نام پژوهشگر: سعیدرضا خاتمی
الهام کنار سعیدرضا خاتمی
مشکل ناباروری حدود 15% تمام زوجین را شامل می شود و از این میان سهم مردان در ناباروری حدود 50% می باشد. آندروژن برای پیشرفت و ایجاد فنوتیپ مردانه قبل از تولد و اسپرماتوژنز در حین بلوغ ضروری می باشد. عملکرد آندروژنها از طریق رسپتور آندروژن، ar، هدایت می شود، از این رو، موتاسیونها و پلی مورفیسمهای ژن ar و پروتئین حاصل از آن به طور مشخصی با کاهش اسپرماتوژنز و ناباروری در مردان همراه است. در ژن کدکننده این گیرنده یک جایگاه پلی مورف در اگزون 1 وجود دارد که به وسیله تعداد متفاوتی تکرار های سه نوکلئوتیدی cag مشخص می شود و به طولهای متفاوتی از تکراهای پلی گلوتامین در ناحیه n- ترمینال پروتئین ar منجر می شود. مطالعات مختلف نقش این ناحیه پلی مورف را در عملکرد این گیرنده به اثبات رسانده است. گزارش شده است که تکرارهای بیشتر منجر به کاهش فعالیت رونویسی ar در invivo و invitro می گردد. در تحقیق پیش رو، تلاش شده است با استفاده از مطالعه مورد- شاهدی تفاوت طول تکرارهای سه نوکلئوتیدی cag را در جمعیت مردان نابارور استان خوزستان نسبت به افراد سالم بررسی شود. بدین منظور ابتدا همه نمونه های بیمار (84 نمونه) از نظر وجود میکرودلیشن های کروموزوم y مورد بررسی قرار گرفته، نمونه های دارای دلیشن از تعداد کل بیماران کم شد و بررسی تعداد تکرارهای cag بر روی سایر نمونه ها (72 نمونه) انجام شد. تفاوت طول تکرارها در جمعیت 72 نفری از بیماران و 72 فرد بارور به عنوان شاهد توسط تکنیک ژل اکریل آمید تعیین شد. نتایج نشان می دهد که میانگین تکرار این تری نوکلئوتیدهای تکراری در ژن گیرنده ی آندروژن در مردان نابارور در مقایسه با افراد کنترل در استان خوزستان کمتر است و این کاهش رابطه ی معنی داری با ناباروری در مردان آزواسپرم و الیگواسپرم ندارد.
پریچهر دارابی سعیدرضا خاتمی
فاکتور بازدارنده لوکمیایی انسانی (hlif)، سایتوکاینی پلیوتروپیک میباشد که عضو خانواده ی اینترلوکین-6 (il-6) است. این سایتوکاین یکی از مهمترین اعضای خانواده ی سایتوکاین il-6 میباشد. سایتوکاین lif دارای اثرات چندگانه تنظیمی بر روی انواع مختلف بافتها و سلولها هم در in vivo و هم در in vitro است. این مولکول یک فاکتور لمفوئیدی است که دارای فعالیت های متعددی از جمله، تمایز نورونهای کولینرژیک، کنترل پرتوانی سلولهای بنیادی، متابولیسم استخوان و چربی و غیره بوده و برای لانه گزینی جنین حائز اهمیت است و در پیشبرد تولید مگاکاریوسیت ها در محیط آزمایشگاه دخالت دارد. rhlif دارای پتانسیل هایی است که به یک کاندید تراپوتیک برای برخی بیماری ها مانند ms تبدیل گشته است. این فاکتور دارای اثراتی بر سلولهای پیش ساز خونی، سطوح پروتئین c reactive و بازیابی سلول های خون ساز پس از شیمی درمانی بوده و از تکثیر ویروس hiv-1 جلوگیری می نماید. lif نوترکیب سبب افزایش میزان تحرک و ابقاء اسپرم در مردان asthenosperm نیز می گردد. در این تحقیق توالی cdna بهینه و سنتز گردید، سپس در وکتور بیانی pet-28a(+) تحت کنترل پروموتر t7 و محل برش آنزیم های محدودکننده ی bamhi و xbai کلون شد. وکتور نوترکیب به درون باکتری اشرشیا کولی، سویه ی bl21 ترانسفورم گشته و به صورت یک پروتئین متصل به his.tag بیان گردید. صحت کلون شدن ژن مورد نظر با روش هضم آنزیمی و تعیین توالی تأیید گردید. همچنین برای بررسی بیان، از روش sds-page از نمونه های القاء شده با iptg استفاده شد. نتایج sds-page بیان پروتئین نوترکیب 19/7 کیلو دالتون فاکتور بازدارنده لوکمیایی انسانی را در سیستم باکتریایی نشان داد.
