در دنیای امروز که بیش از 75 درصد مردم جهان در شهرها زندگی می کنند، شهرهای جدید نقش عمده ای در برنامه ریزی شهری جهت اسکان شهرنشینان ایفا می کنند. شهرهای جدیدی که وقتی صحبت از آن ها به میان می آید، ذهن انسان به سمت آرمان شهرهایی مطابق با تفکرات بدیع شهرسازی- شهرهایی با فضاهای امن، با کانون های قوی اجتماعی و ... سوق پیدا می کند. ولی در واقعیت چنین شهرهایی وجود ندارد. برنامه ریزان و طراحان شهری توجه خود را صرفا جهت رسیدن به اهداف و مقاصد کمی اولیه در پروسه برنامه ریزی شهرهای جدید معطوف داشته اند و برنامه ریزی جهت ارتقا کیفیت فضاها و توجه به مسائل کیفی در این شهرها در زیر سایه سنگین برنامه ریزی کمی قرار گرفته است. از جمله فضاهای مهم موجود در شهرهای جدید، فضاهای عمومی است، فضاهایی که در اطراف ما وجود دارند و بخش اعظمی از زندگی روزمره شهری ما را تشکیل می دهند، فضایی که کودکان ما در آن مشغول به بازی و تفریح اند و ما هر روز برای رفتن به محل کار، منزل، مدرسه، دانشگاه و ... از آن عبور می کنیم. با توجه به اینکه فضاهای عمومی ما را کاملا در بر گرفته اند و می تواند نقش مهمی را در ایجاد حس تعلق مردم نسبت به محیط زندگی خود ایجاد کند. توجه به کیفیت این فضاها می تواند تاثیر به سزایی بر جنبه های مختلف زندگی ما از جمله حیات مدنی، تعاملات اجتماعی، سلامت روانی و فیزیکی و ... داشته باشد. در این تحقیق، با هدف ارزیابی عوامل موثر بر کیفیت فضاهای عمومی شهرهای جدید، سعی بر آن است که با شناخت مفهوم کیفیت فضاهای عمومی، بررسی و مطالعه ادبیات و تجربه های جهانی مربوطه، معیارها و زیرمعیارهای موثر بر کیفیت فضاهای عمومی شهرهای جدید شناسایی شده تا بتوان با سنجش و ارزیابی آن ها در محدوده مورد مطالعه به هدف تحقیق دست یافت. روش انجام این تحقیق، بر مبنای استفاده از آزمون های آماری اسمیرنوف کولموگروف، t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون فریدمن و تحلیل عاملی می باشد. در نهایت پس از انجام تحلیل های آماری، سطح کیفی فضاهای عمومی شهر جدید پرند، پایین تر از حد متوسط ارزیابی گردید و وجود رابطه معنادار بین معیارهای مورد استفاده در تحقیق و متغیر وابسته کیفیت فضاهای عمومی تایید گردید.

فضاهای عمومی شهری مکان هایی برای رفع نیازهای عمومی در شهرها هستند. این فضاها صرف نظر از انجام فعالیت های اجباری یا اختیاری، محلی برای رخداد فعالیت های اجتماعی محسوب می شوند. در صورتی که استفاده از این فضاها متاثر از جنسیت افراد گردد، عدالت اجتماعی مورد سوال قرار گرفته و در نتیجه برهم خوردن این تعادل، عدالت جنسیتی مخدوش می شود. دراین میان به نظر می رسد ایجاد فضاهای شهری چون بوستان های زنان بتواند با فراهم آوردن بستری برای حضور آنان به برقراری نوعی از عدالت جنسیتی در جامعه منجر گردد. پرسش اساسی پژوهش حاضر عبارت است از اینکه آیا بوستان زنان به عنوان یک فضای شهری در ارتقاء عدالت جنسیتی در شهرها موثر است؟ فرضیات مورد پژوهش عبارتند از: فرضیه 1: به نظر می رسد دسترسی، آزادی حضور و امنیت از دید زنان مهمترین شاخص های دستیابی به عدالت جنسیتی محسوب می شوند. فرضیه 2: به نظر می رسد عملکرد بوستان زنان در تامین مهمترین شاخص های دستیابی به عدالت جنسیتی از دید زنان، در مجموع مطلوب تلقی می-شود. برای پاسخ به سوال اصلی، بوستان مادر آزادگان در منطقه 15 شهرداری تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه ها از روش تهیه پرسش-نامه در محدوده مطالعاتی استفاده شده و نتایج حاصل در نرم افزار spss و به کمک آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفته است. برای رتبه بندی معیارها و زیرمعیارها از آزمون فریدمن و تحلیل عاملی استفاده شده است. همچنین تکنیک ahp (به کمک نرم افزار expert choice) برای تدقیق نتایج به کار رفته است. نتایج مصدق فرضیات بوده و گویای آن است که از مجموع شاخص های تعریف کننده آزادی حضور نوع پوشش در رتبه اول قرار داشته و پس از آن به ترتیب آرامش، استقلال و راحتی در نوع رفتار قرار دارد. این رتبه بندی در مورد متغیر دسترسی به ترتیب عبارت است از خوانایی، سهولت حرکت و وجود وسایل حمل و نقل عمومی به بوستان. آخرین متغیر مستقل یعنی امنیت نیز دارای سلسله مراتب اهمیتی به ترتیب میزان بروز جرم و مزاحمت، ساعت و زمان حضور و امکان مکث به عنوان شاخص های تعریف کننده می باشد.

