در این رساله شرح تأثیرپذیری تعدادی از نقاشان معاصر ایرانی، که با استفاده از عناصر و کیفیات بصری و مفاهیم موجود در نگارگری ایران به نقش آفرینی در آثارشان پرداخته اند، بیان شده است و هدف رساله اثبات وجود ویژگی های نگارگری در نقاشی نوگرای ایران (88-1357) است. این هدف بنا به مشاهده نمایشگاه ها و آثار نقاشان و تفکر در باب وجود ویژگی های مورد نظر در آن ها و نیز مطالعه و تحقیق در این زمینه با توجه به منابع موجود و نیز اعمال نظر هنرمندان مذبور و کارشناسان این رشته طی مصاحبه های انجام شده بارز گردید. در انتها به منظور فهم بیشتر مطلب، جدولی از مقایسه وجود بارزترین ویژگی ها در آثار نقاشان مورد نظر تهیه شده و عمده ترین ویژگی های نگارگری در آثار نقاشان نوگرا نمایش داده شده اند. سپس با نظر کارشناس آماری، نموداری از فراوانی ویژگی های مورد استفاده در آثار آنها تهیه شده است که از بین عمده ترین ویژگی هایی که مورد استفاده هنرمندان قرار گرفته اند 6 ویژگی بیشترین کاربرد را داشته اند. این 6 ویژگی عبارتند از: رنگ های تخت، قلم گیری، عدم وجود پرسپکتیو، نقوش تزئینی، ریتم و عناصر نمادین که در آثار همه هنرمندان مورد بررسی مشترک بوده و بیشترین کاربرد را داشته اند.

درواقع انسان از بدو ظهور تمدن به دنبال بیان اعتقادات و مقاصد خود بوده است و بدین منظور هنر برترین وسیله برای او محسوب می شود. بوداییان هند و زرتشتیان ایران باستان نیز از این امر مستثنی نبوده و این مسئله با مشاهده آثار هنری آنان به وضوح احساس می شود. نظر به اهمیت و معرفی دو تمدن غالب هند و ایران و اثراتی که دین در طول سالیان سال بر هنرآنان گزارده است. درراستای این امرپژوهش حاضر قصد آن را دارد که مقایسه ای تطبیقی بین دو مفهوم فلسفی، نیروانای بودایی در هند باستان و فرّه ایزدیِ زرتشتی در ایران باستان و در قالب آثار هنری آنان(معماری، نقش برجسته و مجسمه سازی) به انجام برساند. درواقع وجود برخی سوالات ذهنی از قبیل اینکه ماهیت نیروانا و فرّه ایزدی چیست و آیا این دو با یکدیگر تعاملاتی دارند یا خیر؟ و اینکه چه اثراتی بر پیکره هنری خود وارد نموده اند؟ نیرویی برانگیزنده در پیشبرد طرح محسوب شدند. در این بین آنچه ضرورت پیگیری چنین مبحثی را دو چندان می کرد، عدم وجود منابع مناسب از نظر کمی و کیفی بود. نیروانا در اصل مقصد نهایی هر بودایی می باشد و بودا اولین فردی بود که بدین درجه نائل شد. مرتبه ای که در آن انسان ازخواهش های نفسانی که مولود رنج در زندگی او هستند، رها می شود. درمورد فرّه نیز نوری است از جانب اهورامزدا که در انواع گوناگون بوده و کسب بالاترین مرتبه آن از لحاظ ارزشی، یعنی فرّه ایزدی، بستگی به شایستگی فرد دارد. این دو دراصل یک مقصد و مقصود برای پیروان دو دین یاد شده می باشند که خط مشی زندگی خود را برپایه دستیابی به آنان تعیین می کنند. با مشاهده آثار گوناگون دریافتیم که این دو مبحث درقالب برخی نمادها، گاه مشترک بین دوتمدن، در محدوده هنری آنان ظهور کرده اند. همانند چهارتاقی های ساسانی یا استوپاهای بودایی و یا مجسمه های بودای خوابیده یا نشسته بر گل نیلوفر و اهورامزدا با بال های گسترده بر طاق آتشکده ها و یا سینه صخره ها، که همگی حکایت از نفوذ دین در بند بند هنر این دو سرزمین دارند. درخاتمه ذکر این نکته ضروری است که عدم دسترسی به آثار هنری هند از جمله محدودیت های طرح موردنظر بوده و برای کسب نتایج به منابع کتابخانه ای و بازدید میدانی از برخی آثار اکتفا شده است. همچنین از نقطه نظر فنی پژوهش حاضر از نوع موضوعی با استراتژی کیفی و راهبرد تفسیری می باشد.

از زمانی که روزنامه ها اقدام به چاپ عکس کردند ، تلاشی برای راهی که بتوان عکس ها را به سرعت و با کیفیت مطلوب به روزنامه ها فرستاد ، آغاز شد . در سال 1960 نخستین عکس که از طریق ماهواره رله شده بود و بدی هوا یا مشکلات خطوط زمینی بر کیفیت آن اثر نگذاشته بود به تگزاس ارسال شد . در آن زمان ، غیر از مراکز ارسال عکس ، فرستادن تصویر از نقاط دیگر امکان نداشت . با استفاده از فن آوری دیجیتال ، امروزه عکاسان یا پایگاه هایی که خدمات ارسال عکس را بر عهده دارند ، می توانند خیلی سریع عکس ها را به تمام نقاط دنیا ارسال کنند . کیفیت عکس های ارسالی به همان خوبی اصل عکس هاست . تولید عدسی های سریع و دوربین های دیجیتال ، ایجاد شبکه های تلفن همراه و حتی تلفن ماهواره ای قابل حمل و مودم هایی با سرعت بالا ، و اینترنت هم? محدودیت های پیشین را که فتوژورنالیست ها با آن روبرو بودند ، از میان برداشته است . اما یادمان باشد که تکنولوژی عوض می شود ، رسانه تغییر می کند ، اما نیاز یافتن خبر و انتقال آن دگدگون نمی شود . نیاز به دید چشم تیزبین عکاس همچنان برجا خواهد ماند .

سفالگری، یکی از دیرینه ترین هنرهایی است که از زمان های گذشته تجلی گاه باورها، اساطیر و تفکرات اقوام مختلف بوده است. هنرمند سفالگر در ادوار گوناگون با بهره مندی از آیین های مذهبی، ادبیات و اسطوره ها، آن ها را بر سفال ها نقش می زند که بسیار زیبا و با ارزش بوده و از جهات بسیاری قابل بررسی و مطالعه اند. در این میان سفالینه های دوره سلجوقی از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ این سفال ها به لحاظ نقش و موضوع بسیار متنوع تر از آثار ماقبل خود بوده اند. در پژوهش هایی که تا کنون انجام شده، به جنبه محتوایی و نمادگرایی های خاص نقوش سفال های سلجوقی، بسیار کم پرداخته شده است. از این رو این پژوهش به بررسی و مطالعه جزیی تر این نقوش از حیث فرم و مضامین آن ها پرداخته است. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است و در آن از روش تفسیری برای بررسی نقوش استفاده می شود و همچنین با استفاده از روش تطبیقی و روایی، مضامین این نقوش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در این پژوهش، ابتدا به پیشینه سفالگری در ایران از دوران پیش از تاریخ تا دوره سلجوقی پرداخته شده، سپس ریشه های نقوش سفال های دوره سلجوقی، شیوه های لعاب کاری و مراکز تولید، فرم و محتوای این نقوش بر بستر فرهنگی و اجتماعی این دوره مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و به خصوص به مضامین و محتوای آن ها پرداخته می شود. در نهایت، نقوش سفالینه های این دوره از حیث محتوا در 4 دسته اصلی نقوش با مضامین ادبی، مضامین کهن یا برگرفته از اساطیر، مضامین علمی، مضامین مذهبی طبقه بندی شد. واژگان کلیدی: نقش، سفال، سلجوقی، ادبی، اساطیری، علمی، مذهبی.

قرآن کتاب هدایت و تربیت بشر در تمام اعصار است. سبک و سیاق نوشتاری آن متفاوت از دیگر کتاب ها بوده و از هنر و ادب برای بیان مقاصد خود بهره برده است. در این کتاب، اصول اخلاقی و تربیتی به منظور فهم همه انسان ها ، به کمک زبان ادبی و هنری و در قالب مَثَل، قصّه، و... بیان شده است. از دیدگاه برخی یک چهارم قرآن و بعضی دیگر یک ششم آن در قالب قصّه بیان شده و قریب به شصت مَثَل در آن وجود دارد. افزون بر این، بخش اعظم پژوهش های قرآنی انجام شده در باب نکات اخلاقی و تربیتی آن است. از این رو در پژوهش حاضر، با هدف درک عمیق تر این کتاب آسمانی و ارائه پژوهشی نو، به بررسی قرآن از زاویه قصّه ها و مَثَل های آن پرداخته ایم. محور اصلی سخن، بازشناسی انواع تمثیل در مَثَل ها و قصّه های قرآن از نظر محتوا و دلایل به کارگیری زبان تمثیل در قرآن می باشد. این مقاله تعداد 57 مَثَل و حدود 100 قصّه از قرآن را از نظر انواع تمثیل مورد بررسی قرار می دهد. همچنین بیشترین موضوعاتی که در قرآن به وسیله مَثَل ها مورد تأکید قرار گرفته اند و همچنین فراوانی تعداد مَثل ها در سوره های قرآن از دیگر موارد مورد مطالعه این مقاله است.

بررسی و تامل بر مسئله سنت و مدرنیته یک امر مهم در فرهنگ ایران است. دوربین عکاسی خود یکی از مظاهر مدرنیته می باشد که در دوران قاجار به ایران وارد شده است.ارتباط با دنیای غرب تاثیر فروانی بر تصاویر به جای مانده از دوران قاجار داشته است. ورود به دنیای جدید و متفاوت مدرن غرب، روشنفکری، تجدد و ... همگی آنها به وضوح در تصاویر هنرمندان ایرانی دیده می شود. استفاده از لوازم جدید وارداتی غرب برای نشان دادن هویتی مدرن و روشنفکر در این تصاویر بسیار مشهود است. بر این اساس شاید بتوان گفت در تصاویر دوران اولیه زیبایی شناسی خاصی بر تصاویر حکم فرما نبوده است، عکس ها بیشتر راویان آن دوران و افرادی که در آن دوران زندگی می کردند، هستند. کم کم با بهره گیری و ساخت فضاهای آتلیه مانند ، کادر بندی و چیدمان در تصاویر مطرح می گردد. با این رویه در عکاسی در دوران پهلوی اول نیز رو به رو هستیم. اما در دوران پهلوی دوم، تاسیس دانشگاه های هنر، اعزام افراد بیشتر برای ادامه تحصیل، فارغ التحصیلانی که به بطن اجتماع وارد شده اند، چاپ مجلات متعدد، تغییر در ابزار آلات عکاسی و سبک تر شدن آنها، همه و همه عواملی است که هنرمندان دوران پهلوی دوم را از دوران پهلوی اول متمایز می کند. این عوامل از ویژگی های مهم و تاثیر گذار در هنر عکاسی بودند. به هنرمندان هدف، خلاقیت، بهره گیری هرچه بیشتر و بهتر از این فن را می دهد و عکاسی را به عنوان یک هنر مستقل در می آورد. در نتیجه پیشرفت تکنولوژی و تغییرات غرب، سبک شدن و قابل حمل شدن دوربین ها، این ابزار وارد زتدگی مردم شده و دوربین به وسیله ای برای ثبت زندگی مردم تبدیل شده است. بعد از انقلاب نیز با بازگشت به سنت در آثار هنرمندان رو به رو هستیم. جامعه ما در عمق جامعه ای است سنتی که به موازات دنیای مدرن قدم بر می دارد و حرکت می کند. استفاده از عناصر سنتی در آثار برخی از هنرمندان، نشان دادن و اشاره به همین تضاد است. جامعه ما هرگز همچون جوامع غربی مدرنیته را درک نکرده است، ما آن را قبول کرده ایم و با آن هم طراز شده ایم. بهره گیری از این عناصر سنتی یادآوری گذشته، بازگشت به سنت و اشاره به تضادهای مصالحت آمیز حاکم بر فرهنگ و اجتماع است. هر چند که در 2 دهه اخیر به خصوص در دهه 80 شاهد کلیشه ای شدن این تضاد ها هستیم.