سکینه یارویسی سعیدرضا خاتمی
مشکل ناباروری حدود 15% تمام زوجین را شامل می شود و از این میان سهم مردان در ناباروری حدود 50% می باشد. آندروژن برای پیشرفت و ایجاد فنوتیپ مردانه قبل از تولد و اسپرماتوژنز در حین بلوغ ضروری می باشد. عملکرد آندروژن ها از طریق گیرنده آندروژن هدایت می شود، از این رو، جهش ها و پلی مورفیسم های ژن ar و پروتئین حاصل از آن به طور مشخصی با کاهش اسپرماتوژنز و ناباروری در مردان همراه است. در ژن کدکننده ی این گیرنده یک جایگاه پلی مورف در اگزون 1 وجود دارد که به وسیله ی تعداد متفاوتی تکرار های سه نوکلئوتیدی cag مشخص می شود و به طول های متفاوتی از تکرارهای پلی گلوتامین در ناحیه ی n-ترمینال پروتئین ar منجر می شود. مطالعات مختلف نقش این ناحیه ی پلی مورف را در عملکرد این گیرنده به اثبات رسانده است. گزارش شده است که تکرار های بیشتر منجر به کاهش فعالیت ar در in vivo و in vitro می گردد. در تحقیق پیش رو تلاش شده است با استفاده از مطالعه ی مورد-شاهدی تفاوت طول تکرار های سه نوکلئوتیدی cag را در جمعیت مردان نابارور استان بوشهر نسبت به افراد سالم بررسی شود. بدین منظور همه ی نمونه های بیمار (70 نمونه) از نظر وجود میکرودلیشن های کروموزوم y مورد بررسی قرار گرفته، نمونه های دارای حذف از تعداد کل بیماران کم شد و بررسی تعداد تکرارهای cag بر روی سایر نمونه ها (69 نمونه) انجام شد. تفاوت طول تکرار ها در جمعیت 69 نفری از بیماران و 69 فرد بارور به عنوان شاهد توسط تکنیک ژل اکریل آمید تعیین شد. نتایج نشان می دهد که میانگین تکرار این تری نوکلئوتید های تکراری در ژن گیرنده ی آندروژن در مردان نابارور در مقایسه با افراد کنترل در استان بوشهر کمتر است و این کاهش رابطه ی معنی داری با ناباروری در مردان آزواسپرم و اولیگواسپرم ندارد.
آرزو عبدالهی حمید گله داری
سرطان کولورکتال (crc) سومین سرطان شایع در مردان و دومین سرطان شایع در زنان در سطح جهان می باشد. اگرچه شیوع crcدر ایران در مقایسه با کشورهای غربی کمتر است، ولی مطالعات اخیر نشاندهنده ی یک پیشرفت سریع در میزان crc در ایران می باشد. اغلب موارد سرطان کولورکتال تک گیر هستند. ژن سرکوبگر توموری apc یک پروتئن با عملکرد چندگانه است که به عنوان یک gatekeeper در مسیر انتقال پیام wnt عمل می کند. غیر فعال شدن آن در اثر وقوع متیلاسیون در جزایر cpg پروموتر این ژن در مراحل اولیه سرطان کولورکتال تک گیر مشاهده شده است. متیلاسیون جزایر cpg در ژن apc باعث خاموش شدن این ژن می شود که در نتیجه ی آن سرطان کولورکتال و سایر اختلالات می تواند رخ دهد. مواد و روش ها: در مطالعه ی حاضر، از بافت های توموری و سالم 35 فرد مبتلا به crc نمونه گیری به عمل آمد. سپس ژنوم مربوط به بافت های فوق تحت تیمار با بی سولفیت قرار گرفت. به منظور شناسایی نواحی متیله شده از روش توالی یابی مستقیم استفاده شد. داده های حاصل از تعیین توالی به کمک نرم افزار chromas انالیز گردید.. بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه مجموعا 22 (85/62%) مورد متیلاسیون مشاهده شد و در 13 مورد دیگر هیچ متیلاسیونی دیده نشد. این میزان متیلاسیون در مقایسه با مطالعات گذشته در سایر کشورها و ایران، نسبتاً زیاد است.