با روند رو به گسترش نیاز به فضاهای شبه طبیعی در شهرها، پارک های شهری با استقبال بیشتری روبه رو شده اند.این در حالی است که نقص در اصول و معیارهای طراحی سبب شده تا پارک ها از ارائه صحیح و بهینه کارکردهای خود ناتوان باشند. حال با درک اهمیت توسعه و افزایش کمی پارک های شهری هم اکنون این سوال پیش می آید که چه مولفه هایی موجب افزایش کیفیت این فضاهای شهری می شود؟ طرح های جامع ارائه شده در چند دهه اخیر اغلب بر عنصر زیبایی شناسانه پارک ها توجه نموده اند در صورتی که این تنها بخشی از هدف طراحی مکان می باشد, مکان های عمومی موفق مکان های سرزنده ای هستند که بسیاری از کارکردهای اجتماعی و فعالیت های فراغتی در آنها اتفاق می افتد. لذا این پژوهش که در شش فصل تنظیم شده به تفسیر و تشریح مولفه های ارتقاء کیفیت پارک های شهری با تأکید بر مولفه اجتماع پذیری و فعالیت می پردازد.در این راستا ضمن بررسی متون مرتبط با پژوهش، دیدگاه صاحبنظران و بررسی نمونه هایی از تجارب داخلی و خارجی، چارچوب نظری پژوهش تدوین گشته است.سپس با نگاهی اجمالی بر یافته های تحقیق مدل پیشنهادی در رابطه با مولفه های سازنده کیفیت فضاهای شهری وبه موازات آن پارک های شهری ترسیم گشته و خلاصه ای از نظریات متخصصین مولفه های اجتماع پذیری و فعالیت گرد آوری شده است. در انتها به منظور عینی سازی یافته های پژوهش در نمونه موردی مطالعه، به شناخت و تحلیل آن از طریق تکنیک مکان سنجی، پرسشنامه و swot پرداخته شده و پس ازنتیجه گیری و ترسیم اهداف خرد و کلان به ارائه راهکارها و پیشنهادات جهت ارتقاء کیفیت بوستان نهج البلاغه پرداخته است.