در دنیای امروز، شیشه های دست ساز به عنوان یکی از رشته های هنری مهم شناخته شده و هنرمندان زیادی در این زمینه مشغول به فعالیت هستند. اما شیشه گری دست ساز در ایران یک رشته فرعی محسوب شده و هنرمندان بسیار اندکی جذب آن می شوند. با توجه به ضعف تولیدکنندگان ایرانی، سپرده شدن بازار کشور به محصولات خارجی و همچنین کمبود پژوهش در خصوص عدم توفیق این حوزه، آسیب شناسی شیشه های دست ساز در دوره معاصر امری ضروری می نماید. در واقع از مهمت رین اهداف این پژوهش یافتن عواملی است که در محدوده زمانی مورد نظر به عدم رشد و گسترش شیشه گری دست ساز در ایران منجر شده است. در پژوهش حاضر موانع رشد شیشه های دست ساز در دو مرحله «تولید» و «بعد از تولید» بررسی شد .در مرحله «تولید» موانع رشد شیشه گری از نقطه نظر مواد اولیه، تجهیزات، سطح علمی تولید کنندگان ، طراحی و نیروی انسانی مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله «بعد از تولید» نیز موانع مذکور از نقطه نظر بسته بندی، مکان مناسب نمایش آثار، تبلیغات، بازاریابی، فروش، صادرات و رقابت در عرصه جهانی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه بررسی نتایج تحلیل، از مهم ترین موانع رشد و پیشرفت شیشه های دست ساز در ایران نبود ساختار اولیه و اساسی در هر دو مرحله می باشد. مسائلی مانند مواد اولیه، تجهیزات مدرن ، طراحی و تحصیلات و مسائلی از این دست از حداقل امکاناتی است که شیشه گری دستی ایران برای رقابت در بازارهای داخلی و خارجی به آن نیازمند است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و در خصوص جمع آوری اطلاعات، از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. در این راستا، پرسش نامه هایی برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان شیشه های دست ساز دو استان تهران و تبریز در نظر گرفته شده است. برای آزمودن اعتبار پایان نامه از آلفای کرونباخ و برای تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها از آزمونهای «فریدمن» و «کا دو» نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده است و پس از آن به سوال های پژوهش پاسخ داده شده است.

نخستین تاثیرات مدرنیته در ایران به زمان عباس میرزا قاجار بر می گردد اما جامعه ایران از زمان مشروطه به طور جدی در مسیر تجدد قرار گرفت. در این زمان تحولات بنیادینی در ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ایران رخ نمود و هنر نیز از این تغیییرات بی بهره نماند. ادبیات پیش از سایر هنرها تحت تاثیر فرهنگ و هنر مدرن قرار گرفت و با رشد و گسترش مجلات و کتب مختلف، هنرمندان بیشتری جذب ادبیات مدرن شدند. نیما یوشیج، شعر نو را پایه ریزی نمود و در زمینه ادبیات داستانی هنرمندانی چون بزرگ علوی و صادق هدایت به خلق آثاری در این زمینه پرداختند. رشد و گسترش «نقاشی مدرن» در ایران نسبت به «ادبیات مدرن» با اندکی تاخیر صورت پذیرفت. پس از تاسیس هنرکده هنرهای زیبا در سال 1319 سبک های نقاشی مدرن یکی پس از دیگری توسط پیشگامان این حوزه آزموده شد. برخی از این هنرمندان چون محمود جوادی پور، جواد حمیدی و جلیل ضیاپور برای مطالعه و کسب تجربه های بیشتر در این زمینه به خارج از کشور رفتند. این هنرمندان پس از بازگشت با تاسیس «پایگاه های نوگرایی» در ایران نقش مهمی را در تثبیت نقاشی نوگرا ایفا نمودند. یکی از این پایگاه ها، مجله و انجمن «خروس جنگی» بود که در سال 1327 توسط جلیل ضیاپور شکل گرفت. ضیاپور با چاپ مقالاتی در زمینه هنر مدرن به معرفی و دفاع از نقاشی مدرن به ویژه شیوه کوبیسم پرداخت. اما این مجله تنها به نقاشی محدود نمی شد بلکه روشنفکران زیادی چون «نیما یوشیج» نیز با آن همکاری داشتند. در واقع اشعار مدرن نیما در مجله خروس جنگی به چاپ می رسید و بسیاری از شعرهای شاخص او برای نخستین بار در این مجله منتشر شد. علاوه بر همکاری ضیاپور و نیما یوشیج، می توان به موارد دیگری که نشان از تاثیر و ارتباط هنرمندان حوزه ادبیات با نقاشان نوگرای ایران داشته باشد اشاره کرد. در این زمینه می توان به «صادق هدایت» که مدتی در کتابخانه دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران مشغول به کار بود و «جلال آل احمد» و حضور او در نخستین گالری ایرانی با نام «گالری آپادانا» اشاره کرد. در سال 1328 «گالری آپادانا» به همت محمود جوادی پور بنیان نهاده شد. جلال آل احمد از جمله روشنفکرانی بود که در افتتاحیه نمایشگاه های این گالری شرکت می نمود و نقدهایی نیز در این زمینه در روزنامه ها به چاپ می رساند. دیدگاه های منتقدانه او نسبت به غربزدگی در این نوشته ها به خوبی قابل بررسی است. آل احمد تا دهه 40 نقاشی نوگرا را دنبال نمود که در این زمینه می توان به دیدگاه های وی در مورد آثار نقاشیخط حسین زنده رودی استناد نمود. ارتباط و همگامی ادبیات و نقاشی مدرن در این زمینه آثار هنرمندان نیز قابل بررسی است. سهراب سپهری و فروغ فرخزاد از جمله هنرمندانی هستند که در هر دو زمینه شعر و نقاشی فعالیت می کردند. با توجه به مطالب فوق به نظر می رسد تحقیق بیشتر در زمینه تاثیر «ادبیات مدرن» بر «نقاشی نوگرا»، زوایای جدیدی را در زمینه هنر مدرن بر ما مکشوف می کند. پژوهش حاضر بر آن است که در این زمینه قدم بردارد.

افسانه ها بخش مهمی از میراث فرهنگی بشرهستند، از سویی دیگر اسطوره ها درگذرتاریخ به افسانه ها تبدیل شده اند و تمامی پیچیدگی بنیان اسطوره که تلاش پیوسته و پنهان بشر برای سازگاری بامحیط است به قصه ها منتقل شده است . انگیزه افسانه پردازی نیاکان ما، بزرگداشت کهن الگوها و انتقال تجربه های قومی از نسلی به نسل دیگر که یکی از کهن الگوهای اسطوره ها و قصه ها قهرمانان هستند. در این پژوهش که پژوهشی تطبیقی است سعی شده است که قهرمانان اساطیری ایران باستان با قهرمانان قصه های پریان باز شناخته شوند.در ابتدای پژوهش تلاش شده است با طرح نظریه هایی در حوزه افسانه و اسطوره ،رابطه ی متقابل معنایی و خاستگاههای مشترک هر یک باز شناسی شود ،و سپس به ویژگی های قهرمانان پرداخته؛ وسرانجام چند نمونه از قصه های پریان و اساطیر ایران باستان را با یکدیگر به صورت جدول بندی مقایسه شده است . نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که شباهت وپیام اصلی قهرمانان اساطیری ایران و قصه های پریان ؛ پیروزی خیر بر شر است . ولی در نهایت قهرمانان اسطوره ای ایران هدفی برتر و بالاتر از لذات دنیایی است، مبارزه ی آن ها فقط و فقط برای اهداف روحانی است در مقابل قهرمانان قصه های پریان ،هدفشان رسیدن به زندگی مادی وحتی خواسته های دنیوی است که در نهایت در اکثر قصه ها قهرمان پیروز و سربلند از مبارزه به زندگی خود ادامه می دهد.

از نیازهای نخستین و اساسی جوامع بشری البسه و پوشاک بوده و تمدّن های کهن به واسطه همین پوشاک و نوع طرّاحی آن در دوره های تاریخی از یکدیگر متمایز و شناخته می شوند. در تمدّن های ایران باستان نیز با وجود نشانه های خاص خود، سیر تحوّل و تطوّر در نوع انتخاب و انتصاب پوشاک برای طبقات اجتماعی همواره امری جدی بوده و انتخاب و تغییرات در پوشاک بر اساس نیاز های هر دوره انجام می گرفت. لذا نوع پوشاک و مشخصه های ریز و درشت هر یک از این دوره ها را به صورت نمادی از البسه آن دوران می توان مشاهده کرد. در پژوهش حاضر ابتدا نگاهی اجمالی به دوره های تاریخی ایران باستان (مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان) و سپس سیر تحوّل و تطوّر پوشاک در آن دوره ها مورد بررسی قرار گرفته است. فرض این سوال که نحوه ی شکل گیری پوشاک در طبقات اجتماعی سلسله ها و نیز وام گیری آن ها در انتخاب نوع پوشاک از تمدّن های ما قبل خود و سایر فرهنگ ها به چه نحو بوده است هدف اصلی در این پژوهش می باشد. گردآوری مطالب به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع مکتوب، منابع تصویری (تاریخی)، کتابخانه ای و روش میدانی انجام گرفته است. در آخر بررسی پوشاک تمدّن های ایران باستان تا ظهور اسلام و تجزیه و تحلیل انواع لباس های رایج در آن دوره و نیز نگاهی به شکل، طرح و تزیینات آنها بر اساس مستندات مکتوب و آثار منقول، گویای تأثیر گذاری ساکنان اوّلیه ی فلات بومی ایران بر فرهنگ و هنر دوره های ما بعد خود بوده که با تغییر و گسترش در نوع البسه بر پایه ی برخی اصول و قاعده های حاکم شکل گرفته است و در تطبیق پوشاک دوره ها با یکدیگر نیز مواردی با ویژگی های مشترک و یکسان و در برخی، نکات جدای از هم دیده می شود.

