشترین نقش را داشتند. در آزمایش درون¬شیشه¬ای مشاهده شد که غلظت¬های بالاتر ژل و اسانس بهتر توانستند از رشد پرگنه قارچ جلوگیری کنند، البته بین غلظت¬های بالای این دو ترکیب تفاوت معنی¬داری مشاهده نشد بنابراین هر دو تیمار می-توانند بازدارنده خوبی از رشد قارچ¬ باشند.
صمد بوعذار محمود رضاتدین
آلودگی خاک به هیدرو کربن¬های نفتی یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در برخی از نقاط کشور به ویژه در اطراف پالایشگاه¬های نفت و در جنوب ایران به شمار می¬آید. آلودگی خاک سبب آسیب به محیط، جمعیت گیاهی و جانوری میشود. خاک آلوده به نفت از طریق تأثیر روی گیاهان و میکروارگانیسم های داخل خاک می تواند صدمات جبران ناپذیری بر محیط زیست وارد سازد که در این بین گیاهان ریشه¬ای که محصول آن ها در ارتباط مستقیم با خاک آلوده به نفت می باشد تاثیر پذیری بیشتر نسبت به گیاهان دیگر دارند. به منظور بررسی تاثیر آلودگی سه نوع ماده نفتی بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی سیب زمینی و هویج، آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد انجام پذیرفت. در این پژوهش تاثیر غلظت¬های مختلف سه نوع نفت (1- نفت خام در دو سطح 250 و 500 میلی لیتر در یک مترمربع. 2- مالچ نفتی در دو سطح 250 و 500 میلی لیتر در یک مترمربع. 3- نفت سفید در دو سطح 60 و 120 میلی لیتر در یک مترمربع) و تیمار شاهد (بدون مصرف ماده نفتی) بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی سیب زمینی و هویج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که تمامی تیمارهای نفتی بر صفاتی همچون وزن تر و خشک اندام هوایی و زیرزمینی، ارتفاع، تعداد برگ و شاخص سطح برگ در بوته، عملکرد غده سیب زمینی و ریشه هویج، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و نیز صفات فیزیولوژیکی همانند نیتروژن، سولفور، فیبر، نشاسته، قند و پروتئین ریشه گیاه هویج و غده گیاه سیب زمینی در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی¬دار بود. نتایج مقایسه میانگین اثرات آلودگی نفتی نشان داد که با افزایش غلظت هر ماده نفتی کاهش یا افزایش معنی¬داری در تمامی صفات مشاهده شد. نفت خام بیشترین و نفت سفید کمترین تاثیر را بر عملکرد و دیگر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه سیب زمینی و هویج داشتند و تاثیر مالچ نفتی معمولا حد واسط دو ماده نفتی دیگر قرار داشت.
مرضیه نوربخش سامانی عبدالرحمان محمدخانی