شهر به عنوان مکان زندگی انسان ها و تعاملات آنها با یکدیگر نقشی بسیار سازنده در پرورش استعدادهای آنها دارد. شهرها باید بتوانند امکان رشد و حرکت در مسیر تکامل شهروندان را فراهم کنند، و در این راه مانع و رادعی ایجاد نکنند. شهرهای مردم ایران به دلیل اعتقاد و باور به دین اسلام باید در برگیرنده اصول و ارزش های این دین مقدس باشند. در این پژوهش سعی می شود اصول دین اسلام برای یک شهر اسلامی از میان آموزه های دینی و کلام معصومین و همچنین نظر متخصصین شهرساز در این زمینه با استنباط عقلی استخراج و به صورت شاخص هایی بیان گردد و در نهایت راه کارهای هرچه اسلامی تر شدن شهرهای معاصر در قالب مدلی ارائه می گردد. از جمله مهم ترین راهکارها می توان به تلاش برای حفظ صیانت خانواده، هویت بخشی به محلات، عبرت رسانی، هدایت رسانی و تعادل بخشی اشاره نمود که از جمله راه حل های کالبدی آنها بزرگ بودن منازل، تعداد مناسب فضاهای مذهبی در محلات، وجود آرامستان در بافت درونی محلات، سادگی مساجد، مقیاس انسانی بناها و... است. روش تحقیق در این پژوهش رویکرد توصیفی- تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات و داده ها مطالعه منابع کتابخانه ای و اسناد و نوشته های مربوط و بر مبنای مصاحبه با عالمان دینی است و روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات به صورت کیفی و بر مبنای استنباط و تحلیل می باشد و در نهایت اینکه این پژوهش از لحاظ معیار کاربرد، پژوهشی کاربردی است زیرا جهت حل پاره ای از مشکلات کالبدی و اجتماعی شهرهای معاصر مسلمانان صورت می گیرد.

تحقیق جاری تحت عنوان «ارزیابی شاخصهای کیفیت زندگی با رویکرد زیست پذیری شهری در منطقه 8 شهر کرج انجام گرفته است.برای انجام این تحقیق وبررسی فرضیه های آن از دو روش کتابخانه ای ومیدانی بر پایه شیوه توصیفی _تحلیلی استفاده شده است.جامعه آماری در این پژوهش شامل تمامی ساکنان منطقه 8 شهر کرج بوده است.حجم جامعه آماری مورد مطالعه130053 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه مورد استفاده در این پژوهش 335 نفر از ساکنان منطقه 8شهر کرج محاسبه گردید که برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری ساده استفاده شده است.برای تجزیه وتحلیل یافته ها از آمار توصیفی جهت محاسبه فراوانی,میانگین,واریانس وانحراف معیار وهمچنین از آمار استنباطی استفاده گردید.محقق بر این باور است که با ارتقای عدالت اجتماعی وسطح سرزندگی محیط,کیفیت زندگی شهروندان به تبع آن ارتقا پیدا خواهد کرد.

با پیشرفت عصر صنعتی، طراحی شهرها که تا آنروز بر اساس مقیاس انسانی بود جای خود را به مقیاس ماشین و سواره ها داد و بدین ترتیب عدم حضور پیاده ها در فضای شهری منجر به افت کیفیت فضاهای شهری شد. در این پایان نامه به دنبال ارتقای کیفیت فضاهای شهری از طریق حضور پیاده ها در فضا خواهیم بود. فصل اول مربوط به کلیات تحقیق می باشد و فصل دوم مبانی نظری که تعاریف مربوط به فضای شهری، پیاده مداری و مولفه های کیفیت فضای شهری و ... آورده شده است. فصل سوم مربوط به روش تحقیق و معرفی تکنیک سوات و پرسشنامه و مدل ahp می باشد. فصل چهارم با شناخت و تحلیل بر اساس سه سطح حوزه مطالعاتی و بلافصل و مداخله مستقیم به اتمام می رسد و در فصل پنجم با گزینه های پیشنهادی برای طراحی و انتخاب آلترناتیو برتر وارد طراحی می شویم.

