نام پژوهشگر: غلام رضا لشکری پور
صفورا زمانی غلام رضا لشکری پور
زمین لغزش یک اصطلاح عمومی است که برای انواع مختلف حرکات توده ای به کار برده می شود. این حرکات شامل حرکت سنگ، خرده سنگ و خاک، تحت تأثیر نیروی ثقل می باشد. این حرکات دامنه ی وسیعی از مواد، شیب ها و شرایط آب وهوایی را شامل می شود. در کشور ایران به دلیل داشتن شرایط سنگ شناسی، تکتونیکی و آب وهوایی خاص، تعداد زیادی زمین لغزش رخ می دهد که گاهی با صدمات جانی نیز همراه است. در این تحقیق حوضه ی آبریز یدک- طویل در شرق شهرستان قوچان در شمال شرق ایران به دلیل وقوع لغزش های فراوان جهت پهنه بندی لغزش انتخاب گردیده است و سه نقشه پهنه بندی لغزش با استفاده از دو روش آماری دومتغیره (ارزش اطلاعات و تراکم سطح) و روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) تهیه گردیده است. فاکتورهای تأثیرگذار که در این تحقیق استفاده شده است عبارتند از: مقدار شیب، جهت شیب، سنگ شناسی، طبقات ارتفاعی و فاصله از آبراهه. در بخش دوم این تحقیق به بررسی مکانیسم سقوط سنگ در روستای یدک پرداخته شده است. ارزیابی خطر سقوط سنگ اساسی ترین روش برای کاربری زمین در مناطق کوهستانی است که به علت گسترش ساخت وساز در آن مناطق و خطر سقوط سنگ مسائل جانی و مالی فراوانی ایجاد می کند. هدف این تحقیق بررسی خطر سقوط سنگ در دامنه شمال شرقی روستای یدک است. وجود آهک های تیرگان با درز و شکاف فراوان در شمال شرق این روستا سبب ناپایداری شیب و احتمال سقوط سنگ شده و باعث خطر برای مناطق مسکونی روستائیان نزدیک شیب گردیده است. با انجام بررسی های صحرایی محل و ابعاد بلوک های سنگی سقوط کرده و مستعد سقوط مشخص گردیده است. علاوه بر این جهت بررسی سیستم درز و شکاف ها در منطقه، شیب و جهت شیب بیش از 180 ناپیوستگی برداشت و از نرم افزار dips استفاده شده است. از برنامه rocfall جهت تعیین محدوده ی خطر و بررسی نحوه ی سقوط سنگ استفاده شده است. سرانجام نقشه پهنه ی خطر سقوط سنگ در این روستا با استفاده از نرم افزار gis تهیه گردیده است.
محمد رضا امینی زاده بزنجانی غلام رضا لشکری پور
چکیده خاکهای طبیعی معمولا با گذشت زمان وتاثیر عوامل محیطی دارای ساختار می شوند. در آبرفتهای ریزدانه کرمان نیز عوامل زمین شناسی باعث ایجاد ساختار بعد از رسوب گذاری شده اند. لذا در تحقیق حاضر عوامل زمین شناسی موثر بر ساختار این آبرفتها بررسی شده است. بدین منظور از مقایسه خصوصیات مکانیکی نمونه های طبیعی و بازسازی شده که حساسیت ساختاری نامیده شده استفاده گردیده است. در این پژوهش ضمن بررسی خصوصیات مهندسی خاک های شهر کرمان، مجموعه فعالیت ها جهت بررسی حساسیت ساختاری خاکها سامان دهی شده است. در این رابطه از مدل های متفاوتی استفاده شده است و در همه مدل ها از خط تحکیم ذاتی رسوبات شهر کرمان به عنوان مبنا برای مقایسه نمونه های طبیعی و بازسازی شده استفاده شده است. برای رسم منحنی تحکیم ذاتی رسوبات شهر کرمان از 25 گمانه مختلف در سطح شهر نمونه هایی اخذ و با رطوبتی معادل 25/1تا 5/1 برابر حد روانی خاک بازسازی شدند. نتایج آزمایش تحکیم نمونه های بازسازی شده در صفحه نسبت پوکی- تنش موثر ترسیم گردید. برای استخراج یک منحنی واحد، نتایج با استفاده از شاخص پوکی نرمالیزه و در فضای شاخص پوکی –تنش موثر رسم شدند که خط تحکیم ذاتی رسوبات شهر کرمان حاصل شد. با توجه به جریان رودخانه ها، عرصه شهر کرمان به سه ناحیه تقسیم و نتایج تحکیم نمونه های طبیعی و بازسازی شده در آن نواحی مقایسه شدند. برای تعیین ضریب شکنندگی که میزان توسعه ساختار خاک را نشان می دهد از مقایسه رفتار تراکم پذیری خاکها در حالت طبیعی و بازسازی شده از سه مدل مختلف که در منابع علمی کاربرد بیشتری داشته اند، استفاده شده است. در مدل حساسیت تنش منحنی های تحکیم رسوبی با خط تحکیم ذاتی مقایسه شده و پارامترهای مورد نیاز استخراج و حساست تنش برای سایت های مختلف محاسبه شده است. برای تعیین حساسیت مقاومتی خاک ها در شهر کرمان، موقیعت مقاومت زهکشی نشده نمونه ها بر روی نمودار خط مقاومت ذاتی چاندلر (2000) جانمایی گردیدند. برای بررسی حساسیت ساختاری خاک با استفاده از معیار اشمرتمن(1969) نسبت شاخص تورم خاکها در حالت بازسازی شده و طبیعی محاسبه شده است. اگر این نسبت کمتر از 2 باشد بیانگر سیمان شدگی ناچیز و حساسیت کم خاک می باشد. مقایسه منحی های تنش-کرنش نمونه های طبیعی و بازسازی شده نشان می دهد که در خیلی موارد رفتار خاکهای دست نخورده و بازسازی شده مشابه بوده و سیمان شدگی، و ساختار خاک توسعه زیادی نداشته است. نتایج آنالیز نیمه کیفی نمونه ها نشان داده است که کانی های موجود در نهشته های شهر کرمان شامل ایلیت، کلریت، اسمکتیت، هالوزیت، ایلیت- اسمکتیت وکلسیت می باشند. مقایسه تصاویر میکروسکپ الکترونی از نمونه های بازسازی شده و دست نخورده آرایش تصادفی نبود ساختار مشخص و فشردگی خاک های محدوده شهر را تایید کرده اند. نتایج بررسی های نشان داده است که خاک ها ی شهر کرمان با تاثیر پذیری از محیط رسوبی و تاریخچه زمین شناسی، نسبتا مشابه و یکنواخت می باشند و در آنها ساختار و سیمان شدگی توسعه زیادی نداشته و خاکها عموما فشرده و پیش تحکیم می باشند.