نام پژوهشگر: سیدرضا معینی
جعفر کوهی شهلا کاظمی پور
زمان ازدواج و تشکیل خانواده، چرخه زندگی خانواده فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. ساختارهای کلان اقتصادی و اجتماعی، ویژگی های فردی و دسترسی به همسر مناسب، موجبات تعجیل یا تاخیر در ازدواج را فراهم می آورند. ازدواج از عوامل بسیار موثر در زمینه افزایش جمعیت و سر منشاء تغییرات در ساخت سنی جمعیت است. پژوهشگران بین تغییر در سن ازدواج و سایر تحولات اجتماعی و اقتصادی همبستگی مشاهده کرده اند و از این تغییرات در جهت پیشبرد اهداف کشوری و سیاست گذاری ها استفاده نموده اند. طی سال های اخیر میانگین سن ازدواج در ایران بالا رفته است. به طور مثال میانگین سن ازدواج در زنان از 4/18 در سال 1345 به 4/22 در سال 1375 و به 3/23 در سال 1385 رسیده است. این مسئله به تعویق افتادن ازدواج می تواند عواقب جبران ناپذیری بر جامعه مذهبی ما داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت عوامل مرتبط با سن ازدواج و به طور جزئی تر مهم ترین عوامل خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی مرتبط با سن ازدواج انجام می شود. روش این بررسی با روش تحقیق پیمایشی و جمع آوری اطلاعات به صورت پرسشنامه همراه با مصاحبه انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه زنان دارای همسر واقع در سنین باروری 29-15 بخش کاغذ کنان شهرستان میانه بوده اند که شمار آن ها بر اساس سرشماری سال 1385، 998 نفر می باشد. تعداد نمونه با استفاده از جدول لین و با محاسبه خطای 5 درصد برابر 293 نفربه اضافه 10% احتمالی عدد 321 به دست آمده است. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بوده است. چارچوب نظری مورد استفاده در این تحقیق مبتنی بر تئوری مدرنیزاسیون می باشد که به دنبال تبیین ارتباط نوسازی در سطح فردی و اجتماعی بر زمان ازدواج می باشد. با توجه به این نظریه، فاکتورهای مهمی چون گسترش فرصت های تحصیلی، تغییر در نیروی کار و فعالیت های شغلی و تخصصی شدن آن ها، افزایش امکان اشتغال زنان در خارج از منزل و گسترش شهرنشینی در افزایش سن اولیه ازدواج موثر هستند. وی همچنین معتقد است که افرادی که در مناطق شهری زندگی می کنند به دلیل شیوه های زندگی متفاوت و نیز کنترل اجتماعی ضعیف تر نسبت به مناطق روستایی ازدواج شان با تاخیر صورت می گیرد. در توصیف متغیرها، میانگین، حداقل و حداکثر متغیرها ذکر شده است. در کل نتایج این پژوهش نشان می دهد که ازدواج های جدیدتر، در سنین بالاتری اتفاق افتاده اند. میزان تحصیلات به ویژه در مقاطع بالای تحصیلی، با افزایش سن ازدواج همبستگی داشته است. تمایل به شهرنشینی، مشارکت زنان در نیروی کار، ازدواج های آزادتر، برابری بیشتر زن و شوهر در رابطه با میزان اقتدار در خانه و نسبت بالاتر ازدواج های غیر خویشاوندی، اثر مستقیمی بر سن ازدواج داشته اند. از میان بیست ونُه متغیر فرضیه های این تحقیق، تنها متغیرهای وضعیت شغلی پدر و مادر، نوع شغل شوهر، پدر و مادر، ، اولویت دوم شیوه به دست آوردن استقلال از نظر پاسخگویان، رتبه تولد، نظر پاسخگویان در رابطه با حداقل سن مناسب ازدواج برای پسران، ، سن پاسخگویان، تعداد خواهر و برادر پاسخگویان، نظر پاسخگویان در رابطه با برابری شغلی با متغیر وابسته یعنی سن اولین ازدواج پاسخگویان فاقد رابطه معنی دار می باشند و بقیه متغیرها، دارای رابطه معنی دار با متغیر وابسته می باشند. یافته های این تحقیق نشان داد که در تحلیل چند متغیره، از بیست ونُه فرضیه این تحقیق، متغیرهای سن ازدواج شوهر و فاصله سنی زوجین، اثر معنادار خود را با سن اولین ازدواج پاسخگویان حفظ کرده اند. نتایج این پژوهش در نهایت نشانگر آن است که متغیرهای سن ازدواج شوهر و فاصله سنی زوجین، توانسته اند 100 درصد واریانس متغیر وابسته را پیش بینی نمایند. این تاثیرات با توجه به دگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی جامعه در جهت تلاش برای ارتقای موقعیت زنان، تحول در نظام های شغلی، تغییر سهم افراد آماده ازدواج و جویای کار در جمعیت، تحول در میزان دستیابی به همسر مناسب و تغییرات در هنجارها و ارزش های مرتبط با ازدواج و تشکیل خانواده تفسیر شوند