تجربه فضاهای شهری فعالیتی است که حرکت وزمان رادربرمی گیرد،بخش عمده ای ازبعد بصری طراحی شهری راتجربه حرکت درفضاتشکیل می دهد. محیطهای شهری به شکل توالی ازفضاهای دینامیک کشف نشده اند. تجربه زمانی فردحین حرکت درمنظربه اواین امکان رامیدهدکه نگاهی هرچندگذرابه مناظری غیرازمحیطهای همیشگی ویکنواخت بیاندازد. درحقیقت باحرکت فرد ازیک نقطه به نقطه ی دیگر، درک فرد ازفضا به صورت مشاهدات فضایی پی درپی درمی آید. به واقع شهرمجموعه ای ازسلسله فضاهای متوالی باکیفیات بصری متمایز است. فضاها وسطوحی که درچنین ترکیب بی پایانی شرکت دارند وتناسباتی که اینها راشکل می دهد، به طورهم زمان قابل دیده شدن نیستند ودریک توالی مشاهدات است که به ذهن سپرده می شوند. این مشاهدات پیاپی وجالب و پرمعنا،احساسی قوی درتجربه انسان ازمنظربه وجود می آورد. پژوهش حاضر در بدو امر به کندوکاو در تعاریف ومفاهیم منظرشهری ، حرکت عابرپیاده و ادراک آن با هدف استخراج معیارها وشاخص های مرتبط با مفهوم دیدهای متوالی می پردازد. و هدف آن بررسی نقش حرکت و رابطه میان ویژگیهاوعوامل عینی و ذهنی درتعامل بین محیط کالبدی و رفتارانسان برای دستیابی به دیدهای مطلوب ازفضاو مناظراطراف می باشد. دراین میان نمونه ی مورد مطالعه یعنی خیابان دربند به دلیل دارابودن پتانسیل های طبیعی وهویت ویژه آن در میان خیابان های شاخص تهران ووضعیت نامطلوب فعلی منظرآن دربخشهایی از مسیر، زمینه بررسی،توجه و ارائه راهکارهای عملیاتی برپایه و با تاکید برمفاهیم اکتشاف، رازآلودگی، تنوع وپیچیدگی،تداوم تجربه فضا، یکبارگی، شگفتی می باشد. روش گردآوری اطلاعات دراین پژوهش،ترکیبی ازروشهای مشاهده رفتاروالگوهای رفتاری وثبت مستقیم آن،مصاحبه عمیق بامردم برای شناسایی رفتاروترسیم کروکیهای مختلف برای ثبت تصویرذهنی مردم ازخیابان دربندمی باشد. نتیجه حاصل ازاین پژوهش نشان می دهد، فاکتورهای محیطی( درختان،رودخانه وکوه) واماکن شاخص تاریخی وواجدهویت،نقشی حیاتی درتجربه حرکتی فردپیاده ایفا می کنند،وعابرین رابه حرکت درطول مسیربا فاکتورهای مذکورونشستن درکنارآن تشویق می کند. وجودچشم اندازهای متنوع درطول مسیرواختلاف سطح های پی درپی بررمزآلودگی آن می افزاید،این ویژگی به همراه یکپارچگی وانسجام،پیچیدگی وخوانایی،کشف محیط رابرای آنها رقم می زندوعابرین رابه جستجودرمحیط تشویق می کند. درنتیجه خیابان به صورت سناریوی ازفرصتهای دیدو مناظردرحال ظهورآشکارمی شود.

امروزه ارتقاءکیفیت فضای شهری، یکی از نیاز های اساسی جامعه شهری است، فضاهای عمومی نامطلوب و بی کیفیت به جامعه گریزی افراد منجر می شود. لذا گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی، تفریحی مدرن یکی از اهداف مهم برنامه ریزان مدیریت کلان شهرها می باشند.با یک مطالعه دقیق از وضعیت موجود فضاهای شهری و ارزیابی کیفی آن می توان در خصوص برنامه ریزی و اجرای بهینه طرح ها، افزایش کیفیت سطح زندگی ورضایتمندی استفاده کنندگان فضا تصمیمات لازم را اتخاذ نمود. لذا اهداف این پژوهش را می توان شناسایی، اول ویت بندی و سنجش کیفیت فضایی خیابان احمد آباد مشهد بر شمرد. از این رو با استفاده از شاخص های بزهکاری و جرم، روشنایی در شب، حضور بانوان و کودکان در فضا، فضای های باز و عمومی در بعد امنیت، امکانات رفاهی و تفریحی، دسترسی به حمل و نقل عمومی، دسترسی به مبلمان و اثاثه شهری، دسترسی به فضای سبز، دسترسی به کاربری های تجاری در بعد دسترسی به خدمات و آلودگی بهداشتی، آلودگی بصری، آلودگی صوتی، آلودگی نمادی در بعد آلودگی های محیطی، در محور مربوطه مورد بررسی قرار گرفته است. روش مورداستفاده برحسب هدف(روش تحقیق کاربردی) وشیوه ی مطالعه برحسب روش(تحقیق توصیفی تحلیل)پیمایشی میباشد.برای گردآوری اطلاعات ازروشهای میدانی وپیمایشی مانند مصاحبه وپرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته است و در انتها با استفاده از تکنیک تاپسیس به اولویت بندی کیفیت فضایی خیابان احمد آباد پرداخته ایم. جهت ارزیابی کیفیت فضایی خیابان احمد آباد، با توجه به ویژگی های عملکردی، کالبدی، محور مورد مطالعه به 3 قسمت متمایز حوزه بندی شده است، بررسی ها نشان می دهد حوزه مرکزی محور حد فاصل خیابان پاستور تا میدان احمد آباد بهرین کیفیت فضایی یک خیابان شهری را به لحاظ شاخص های بررسی شده دارا می باشد.