نماد مار یکی از کهن ترین و رایج ترین نقوش مورد استفاده جوامع پیش از تاریخ و دوران تاریخی ایران بوده است. این نقش در اساطیر اقوام ایرانی چون مردمان سیلک، جیرفت، عیلام، لرستان و... به اشکال متعدد و با مفاهیم و معانی متفاوت و گاه متضاد مطرح شده است. در این مطالعه، نقشمایه مار و سیر مفهمومی آن، در هزاره های پیش از تاریخ مورد توجه قرار می گیرد. در فصل اول این پژوهش که با روش توصیفی_تحلیلی انجام شده، به کلیات طرح پژوهش پرداخته می شود. در فصل دوم نظری کلی به نحوه ترسیم نگاره ها در تمدن های جیرفت، عیلام، لرستان و سیلک شده و سبک های مختلف نقش پردازی نقش مار در تصاویر آن تمدن ها، مورد بررسی قرار می گیرد. در فصل نهایی تاثیر اعتقادات مردم هر تمدن را در بکار گیری نقوش مورد استفاده بیان کرده و مفاهیم و نقش کلی مار در هزاره های پیش از تاریخ به تحلیل در می آید و در نهایت به مقایسه تطبیقی تصاویر تمدن ها در هزارهای مختلف در قالب جداولی می پردازیم. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مفاهیمی که از نقش مار بر روی آثار هنری تمدن های مختلف ایران برداشت می شود در هزاره های نخستین که هزاره های سوم و چهارم پیش از میلاد هستند مستقیما مرتبط با ماه-خدا و دارای مفاهیمی مثبت چون باروری، برکت، باران، آب، حاصلخیزی و غیره می باشد که هر چه از هزاره سوم به هزاره ها دوم و به خصوص هزاره اول نزدیک می شویم در عین توجه به ماه-خدا شاهد تغییری در ارزش مفاهیم نقش مار هستیم، به طوری که در هزاره های متاخر نقش مار به شکل ضعیف و کوچک به تصویر در می آید که نشان ضعف و پایین آمدن ارزش تصویری و مفهومی نقش مار می باشد. اما حتی در اواخر هزاره اول که به دوره زرتشتی بسیار نزدیک است در تمدن های یاد شده مفهومی منفی و شر از نقش مار به چشم نمی خورد.

فتوژورنالیسم که یکی از گونه های عکاسی به شمار می آید، از ابتدای پیدایش تا به امروز همواره از تغییر و تحولات اجتماعی پیش آمده در عصر خود، تاثیر پذیرفته و خود نیز بر روند رخدادهای اجتماعی معاصرش و حتی پس از آن، تاثیرگذار بوده است. نمونه های تاریخی فراوانی قابل ذکر است که نشان می دهد، انتشار یک عکس باعث تغییر قوانین موجود، تولید انگیزه در حرکتی اجتماعی و یا باعث انزجار اجتماع از رویکردی حکومتی گردیده است. از طرفی، ارتقاء دانش ساخت ابزار و تجهیزات وابسته به عکاسی، همچنین تاسیس آژانس های عکس و ظهور مجلات و نشریات متعدد، مسیرهای جدیدی را بر سر راه فتوژورنالیسم و حرفه ای تر شدن آن قرار دادند. اهداف پژوهش پیش رو نیز به بررسی اجمالی این تاثیرات و عوامل موثر بر آنان نظر دارد که عبارتند از: بررسی تاثیرات پیشرفت علوم در زمین? ساخت ابزار و تجهیزات مورد نیاز عکاسی بر تصاویر ژورنالیستی، بررسی نقش آژانس های عکس و نشریات چاپی در سیر تحولات فتوژورنالیسم، بررسی تاثیرات تصاویر ژورنالیستی بر رخدادهای اجتماعی، بررسی نقش فتوژورنالیست های مطرح این دوران در پیشبرد فتوژورنالیسم. این تحقیق که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است، نتایجی قابل ذکر را نیز در پی داشته است. در زمینه تجهیزات عکاسی، پیشرفت های حاصل شده در زمینه ساخت فلاش ها، همچنین کاهش وزن دوربین ها و استفاده از فیلم رول و لنزهای سریع، فتوژورنالیست ها را قادر ساخت تا تصاویر خود را با سرعتی بالاتر و کیفیتی مطلوب تر برای چاپ، ارائه کنند. روش های ابداع شده در مقالات تصویری اولیه، درآژانس های عکس، شکل اصلی خود را پیدا نمودند و عکس هایی با تفکر قبلی و حساب شده از رویدادها را در اختیار مخاطبان قرار می دادند. همچنین، نشریات تصویری متعددی روانه بازار شدند که پیدایش جو رقابتی میان آنان غالباً بر اساس میزان و چگونگی استفاده آن ها از عکس بود. این تاثیرگذاری ها و تاثیرپذیری ها تنها با در نظر گرفتن دو مقوله در کنار یکدیگر قابل بحث و بررسی می باشند و قابل تفکیک نمی باشند.

با اختراع عکاسی در سال 1839 و ثبت اولین عکس ها توسط نگاتیوهای شیشه ای و همچنین پیشرفت های صنعت چاپ، تصاویر عکاسی شده بر روی شیشه توسط گراوورساز ظاهر و به صورت کنتاکت در آمده ، و در اختیار نقاشان گذاشته می شد، آنها نیز بنا به سلیقه خود دخل و تصرفی در آن انجام داده و طراحی می کردند. با آغاز صنعت چاپ، تولید نوشته های خبری به صورت انجام و گسترده می شد. طی سال های متمادی هنر چاپ به سرعت سراسر اروپا را فرا گرفت و به پیشرفت های قابل ملاحظه ای دست یافت که منجر به چاپ نشریات متعدد در اکثر نقاط جهان، از جمله ایران شد. فتوژورنالیسم شاخه ای از عکاسی است که عکاسان برای مستند کردن زندگی از آن بهره می گیرند، مانند عکس هایی که در رسانه های خبری می بینیم. این تصاویر، زندگی جاری، علایق انسانی، حوادث و رویدادها را نشان می دهند و همچنین با توجه به اوضاع و شرایط جامعه در هر برهه ای از زمان تأثیرات خاص خود را بر آن خواهند گذاشت. در ایران بعد از اختراع عکاسی و گسترش آن در تمامی مرزهای جغرافیایی برابر سال 1848 گشایش عکاسخانه ها در تهران و شهر های بزرگ ایران رو به فزونی یافت، در دوران قاجار تعداد آنها از حد شمارش خارج بوده است. عکس های این دوره بیشتر پرتره و خود نگاری هایی است که شروع آن در دوره ناصرالدین شاه قاچار بود. عکاسی در ایران، ابتدا از پشت دیوارهای قصر و استودیوها پا گرفت و بعدها از پشت دیوار عکاسخانه ها به میان مردم و عرصه عمومی راه یافت به نحوی که تمامی جریانات و حرکت های جمعی مردم را ثبت می کرد.

چکیده: دوران صفویه دوران با شکوه و عظمت تاریخ ایران به حساب می رود. در این دوران بناها و قالیهای بسیار زیادی خلق گردیدکه باتوجه به نقوش و رنگ آنها در کل جهان حائز اهمیت و ارزش است . اکثر قالیهای این دوره در موزه های معروف جهان نگهداری شده اند. در این راستا با رویکردی بینامتنی به بررسی اجزای نقوش و رنگها در این دوحیطه ی هنری می پردازیم.تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از طریق موردی و کتابخانه ای بوده تا با بررسی چند نمونه از آثار نتیجه گیری کلی انجام گیرد. از آن جائی که نقوش و رنگهای ابنیه و قالی ها هرکدام به عنوان متنی محسوب می شود . پژوهش را در این راستا قوت می بخشد و از طرفی باتوجه به هنر کاشیکاری و تداوم حیات این هنر تا روزگار کنونی در می یابیم چه دسته نقوشی وام دار دوره ی صفویه بوده که عینا و یا باکمی تغییر هنوز برجای مانده اند. در روزگاران اخیر هیچ اثری از کاشی کاری های با جلال وپر هیبت قالی های هزار نقش و رنگ صفویه نیست . متاسفانه روز به روز با رکود اقتصادی در بازار اصفهان مواجه هستیم . از یک طرف بازار فرش گریبانگیر مسائل جانبی بسیار گشته و از طرف دیگر بازار کاشی کاری هم در راستای بازار فرش در تاریکی رکود فرو نشسته است . این دگر گونی ها ما را براین امر واداشت تا به مسائل جانبی این هنر ها و علل رکود آنها بپردازیم . تا به یاری خداوند بتوانیم با طی پیشنهادات و الگوهائی هرچند کوتاه اما موثر به این بحران کمک رسانیم.

پرفورمنس آرت، گونه ای از شیوه ها یا قالب های هنری معاصر است که پایه های آن در بطن «جریان آوانگارد» و از اوایل قرن بیستم، در ابتدا تحت تأثیر دیدگاه های جنبش «فوتوریسم» پیرامون «همزمانی» و درهم تنیدگی کل ظواهر واقعیت، تلاش برای رهایی از قراردادها و سنت های محدود کننده، گرایش به ایجاد تعامل میان هنرها و استفاده از شگردهای «فرا نقاشانه و فرا تئاتری» به تدریج شکل گرفت. این روند فکری و عملی در ادامه با نقطه نظرات «دادائیست ها» در تأکید بر «عنصر تصادف» و استفاده از «محیط» و رویکرد «مارسل دوشان» مبنی بر «انکار معنای صریح و قابل بازنمایی» و از سویی با گرایش های مدرسه «باهاوس»، اندیشه های «گرترود استاین» در جایگزین نمودن ساختار خطی و روایتی درام با «ساختار فضایی» و نظریات «آنتونن آرتو» در زمینه «رد اولویت کلام» و «تأکید بر جنبه های بصری» پیوند می یابد. پس از جنگ جهانی دوم در حالیکه «مدرنیسم» در اوج شکوفایی خود به سر می برد، تحولات اجتماعی با شکل دهی حرکت های اعتراضی در مقابله با «دیگر بودگی» هنر مدرن و انحصارطلبی «فرهنگ بورژوازی»، سنت فوتوریسم-دادا، مارسل دوشان و دیگر آوانگاردهای پیش از جنگ را بار دیگر به مرکز توجه باز می گرداند و با آگاه ساختن هنرمندان به لزوم از میان برداشتن مرز میان هنرها، پیوند میان هنر و زندگی، «ارتباط بی واسطه با مخاطب» و استفاده از مشارکت ذهنی و فیزیکی او در آفرینش اثر هنری، آنان را از «انتزاع»، «احساس گرایی» و اهمیت دادن به «فرم» و «شیء هنری»به سمت توجه به «ایده»، «فرآیند» خلق اثر و «وجه اجرایی» سوق می دهد. این گونه گرایش ها با تلاش های «جان کیج» و فعالیت های «گروه فلاکسوس» و«آلن کاپرو» در نهایت به شکل گیری «اجراهای محمل نیافته»، «غیر بازتابی» و«غیر روایتی» تحت عنوان «هپنینگ» می انجامد که در دهه های بعد در قالب «پرفورمنس آرت» به عنوان یک شیوه «پست مدرن» هنری به حیات خود ادامه می دهد. تأثیر این تحولات در عرصه «تئاتر پست مدرن»، خود را در شکست وحدت های سه گانه و انواع گرایش های «آوانگارد»- «تجربی» نمایان می سازد. در سال های اخیر، در هنر معاصر ایران، شاهد تعدد و کمیت نسبتاً بالای فعالیت های هنری تحت عناوینی چون پرفورمنس آرت و تئاتر تجربی هستیم. این در حالی است که برخی از این فعالیت ها به دلایل گوناگون از سطوح کیفی مطلوبی برخوردار نمی باشند.