نرجس اکبری قرا سیدرضا معینی
چکیده هدف از این پژوهش شناخت اثرات وضعیت شغلی و آموزشی درسطح و الگوی باروری زنان همسردار 39-30 ساله منطق? 8 شهر تهران می باشد . برای انجام این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی با تکنیک پرسشنامه ، 400 زن همسردار 39-30 سال? منطقه 8 شهر تهران در سال 89 با استفاده از نمونه گیری تصادفی مورد سوال قرار گرفتند .بعد از جمع آوری پرسشنامه ها داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد ، آمار استنباطی که در تجزیه و تحلیل به کار گرفته شد شامل آزمون خی دو ، ضریب همبستگی اسپیرمن ، ضریب وی کرامر ، ضریب دی سامرز می باشد. بعد از تحلیل و بررسی های انجام شده نتیجه گرفتیم که: رابطه بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (سطح باروری) بدین صورت است: بین سن زوجین هنگام ازدواج – میزان تحصیلات زوجین – وضع فعالیت زنان – نوع شغل شوهر – محل تولد زوجین – سن زوجین – متوسط درآمد ماهیانه - شیوه استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری – طریق? آشنایی با وسایل جلوگیری از بارداری- ترجیح جنسی – سن زن در اولین بارداری و سطح باروری رابطه معنادار وجود دارد. و بین نوع شغل زنان – وضع فعالیت شوهر – میزان آشنایی با وسایل جلوگیری از بارداری - میزان استفاده از وسایل جلوگیری از بارداری و سطح باروری رابطه وجود ندارد. و رابطه بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (الگوی باروری ) بدین صورت است: بین سن زوجین هنگام ازدواج – نوع شغل شوهر – محل تولد شوهر – سن زوجین – ترجیح جنسی – سن زن در اولین بارداری و الگوی باروری رابطه معنادار وجود دارد. و بین میزان تحصیلات زوجین – وضع فعالیت و نوع شغل زنان – وضع فعالیت شوهر – محل تولد زن – متوسط در آمد ماهیانه خانوار با الگوی باروری رابطه معنادار وجود ندارد. واژگان کلیدی: سطح و الگوی باروری – سن – شغل – تحصیلات- همسردار- ترجیح جنسی- میزان درآمد- تعداد فرزندان- استفاده از وسایل جلوگیری
مریم فکری ساسان ودیعه
گسترش نفوذ و سلطه اروپا در کشورهای آسیا و آفریقا در قرن هیجدهم و نوزدهم موجب شد تا بسیاری از آن کشورها به ضعف خود در زمینه علوم جدید تکنولوژی و فنون نظامی پی برده و به دنبال کسب این علوم باشند. ایران از جمله کشورهایی بود که به فکر اخذ علوم جدید و فنون نظامی افتاد و به این منظور مستشاران اروپایی را در میان خود پذیرا شد و مدرسه های جدید تاسیس کرد و دانشجویانی را به اروپا اعزام داشت. به دنبال ایجاد مدارس جدید و اعزام دانشجو به خارج در دوران پهلوی اول نهادهای جدید نظامی اداری و اجتماعی و اندیشه نو، به جامعه ایران راه یافت و موجب بروز تحولاتی مهم در راه توسعه کشور شد. هدف کلی در این پژوهش بررسی نوسازی های فرهنگی صورت گرفته در دوره ی رضا شاه و تاثیرات آن می باشد. نوع تحقیق در این پژوهش تبیینی و مطالعه ما تاریخی است و تکنیک دستیابی به شناخت علمی موضوع مورد مطالعه، تکنیک (فن) اسنادی می باشد چون موضوع مورد مطالعه ما مربوط به گذشته است بنابراین شواهد و داده های مورد نیاز را باید از آن برای اسناد و مدارک به شیوه مشاهده اسنادی استخراج نماییم. نتیجه مستقیم نوسازی فرهنگی، دگرگونی افکار از راه ایجاد تردید نسبت به علوم سنتی و اصول دانش اولیه بود. این تردید رفته رفته به میان مردم راه پیدا کرد و سرآغاز تحولات اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در ایران گردید.