دستیابی به پایداری ،بدون توجه به پتانسیلهای نهادی وانسانی وبهره گیری ازتمامی ظرفیتهای فردی وگروهی،امری غیرقابل اجراست . حضور مردم و تعاملات اجتماعی آنها باعث ارتقاء مفهوم مدنی شهر و ارتقاء کیفیت ، سرزندگی و نشاط آن می باشد . معضل فقدان فضاهای با کیفیت شهری ، یکی از مهمترین چالش های پیش روی نظام مدیریت شهری و در نتیجه ،مساله ای با وسعت و دامنه ی جهانی می باشد . در خصوص ضرورت تحقیق می توان گفت ؛ نگاه به مباحث مطرح در ادبیات شهرسازی سالهای اخیر ،بیانگر توجه متفکرین و نظریه پردازان شهری به مفاهیمی چون مکان ، دلبستگی مکانی ، مشارکت های مردمی و سرمایه اجتماعی نگارش مقالات و کتابهای متعدد در این زمینه است ولی تاکنون در خصوص مفهوم مکان پایدار و تاثیرات مولفه های مذکور نسبت به یکدیگر تحقیق خاصی صورت نگرفته است. در راستای دستیابی به مکان پایدار با ارائه ی راهکارهای مناسب جهت ارتقاء شرایط کیفی عرصه های عمومی , سعی بر آن است که با شناخت مفهوم کیفیت در عرصه ی عمومی , بررسی و مطالعه ی ادبیات مربوطه و تجربیات جهانی و ایرانی , معیارها و شاخص های تاثیر گذار برای رسیدن به محصول اصلی تحقیق یعنی مکان پایدار , شناسایی شود. پیاده راه ها وسیله ای برای تحقق حضور پذیری و پویایی می باشند که توسط مدیریت مطلوب می توان به ارتقاء کیفیت آنها افزود. نیاز به ایجاد پیاده راه ها , جریان بخشی زندگی در آنها و نگهداری آنها در قالب یک سازمان اجرایی برای اداره و مدیریت یکپارچه ضروری به نظر می رسد.نمونه موردی بکار گرفته شده در این پژوهش ، ( خیابان صف؛ باغ سپهسالار سابق ) می باشد . تحقیق مورد نظر از نوع کیفی است و جمع آوری اطلاعات آن به کمک روش ( کتابخانه ای ، محیط مجازی ، مصاحبه و برداشت میدانی ) انجام می شود و نهایتا به کمک روش تحلیلی – تفسیری به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته میشود . نتیجه ی تحقیق بیانگر این اصل می باشد که ارتقاء کیفیت قلمرو عمومی می تواند با در کنار هم قرار گرفتن مولفه هایی چون «مدیریت مطلوب و مکانداری بالا»، «مشارکت های مردمی» , «دلبستگی مکانی »،«سرمایه ی اجتماعی »؛ زمینه ی دستیابی به کل منسجم و بزرگتری به نام «مکان پایدار» را فراهم کند . واژگان کلیدی : قلمروعمومی، مشارکت مردمی، مکان پایدار، دلبستگی مکانی،سرمایه اجتماعی ، مکان داری

در دهه حاضر مطالعات بسیاری بر روی مفهوم زیست پذیری انجام شده با این حال در ایران در این زمینه اقدام چندانی صورت نپذیرفته و دستیابی به الگویی محلی برای بررسی عوامل گوناگون موثر بر زیست پذیری امری ضروری می نماید. تحقیق حاضر با موضوع« سنجش عوامل زیست پذیری با تأکید بر رویکرد مشارکت» به ارزیابی یکی از فرسوده ترین محلات شهر تهران به نام بریانک پرداخته است. هدف از این تحقیق ایجاد یک مدل ارزیابی زیست پذیری است که چهارچوبی برای سنجش شرایط زندگی محلات مسکونی با توجه به اهمیت نقش مشارکت مردم در دستیابی به شرایط زیست پذیری مکان ایجاد کند. مرور برنامه ها ، مطالعات و تجربیات داخلی و خارجی اساس چهارچوب ارزیابی فاکتورهای موثر بر زیست پذیری را فراهم نمود که معیارهای فضاهای عمومی، انسجام اجتماعی ، احساس تعلق به محله، مسکن با کیفیت و دسترسی پیاده به عنوان شاخص های اصلی، سطح دوماین سیستم اندازه گیری را تشکیل داده و در سطح سوم 24زیر معیار برای آنان در نظر گرفته شده است.