بعد از جنگ جهانی دوم، ایران دچار تغییر و تحولات شگرفی شد که نقاشی هم از این امر مستثنا نبود. از آغاز دهه ی 20 نقاشی نوگرا شروع به رشد کرد. یعنی زمانی که غرب وارد دنیای مدرن شده بود و چندین سال از آن گذشته بود. هنرمندان ایران در این زمان جذب کار هنرمندان غرب و جهان بینی غرب شده بودند اما این جریان در ایران متناسب با شرایط فرهنگی، خواستگاه اصلی خودش صورت نگرفت. تاسیس دانشکده هنرهای زیبا در تقویت این مسئله نقش زیادی داشت و باعث آشنایی هر چه بیشتر با هنر غرب شد. بعد از آن با برپایی بی ینال ها دوره ی جدیدی در هنر معاصر ایران آغاز شد. با شروع دهه ی 40 موج جدیدی در نقاشی ایران به وجود آمد. با تاسیس هنرکده ی هنرهای تزیینی نقاشان با هنرهای تزیینی و عامیانه قدیمی آشنا شدند و با ترکیب آن ها با تکنیک های مدرن به زبان تجسمی نو دست یافتند. این آثار در بی ینال سوم با نام سقاخانه به رسمیت شناخته شدند.

آسیب شناسی وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان رشته طراحی لباس در دهه 80 و ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات آنها مبنای پژوهش حاضر است. نتایج این پژوهش کاربردی که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است نشان می دهد که بخشی از مشکلاتی که طراح در امر تولیدات خود با آن رو به رو است ناشی از کاستی های آموزشی این رشته از قبیل: عدم آشنایی به حوزه صنعت، ضعف آموزشی در زمینه بازاریابی، ضعف در مدل سازی، عدم بهره مندی از اساتید مجرب و ... در مراکز آموزشی این رشته است که حل آنها تعامل میان ارگان های متولی این بخش ها را طلب می نماید. اما بخش عمده ای از مشکلات طراحان به عوامل محیطی آنها باز می گردد. از آنجایی که لباس یک مقوله فرهنگی نیز محسوب می شود، تغییرات فرهنگی بر ذائقه و سلیقه مردم تاثیر مستقیمی دارد که طراح ناگزیر از شناخت این سلایق و تغییرات احتمالی آن است. اما مهم-ترین چالش در عرصه اشتغال طراحان، معیوب و ناقص بودن چرخه طراحی، تولید و عرضه لباس در کشورمان است که حل آن در ایجاد گفتمان مشترک و اتصال اجزای میان طراحان و تولیدکنندگان و حتی عرضه کنندگان پوشاک است که در این صورت جایگاه و نقش طراح تعریف و تبیین خواهد شد.

این پایان نامه در نظر داردبا بررسی آگهی های تبلیغاتی تلوزیونی درایران دهه 80 هم ازنظرساختارزیبایی شناسی(رمزگان وپیام)وهم ازنظرمضمون وایده به آسیب شناسی آن بپردازد ونشان دهد که در ایران در بسیاری موارد،ازساختارهای زیبایی شناسی آگهی های تبلیغاتی در سطح جهان عقب هستیم وثانیاً بسیاری ازاین تبلیغات،ناخودآگاه در راستای القای فرهنگ مصرف گرایی والگوی نا مناسب زندگی تولید وعرضه می شوند،وسعی دارد با ارائه مصادیق جزیی به بررسی این مسائل بپردازد ودر نهایت به این نقطه برسد که با برشمردن وارائه پارامترهای استاندارد(براساس نمونه های تبلیغاتی قابل قبول)برای تولید محصولات هنری چه از نظر ساختارزیبایی شناسی ونحوه انتقال رمزگان پیام،وچه ازنظر گسترش ایده های فرهنگی والگوی سازی در این رسانه ها در قالب بیان ایده وانتقال پیام در لایه های زیرین اثر،به ارتقاسطح این شاخه هنری در ایران کمک کند،طوری که به بالا رفتن سطح ذوق وانتظارات زیبایی شناسانه مخاطبان (مصرف کنندگان)دررمزگشایی از پیام هایی که هنرمندانه در این تبلیغات نهفته است نیز یاری رساند.وبا تقسیم بندی های مناسب چه ازمنظرشکلی وچه محتوایی چارچوبی مناسب واستاندارد برای تولید یک تیزر تبلیغاتی ارائه دهیم.

چکیده این پژوهش با رویکرد تطبیقی، مقایسه ای و مطالعات بینامتنی بین دو متن بزرگ ادبی – مذهبی می باشد.داستان نویسی امروزه به عنوان هنری بزرگ مطرح است و تأثیر اجتماعی شگرف دارد. در دنیای نا آرام و پر غوغای ما نه تنها بازار قصه پردازی از رونق نیفتاده بلکه از این جهت که بشر به آرامش روحی بیشتر نیاز دارد رشد این هنر شتاب بیشتری به خود گرفته است. از این رو می توان به منظور ارشاد و هدایت جامعه و یا تحول و رشد اندیشه از داستان و ابزارهای آن بهره گرفت. همگی به این مهم اذعان داریم که بشر مطابق با الگو و قصه اولیه ای که خداوند آن را پرداخته است به ساخت و پرداخت قصه و افسانه می پردازد. قصه ها حد و مرزی نمی شناسند و به راحتی می توانند تمامی مرزهای سیاسی و اجتماعی و جغرافیایی را در هم شکنند و یک فضای مشترک جهانی بسازند. با تورق در مثنوی به این نکته پی می بریم که بر تار تار وجود مولانا آیات الهی نقش بسته است در بیش متن، مولانا در بعضی از قصه ها اشاره به داستان، آیه و ... کرده است.که به آن صنعت تلمیح و اشاره می گوییم و در قصه های دیگر نیز به تراگونگی (سبک دگرگونی) روی آورده است. هر جا لازم دیده عنصری از عناصر سازنده قصه را افزوده یا حذف کرده که این بهره گرفتن نیز در جهت پررنگ کردن اهداف الهی و رسیدن به کعبه مقصود ومعبود است. مولانا در قصه هایی که از پیش متن قرآن بهره گرفته، جایی برای هزل، لطیفه و طنز ندارد و در حقیقت مضمون و محتوی قصه هایش رنگ و بوی الهی دارد و در جهت ارشاد، پند و هدایت می باشد. و در نهایت ما را به این اندیشه وا می دارد که رمز ماندگاری و جاودانه ماندن مثنوی را به نوعی بهره گرفتن از قصه های قرآن، آیات الهی و در حقیقت این سخن او که مثنوی را قرآن ناطق می دانست، بدانیم.واژه های کلیدی:قصه، قرآن، مثنوی، بینامتنیت

هدف این پژوهش بررسی مفاهیم و نمادهای آخر الزمانی در اسطوره های هندویی و آموزه های اسلام می باشد. این قیاس برمبنای روش پدیدارشناسی با رویکرد تطبیقی انجام گرفته و نتایخ ذیل به دست آمده است: گرچه تشابه ظاهری بین مفاهیم و نمادهای آخرالزمانی در آئین هندوئیزم و دین اسلام وجود دارد با این حال این تشابه تنها در سطح ظواهر باقی مانده، زیرا این دو آموزه دارای دو آبشخوار تفکری جداگانه هستند. آموزه های اسلام وحیانی است درحالیکه اندیشه های هندوئیزم اسطوره ای و زاده تفکرات بشری است. در آئین هندوئیزم جهان در تسلسلی دائمی است که هر بار پس از دوره ای تعیین شده، از بین رفته و دوباره آفرینش صورت می گیرد. اما در اسلام جهان آغاز و پایانی دارد و خلق دوباره ای صورت نخواهد گرفت.

پژوهش فوق بر آن است تا با ابتنا به روش تحقیق تاریخی و تطبیقی به بررسی تأثیرات عرفان بودیسم «ذن»، این اندیشه اغنایی تاریخ تفکر بشر، بر هنرمندان اکسپرسیونیسم انتزاعی بپردازد. بدین منظور ابتدا به معتقداتی که آئین بودائی و به تبع آن مکتب «ذن» از آن منبعث بوده اند پرداخته و سپس سیر تحولات اجتماعی که زمینه ساز ورود «ذن» به غرب و گرایش هنرمندان تجربه گرای آن دیار به عرفان شهودی شرق می باشد را مورد بررسی قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که آثار این هنرمندان در سه گروه قابل تفکیک است: گروه نخست، که وجود اسنادی معتبر مهر تأییدی بر مشابهت های مفهومی و تکنیکی آن ها با هنرمندان ذن می نهد، گروه دوم که با وجود تشابهات بسیار، سند محتومی دال بر این تأثیرپذیری وجود ندارد وگروه سوم که هیچ گونه تأثیری از این نگرش نپذیرفته اند. علاوه بر این، در یک قیاس کلی می توان گفت هنرمندان ذن گرای امریکایی با ضرب قلم هایی محکم وجسورانه در نسبت با پویش معتدلانه و موقر قلم همتایان اروپایی شان که هر دو آبستن عوامل محیطی خود می باشند، توانسته اند نسبتا خودباورانه تر به خلق آثاری خودجوش با ترکیب بندی موکد بپردازند. کلمات کلیدی: مدرنیسم، اکسپرسیونیسم انتزاعی، عرفان ذن، نقاشی ذن

در چند دهه اخیر، نقاشی دیواری اهمیت فراوانی پیدا کرده است چرا که افزون بر زیبایی محیط شهری، بازگوکننده عقاید و مفاهیم بسیاری در راستای ارزش های ملی و دینی کشورمان بوده است. از این رو، در تحقیق حاضر، ضمن بررسی اجمالی نقاشی دیواری در دوران پیشین، به بررسی آسیب شناسانه آن در دهه 80 با هدف بازبینی و تحلیل معضلات این هنر پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی بدست آمده است نشان می دهد که مهم ترین مساله در خصوص این هنر،ضعف و عدم انسجام در بخش مدیریت هنری می باشد.نبود رشته نقاشی دیواری در دانشکده های هنری نیز یکی دیگر از دلایل مشکلات در زمینه این هنر است.بکارگیری هنرمندان غیر متخصص در این زمینه، عدم ارتباط آثار با مخاطب، نادیده گرفتن نوع مخاطب، یکنواختی در بیان موضوع ،کاربرد افراطی نوآوری ها، کاربرد رنگ های تیره و کدر، استفاده از مواد و مصالح نامرغوب، اجرای غیر حرفه ای و عدم توجه به مکان یابی مناسب این آثار از دیگر آسیب های نقاشی دیواری به شمار می آید.

