نام پژوهشگر: حسن کریمیان
رضوان نجفی ابوالقاسم دادور
در سیر چند هزارساله هنر کاشی گری، کاشی قاجار به طور مشهود، دارای کیفیتی متمایز از ادوار گذشته است. وجود مشخصه هایی نو، این تمایز را در کاشی های هفت رنگ سرسرای کاخ مخصوص در کاخ گلستان، بیش از همه تشدید کرده است. اینکه کاشی نگاری دوره قاجار با توجه به کاشی های منتخب از کاخ گلستان چه رویکری را در مضمون دارند و این رویکرد به چه صورت عملی شده است مورد بحث تحقیق حاضر است. همچنین در دوره قاجار گذار سنت به تجدد رخ نموده است و در اینجا کوشش شده تا کیفیت و چگونگی این گذار با توجه به نقوش و نگاره های کاشی ها تحلیل گردد. در نتیجه این تحلیل ها مشخص گردید که اگرچه کارکرد کاشی همچون گذشته، پوشاندن سطح خارجی بناست اما در گذشته یک قطعه کاشی به عنوان یک اثر هنری مستقل درنظر گرفته نمی شد و لذا در کنار کاشی های دیگر برای تکمیل یک نقش بزرگ تر در سطح بیرونی ابنیه کاربرد داشت؛ حال آنکه در کاشی های سرسرا کیفیت فردی کاشی ها غالب است و هریک دارای موضوع و روایتی ویژه اند. مضاف بر آن، به لحاظ فرم نگاره ها، کاشی های مذکور روایتگر تصویری سیر سنت به تجدد و نیز سیر نگارگری به نقاشی جدید می باشند که این امر ناشی از گشوده شدن باب روابط در این دوره با کشورهای اروپایی و نیز علاقه مندی شاهان قاجار به فرهنگ و هنر آن سامان بوده است.
اسماعیل شراهی جواد نیستانی
آرامگاه ها در تاریخ معماری ایران دوره اسلامی وتحولات آن سهم بسزائی داشته و جای وسیعی برای بحث و بررسی به خود اختصاص داده اند.این فضاها که بر مزار شخصیتهای سیاسی و یا بسته به نگاه مذهبی بر بالای قبور عرفا، ائمه،امامزاده گان و سادات شیعی شکل گرفته اند در معماری دوره اسلامی بواسطه شاخصه های موجود معرف سبک خاص که یا در همان دوره شکل گرفته و یا تابع دوره قبل بحساب می آید شناخته می شوند .در این میان بناهای آرامگاهی ناحیه تفرش دوره صفوی پیرو سبک معماری تیموری و ویژگیهای این دوره بحساب می آیند. ویژگیهایی که در هفت آرامگاه شیعی ناحیه یاد شده در تمامی اجزاء معماری تداوم یافته و بیشترین نمود خود را در نوع گنبد شلجمی با گریو بلند برجای گذاشته است.طرح این تحقیق زمینه های شکل گیری این گونه بناها در ناحیه تفرش و ارتباط آنها با معماری فرارود و خراسان دوره تیموری را مورد سوال قرار داده وتداوم سبک معماری دوره تیموری در آرامگاه های دوره صفوی ایران وبخصوص ناحیه تفرش را پی گرفته است.روش کار بر استفاده از متون و مستندات تاریخی و بررسی ها و مطالعات میدانی جهت مقایسه آنها مبتنی است. درنتیجه تبعیت از سبک معماری آرامگاهی دوره تیموری در آرامگاه های شیعی تفرش با گنبدهای شلجمی و باگریو بلند به درستی تبین شده است.
مهرانگیز کرمی مهریان جواد نیستانی
یکی از موضوعات قابل مطالعه در جهت شناخت یک شهر و نحوه شکل گیری آن، مطالعه بافت قدیم آن است. بافت های قدیمی و تاریخی، در واقع نماد فرهنگ و تمدن است و به مثابه یک سند، کل وقایع و حوادث گذشته و همین طور میراث آن ها را به نسل آینده منتقل می کند. اقلیم های گوناگون در ایران موجب شده، گونه های مختلف معماری متناسب با اقلیم موجود در آن به وجود بیاید. هدف ما در این رساله بررسی بافت معماری و ساخت شهر در اقلیم گرم و خشک ایران است. بخش عمده ای از مساحت کشور را نواحی گرم و خشک در بر می گیرد. بافت شهری در این مناطق متناسب با اقلیم گرم و خشک به وجود آمده و به گونه ای است تا جوابگوی نیازهای ساکنان آن باشد. دهدشت دارای بافت تاریخی ارزشمند و متناسب با شرایط محیط به وجود آمده است. این شهر در استان کهگیلویه و بویراحمد و جنوب غربی این استان قرار دارد. وجود آثار باستانی و همین طور تپه های تاریخی شهرستان خود دلیلی بر قدمت چند هزار ساله در شهر دهدشت است. این شهر با توجه به وسعت خود، آثار معماری زیادی با کاربری های مختلف از دوران سلجوقی تا قاجار را در خود جای داده است. تحقیق در این پایان نامه به دو روش کتابخانه ای و میدانی بوده و سعی بر این است که در مورد شکل گیری شهر و همین طور معرفی و توصیف آثار موجود در بافت سخن گفته شود و سپس به تجزیه و تحلیل بناهای موجود با توجه به اقلیم گرم و خشک پرداخته شود. واژگان کلیدی: بافت قدیم، موقعیت ارتباطی، دهدشت، پوشش