داده های پژوهش از طریق پرسشنامه جمع آوری و سپس سعی شد تا بوسیله آزمونهای آماری کولموگروف-اسمیرنوف ،همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون چندگانه رابطه میان عوامل زیست پذیری و مشارکت تعیین گردد که نتایج آزمون ها حاکی از تأثیر مستقیم همه عوامل زیست پذیری روی مشارکت بوده و آزمون فرید من نیز نشان داد که از نظر ساکنین بریانک مکانهای عمومی و انسجام اجتماعی بیشترین اولویت را میان متغیرها دارا می باشند.

این نوشتار برگرفته از پژوهشی می¬باشد که در جهت شناسایی اثرات متقابل سرزندگی فضاهای عمومی شهری و تعاملات اجتماعی در راسته بازارها انجام گرفته است. فضاهای شهری سرزنده زمینه-ساز¬ تعاملات اجتماعی بین افراد جامعه می¬گردند. حذف مولفه فضا از ارتباطات عمومی در عصر حاضرو کم¬رنگ شدن اهمیت فضاهای عمومی شهرها نسبت به دوره¬های تاریخی گذشته موجب کمرنگ¬تر شدن سرزندگی فضاها و حذف بسیاری از تعاملات اجتماعی در فعالیت¬های روزمره شده است. بازار به عنوان فضایی عمومی در ایران مهمترین مکان برگزاری جشن¬ها و مراسم بوده¬است, و علاوه بر یک مرکز تجاری، محل تمرکز حیات جمعی، محل فعالیت¬های اجتماعی، فرهنگی، تفریحی، مذهبی و سیاسی نیز محسوب می¬شود. پس از مرور مفاهیم و نظریات مربوطه مدل نظری تحقیق تدوین گردیده و سپس با بررسی نمونه موردی(خیابان سپهسالار) و توزیع پرسشنامه, به پرسش¬های تحقیق پاسخ داده شده است و از ضریب¬همبستگی برای ارتباط متقابل شاخص¬های سرزندگی ¬و تعاملات اجتماعی استفاده گردیده است و در ادامه از مدل تصمیم گیری چند معیاره(mcdm) و نرم¬افزار(topsis)برای رتبه¬بندی شاخص¬های تعاملات اجتماعی وانتخاب گزینه(شاخص) برتر در خیابان سپهسالار بهره گرفته شده است, و شاخص ارتباطات اجتماعی به عنوان گزینه برتر انتخاب گردید و در نهایت برای پیش¬بینی و تببین تغییرات تعاملات اجتماعی از حیث اثرپذیری از سرزندگی از رگرسیون همزمان و گام به گام استفاده شده است. واژگان کلیدی: فضای عمومی, سرزندگی, تعاملات اجتماعی, بازار, خیابان سپهسالار

وضعیت موجود مبادی ورودی شهرها در کشورمان به قدری نابسامان و طراحی نشده شکل گرفته است که به راستی می توان از آنها به عنوان فضاهای رها شده شهری یاد کرد که با کاهش سطح ادارک عابرین از فضا، جهت گیری و انتخاب مسیر را نیز بر آنان دشوار می دارد. به بیانی دیگر این فضاها، توقعات موردی از ورودی شهر را برآورده نساخته و نه تنها دعوت کننده مسافرین برای ورود به شهر نبوده، بلکه با نازل بودن شاخصه های خوانایی، موجبات سردرگمی و بلاتکلیفی در درک و لذت از چنین فضایی را فراهم می نمایند. حال آنکه این نابسامانی ها بطور عمده ناشی از تجمع کاربریهای ناسازگار با فضای مطلوب شهری در محل ورودی شهرها، کیفیت نازل منظر شهری، عدم توجه به نشانه ها، علایم، تابلوها و ... می باشد. محور ورودی غربی تبریز نیز همچون