این پژوهش با روشی تطبیقی، مبتنی بر تحلیل متن و رویکردی رَوندپژوهانه به نحوه ی تکوین و روند تغییر شکلِ ساز عود و نوازنده آن می پردازد و ساختار ساز و نوازنده را در نمونه های موجود از دوره ساسانی تا صفوی مورد تحلیل قرار می دهد.جامعه آماری مورد مطالعه شامل 32 نمونه از تصاویر سازدار منقش به عود و نوازنده آن می باشد. این نمونه ها در برگیرنده ی تصاویری از ظروف سیمین، نگاره و دیوارنگاره اند. تصاویر در چهار گروه معرفی و بررسی می شوند. ترسیم نوازندگان و سازها در نمونه های مختلف از تناسبات متفاوتی تبعیت کرده است، به طوریکه که نسبت اندام در تعداد معدودی از نوازندگان به نسبت اندام انسان امروزی نزدیک است. در سازها نیز به طور کلی در گذار زمان، با افزایش نسبت عرض کاسه به طول آن مواجهیم. ترسیم سازها در گروه ساسانی به نمونه های امروزی و نسبت مذکور در رساله کنزالتحف نزدیکتر است اما تا دوره صفوی به مرور زمان با کاهش نمونه های مشابه با سازهای امروزی روبرو هستیم. در برخی از تصاویر سازهای یک گروه از نسبت مشخصی تبعیت کرده اند و در برخی دیگر اختلاف مشخصی در نسبتها وجود دارد که گویای احتمال عدم دقت نگارگران در مصور سازی سازها یا تغییر نسبت ها به مرور زمان باشد باشد، اما به نظر می رسد در رسالات موسیقی سخنی از تنوع ساختار و نسبتهای متفاوت در ساز عود به میان نیامده است. بررسی نسبت ها احتمال وجود سازهای شبیه به عود، نظیر شهرود را نیز در تصاویر تأیید می کند.

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه،اهداف ،روش های اجرا ونتایج به دست آمده): چکیده انسان برای اتصال به مبدأ هستی به فضایی نیاز دارد که ویژگی های معنوی و آسمانی را داشته و تجربه عروج را تسهیل نماید. اسلام بیش از هر دین دیگر به بعد اجتماعی عبادت سفارش داشته بنابراین مساجد در شهر اسلامی از جایگاه والایی برخوردار شده اند . نگارنده در این پایان نامه ضمن بررسی مفهوم صفات جلالیه و جمالیه خداوند از دیدگاه قرآن , فلسفه و عرفان به دنبال تجلی آنها در نقوش مسجد جامع عباسی اصفهان می باشد . اساس معماری اسلامی بر حکمت استوار است . حکمت معماری اسلامی به خصوص معماری مساجد را می توان در دو بعد ظاهری و باطنی بررسی کرد . یکی از نگاه های حکمی به ساختار بناهای پرستشگاهی دیدن باطن آن ها است که در ظاهر نیز تجلی می یابد. فرض بر این است که نقوش هندسی بیانگر صفات جلالیه ی خداوند و نقوش اسلیمی بیانگر صفات جمالیه ی خداوند می باشد و خوشنویسی اسلامی به کار رفته در کتیبه ها نشان دهنده ی صفات جلالیه و جمالیه است .تحقیق فوق به صورت تحلیلی، تاریخی و توصیفی با گرد آوری مطالب به صورت ترکیبی، استفاده از کتابخانه و مطالعه کتاب ها و مقالات و به صورت فیش برداری نوشتاری و تصویری، با استفاده از ابزار کامپیوتر و عکاسی انجام گرفت و سعی بر این شد تا چگونگی تجلی صفات خداوند در نقوش مسجد جامع عباسی به روش نظری و عملی (به وسیله تصاویر تحلیلی نقوش ) بررسی شود . نقوش هندسی و اسلیمی که از مهمترین نقوش مورد استفاده ی هنرمندان مسلمان است می تواند نشانگر صفات جلالیه و جمالیه ی خداوند - که در کل کائنات و در وجود انسان کامل تجلی پیدا کرده است - باشد . در ضمن همان طور که صفات جلال و جمال خدا با یکدیگر هماهنگی دارند و لازم وملزوم یکدیگرند , این ویژگی به خوبی در هماهنگی و در هم تنیدگی نقوش هندسی و اسلیمی به تجلی در آمده است . کلیدواژه ها : تجلی, صفات جلالیه ی خداوند, صفات جمالیه ی خداوند, نقوش هندسی, نقوش اسلیمی

با مطالعه ی هنر اقوام پیشین به یک ویژگی مشترک در تمام آثار هنری می رسیم،که استفاده از نمادهای حیوانی می باشد. یکی از سرزمین هایی که نمادهای حیوانی در هنر آن نمود بارزی دارد، سرزمین هند می باشد. لذا در پژوهش حاضر ابتدا تاریخ مختصری از هنر هند مورد بازبینی قرار خواهد گرفت. سپس به اساطیر هند با تکیّه بر نمادهای حیوانی با رویکرد نشانه شناسانه پرداخته خواهد شد. روش گردآوری اطلاعات این پایان نامه نیز بر اساس روش کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مردمان سرزمین هند حیوانات را دارای نیرویی نامرئی دانسته و هر کدام از آن ها را نماد چیزی می دانستند. آن ها از این نمادهای حیوانی به شکل بارزی در هنرهایی همچون مجسّمه سازی، معماری، نقّاشی و نقش برجسته بهره می بردند. در مطالعه حاضر پس از برّرسی نماد های مذکور به طبقه بندی آنها در قالب جداولی پرداخته شد. خدایانی که به صورت نماد تصویر می شدند، خدایان ترکیبی و سرانجام نمادهای حیوانی که در کنار خدایان در هنر هند تصویر می شد اساس این دسته بندی را تشکیل می دهد.

چکیده: پوشش مفهومی است که تفاوت های زن و مرد را بیان می کند. پوشش در فلسفه ی وجودی زن ارزش خود را نشان می دهد چرا که خداوند زن را به خاطر آفرینش متفاوت، در پرده ی پوشش قرار داد. بحث پوشش و لباس زنان در ایران همواره مورد توجه بوده و در سیر تاریخ این سرزمین از جمله در نگاره ها، پوشش و لباس مناسب را متناسب با فرهنگ ایرانیان شاهد هستیم. هدف این پژوهش بیان هرچه ساده تر نوع پوشش زن، نقوش و تزئینات آن در شاهنامه های مصور انتخاب شده است، بنابراین سعی شده با در نظر گرفتن نگاره ها و تطبیق آن با لباس های همان دوره ای که شاهنامه در آن مصور شده، به نوعی قطعات لباس و ضمایم آن را به صورت جز به جز مورد بررسی قرار دهیم. لذا با انتخاب چند اثر از نگاره های شاهنامه ی بایسنقری و شاهنامه ی طهماسبی به موضوع پرداخته می شود. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و تحقیق مشاهده ای انجام گرفته و بر مبنای مشاهده ی نگاره ها نوع پوشاک زنان شرح داده شده است. کلمات کلیدی: شاهنامه های مصور، شاهنامه بایسنقری، شاهنامه طهماسبی، زن، پوشش

انتزاع گرایی که از سال 1910 به گونه ای مستقل و به صورت سبکی هنری در دنیای هنر مدرن غرب مطرح شد، آفرینش آثاری به دور از تقلید و بازنمایی از دنیایی مشهود را مورد توجه قرار داده است. آثار انتزاعی پس از شکل گیری نقاشی نوگرا در ایران رواج پیدا کرده و تا به امروز ادامه دارد. پژوهش حاضر با محوریت شکل گیری نقاشی انتزاعی در ایران آغاز شده و در ادامه به کمک رویکرد فرمالیستی به بررسی ویژگی ها، دسته بندی و تجزیه تحلیل آثار غلامحسین نامی می پردازد. نتایج این مطالعه که با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است نشان می دهد که گرایشات انتزاعی در هنر مدرن ایران با شروع نقاشی نوگرا رایج شده و در دهه های 40 و 50 به اوج خود می رسد. در میان هنرمندان این شیوه، آثار غلامحسین نامی به دلایلی چون مشخصه های بومی و ایرانی، تنوع مواد و تکنیک های بکار رفته چون کاربرد خاک و همچنین ابداع و نوآوری به ویژه در نقاشی های نیمه برجسته اش، از اعتبار و ارزش ویژه ای برخوردار است. در آثار وی که می توان آنها را به هشت دوره تقسیم کرد، گاه تنها فرم های معمارانه اهمیت پیدا می کنند و گاه خود گِل که ماده اصلی معماری سنتی است مورد توجه قرار می گیرد. در آثاری دیگر، وی با روشی نوآورانه رنگ سفید را با برداشت هایی از طبیعت تلفیق کرده که نتیجه آن ابداع حجم هایی نیمه برجسته در سطح بوم است که در عین حال چندان از حال و هوای انتزاعی کارهای قبلی وی دور نیست.

با توجه به اهمیّت موضوع پژوهش ، معیارهای زیبایی شناسانه عکاسی که زیر پوشش سه عکاس به نام های سیدنی شرمن ، باربارا کروگر و ریچارد پرینس اعمال کرده ام را مورد بررسی قرار می دهم تا عکاسان و حتی هنرمندان دیگر داخلی با شناخت کامل تر از فضای فکری و معیارهای شکل گیری جنبش ها ی هنری معاصر به ارائه آثار هنری خود بپردازند . در این پژوهش با توجه به روش تطبیقی و تحلیلی به بررسی آثار عکاسی و گاهی هنرهای دیگر با تکیه بر آثار سیدنی شرمن ، باربارا کروگر و ریچارد پرینس پرداخته می شود و بیان مفاهیم زیبایی شناسانه سبک های هنری مرتبط با آنها مورد بررسی قرار می گیرند . در این پژوهش ابتدا به توضیح زیبایی شناسی پرداخته شد . اینکه بدانیم حدود یک امر زیبا با یک امر غیر زیبا چقدر است ، و نظر متفکرینِ به نام ( باو مگارتن، کانت ، هگل ) در این زمینه مطرح شد . قبل از آنکه به سراغ سه عکاس منتخب برویم ، درباره ی سبک های هنری که آنها فعالیت می کردند توضیح داده شد و برای درک بهتر تفکرات هر سبک هنری ، به هنرمندان دیگر نیز اشاره شد . سپس با علم به این مسائل به بررسی آثار این عکاسان پرداختم تا جوهره ی کار آنها برای مخاطبین ملموس تر شود. نتیجه ای که من از این پژوهش دریافت می کنم ، اینست که زیبایی شناسی مبحثی است که فلاسفه و نظریه پردازان به دنبال آن بودند ، تا با حضم مبانی زیبایی ، آنچه واقعا زیباست را شناسایی کنند و به هنرمندان بشناسانند ، تا هنرمندان هم با آثاری که خلق می کنند ، مخاطبان خود را از لذت دریافت زیبایی بهره مند سازند . حال آنکه هر هنرمند با توجه به شرایط اجتماعی ، فرهنگی و تاریخی ای که در آن زندگی می کند،به تفکر هنری خاص پناه می برد تا از پشت افکار آن سبک و مکتب ، حرف های خود را بزند

شاه اسماعیل بنیانگذار دوره صفویه به حمایت هنر و هنرمندان پرداخت در دوره او مکتب تبریز شکل گرفت .این مکتب بر اساس بنیان های مکتب ترکمان و دعوت از اساتید مکتب هرات توسعه یافت.حمایت شاه اسماعیل باعث رشد نگار گری و کتاب آرایی گردید.در دوره شاه طهماسب حمایت ها گسترش یافت و مکتب تبریز به تثبیت رسید.با انتقال پایتخت ار تبریز به قزوین و در نهایت عدم حمایت شاه تهماسب نگار گری سیر افول را پیمود ، سیر استحاله نگاره های پر طنین و پر طمطراق مکتب تبریز به نگاره های ساده و سپس توسعه طراحی و نگاره های کم پیکر و ساده تر را می توان در مکتب اصفهان به روشنی و به زیباترین شکل مشاهده نمود.شناسایی این سیر مهم نتیجه این تحقیق و پژوهش است .این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است ، فصل اول به کلیات طرح پرداخته شده ، فصل دوم به مروری اجمالی به تاریخ نقاشی پس از اسلام پرداخته شده است درفصل سوم به معرفی مکتب تبریز،هنرمندان وآثار مهم این مکتب اختصاص دارد.فصل چهارم به معرفی مکتب اصفهان و هنرمندان و آثارمهم این مکتب پرداخته ایم. درنهایت در فصل پنجم به مقایسه آثار این دو مکتب از منظر فرم و رنگ ، ترکیب بندی ، فضا و معماری پرداخته ایم.چهار چوب نظری پایان نامه حاضر بر اساس رویکرد جامعه شناسی به ویژه نظریه بازتاب است . بر اساس این نظریه عوامل اجتماعی در روند تولید آثار هنری تاثیر گذارند بر این اساس ابتدا ویژگی های مکتب تبریز بررسی شده سپس به عوامل اجتماعی موثر در مکتب اصفهان که به تفاوتهای ایجاد شده در این مکتب نسبت به مکتب تبریز منجر شده می پردازیم . پژوهش حاضر از نوعی کیفی بوده و با روش تطبیقی انجام خواهد شد . روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش توصیفی تحلیلی خواهد بود سپس با استفاده از روش تطبیقی به مقایسه داده ها خواهیم پرداخت.