با توجه به اهمیت گیاهان دارویی در درمان بیماری¬ها و هم¬چنین محدود بودن رویشگاه¬ها¬ی طبیعی، کمی زاد¬آوری و قطع بی¬رویه، برنامه¬ریزی جهت کشت و اهلی کردن آن¬ها بسیار ضروری به نظر می¬رسد. بذر¬ها¬ی روناس، ریواس و خرنوب دارای خواب هستند. بنابراین رفع خواب و افزایش میزان جوانه¬زنی بذر¬ها توسط روش¬ها¬ی آزمایشگاهی می¬تواند در احیای بذور مذکور موثر باشد. در این بررسی جهت تعیین تاثیر تیمار¬ها¬ی خواب¬شکنی بر جوانه¬زنی این بذر¬ها آزمایشی در دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. در تحقیق حاضر تیمار¬ها¬ی اعمال شده جهت غلبه بر خواب بذور مورد مطالعه عبارت بودند¬از آب داغ (دمای 30، 55، 70 و 90 درجه سانتی¬گراد در دو سطح زمانی 7 و 14 دقیقه)، اسید¬سولفوریک (غلظت صفر، 25، 45 و 90 درصد در دو سطح زمانی 7 و 14 دقیقه)، پیش سرما¬دهی مرطوب (دمای 4 درجه سانتی¬گراد در دو سطح زمانی 2 و 4 هفته) توأم با اسید¬جیبرلیک (غلظت صفر، 300، 600 و 900 میلی¬گرم در لیتر)، اسید¬جیبرلیک (غلظت صفر، 300، 600 و 900 میلی¬گرم در لیتر در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت) و نیترات پتاسیم (غلظت صفر، 0/4 و0/6 درصد در دو سطح زمانی 24 و 48 ساعت). در این تحقیق، صفاتی نظیر درصد جوانه¬زنی، متوسط زمان جوانه¬زنی، سرعت جوانه¬زنی، بنیه بذر، وزن تر و خشک گیاهچه بررسی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که از بین تیمار¬ها¬ی اعمال شده، اسید¬سولفوریک (غلظت 90 درصد در زمان 14 دقیقه) در بذر¬ها¬ی روناس و خرنوب بیشترین تاثیر را بر شاخص-ها¬ی جوانه¬زنی داشته است. علاوه بر این، تیمار آب داغ نیز اثرات قابل توجهی بر شکست خواب بذور مذکور داشته است. در مجموع، افزایش جوانه¬زنی بذر¬ها¬ی روناس و خرنوب تحت اعمال تیمار خراش¬دهی پوسته بذر (اسید-سولفوریک) موید آن است که خواب این بذر¬ها از نوع فیزیکی بوده و ناشی از پوسته بذر می¬باشد. به عبارت دیگر، پوسته بذر به عنوان یک مانع فیزیکی از طریق ممانعت از گسترش رویان و یا از طریق ایجاد محدودیت در جذب آب و شاید تبادلات گازی عمل می¬کند. هم¬چنین نتایج نشان داد که اسید¬جیبرلیک (غلظت 900 میلی¬گرم در لیتر) توأم با پیش سرما¬دهی مرطوب (4 درجه سانتی¬گراد به مدت 4 هفته) بیشترین تاثیر را بر شکست خواب و تحریک جوانه-زنی بذر¬ها¬ی گیاه ریواس داشته است. سایر تیمار¬ها¬ی اعمال شده بر شکست خواب بذر این گیاه بسته به غلظت به کار رفته، بر شاخص¬ها¬ی جوانه¬زنی تاثیر مثبت داشته¬اند. بر اساس نتایج به¬دست آمده در این تحقیق و با توجه به اثرات منفی تیمار اسید¬سولفوریک و آب داغ بر شکست خواب بذر¬ها¬ی گیاه ریواس می¬توان گفت که خواب بذر از نوع فیزیولوژیک نیمه عمیق بوده و عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین، وجود عامل باز¬دارنده در بذر و یا هر دو عامل می¬باشد. کلمات کلیدی: خواب بذر، بنیه بذر، نیترات پتاسیم، جوانه¬زنی.