هومن کهربا حمید گله داری
فاکتور باز دارنده لوکمیا یی انسانی (hlif)، گلیکوپروتئینی است که از زیر خانواده ی اینترلوکین-6 (il-6) ا ست که در بسیاری از پستانداران شناسایی شده است. سایتوکاین lif دارای اثرات چندگانه تنظیمی بر روی انواع مختلف بافت ها و سلول ها ا ست. lif بقای نرون ها را تنطیم می کند و در خون سازی نقش دارد در موش هایی که lif ناک اوت شده است لانه گزینی جنینی نیز مشکل دارند کنترل پرتو ا نی سلول های بنیادی، متابولیسم استخوان و چر بی و غیره بوده و برای لانه-گزینی جنین حائز اهمیت است و در پیشبرد تولید مگاکاریوسیت ها در محیط آزمایشگا ه دخالت دارد. rhlif دارای پتان و همین طور lif به عنوان سیتوکائین پیش التهابی وتنظیم کننده ی پاسخ های ایمنی عمل می کند. علاوه بر این نقش ها lif قادر به حفظ حالت پرتوانی سلول های بنیادی جنینی است.مهمترین اهداف تحقیق حاضر بیان، بهینه کردن ، خالص سازی و بررسی فعالیت زیستی این فاکتور است. pet28 (+)وکتور حامل ژن lif و ژن مقاومت به کانامایسین به عنوان مارکر فنوتیپی می باشد که به باکتری اشرشیا کولی، سویه ی bl21 ترانسفورم شد. پس از القا با iptg با به کارگیری سه فاکتور که شامل دما، زمان القا و غلظت القاگر می شد سعی در بهینه کردن بیان پروتئین نوترکیب شد. سپس خالص سازی rhlif توسط یک مرحله کروماتوگرافی تمایلی انجام شد صحت این خالص سازی توسط sds-psge و وسترن بلاتینگ تایید گردید و همین طور فعالیت زیستی این فاکتور توسط mtt assay بررسی گردید.القا بیان rhlif توسطiptg انجام شد و بیان آن با روش sds-page تایید شد و سپس وسترن بلات? تاییدی مضاعف بر صحت rhlif بود.خالص سازی این فاکتور با کمک کروماتوگرافی تمایلی با موفقیت انجام گردید و صحت خالص سازی با sds-page و وسترن بلات تایید شد. نتایج تیمار rhlif خالص سازی شده بر روی رده ی سلولی وابسته به این فاکتور توسط mtt assay بررسی شد که موید کارکردی بودن rhlif بود.
فریده قنبری مرداسی سعیدرضا خاتمی
مقدمه: مالتیپل اسکلروزیس (ms) یک بیماری خودایمن است و یکی از شایعترین عوامل ناتوانی نورولوژیک، بویژه درجوانان می باشد. ms نتیجه تاثیر متقابل عوامل ژنتیکی و محیطی ناشناخته است. فراوانی برخی هاپلوتایپ های آنتی ژن لوکوسیت انسان (hla) مانندhla class ii (drb1*1501, dqa1*0102, dqb1*0602) در بیماری ms موثر شناخته شده اند. آلل hla dqa1*0102 با استعداد ابتلا بهms در برخی جمعیت ها همراهی داشته است. هدف ما از این مطالعه تخمین فراوانی و همراهیhla-dqa1*0102 با بیماری ms در بیماران مبتلا در استان خوزستان می باشد. مواد و روشها: دراین مطالعه فراوانی آلل hla-dqa1*0102 در 205 بیمار مبتلا به ms در استان خوزستان و 202 کنترل بررسی شد. در بین بیماران 80% به عنوان rrms و دیگر بیماران به عنوان spms ,ppms ,prms دسته بندی شدند. hla typing برایhla dqa1*0102 با استفاده از روش pcr-ssp انجام گرفت. نتایج و بحث: این بررسی نشان داد که فراوانی آلل hla-dqa1*0102 در بیماران 60% (205/123) و در کنترل 73% ( 202/147) می باشد. آنالیز اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری spss 16 و آزمون مربع کای انجام گرفت که یک همراهی منفی بین hla-dqa1*0102 و بیماری ms نشان داد (p=0.006). این مطالعه اولین بررسی فراوانی hla-dqa1*0102 در بیماران مبتلا به ms در استان خوزستان است و نتایج ما در راستای برخی مطالعات انجام شده در کشورهای دیگر می باشد.
