نام پژوهشگر: صمد الطف الله زاده
علیرضا نیکنام صنوبری صمد الطف الله زاده
جابه جایی شیردانشایع ترین بیماری شیردان است ودر گله های گاوهای شیری به خصوص گله های پرتولید شیوع بالایی دارد. این اختلال در تمام مناطق دنیا اتفاق می افتد ولی با این وجود در مناطقی که حیوان در سیستم بسته نگهداری می شود و پس از زایمان برای تولید شیر بیشتر، جیره ای با مواد کربوهیدراته بالا دریافت می کند شیوع بیشتری دارد و در سیستم چراگاهی شیوع بسیار پایینی دارد. تغذیه و جیره غذایی در وقوع این اختلال اهمیت زیادی دارد ولی با این وجود عوامل متعدد دیگری نیز در وقوع این اختلال گوارشی نقش دارند واین بیماری در زمره بیماری های چند عاملی قرار می گیرد. عواملی چون مقدار زیاد مواد کربوهیدراته در حوالی دوره زایمان، فعالیت بدنی کم، میزان کلسیم سرمی پایین، اسید های چرب فرار بالا، کتوز، کبد چرب، بیماری های همزمان و بسیاری از عوامل دیگر دست در دست هم می دهند تا شرایط را برای وقوع جابه جایی شیردان مساعد کنند.مشخص شده است که می توان برای پیش گویی وقوع این بیماری در گاوهای شیری از برخی فاکتورهای خونی استفاده کرد ولی با این وجود هنوز هم مطالعات زیادی در این باره انجام می شود. این مطالعه بر روی 30 راس گاو مبتلا به جابه جایی شیردان در شهرهای مشهد و گرمسار انجام شده است که از این 30 مورد 20 نمونه از شهر مشهد و 10 نمونه از شهر گرمسار جمع آوری شده است که از این 30نمونه 29 مورد lda و 1 مورد rda می باشد. پس از نمونه گیری نمونه ها به آزمایشگاه ارسال شده و آزمایشات nefa،bhba ،ast ، کلسیم، منیزیم و فسفر انجام شد و نتایج حاصله به وسیله آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج حاصله از این مطالعه اختلاف معنی داری را بین مقادیر سرمی کلسیم گاوهای مبتلا به جا به جایی شیردان نسبت به گاوهای سالم گروه شاهد نشان میداد به طوری که گاوهای مبتلا به جا به جایی شیردان دچار یک هیپوکلسمی خفیف بودند. عیار سرمی فسفر در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری پایین تر از گروه شاهد بود ولی در محدوده طبیعی قرار داشت. مقدار سرمی منیزیم تفاوت معنی داری با گروه شاهد نداشت و عیار سرمی nefa، bhba و ast به طور بسیار معنی داری بیشتر از گروه شاهد بود. در مقایسه نتایج بین گروه های زایمانی مختلف هیچگونه اختلاف معنی داری را بین مقادیر سرمی کلسیم، فسفر و منیزیم گاوهای گروه های مختلف زایمانی مبتلا به جا به جایی شیردان با یکدیگر دیده نشد.مقایسه مقادیر سرمی nefa در گروه زایمان مختلف در گاوهای مبتلا به جا به جایی شیردان نشان داد که عیار این عامل بیوشیمیایی در سرم خون گاوهای یک شکم زایمان کرده به طور معنی داری از مقادیر سرمی آن در گاوهای دو شکم و سه شکم پایین تر می باشد. عیار سرمی bhba خون گاوهای شکم اول مبتلا به جا به جایی شیردان به صورت معنی داری از گاوهای مبتلا به جا به جایی شیردان سه شکم زایمان نموده پایین تر بود اما بین عیار این فاکتور شیمیایی در دو گروه شکم اول و دو شکم زایمان نموده هیچگونه اختلاف معنی داری وجود نداشت.همچنین میانگین مقادیر سرمی bhba و ast در گاوهای شکم دوم مبتلا به جا به جایی شیردان به طور معنی داری از گاوهای شکم سوم و مبتلا به این بیماری کمتر بود.