انسان همواره در طی تاریخ در ایجاد محیط ساخته شده با توجه به نوع ایدئولوژی و تفکر خود رابطه های متفاوت و تکاملی با طبیعت ایجاد کرده است و در این سیر تکاملی در آغاز ورود به عصر چهارم می باشد که درآن اکولوژی و زمین به عنوان بستر و منبع زندگی نوع انسان در مرکز توجه قرار دارد. در طول این دوره های تکاملی، نوع نگاه به تکنولوژی و ماهیت آن، محیط طبیعی را برای ایجاد محیط ساخته شده برای زندگی مورد پردازش قرار داده است و نوع این پردازش در صد سال اخیر باعث تغییر شکل سریع محیط ساخته شده و تحولات عدیده ای در تکنولوژی ساخت معماری شده است. از طرفی در معماری بومی، با انتخاب نوع خاصی از تکنولوژی، بهره برداری از منابع و مصالح طبیعی ضمن برآورده کردن نیاز های زندگی در هماهنگی کاملی با طبیعت انجام می گرفته است؛ این هماهنگی شامل هارمونی فیزیکی ]از نظر نوع مصالح و شیوه ی استفاده از آن ها[ با بستر طبیعی و نیز هارمونی بصری با آن بوده است و در نتیجه ی آن، نوعی رابطه ی تعاملی بین محیط طبیعی و مصنوع شکل می گرفته است. در این پژوهش سعی بر آن شده تا با نگاهی به رابطه انسان، طبیعت و محیط ساخته شده به بررسی تاثیرات ایدئولوژی بر نوع ایجاد محیط، پارادایم های محیطی برگرفته از آن و مکاتب معماری در برخورد با طبیعت پرداخته شود. در ادامه، تکنولوژی و ماهیت آن مورد بررسی قرار می گیرد و با نگاهی مقایسه ای به تکنولوژی ساخت مدرن و بومی و برشمردن ویژگی ها و انواع سیستم ها و تکنولوزی های معماری بومی سعی بر آن شده تا دهکده اقامتی-توریستی در قشم با پتانسیل های طبیعی ]شامل معادن و منابع ساختمانی و همچنین جاذبه های طبیعی[ و انسانی ویژه مورد طراحی قرار گیرد. در طراحی این مجموعه، که اهداف شناختی و کاربردی متعددی را به دنبال دارد ، سعی شده است تا از سیستم تکنولوژی ترکیبی استفاده شود و همچنین ارتقای شیوه های ساخت بومی و بهبود آن ها در جهت برخورد با تکنولوژی ساخت موجود در ایران امروز و عملی شده پروژه مورد تاکید بوده است.

معماری به عنوان یک حرفه علمی - هنری همواره پوشش دهنده بخشی از نیازهای زیستی انسان بوده است. بعد از مدرنیته در ایران ساختمانهای عمومی که در مقیاس شهری و ملی کاربرد داشته، آنچنان که باید کیفیت لازم را نداشته اند و از ارتباط مناسبی با مخاطبان خود برخوردار نبوده اند. در واقع بناهایی ایجاد شده اند که دارای ارزش چندانی نیستند زیرا در فرآیند طراحی و شکلگیری آنها از ابتدای تفکر معماری نگرشهای تکنولوژیکی با نگاه خشک و بی روح معماری مدرن بر آنها مستولی گشته است که این ناشی از ضعف مبانی نظری معماری تکنولوژیک در ایران برای طراحی و ایجاد بناهای بزرگ مقیاس شهری است. از طرفی بناهای بزرگ مقیاس شهری و ملی الگوهای ساختمانی جامعه هستند، از این رو باید دارای کیفیت معماری لازم باشند. برای برون رفت از این مشکل جامعه نیازمند الگوهای جدید و راستین در معماری است. بی شک تبیین مبانی نظری مناسب پیرامون این موضوع گام اول و راهبردی محسوب می شود. در این تحقیق که هدف آن تبیین مبانی نظری معماری تکنولوژیک در ایران با تاکید بر سازواره های طبیعی است، عقیده محقق بر حصول گونه ای معماری تکنولوژیک با بهره گیری از طبیعت است که نتایج بهتری را در معماری و در فضای شهری برای مخاطب بدنبال خواهد داشت. برای نیل به این مقصود رساله حاضر در قالب یک تحقیق علمی به روش توصیفی – تحلیلی بر پایه مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، مشاهدات عینی، مصاحبه عمیق با متخصصین و پرسشنامه انجام گرفته است. در ابتدا کلیات تحقیق، تعاریف، روشها و فرضیات تحقیق بیان شده است. پرسش های اصلی در این تحقیق عبارتست از اینکه: روشهای بهره گیری از سازواره های طبیعی در معماری تکنولوژیک چیست؟ و این نوع بهره گیری در اثر معماری چه پیامدهایی دارد؟ برای پاسخ به سوالات تحقیق، پیرامون طبیعت و فلسفه آن، از نگاه اندیشمندان مطالعه و بررسی شد که بخشی از آن به رابطه طبیعت با معماری در ایران می پردازد. در این روند وجه آموزنده بودن طبیعت، سازواره های طبیعی و خواص آنها به جهت کاربرد در معماری و کم و کیف آنها مورد مطالعه قرار گرفت. سپس برای کاربست مبانی طبیعت و تکنولوژی در معماری، پیرامون تکنولوژی و رویکردهای فلسفی آن نیز مطالعه و بررسی انجام گرفت و در این راستا، ارتباط متقابل انسان، طبیعت، معماری و تکنولوژی تحلیل شد. سپس در رابطه با پیامدهای بهره گیری از سازواره های طبیعی بررسی هایی انجام شد و اگر چه می توان پیامدهای بسیاری را متصور شد ولی در این تحقیق ماندگاری بنا در ذهن مخاطب مد نظر قرار گرفت. بطور کلی نتایج تحقیق نشان داد که شش روش بهره گیری از سازواره های طبیعی در معماری تکنولوژیک می تواند کاربرد یابد که عبارتند از: روش فرمی، ساختاری، عملکردی، فضایی، مفهومی و تزئینی. با استفاده از این روشها می توان به طراحی معماری پرداخت و گونه ای از معماری را حاصل نمود که هدف تحقیق را برآورده نماید. برای تحقق این نگرش در زمینه آموزش معماری نیز راهکارهایی ارائه گردید. در پاسخ به سوال دوم تحقیق نیز نمونه هایی از معماری بناهای جهانی از مهندسین حرفه ای و آکادمیک مورد پرسش واقع شدند و نتایج آن، ماندگاری معماری تکنولوژیک با بهره گیری از سازواره های طبیعی را نسبت به بناهای صرفا تکنولوژیک تایید نمود.

حوزه مطالعات فناوری معماری ایرانی، جزو آن دسته از حوزه های مطالعاتی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و از این رو تا حدی از رویکردهای پژوهشی بنیادین بی نصیب مانده است. از سویی دیگر فناوری در معماری ایرانی بسان خود این معماری، چنان وسعت و غنایی دارد که با مطالعات محدود کسی را یارای برآمدن از فهم و درک کامل آن نیست. بنابراین علیرغم تلاشهای ارزشمند ولیک معدود و پراکنده چند دهه گذشته ، هنوز شناخت کامل و کافی از نظام ایستایی بناهای ایرانی حاصل نشده و خلأهای علمی زیادی در این حوزه نمایان است. در رساله حاضر که برآمده از یک پژوهش معماری است، بخشی از مبانی معرفت ایستایی در معماری ایرانی از نگاهی خاص مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است. پژوهش این رساله با درک اهمیت مسأله و پیچیدگی های آن، در قلمروی محدود و معین که آگاهانه تعیین، تحدید و تعریف شده، مطالعه یی روشمند و هدفمند را برای معرفت یافتن به نحوه موضوعیت پایداری سازه یی در معماری ایرانی به ثمر رسانده است. باید توجه داشت که این رساله اصول ساخت در معماری ایرانی را دنبال کرده است، نه فنون ساخت. به عبارتی دیگر، رویکرد این رساله محدود و یا معطوف به تکنیک شناسی معماری ایرانی نبود بلکه در جستجوی طریقی برای فرهنگ شناسی معماری ایرانی از منظر تکنولوژی است. لذا بدیهی است که این پژوهش پا از حد مقوله هایی همچون استاتیک ، دینامیک و یا دینامیک نیروها فراتر نهاده و قدم در وادی اندیشه های معماری گذاشته است. دستاورد عمومی این پژوهش گر چه بسط قلمرو آگاهی در زمینه معماری ایرانی است، لکن دستاورد اصلی و اختصاصی آن پر نمودن یکی از خلأهای علمی موجود در شناخت فناوری معماری ایرانی، یعنی شناخت نحوه تکوین مولفه پایداری سازه یی در اندیشه طراحی معماران ایرانی است. بر این اساس یکی از نتایج عمده رساله حاضر، ارایه این نظریه می باشد که پایداری سازه یی در معماری ایرانی، مرکز تلاقی دو جریان فنی و فرهنگی بود، زیرا آنچه در سخن پایداری سازه یی در معماری سنتی ایران خطاب می شود، در واقع تبلور مجموعه تأثیرات محیط، رویدادهای تاریخی، پیشرفت های دانشی – فنی و فرهنگ سنتی سرزمین ایران در نحوه شکل گرفتن مقاومت فیزیکی و ایستایی آثار معماری سنتی است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.