سینما به عنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم اجتماعی سازی در دنیای مدرن ، با بازنمایی هنجارها و الگوهای جنسیتی در زندگی اجتماعی در قالب نمایش فیلمها نقش باز تولیدکننده ی این هنجارها را در زندگی امروزی بر عهده دارد. در این مطالعه هدف اصلی بررسی تصویری است که سینمای دهه هشتاد از روابط جنسیتی حاکم بر طبقه متوسط به مخاطبان ارائه می دهد. پرسش اصلی پژوهش این است که روابز جنسیتی چگونه در کنش متقابل بازیگران در خانواده (زن و مرد) طبقه متوسط در فیلمهای سینمایی دهه هشتاد بازنمایی می شود ؟ پژوهش حاضر با استفاده از نظریات گافمن درباره جنسیت و نمایش های جنسیتی می کوشد با استفاده از روش تحلیل محتوا نظریات گافمن را در تحلیل تصاویر سینمایی به کار گیرد. یافته های پژوهش بیانگر بازتولید الگوها و هنجارهای جنسیتی سنتی در دهه هشتاد هستند . اما به مراتب بسیار کنترل شده و کمرنگ تر از سابق است و حرکت به سمت دموکراسی و برابری خواهی در لایه های زیرین فیلم ها نیز قابل مشاهده است .

در این پژوهش سعی برآن است تا به بررسی اجمالی تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در سه دوره قاجار، پهلوی و انقلاب اسلامی به منظور درک بهتر تحولات عکاسی پرداخته شود و نیز بررسی ویژگی های بازنمایی زن در تصاویر مد نظر بوده است. در دوره قاجار بررسی تصویر زنان بر اساس عکسها و بررسی سه عکاس مطرح پیش رفته است، چرا که در دوره قاجار تنوع در سبک و محتوا چندان وجود نداشته. اما در دوره های پهلوی و انقلاب اسلامی به علت گسترش عکاسان و آموزش و دید علمی به عکاسی (مخصوصا دوره انقلاب) عکسها براساس سبک و محتوا بررسی شده است. راهبرد این تحقیق به صورت کیفی و از نوع تطبیقی، توصیفی و تحلیلی می باشد. از نتایج به دست آمده می توان گفت در طول تاریخ عکاسی ایران، همواره زمامداران می خواستند جامعه آنگونه که آنان می خواهند به تصویر در آید و از نظر اجتماعی و فرهنگی مردم ایران را متناسب با خواسته خود نمایان کنند اما همیشه عکاسان و هنرمندانی بودند که واقعیت محض و در عین حال تلخی از جامعه و زنان ایران به نمایش گذاشتند. چرا که مدیوم عکاسی این ویژگی را دارد که بی هیچ واسطه ای حقیقت را ثبت کند و امکان دخل و تصرف در تصویر سلب شود. در حقیقت، واقع گرایی ویژگی لاینفک عکاسی است.

یکی از مهمترین تلاش ها در ایران امروز تلاش برای احیای طرح ها و نقوش سنتی و ملی بر روی پارچه و لباس است. بطوریکه در تولید انبوه و صنعت، جوابگوی نیاز مشتری نیز باشد. بر این اساس یکی از چالش های بزرگ در این زمینه، نحوه برنامه ریزی برای دستیابی به این هدف در شیوه ای پایدار است. از اینرو پژوهش حاضر با رویکرد آسیب شناسی، به بررسی موقعیت طراحی پارچه در ایران از لحاظ صنعتی، چالش ها و مولفه های موثر در آن می پردازد. روش تحقیق آسیب شناسی سازمانی، و مدل تحلیل سه شاخگی در نظر گرفته شد. از اینرو ابتدا در مرحله اول به تحقیقات پیشینه ای منحصر به فرد، و در مرحله بعد به مصاحبه با افرادی که با موضوع آشنایی داشتند، نیاز بود. سپس داده ها بطور منظم در طبقات به طریق موضوعی و مقوله های متشکل مربوط به طرح یا موقعیتی که با آن مواجه اند طبقه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که به منظور برون رفت از جامعه مصرفی از الگوهای خارجی، و بهبود وضعیت طراحی پارچه، و صادرات پارچه با طرح ایرانی، روی آوردن به آموزش صحیح طراحان، حمایت از مدیریت هوشمند، کنترل واردات بی رویه و توجه به کیفیت کالا، ما را در این محق یاری می دهد.

بررسی بازنمایی «شخصیت» در سینمای مستند ایران، محور پایان نامه حاضر را تشکیل می دهد. از آنجا که «شخصیت» در بسیاری از مستند ها به عنوان رکن اساسی فیلم و یکی از عوامل مهم در تاثیرگذاری فیلم می باشد، تحقیق و پژوهش در مورد آن به ویژه با رویکرد «آسیب شناسی» ضروری به نظر می رسد. سوال اصلی پایان نامه حاضر که با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام شده این است که چه عواملی باعث می شود که کارگردان و سایر عوامل ساخت فیلم بتوانند شخصیت فیلم را بهتر بازنمایی کنند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نبود گفتگو و تعامل با شخصیت فیلم و همچنین عدم توجه به مواردی چون اخلاق مداری، رعایت حقوق فردی، صراحت و بی طرفی نسبت به وی از جمله عوامل موثر در ناموفق بودن بازنمایی شخصیت در فیلم مستند است. از جمله عوامل بازدارنده دیگر می توان به انتخاب نادرست شخصیت، تعداد زیاد یا کم شخصیت ها، وجود چند نقطه آغاز و پایان و نبود فضای تنفس اشاره کرد.

در بیکران آفرینش ودر سرآغاز حضور اندیشمندانه انسان ،تمدن هایی پا به عرصه وجود نهاده اند که تاکنون قدمت آن ها در منابع تاریخی ثبت شده است.شاید این تمدن ها ما را به سمت و سویی می کشاند تا به بهانه آفرینش اثر هنری کنکاشی امروزی داشته باشیم.فلسفه امروزی در باره تمدن های دنیای باستان، بازتاب نگرش خلاقانه چنین انسان هایی است که در بدو حضورشان در شکل گیری آثار هنری در محدوده فکری و جغرافیای خویش ما را به تامل وا می دارند.مصر و بین النهرین تمدن های اولیه در عرصه تاریخ هنر می باشند.از آن جایی که آفرینش آثار هنری در این تمدن ها انسان امروزی را به بهت و حیرت می اندازد،نگاه کلی و تاریخ نگارانه جواب گوی بسیاری از سوالات دنیای غرق شده در علم و تکنولوژی نمی باشد. تاثیر پذیری و تاثیر گذاری اعتقادات و باورها ، اسطوره ها وکهن الگوها ، فرهنگ ، نگاه و فهم فرمانروایان این تمدن ها مارا بر آن داشت تا از نگاه کلی به جهان آفرینش هنری (به خصوص هنرهای تصویری)به تطبیق و تفسیر موارد نقل شده در این تمدن ها پرداخته و عوامل دخیل در آفرینش هنری را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد.و با نگاهی موشکافانه و تامل برانگیز به ارتباط و تاثیر این دو تمدن بر یکدیگر و سایر تمدن های پس از آن پرداخته وبه تطبیق و تشریح این موارد در حد امکان و توانایی بپردازیم.

در نقاشی های این مجموعه هم استفاده و تأکید زیاد بر مهندسی و ترکیب بندی حساب شده، استفاده از یک یونیفرم یا روحیه ثابت در عناصر نگاره، تمایز شخصیتی بین یک یا دو نفر از فیگور های داخل نقاشی، استفاده از آلات موسیقی عصر خود، رقص و سماع، تنوع در ترکیب ها، همچنین استفاده از نقوش هندسی و اسلیمی بعنوان عنصر تزئینی در تمامی آثار، از جمله خصوصیات بارز آثار این نسخه خطی می باشد.

سفالینه های منقوش ، به عنوان نمادی از هنر ماندگار انسان ، همواره در دوران مختلف ، از گذشته تا به حال مطرح بوده است . نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیینی در سفالینه ها ، بیانگر مفاهیمی چون ، اعتقادات ، باورها ، اندیشه ها ، تمایلات ، آرزوها و نشان دهنده ، اصول ، فنون و مهارت های هنری به ویژه در زمینه طراحی است. این پژوهش ، به مطالعه و بررسی سفالینه های منقوش قرن پنجم آمل ( دوره سلجوقی ) از جهت نوع نقوش تزیینی ، شیوه طراحی و جای گیری آنها در ظروف سفالین پرداخته است. تعداد 19 سفال مورد بررسی قرار گرفته ، که در دو گروه : 1- گروه اول سفالینه هایی که فضای اصلی آنها با عناصر گوناگون تقسیم شده ومعمولا با نقوش تکرار شونده،تزیین یافته اند 2- گروه دوم با نقوش تکرار شونده ، نقوش یکپارچه ، غیر تکراری و دارای موضوع ، تزیین یافته اندوبخش دیگر آن با نقوش تکراری پر شده است . عمده سفالینه ها از نوع دوم و با نقوش هندسی ، گیاهی ، حیوانی مزین شده اند. جنبه تزیینی این سفالینه ها بیشتر از جنبه کاربردی آنها بوده است. روش تحقیق به صورت توصیفی و شیوه گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی است. همچنین دو نمونه از این 19 سفال با سفالینه های مسجد جامع آمل و گنبد آل رسول از نظر نقوش تطبیق داده شدند. واژگان کلیدی: سفال ، نقوش ، شهر آمل، دوره سلجوقی، قرن پنجم هجری

این پژوهش به سه بخش کلی تقسیم شده است. در بخش اول آرای مکتب فرانکفورت در باب موسیقی پاپ مورد بررسی قرار گرفته، مقاله "درباره موسیقی پاپ" اثر آدورنو نقد می گردد. بخش دوم تلاشی است جهت ایجاد یک ساختار تئوریک برای تبیین نحوه جایگیری گروهها در جامعه. در بخش پایانی با استفاده از نظامی که در بخش دوم ساخته و پرداخته شده است، بطور تاریخی و تحلیلی شیوه صعود اجتماعی سیاهان آمریکا نشان داده می شود. در این بخش ادعا می شود که مهمترین فاکتور در این تحرک اجتماعی موسیقی پاپِ سیاهان خصوصا در دوران رنسانس هارلم بوده است.