شکوفه یزدان پرست حمید گله داری
مقدمه: لوسمی لنفوبلاستی حاد (all)، یک اختلال بدخیم از سلول¬های پیش ساز لنفوئیدی است که در کودکان و بالغین اثر دارد. میزان شیوع این بیماری در جهان، 4.75-1 در هر 100000 تولد زنده است. بیماری به وسیله¬ی افزایش بلاست¬های لوسمی که درون جریان خون گردش می¬کنند و در سرتاسر بافت¬های بدن پراکنده می¬شوند، مشخص می¬شود. b-all به وسیله¬ی افزایش لنفوبلاست¬هایی که در مراحل اولیه¬ی بلوغ لنفوسیت¬های b متوقف می¬شوند، مشخص می¬شود. پروفایل ژنومی، تغییرات ژنتیکی ریز میکروسکوپی را که در ایجاد all نقش مهمی دارند، شناسایی کرده است که از جمله¬ی آن¬ها می¬توان به تنظیم¬گر¬های رونویسی رشد لنفوسیت¬های b اشاره کرد(مثلebf1 ،ikzf1 ، pax5) که در بیش از دو¬ سوم از موارد b-all، دچار تغییر می¬شوند. از بین این فاکتورهای رونویسی، ژن pax5 هدف عمده¬ی جهش¬های سوماتیک از جمله حذف، مضاعف شدن، ترانسلوکاسیون و جهش نقطه¬ای در b-all است که در یک سوم از بیماران دچار جهش می¬شود. هدف این مطالعه بررسی جهش¬های احتمالی اگزون¬های 1، 2 و 3 ژن pax5 در بیماران مبتلا به b-all در استان خوزستان است. مواد و روش¬ها: مطالعه¬ی حاضر بر روی 50 بیمار مبتلا به b-all انجام شد. dna ژنومی از سلول¬های خونی استخراج شد و اگزون¬های 1، 2 و 3 ژن pax5 با پرایمر اختصاصی تکثیر گردید. توالی¬یابی مستقیم محصولات pcr صورت گرفت و نتایج توالی¬یابی، با توالی ژن مرجع مقایسه شد. نتایج: در کل 3 جهش در جمعیت شناسایی شد. جهش c.113g>a در اگزون و دو جهش c.212+11t>g و c.213-43t>c در اینترون یافت شدند. بحث و نتیجه گیری: در 10 بیمار از 50 بیمار(20%) جهش شناسایی شد. این میزان فراوانی جهش در مقایسه با مطالعات گذشته در سایر کشورها، نسبتأ پایین است. با این وجود، مطالعه¬ی این ژن، می¬تواند به عنوان یکی از اولین کارهای انجام شده در این زمینه، در تعیین نقش این ژن و رابطه¬اش با all، کمک کننده باشد.