الهه صادقی عبدالرحمان معتمدی
گوجه¬فرنگی از محصولات مهم کشاورزی است که به دلیل افزایش میزان و تنوع مصرف در سال های اخیر تولید آن افزایش چشم گیری پیدا کرده است. عملیات زراعی نامناسب و خسارات ناشی از حمله آفات، بیماری ها و علف های هرز، از جمله عوامل مهم موثر در کاهش عملکرد گوجه فرنگی در مناطق مختلف می باشند. باکتری¬های بیماری زای گیاهی از جمله باکتری عامل لکه برگی گوجه¬فرنگی (xanthomonas vesicatoria) از عوامل مهم کاهش کمی و کیفی گوجه فرنگی محسوب می شوند. کاربرد آنتی بیوتیک ها، ترکیبات مسی و ارقام مقاوم، از روش های کنترل این باکتری می باشند که هر کدام محدویت های مخصوص خود را دارد. این تحقیق با رویکرد استفاده از روشهای ایمن، سهل الوصول و ارزان در کنترل باکتری، اثر کاربرد عصاره¬های آبی گیاهان دارویی نعناع فلفلی (mentha piperita)، مریم¬گلی (salvia officinalis) و بادرنجبویه (melissa officinalis) را بر کنترل بیماری در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه¬ای با لحاظ طول دوره آلودگی باکتریایی مختلف مورد بررسی قرار داده است. اثر مستفیم بازداری از رشد باکتری توسط عصاره های مذکور روی محیط کشت در آزمایشگاه بیشترین اثر عصاره آبی نعناع فلفلی را بر ممانعت از رشد باکتری را نشان داد. در آزمایشات گلخانه¬ای کاربرد عصاره نعناع فلفلی با تیمارهای دو روز قبل و همزمان با تلقیح باکتری بیشترین کاهش را در شاخص بیماریزایی و بیشترین اثر مثبت را بر شاخص های رشدی و فیزیولوژیکی میزبان داشت. در بررسی های مولکولی برای تعیین مکانیسم اثر در مقاومت القایی حاصل، آنزیم¬های پراکسیداز و بتا- 1و3- گلوکاناز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت عصاره ی مورد بررسی بر افزایش فعالیت آنزیم¬های مذکور بود.
سمیرا بهامیر عبدالرحمان محمدخانی
توت فرنگی با نام علمی fragaria ananassa گیاهی علفی چند ساله متعلق به تیره rosaceae است که در شرایط آب و هوایی معتدله، مدیترانه ای، نیمه گرمسیری و حتی در ارتفاعات مناطق گرمسیری قابل پرورش می باشد. ایران به دلیل شرایط اقلیمی مناسب می تواند به عنوان یکی از تولید کنندگان عمده توت فرنگی مطرح گردد. در سال های اخیر به سبب وجود عوامل محدود کننده استفاده از خاک ها (مانند: خشکی، بیماری ها، کاهش مواد غذایی و آلودگی ها) انتقال تدریجی از کشت سنتی در خاک به کشت متراکم در دیگر بسترهای کشت صورت گرفته است. اخیرا" کاربرد ورمی کمپوست در بخش کشاورزی افزایش یافته است. ورمی کمپوست یک کود بیوارگانیک و شامل یک مخلوط بیولوژیکی بسیار فعال از باکتری ها، آنزیم ها، بقایای گیاهی، کود حیوانی و کپسول های کرم خاکی می باشد که سبب ادامه عمل تجزیه مواد آلی خاک و پیشرفت فعالیت های میکروبی در بستر کشت گیاه می گردد. عناصرکم مصرف با وجود اینکه به مقدار کم مورد نیاز گیاهان می باشند، ولی نقش های برجسته ای در رشد و نمو گیاهان بر عهده دارند. که از آن جمله، نقش آنها در فعالیت آنزیمی، رشد، تمایز سلولی، تشکیل گل، میوه و بهبود کیفیت محصول را می توان ذکر کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر سطوح مختلف ورمی کمپوست و تغذیه آهن بر برخی صفات رویشی و زایشی توت فرنگی رقم گاویوتا انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب یک طرح کاملا تصادفی شامل 3 تکرار به منظور بررسی اثر سطوح مختلف ورمی کمپوست (با منشاء کود گاوی) و تغذیه آهن، در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد طی سال های 91 و 92 انجام گرفت. تیمار ها شامل کود آلی ورمی کمپوست در چهار سطح (صفر، 10، 20، 30 درصد حجمی) همراه با تغذیه آهن در پنج سطح شامل (صفر، سکوسترین 5 و 10 میلی گرم آهن بر کیلوگرم خاک به صورت کودآبیاری و محلول پاشی سولفات آهن 5/2 و 5 در هزار آهن) می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش میزان ورمی کمپوست و آهن میزان کلروفیل و آهن برگ افزایش می یابد. تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، همچنین تعداد میوه و عملکرد میوه در هر بوته تا غلظت 20 درصد ورمی کمپوست افزایش پیدا کرده ولی در غلظت 30 درصد ورمی کمپوست دچار کاهش شده اند. با افزایش میزان ورمی کمپوست، اسید کل کاهش یافت ولی مقدار آنتوسیانین، ویتامین ث، مواد جامد محلول افزایش پیدا کرده است. در این آزمایش سطوح مختلف آهن تاثیر مثبتی بر شاخص های رویشی و شاخص های کمی و کیفی میوه داشته اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، تیمار سولفات آهن به صورت محلول پاشی نسبت به تیمار سکوسترین به صورت کودآبیاری بیشترین تاثیر را بر صفات مورد بررسی داشته است.