در این پایان نامه با بررسی در ادبیات ایران (به ویژه شعر و متون عرفانی) به ریشه شناسی رمز پردازی دو عنصر نقطه و دایره در هنرهای تجسمی ایران پس از اسلام اشاره شده است. به عبارتی از دریچه ای متفاوت با نشانه شناسی های رایجی که مطالعه هنر آیینی را تحت تأثیر سطحی نگری قرار داده به تحلیل هنر ایران پس از اسلام اشاره شده است. تفسیر هنر ایران پس از اسلام در این پایان نامه از دریچه ادبیات، به دو عنصر نقطه و دایره به دلیل کاربرد متداول در هنرهای تجسمی، ادب و عرفان موضوع جهت مطالعه علمی و دقیق محدود شده است. در این مجموعه خواهیم دید که در ابتدا طبیعت الگوی انسان در طراحی مایحتاج زندگی بود. اما با شکل گیری تمدن و ظهور ادیان، صورت نمادین انسان کامل، نمونه ای شد که مرجع کار هنرمندان و صنعت گران را تشکیل داده و بر سنگ نبشته ها خودنمایی می کند. با ظهور اسلام، کامل ترین فرم (دایره) در نظر ایرانیان با کامل ترین موجود عالم امکان (حضرت محمد (ص)) نسبت داده شده که سویدای قلب ایشان را خال احدیت مزین می نمود. مصادیق فراوان دیگری برای نقطه و دایره در ادب و عرفان ایران ذکر شده که در این پایان نامه به تعدادی از آن ها اشاره شده است. بدیهی است که شیوه جمع آوری مطالب در این پایان نامه بر مطالعه متون استوار بوده و کتابخانه ای است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوه تعامل فرم و محتوا در نگارگری دوره صفوی و با تکیه بر «هفت اورنگ» جامی انجام پذیرفت. لزوم مطالعه بیشتر بر روی شاهکار مربوط به نسخه (973-964ه.ق.) و تلاش در بکارگیری قواعد بصری آن در هنر معاصر، ضرورت انجام این پژوهش را توجیه می نمود. نتایج پایان نامه حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته نشان می دهد که ساختار فرم و محتوا در این اثر قابل تفکیک از یکدیگر نمی باشد. با وجود پیچیدگی روابط عناصر بصری نگاره ها، می توان ارتباط بین فرم موجود در تصاویر و آنچه که عنوان محتوا و داستان هر نگاره مطرح است را دریافت؛ در عین حال هر تصویر از لحاظ ساختار بصری، مستقل بوده و به عنوان یک اثر منحصر به فرد و جدا از سایر نگاره ها به خودی خود کامل است. در واقع هماهنگی موجود در فرم و محتوای مجموعه نگاره های هفت اورنگ باعث شده که اثر مذکور واجد زبانی جهانی و همه فهم در عالم هنر شود، به نحوی که شیوه خاص بکار رفته در تصویر گری این اثر گرانبها قابل درک در اجتماع امروز بوده و می توان از قواعد و سنت های هنری آن در تصویرگیری موضوعات و مفاهیم معاصر نیز بهره برد.

پایان نامه حاضر با هدف بررسی عناصر بصری فرهنگ و هنر ترکمن بر نقاشی نوگرای ایران به انجام رسید. ضرورت این مطالعه ریشه در دغدغه جامعه نقاشان ایران در خلق آثاری است که نمودی از هویت ملی و ایرانی باشد. در این راستا آثار هنرمندانی چون آنه محمد تاتاری، منصور قندریز و پرویز کلانتری با روش تحقیق تطبیقی و توصیفی و روش گردآوری کتابخانه ای و میدانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که این هنرمندان در آثار خود از ویژگی های هنر ترکمن همچون تاکید بر رنگ قرمز و آبی، کاربرد اشکال هندسی، اجتناب از فضای خالی، تاکید بر ریتم به صورت خطوط یا اشکال هندسی و همچنین بازنمایی کامل آثار هنری قوم ترکمن چون زیورآلات و دست بافته ها استفاده کرده اند. اما کاربرد این ویژگی ها در آثار تاتاری درونی تر و پخته تر از هنرمندان دیگر است که به نظر می رسد این امر ریشه در اصلیت او که همان قوم ترکمن است دارد.

آثار «هنر جدید» یکی از جریان های هنری معاصر ایران است که در دهه 80 و با حمایت های دولتی به ویژه از سوی موزه هنرهای معاصر تهران رشد و گسترش یافت. آثار مذکور که ابتدا در دهه 80 با عنوان «هنر مفهومی» در ایران مطرح شد و پس از اندکی «هنر جدید» نام گرفت، طیف مختلفی از روش های بیانی چون ویدئوآرت، پرفورمنس، اینستالیشن را در بر می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر «هنر جدید» غرب بر ایران در محدوده زمانی دهه 70 به بعد به جمع آوری داده های موجود از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) پرداخت. نتایج این مطالعه که با روش تطبیقی و همچنین توصیفی- تحلیلی بدست آمده نشان می دهد که رشد تکنولوژی و رواج شبکه های ارتباطی، امکان ارتباط و آشنایی بیشتر هنرمندان ایرانی با جریانات معاصر هنر غرب، پتانسیل بیانی بیشتر آثار هنر جدید نسبت به روش های سنتی بیان هنری، آگاهی روزافزون هنرمندان از رسالت و مسئولیت اجتماعی آنها در مقابل جامعه و افزایش آزادی بیان در دهه 80 شمسی از جمله دلایل رشد و گسترش هنر جدید در دهه اخیر در ایران است. از آنجا که این آثار تا حد زیادی به بیان تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی و نقد آنها می پردازند نه تنها مورد استقبال مخاطبین خاص بلکه از طرف مخاطبین عام نیز مورد توجه قرار گرفت. اگرچه در ابتدای دهه 80، شماری از این آثار به تقلید از نمونه های غربی شکل گرفتند اما به نظر می رسد که در سال های اخیر با استقبال هنرمندان جوان از این جریان و حمایت بخش خصوصی چون گالری ها، تعداد آثار خلاق و ارزشمند در این حوزه رو به افزایش است.

گرافیک تبلیغاتی امروز ایران فاقد نوآوری و قدرت خلاقانه است که بتواند موجب تحول و خلق کاربردی و در عین حال زیبا و جذاب و نو باشد. این آثار نه تنها خلاقانه نیستند ،بلکه هویتی ایرانی نیز ندارند و از میراث عظیم هنری ایران بهره ای نبرده اند. با نگاهی به گرافیک سنتی ایران که نمونه های آن می تواند نقوش خالی، کاشیکاری، خطاطی، نقوش روی ظروف، لباس ها، تصویرگری کتب و نظایر آن باشد، در می یابیم که گرافیک ایران پیوند خود را با گذشته از دست داده و در مقایسه با آثار گذشتگاه در ضعف و انحطاط به سر می برد. گرافیک مثلثی است که طراح، سفارش دهنده و مخاطب هر کدام در یکی از راس های آن قرار گرفته اند. طراحان خلاق به این سه جنبه، نگاهی دقیق و کامل دارند. آنان درعین حال که به حس هنری و کشف و شهود هنرمندانه خود ارزش می گذارند، به اهمیت سفارش دهنده و همچنین مخاطب و بیننده آثار نیز واقفند. توجه به نکات ذکر شده و همچنین توجه به اصول ایجاد یک اثر گرافیک و فرآیند خلاقیت در طراحی نقش به سزایی در به وجود آوردن آثار خلاق و بکر دارد. در این میان تحقیقاتی برای بررسی رابطه بین گرافیک و تبلیغات انجام شده است اما کمتر به آسیب شناسی گرافیک در تبلیغات و دلایل عدم تأثیر مناسب تبلیغات بر مخاطبین پرداخته شده است، لذا در این تحقیق سعی بر آن است که آسیب شناسی گرافیک در تبلیغات مورد بررسی قرارگیرد. به عبارت بهتر، در پژوهش عواملی را که بر ناکامی یا تاثیر اندک تبلیغات بر مخاطبین موثر هستند را با تکیه بر سه عامل سفارش دهنده، طراح و مخاطب مورد مطالعه قرار داده و در پایان راه حل هایی را برای غلبه بر این عوامل پیشنهاد دهد. نتیجه برخواسته از این تحقیق نشان می دهد که به طور کلی چالش اصلی گرافیک تبلیغاتی در کشور فقدان برنامه ریزی در سطح کلان برای سازمان دهی تبلیغات ، بی قانونی در عرصه تبلیغات شهری و همچنین فقر نسبی علمی در این حوزه است. راهبرد این پژوهش کیفی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ما تا کنون آنطورکه باید به تبلیغات و تحقیقات و نقش و اهمیت آن در اقتصاد کشور توجه نکرده ایم ،همچنین به آموزش علمی تبلیغات ،قانونمند کردن ،ضابطه مند کردن فعالیت های تبلیغاتی نپرداخته ایم وحتی نتوانسته ایم واقع بینانه به نقد تبلیغات و عملکرد تبلیغات گران بپردازیم . اما بطور کلی می توان چالش تبلیغات در کشور را فقدان برنامه ریزی در سطح کلان برای سازمان دهی تبلیغات ،بی قانونی در عرصه تبلیغات شهری همچنین فقر نسبی علمی در این حوزه دانست.

هنر گرافیتی یکی از مهم ترین راه ها برای بیان خواسته های فردی و گروهی در فضای شهری امروزی است که محور اصلی پایان نامه حاضر قرار گرفته است. این پژوهش با هدف مطالعه تطبیقی هنر گرافیتی ایران و انگلستان در محدوده زمانی چهار دهه اخیر به بررسی آثار دو هنرمند از کشورهای مذکور به نام های «تنها» و «بنکسی» به عنوان نمونه های موردی پرداخته است. نتایج این پایان نامه که با روش تطبیقی و همچنین توصیفی- تحلیلی بدست آمده نشان می دهد که هنرمند ایرانی در آثارش بیشتر به بیان و نقد وقایع جامعه ایران پرداخته و مسائلی که در جهان مطرح است و برای وی در درجه دوم اهمیت قرار دارد ولی تکیه بنکسی در آثارش بر رخدادهای روز جهان در گذشته و اکنون است. علاوه بر این به نظر می رسد هنرمند ایرانی محافظه کارانه تر دست به خلق آثاری با محتوای اجتماعی و سیاسی می زند ولی هنرمند غربی جسارت و صراحت بیشتری در بیان هنری خود داشته و گاه مستقیما به بازنمایی و نقد شخصیت های واقعی جامعه خود می پردازد. در آثار هنرمند ایرانی به خوبی می توان هویت ایرانی وی را تشخیص داد اما آثار هنرمند غربی نشان از تعلق وی به کشور خاصی ندارد.