غالب مبادی ورودی شهرهای کشورمان، دست به گریبان معضلاتی از این دست است. طراحی و ساماندهی این محور ورودی - با قابلیت های بسیار و بعضاً منحصر بفردی که دارد- می تواند این محور را به یکی از فضاهای قوی و خوانای شهری همراه با تشخص لازم برای ورودی شهر، بدل سازد. این نوشتار با روش تحلیلی- توصیفی به دنبال ارائه راهکارها برای این طراحی می باشد. بدین منظور در ابتدا به بررسی معیارهای مبادی ورودی شهرها و شاخصه های خوانایی پرداخته و با بررسی چند نمونه طراحی ورودی داخلی و خارجی، در نهایت اصول کلی طراحی ورودی شهری خوانا جستجو گردیده است. سپس طرحهای فرادست و حوزه های فراگیر، بلافصل و مداخله مورد شناخت و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به محدودیت و امکانات بالقوه و بالفعل موجود، راهبردها، سیاست ها و برنامه ها در خصوص طراحی ورودی غربی تبریز با تاکید بر مبحث خوانایی تدوین شده و در انتها بر اساس نتایج حاصله از مطالعات فوق، نقشه های کاربری پیشنهادی و سیاستگزاری تهیه و محدوده پل آجی چای بعنوان مهمترین نشانه حوزه مداخله با جزییات بیشتر طراحی و مدل سازی سه بعدی گردیده است.

در شهر های امروزی و در سایه زندگی ماشینی و افزایش سرعت زندگی حضور در شهر و تبدیل شدن به بخشی از اتفاقات آن به طریق سنتی صورت نمی پذیرد. شهر های امروزی تنهایی و انزوا را برای ساکنین خود به ارمغان آورده است و نیاز به تعامل رودر رو انسان را آنگونه که شایسته اوست تامین نمی کند. از اینرو نیاز به طراحی فضاهایی در شهر به منظور افزایش تعاملات اجتماعی افراد جامعه و ارتباط چهره به چهره آنها به جهت رشد و تامین نیازهای متعالی آنها امری ضروری است. در این میان هرچه قدمت حضور افراد در یک فضای شهر و میزان اتفاقات جمعی صورت گرفته در آن بیشتر باشد به همان مقدار بیشتر و بهتر می تواند تاثیر در خاطره جمعی و شکل گیری فرهنگ مردمان ساکن در شهر داشته باشد. به عبارت دیگر فرهنگ یک جامعه در عرصه های عمومی و حین حضور افراد در کنار هم شکل می گیرد. انتخاب فضاهایی مانند خیابان پاساژ به عنوان مرکز شکل گیری خاطرات حضور نسل گذشته و موفقیت فضایی در دوران شکوفایی و گنجینه تاریخ و فرهنگ مردم شهر اهمیت بیشتری می یابد.در این راستا ابتدا اقدام به شناسایی فضای شهری و چگونگی تعریف از آن به عنوان فضاهای جمعی و عرصه حضور دسته جمعی افراد در آنها نموده، نوع نیازهای تامین شده در این فضاها را مورد بررسی قرار دادیم. از آن پس به شناخت فعالیت های روزمره پرداختیم و اصول و الگوهای مورد بررسی در آنها را شناسایی نمودیم. در ادامه سعی در تعریف فضاهایی دنج و مطلوب جهت حضور مرتب افراد جامعه و متناسب با فرهنگ شهر های ایرانی به منظور افزایش مراودات اجتماعی و علاوه بر آن رشد فرهنگ اجتماعی شدن و حضور در شهر و استفاده از ساعات فراغت پرداخته شد. از آن به عنوان پاتوق شهری یا مرکز مکان سوم ها یاد می شود. انتخاب بلو ک پاساژ برای رسیدن به این منظور به 2 دلیل عمده صورت گرفت؛ ابتدا شکل گیری آن به عنوان اولین مرکز فعالیت های جمعی مدرن در شهر تبریز به واسطه حضور اتباع خارجی و از آن پس جذب روشنفکران دوره خود و تغییر ذائقه مردم شهر در استفاده از فضا های شهری و به عبارتی زاده شدن مفهوم و فرهنگ مکان سوم های مدرن و پرسه زنی در شهر تبریز که ظرف شکل گیری آن خیابان پاساژ بوده است.