وحیده جعفری مجید مجرد
سرطان پستان از جمله مهمترین دلایل مرگ و میر در جهان بوده و علت اصلی مرگ زنان در سنین 79-45 سالگی می باشد. اگرچه روش های رایج درمان سرطان از جمله جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی تا حدی منجر به بهبود بیماری شده، اما منجر به رهایی کامل فرد نمی شوند. در سال های اخیر، ایمنی درمانی به عنوان یک شیوه نوین درمان سرطان بسیار مورد توجه قرار گرفته است چرا که بر علیه سلول های توموری اختصاصی عمل می نماید. این روش از سیستم ایمنی بدن فرد بیمار برای مبارزه با سلول های سرطانی استفاده می نماید. آنچه در این میان اهمیت دارد یافتن آنتی ژن های مناسب به منظور تولید واکسن های سرطانی می باشد. آنتی ژن های سرطان/ بیضه به دلیل الگوی بیان آن ها در طیف وسیعی از سلول های سرطانی به عنوان اهداف مناسبی به منظور تولید این واکسن ها مطرح می باشند. در این بررسی دو آنتی ژن سرطان/ بیضه scp-1 و cage-1 انتخاب گردید و بیان این ژن ها در تعداد 80 نمونه بافت تومور پستان و بافت حاشیه آن ها با استفاده از تکنیک rt-pcr و nested_pcr بررسی شد. نتایج نشان داد که ژن scp-1 به میزان 5/77 درصد و ژن cage-1 به میزان 5/2 درصد دارای بیان بود. با توجه به این نتایج و مقایسه آن ها با مطالعات قبلی انجام گرفته می توان نتیجه گرفت که scp-1 می تواند به عنوان آنتی ژن هدف مناسبی در زمینه تولید واکسن های سرطانی مورد توجه قرار گیرد؛ اما در مورد آنتی ژن cage-1 نمی توان چنین نظری را ارائه نمود و با توجه به مطالعات اندک انجام شده در زمینه بیان این ژن در نمونه های بافت تومور پستان، نیاز به بررسی های بیشتری در آینده وجود دارد
زهرا ورناصری سعیدرضا خاتمی
لوسمی لنفوئیدی حاد رده سلولی b اختلال در تکثیر و تمایز لنفوسیت¬های b می¬باشد. میزان بروز سالیانه ی لوسمی لنفوئیدی حاد در جهان 3 نفر در هر 100000 نفر است. 8 درصد همه¬ی لوسمی¬ها لوسمی لنفوئیدی حاد می¬باشد (80 درصد در کودکان). ژن¬های بسیار مهمی در تکامل رده¬ی لنفوئیدی b به عنوان فاکتور رونویسی عمل می¬کنند. ژن pax5 یک ژن مهم در تکامل رده سلولیb است که موتاسیون¬های آن در چندین اختلال سلول b همراه شده با تغییرات ژنتیکی دخالت می¬کند. تغییرات ژنتیکی این ژن در 30 درصد موارد بیمار کودک و بزرگسال گزارش شده¬است. اگزون¬های 7، 8 و 9 این ژن دمین فعال کننده رونویسی را کد می¬کنند و این دمین برای عملکرد محصول این ژن بسیار حائز اهمیت می¬باشد. هدف این مطالعه تعیین توالی اگزون های شماره 7، 8 و 9 از ژن pax5 در نمونه های کودک b-all می¬باشد. نمونه¬ی خون 50 بیمار مبتلا به لوسمی لنفوئیدی حاد سلول b جمع¬آوری گردید و پس از استخراج dna و طراحی پرایمرها برای اگزون¬های نامبرده شده، واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز و تعیین توالی انجام گردید. پس از مقایسه ی نتایج حاصل از تعیین توالی با توالی¬های مرجع، مشاهده گردید در هیچکدام از بیماران موتاسیون در این قسمت ژن وجود نداشت. یک پلی¬مورفیسم تبدیل نوکلئوتید g به a(rs:35469494) در اگزون شماره 9 در 8 مورد بیمار (16 درصد کل بیماران) در موقعیت 343 پروتئین pax5 و در موقیعت 36846913 کروموزوم 9 مشاهده گردید، که اسیدآمینه گلیسین را