هنر کتاب سازی نزد ایرانیان از مهم ترین هنرها بوده تا جایی که برای تزیین کتاب بزرگترین طراحان را دعوت می کردند . در حوزه ی کتاب آرایی همواره تزیین و زیبا سازی قرآن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است چه در دوران اولیه که خط ، بار تزیین قرآن را بر دوش می کشید چه آن زمان که این نیاز به زیبایی باعث شد که تذهیب در کنار خط به وجود آید و هنرمندان به طور جداگانه در رشته های خوشنویسی و تذهیب فعالیت کنند . کتابخانه و موزه آستان مقدس امام هشتم شیعیان قرن هاست که مجموعه کم نظیری از نمونه های دستنویس کلام الهی را در خود محفوظ داشته است . در همین راستا ، در این پژوهش ابتدا به بررسی تحولات تاریخی و اجتماعی و هنری ایران در دوره ی ایلخانی پرداخته ، سپس خصوصیات کتاب آرایی بالاخص در قرآن نگاری در دوره ی ایلخانی را مرور کرده ، در ادامه به معرفی قرآن های نفیس عهد ایلخانی در کتابخانه آستان قدس رضوی می پردازیم و با شناخت شیوه تذهیب و بالاخص هنر جدول کشی و گره سازی این دوره آشنا می شویم

آنچه امروزه بیش از پیش در تمامی عرصه های هنر ، نفوذی غیر قابل انکار یافته است فرآیند جهانی شدن و به تبع آن ، تاثیر دوگانه ای است که این روند بر هنر تمامی ملل ، از جمله ایران گذاشته است. آنچه اندیشمندان تحت عنوان فرهنگ جهانی (به معنای فهم مشترکی که مرزهای ملی را در می نوردد) مطرح نموده اند ، بر هنر-صنعت گرافیک که محمل ارتباطات بصری در عرصه ی ملی و بین المللی است نیز تاثیرگذار می باشد. نگارنده در پژوهش حاضر مسئله ی هویت ملی ایران و نحوه ی بازتاب آن در جریان افزایش تعاملات و ارتباطات جهانی در گرافیک ایران را مورد توجه قرار داده است چراکه نحوه ی تاثیرپذیری این گروه هنرمندان از آنچه تحت عنوان جهانی شدن و فرهنگ جهانی از آن یاد شده به دلیل فقدان پرداخت پژوهشی - با رویکردی انتقادی و تحلیلی- قابل قضاوتی مستند نمی باشد. آنچه به عنوان بستری برای این بررسی درنظرگرفته شده تمامی آثار بخش پوستر دوسالانه های گرافیک ایران است. نگارنده در این پژوهش سعی بر آن دارد تا به کمک تکنیک نشانه شناسی لایه ای به چگونگی واکنش طراحان گرافیک ایران در رابطه با نحوه ی بازنمایی هویت ملی ایران در آثارشان در مواجهه ی با فرآیند جهانی شدن پرداخته ، همچنین سمت و سوی دیدگاه و تاکید این گروه از هنرمندان را بر مولفه های اصلی هویت ملی ایرانی بررسی و مشخص نماید . تحلیل جامعه ی آماری که شامل 521 پوستر می باشد ، تاکید طراحان گرافیک را بر بعد فرهنگی هویت ملی ایران و به طور خاص مولفه ی ارزش گذاری نسبت به زبان فارسی در رویداد مورد نظر ـ دوسالانه های گرافیک ایران ـ آشکار ساخت. بعد اجتماعی در مرتبه ی بعدی قرار داشته و بیشترین پرداخت به مولفه های اعتقاد نسبت به وجود جامعه ی ملی ـ ایرانی و احساس عضویت در جامعه ی ملی ـ ایرانی از بعد اجتماعی دیده شد.

در این پژوهش تلاش شد تا با بررسی نقوش، مضامین و محل قرارگیری کتیبه های باقی مانده از دوره ی ایلخانی به تاثیر لایه های آشکار و پنهان سیاست و مذهب در این دوره پرداخته شود. به این منظور سه نمونه ی موردی شامل تخت سلیمان، محراب اولجایتو و مقبره ی پیربکران مربوط به دو دوره ی تاریخی( قبل و بعد از اسلام آوردن ایلخانان)، مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است نشان می دهد که اولین ایلخانان از کتیبه ها به عنوان وسیله ای برای بیان مسلک شاهی، ترویج فرهنگ خود و کسب مشروعیت استفاده می کردند، اما پس از پذیرش اسلام از کتیبه ها به منظور ترویج مفاهیم و شعائر اسلام بهره بردند. در عین حال، این آثار بازتاب تمایلات زیبایی شناسانه ی ایلخانان در هنرو مذهب نیز بود. آن ها نوعی پیوند مستقیم میان هنرو اعتبار سیاسی خود به وجود آوردند که به آن ها این امکان را داد تا بتوانند یکی از فرهیخته ترین و مذهبی ترین دربارها را در تاریخ جهان اسلام بگسترانند.

پایان نامه حاضر با هدف بررسی کاربرد «طرح ها و نقوش دست بافته های شاهسون در زندگی روزمره شهری» انجام پذیرفته است. توجه به هنرهای سنتی و حفظ هویت ملی- ایرانی توجیه کننده ضرورت این پژوهش است. نتایج پژوهش حاضر که با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است نشان می دهد که این آثار علاوه بر جنبه ی کاربردی و مصرفی، از پتانسیل و ارزش های زیبایی شناسی قابل توجهی برخوردار هستند.

پایان نامه حاضر با هدف بررسی موشن گرافیک و کاربرد آن در تیزرهای تبلیغاتی انجام پذیرفته است. سوال اصلی این پژوهش این است که تاثیرکنترل ابزارهای زمان و تحرک توسط طرا حان گرافیک بر مخاطب در حیطه تبلیغات چیست. نتایج بدست آمده که با روش تحقیق توصیفی تحلیلی بدست آمده گویای این امر است که صنعت تبلیغات و تیزر که آن نیز در در ذات خود، تلاش برای ارتباط هرچه بهتر با مخاطب و انتقال پیام را دارد، دارای یک نقطه مشترک با گرافیک می باشد، که میتواند در پیوند با هم، نوع جدید،جذاب تر و تاثیر گذار تر از تیزر، بر پایه یگرافیک به وجود آورد و از آن جا که زبان گرافیک زبانی صریح و سریع می باشد، قطعا در پیوند با عنصر حرکت، که خود دارای پویایی و جذابیت ویژه ای می باشد، تاثیر انتقال پیام، موضوع و یا محصول مورد تبلیغ را دوچندان می سازد.

در بین هنرمندان ایرانی تاها بهبهانی از جمله هنرمندانی است که در مطالعات و جستجوهای خود متاثر از گذشته تاریخی وهنری شرق بوده واین تاثیرات رادر خلق آثار خود تجسم بخشیده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته حاکی از آن است که آثار نقاشی و مجسمه های بهبهانی بطور اتفاقی خلق نشده اند ، هریک از آنها ریشه معرفتی داشته و از جهان بینی خاص وی که متاثر از فرهنگ و هنر شرق و بویژه ایران است نشات گرفته اند. در آثار این هنرمند الهام از شعر و عرفان شرقی در قالب فرم و محتوا قابل بررسی است.بعنوان نمونه پرنده و مفهوم پرواز که یکی از موضوعات مهم هنر ایران است از عناصر برجسته آثار نقاشی و مجسمه سازی این هنرمند محسوب می شود.معماری که خود به عنوان شاخه ای مستقل و گسترده در هنر ایران به شمار می آید،تاثیر زیادی در نقاشی ها و مجسمه های بهبهانی گذاشته است و بهره گیری از عناصر معماری ایرانی در آثار وی نمود برجسته ای دارد.خط نیز از دیگر عناصری ایرانی است که نه تنها در نقاشی بلکه در مجسمه سازی وی بکار رفته است. نور،عالم خیال و المان های دیگری همچون دایره،قفل وساز ازدیگر عناصر هنری شرقی به کار رفته در آثار تاها بهبهانی می باشد. از سویی دیگر بهبهانی را میتوان یکی از سردمداران سوررئالیسم در ایران دانست ، اما سوررئالیسمی که در آثار او می بینیم از نوع شرقی است. در حقیقت آثار او الهام گرفته از از مفاهیم عرفانی و متافیزیکی شرق و بویژه ایران است. با نگاهی به آثار او میتوان دریافت که این هنرمند با فرهنگ و هنر شرقی عمیقاً آشنا بوده است. .به طور کلی سورئالیسمِ بهبهانی، علاوه بر استقلال در اندیشه، در فرم هم به استقلال های نسبی دست پیدا کرده است. در نهایت بهبهانی با بکارگیری عناصر زیباشناختی وسوژه های مستمربرگرفته از فرهنگ و عناصر هنری شرق علی الخصوص ایران، حال و هوای آثارش را از دیگرهنرمندان هم عصر خود متمایز می سازد و جهان را از روزنه ای متفاوت به تماشا می نشیند.

بررسی و تحقیق در مفهوم و جایگاه خیال در عرفان اسلامی مستلزم شناخت اولیه و تفکیک این اصطلاح در نظر و آرای حکما و عرفای بزرگ اسلامی براساس نوع شناخت آنها مورد نظر بوده است ، برخی از عرفا ،عالم خیال را حد واسط بین دو دنیای محسوس و دنیای غیر ماده تصور کرده اند و برخی دیگر چون حکمای مشایی اشاراتی هر چند کو چک بر و ضوح عالم خیال در اندیشه خود نداشته اند ، در فلسفه اشراق و نظرات شیخ بزرگ سهروردی به طور جدی وجود عالم خیال مطرح شده وبسیاری از مسائل شک برانگیز در رابطه توسط این نوع شناخت اثبات شده است و قابل دفاع می باشد ، اما بهترین و پر رنگترین حالات شناخت در رابطه با این عالم ودرک حاصله از آن درمعرفت شناخت عرفان ابن عربی عارف گرانقدر اسلامی بیان شده است وبزرگی و عظمت این عالم توسط او به نافذ ترین و زیباترین مطالب گفته شده ،

پایان نامه حاضر با هدف شناسایی نمادهای پرچم های ملل مختلف با رویکرد نشانه شناسی انجام پذیرفته است. سوال اصلی این مطالعه این است که از چه عناصر نشانه شناسانه برای انتقال مفاهیم در پرچم ها استفاده شده و این مفاهیم از کجا نشات می گیرند. بدین منظور پرچم 192 کشور که در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر که با روش تطبیقی و همچنین توصیفی تحلیلی بدست آمده است نشان می دهد که حدود 6/27 % از پرچم ها برای بیان مفاهیم مختلف تنها از سطوح رنگی استفاده کرده اند و در باقی موارد به جز رنگ از نماد نیز در آنها بهره گرفته شده است. علاوه بر این، گذشته از قراردادهای دولتی و سیاسی، منابع دیگری همچون مذهب، باورهای قومی و ملی، افسانه ها، اسطوره ها و شرایط جغرافیایی و اقلیمی در شکل گیری پرچم ها نقش بسیار مهمی داشته اند.

در این پژوهش به بررسی جایگاه نقد در نقاشی معاصر ایران پس از 1380 پرداخته شده است. هنر معاصر ایران پس از سال 1380 که اولین نمایشگاه هنر مفهومی برگزار شد دچار تحولات قابل مشاهده ای شد. که البته این تغییرات در هنر نقاشی چه به لحاظ مضمون و محتوا و چه به لحاظ ابزار و روش بیان بی تاثیر نبوده اند. در ارتباط با تغییراتی که در هنر یک دوره رخ می دهد می توان نقد را بسیار موثر دانست. اما آیا نقد به صورت یک جریان در هنر ایران نیز تاثیر گذار بوده است؟ بنابراین در این پژوهش نقاشی به عنوان هنری که هنرمندان و مخاطبان بیشتری در ایران دارد به عنوان نمونه ایی برای بررسی جایگاه و تاثیر نقد بر آن انتخاب شده است.