نجمه متوسل وحید روحی
سرخارگل با نام علمیechinaceae purpurea (l.) moench ، متعلق به تیره (asteraceae)، گیاهی دارویی- زینتی بومی امریکای شمالی است. این گیاه جایگاه مهمی در بین دارو های گیاهی غرب داشته و دارای خاصیت تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخم¬ها، ضد¬آلرژی، آنتی بیوتیک و پیشگیری کننده سرماخوردگی می باشد. سرخارگل را می توان بوسیله بذر و یا از طریق رویشی تکثیر کرد. بذرهای تازه برداشت شده سرخارگل از دوره خواب برخوردارند، از طرفی تکثیر رویشی این گیاه از طریق تقسیم بوته روشی وقت گیر بوده و هزینه زیادی در بر دارد. به همین علت، این پژوهش علاوه بر یافتن راه بهینه¬تر برای تکثیر، به دنبال روشی مناسب جهت شکست خواب بذور سرخارگل نیز می باشد. پژوهش حاضر به صورت دو آزمایش مجزا انجام پذیرفت. آزمایش اول به منظور شکست خواب بذور به صورت طرح آماری کاملاً تصادفی در سه تکرار و با دو تیمار هورمون 24- اپی-براسینولید در غلظت¬های (5/0، 1 و 2 میلی¬گرم در لیتر) و سرمادهی مرطوب شامل دماهای (5، 10 و 15 درجه سانتی¬گراد)، انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه¬زتی (95%) در تیمار سرمادهی مرطوب به مدت دو هفته در دمای 10 درجه سانتی-گراد بدست آمد. با توجه به نتایج، خواب بذرهای مذکور از نوع فیزیولوژیک است و می¬توان گفت که عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین یا وجود عامل باز¬دارنده در بذر و یا هر دو عامل بوده است. آزمایش دوم در راستای ریزازدیادی سرخارگل طی سه بخش انجام گرفت. این آزمایشات به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. در بخش اول دو آزمایش به منظور بهترین تیمار ضدعفونی انجام شد، در آزمایش اول تیمارها شامل محلول اتانول با غلظت¬های (0، 55، 70 و 80 به مدت یک دقیقه) و هیپوکلریت سدیم (5 ، 10 و 15 درصد به مدت 15 دقیقه) و همچنین تیمارهای آزمایش دوم شامل محلول اتانول70% (به مدت 0، 5، 15 و 30 ثانیه) و هیپوکلریت سدیم ( 0، 5، 10 و 15% به مدت 10 دقیقه) بودند. نتایج نشان داد که در مجموع کاربرد محلول اتانول 70 درصد به مدت پانزده ثانیه و به دنبال آن، استفاده از محلول هیپوکلریت سدیم 25 درصد به مدت 10 دقیقه برای ریزنمونه¬های برگ و دمبرگ سرخارگل مناسب بود. بخش دوم به منظور تعیین بهترین ریزنمونه و محیط باززایی انجام شد که تیمارها شامل ریزنمونه¬های برگ و دمبرگ و هورمون ba (صفر و 1 میلی¬گرم بر لیتر) و هورمون naa (صفر، 01/0 و 1/0 میلی¬گرم بر لیتر) بود. طبق نتایج بهترین ریزنمونه جهت ریزازدیادی و تولید ساقه و برگ (گیاهچه)، قطعات برگ سرخارگل بود که قدرت تکثیر راحت در شرایط درون شیشه ای (رشد و نمو سریع) را دارا بود و در مجموع توان تولید ماده خشک و ریشه زایی خوبی را داشت و مطلوب ترین محیط برای استقرار و تولید جوانه از گیاه سرخارگل، محیط کشت ms حاوی یک میلی¬گرم بر لیتر ba و 01/0 میلی-گرم بر لیتر naa بود. در بخش سوم که تیمارها شامل غلظت های