کد می-کند. این پلی¬مورفیسم در 7 مورد به صورت هتروزیگوت و در 1 مورد به صورت هموزیگوت مشاهده گردید. این موضوع بسیار مهم است که برخلاف سایر مطالعات مبنی بر وجود موتاسیون¬ها در اگزون¬های شماره 7، 8 و 9، در مطالعه ما هیچ¬گونه موتاسیون نقطه¬ای در این اگزون¬ها مشاهده نشد و بنابراین این قسمت از پروتئین از نظر موتاسیون¬های نقطه¬ای در بیماران مورد بررسی در استان خوزستان کامل و بدون نقص می¬باشد. به¬نظر می¬رسد در جمعیت مورد بررسی سایر قسمت¬های این ژن و یا سایر اشکالات این اگزون¬ها می¬تواند در بیماری زایی b-all نقش داشته باشد البته برای تائید این مطلب نیاز به مطالعات بیشتر می¬باشد
مینا معین خیاط حمید گله داری
لوسمی لنفوبلاستی حاد، اختلال سلول¬های پیشگام لنفوئیدی است. هر دو رده¬ی لنفوسیتی b و t در این بیماری درگیر می¬شوند ولی در بیشتر موارد لوسمی لنفوبلاستی حاد رده¬ی سلولی b را شامل می¬شود. 80% این بیماران را کودکان تشکیل می¬دهند. شیوع لوسمی لنفوبلاستی حاد کودکان در اروپا و ایالات متحده 5/3-3 در هر 100000 کودک است. آنالیز مولکولی تغییرات ژنتیکی رایج در سلول-های لوکمیک بر شناخت ما از پاتوژنز و پیش¬آگهی این سرطان موثر است. تغییرات سوماتیکی ژن فاکتور رونویسی لنفوئیدی pax5 (bsap نیز نامیده می¬شود) از ویژگی¬های لوسمی لنفوسیتی حاد سلول b است. ژن pax5 روی کروموزوم 9p13.2 قرار دارد و برای متعهد شدن سلول¬های پیشگام لنفوئیدی در مسیر سلول b لازم است. این ژن در 32% موارد لوسمی لنفوسیتی حاد سلول b جهش¬یافته است. هدف این مطالعه شناسایی جهش¬های احتمالی اگزون¬های 4، 5 و6 ژن pax5 موثر در لوسمی لنفوسیتی حاد سلول b در استان خوزستان بود. این تحقیق 50 بیمار مبتلا به این بیماری در استان خوزستان را شامل می¬شد. نمونه خون از این بیماران گرفته و dna استخراج شد. پس از بررسی کیفیت ژنوم استخراج شده، جهش¬های احتمالی اگزون¬های 4، 5 و 6 ژن pax5 به وسیله¬ی pcr و توالی یابی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت نتایج توالی¬یابی با توالی¬های مرجع اگزون¬های 4، 5 و 6 ژن pax5 مقایسه گردیدند. در یک بیمار، یک پلی¬مورفیسم در اینترون 5 ژن pax5 مشاهده شد. پلی¬مورفیسم rs7021250 در اینترون 5 ، نوکلئوتید c را به نوکلئوتید a تبدیل می¬کند. 98 نوکلئوتید بین پلی¬مورفیسم rs7021250 در اینترون 5 با آخرین نوکلئوتید این اگزون فاصله وجود داشت. در یک بیمار دیگر، دو پلی¬مورفیسم در اینترون 6 ژن pax5 مشاهده شد. پلی¬مورفیسم rs371713875 در اینترون 6 نوکلئوتید g را به نوکلئوتید a و پلی¬مورفیسم rs368253522 در اینترون 6 نوکلئوتید c را به نوکلئوتید t تبدیل می¬کند. به ترتیب، 15 و 18 نوکلئوتید بین پلی¬مورفیسم¬های rs371713875 و rs368253522 در اینترون 6 با آخرین نوکلئوتید این اگزون فاصله وجود داشت. این پلی¬مرفیسم¬ها گزارش شده بودند. یافته¬های ما در مورد جهش¬های احتمالی اگزون¬های 4، 5 و 6 ژن pax5 در 50 بیمار مبتلا به لوسمی لنفوسیتی حاد سلول b در استان خوزستان، هیچ جهشی را در این سه اگزون نشان نداد. سه پلی¬مورفیسم در این جمعیت پیدا شد که این پلی¬مورفیسم¬ها در اینترون¬ها بودند. احتمالا در این جمعیت، نقاط دیگری از ژن pax5 در بیماری¬زایی در گیر است.