دوم اینکه با افول حضور افراد در محدوده خیابان امام خمینی و علیالخصوص خیابان پاساژ تبریز پس از سال های انقلاب اولا از کیفیت اتفاقات صورت گرفته در آن به میزان قابل توجهی کاسته شد و ثانیا دیگر شاهد شکل گیری مکان های مشابه به عنوان محل حضور افراد و شکل گیری بحث و گفتگو و به نوعی محلی برای مراودات اجتماعی در محیطی دنج و دوستانه که منجر به رسیدن به نوعی بلوغ اجتماعی است نخواهیم داشت. علاوه بر تمام اینها مکانی مملو از خاطرات جمعی مردم نسل گذشته و میراث تاریخی شهر مورد مرمت و استفاده دوباره قرار خواهد گرفت. سپس با سنجش شرایط و امکانات و با در نظر گرفتن اصول و قواعد ایجاد فضاهای جمعی و پاتوق های شهری بر آمده از فصل مبانی نظری از سوی اقدام به تدقیق اهداف و تعریف اهبرد ها و سیاست هایی در جهت افزایش شرایط کالبدی و عملکرد به عنوان فضایی سرزنده برای فعالیت هاای جمعی روزمره و در عین حال دنج برای شکل گیری پاتوق های شهری و نهایتا بازتعریف و طراحی خیابان پاساژ به عنوان فضای جمعی و مرکز مکان سوم ها در هسته تاریخی شهر تبریز صورت گرفت. که نهایتا ایجاد مراکز پاتوق شهری در کنار خیابان اصلی شهر است.

بررسی نقش نمادها و نشانه های شهری شهر مقدس قم در ارتقاء یک برند تعریف شده برای این شهر

مسکن یکی از نخستین نیازهای بشر بوده که همواره با آن دست به گریبان و تلاش در بهبودی آن را داشته و دارد. مسکن یک نیاز است اما نه هر مسکنی، آنچه که ایده آل آدمیاست دسترسی به مسکنی مناسب است.از این روی باید دانست مسکن مناسب کدام است و چه ویژگیها و شاخصهای باید داشته باشد.هرسرپناهی را نمی توان مسکن، آن هم مسکنی درخور آدمی دانست. مقوله مسکن، امروزه نه تنها به عنوان یک سرپناه، بلکه به عنوان هویت، امنیت و منبع سرمایه در بین ساکنان یک شهر مطرح است. این مقوله که نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شهرها داشته، از لحاظ شاخص های اجتماعی دچار مشکلات عدیده ای، همچون کوچکتر شدن مساحت زیربنا، کمبود اتاق در واحد مسکونی، کمبود سرانه فضای فرد در خانه یا واحد مسکونی(کمتر از 8 متر مربع)، بد مسکنی، بی مسکنی و غیره شده است.از طرف دیگر،شایان ذکر است که سالم بودن مسکن از ابعاد مختلف نقش مهمی در آسایش روحی و روانی ساکنان دارد.( کرامت اله زیاری) این کالا با سایر نیازهای دیگر انسان از نظر مسائل عدم جایگزینی،غیرمنقول بودن و ارزش اقتصادی متفاوت بوده و از اهمیت بالای برخوردار است.در کشور ما مسکن هم به عنوان سرپناه و هم به عنوان یک پس انداز و سرمایه گذاری مطمئن محسوب می شود و از این لحاظ یکی از مسائل مهم و حاد دولتها به حساب میاید و در ادوار مختلف راهکارها و طرحهای مختلفی برای کنترل و عرضه این 2 کالای اساسی و مهم و قرار دادن آن با قیمت مناسب در سبد خرید خانواده بکار گرفته شده که از جمله این طرحها می توان به طرح مسکن استیجاری ،مسکن مهر و ... اشاره کرد.