مختلف محیط کشت ms (کامل و یک دوم) به تنهایی و یا در ترکیب با توفوردی (2,4-d) با غلظت¬های (صفر، 1 و 4 میلی¬گرم بر لیتر) بود بهترین محیط جهت کالوس¬زایی محیط کشت 1/2 ms حاوی یک میلی-گرم بر لیتر 2,4-d معرفی می¬شود. به طور کلی، نمی توان یک محیط کشت واحد را برای استفاده در همه موارد توصیه نمود. زیرا نیازهای تغذیه ای جهت رشد مطلوب گیاهچه، کالوس و ریشه بسیار متفاوت از یکدیگر است. با توجه به نتایج آزمایشات حاضر محیط کشت ms حاوی 1/0 میلی¬گرم بر لیتر iba نیز به عنوان محیطی مناسب جهت ریشه¬دار کردن جوانه¬های حاصل از کشت بافت گیاه سرخارگل معرفی می¬گردد.
طاهره بهرامی عبدالرحمان محمدخانی
چکیده بام های سبز بخشی از تلاش ها برای پایدارتر ساختن شهرها و یکی از راه حل های مدرن برای مشکلات شهری می باشد. گسترش فیزیکی شهرها منجر به از بین رفتن? طبیعت سبز شده است.?بنابراین ایجاد و توسعه فضای سبز نقش مهمی در زندگی تمام موجودات از جمله ?انسان دارد. به منظور بررسی اثر برخی از بسترهای کشت بر عملکرد گل گازانیا (gazania hybrida) و گل مغربی صورتی (oenothera speciosa rosea) در شرایط بام سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای ورمی کمپوست (صفر، پنج و 10 درصد) و پوست برنج (صفر، هفت و 14 درصد) در قالب طرح کاملا تصادفی برای هر گونه گیاهی با نه تیمار و سه تکرار در سال به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که تیمار ورمی کمپوست تاثیر معنی داری بر تعداد گل، متوسط گلدهی، قطر گل، قطر ساقه، حجم ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و رطوبت خاک داشته است. هم چنین در بیش تر صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری بین تیمارهای اعمال شده و تیمار شاهد وجود داشت. از آنجا که ورمی کمپوست به همراه پوست برنج سبب بهبود ویژگی¬های کمی و کیفی گل گازانیا و مغربی صورتی گردید کاربرد این مواد وزن کم¬تری بر سازه بام ایجاد می-کند که به عنوان بستر کشت در بام سبز جهت گل گازانیا و مغربی صورتی توصیه می شود.
لیلا محمدی عبدالرحمان محمدخانی
تولید نشای گل ها برای فضای سبز شهری صنعتی گسترده است که نقش مهمی در علم باغبانی دارد. گل حنای گینه نو (impatiens hawkeri) گیاهی چند ساله گلدار گلدانی از خانواده balsaminaceae می باشد که به دلیل تنوع در رنگ و همچنین طول عمر مورد توجه قرار گرفته است. تولید یک گیاه با کیفیت، مستلزم داشتن تغذیه بهینه می باشد. به منظور بررسی اثر تغذیه در کیفیت نشای گل حنای گینه نو پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار طراحی شد. تیمارها شامل کود کندرها با فرمول کودی 12n-11p-18k-2.7mgo-8sدر پنج سطح صفر، 5/1، 3، 5/4 و 6 کیلوگرم بر متر مکعب و اسید هیومیک در سه سطح صفر، 2 و 4 کیلوگرم بر متر مکعب بودند که با بستر کاشت مخلوط شدند. بذور در سینی های نشا کشت با بستر کشت شامل 50 درصد پیت ماس، 40 درصد پرلایت و 10 درصد پوسته برنج (به صورت حجمی) کشت شدند.