مریم رستمی مجید کاشانی
موضوع تحقیق حاضر نقش عوامل جمعیت شناختی در شکل گیری هویت محلی در شهر تهران (با تأکید بر محلات مرکزی،حاشیه ای و شمالی) می باشد. واقعیت آن است که مهاجر پذیری(migration r-) و مهاجر فرستی محلات قبل از هر چیز مرتبط با وجود تسهیلات و امکاناتی است که زیست محلی را میسر می کند. جمعیت شناسان از دیر باز به جمعیت متناسب و توازن جمعیتی (population balance) توجه نموده اند. مهمترین تأثیر تراکم جمعیت در محلات بدواً روی افزایش یا کاهش عرضه خدمات یا امکانات شهری نظیر فضای سبز، ترافیک، حمل و نقل، بنگاههای اقتصادی، امکانات رفاهی، ارائه خدمات شهری، نظافت و بهداشت محلی و از همه مهمتر بروز آسیب های اجتماعی (social pathology) با توجه به توازن و عدم توازن جمعیتی و ظرفیت های محلی برای پاسخگویی به نیازهای شهروندان ساکن در یک منطقه می باشد. مطابق نظریه فرانسیس گالتون(fransice galton) چنانچه سیاست های کیفی جمعیتی در نسل ساکن و قبلی وجود داشته باشد می تواند روی نسل دوم و بهبود نسل های بعدی تأثیرگذار و در نتیجه موجب افزایش یا کاهش جمعیت در یک منطقه جغرافیایی گردد. در بخش ادبیات تحقیق به تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق اشاره شده است. در این تحقیق از روش کمی استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است اصولاٌ نسبت زیادی بین شاخص های جمعیتی با تراکم جمعیتی با شکل گیری هویت در محلات مرکزی،حاشیه ای و شمالی در شهر تهران وجود دارد. یافته های تحقیق حاکی از آن است با تراکم جمعیت ازدحام و ترافیک جمعیت را پیش رو داریم که منجر به بروز انواع کمبودها و بخصوص شکل گیری گمنامی انواع آسیب های اجتماعی نموده سرانجام علی رغم دلبستگی مردم و محلات موطن خود اغلب موجب دلزدگی و رویگردانی مردم از این مناطق گردیده و غالباٌ مهاجرت فرستی محلات رشد یافته و برعکس در محلات و مناطقی که با تراکم جمعیت همراه است موجب می شود که شاخص تراکم جمعیت در متر مربع یا سرانه متر مربع افزایش پیدا کند. روش پژوهش اسنادی و کتابخانه ای است و حجم نمونه 398 نفر است که به صورت تصادفی انتخاب شده است و 31 فرضیه داریم که همه آنها معنادار بوده اند و به اثبات رسیده اند.
مهدی سیف شهلا کاظمی پور
هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین تعداد مطلوب فرزندان زوج های جوان شهر تهران با تعداد فرزندان والدین آنها است. یک فرضیه کلی و چند فرضیه جزئی در این پژوهش مطرح شده است. جامعه آماری انتخاب شده تعداد 240 نفر افراد متاهل ساکن در 2 منطقه تهران شامل مناطق 7 و 20 (بصورت برابر) می باشد که به روش تلفیقی نمونه گیری خوشه ای و طبقه بندی نامتناسب انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، بصورت ارائه پرسشنامه به پرسشگران و شامل سئوالاتی در زمینه وضعیت فردی، اجتماعی و اقتصادی و خانوادگی و سئوالاتی در زمینه باورهای مختلف فرد – وابسته به موضوع تحقیق- می باشد. از تئوری های متفاوتی در این زمینه بهره گرفته شده که شامل تئوری های جمعیت شناسی، تئوری های اقتصادی، تئوری های جامعه شناسی و تئوری های روانشناسی است. برای سنجش اعتبار (validity) این تحقیق از اعتبار محتوا استفاده شده است. بدین صورت که گویه های مربوط به هر متغیر به گونه ای طراحی شده اند که همان مفهوم مورد نظر را می سنجند. قابلیت اعتماد (reliability) این پژوهش نیز به روش آلفای کرونباخ سنجیده شده و نتیجه تائید شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از تحقیق نیز از نرم افزار آماری spss مدد گرفته شده است. در پایان، فرضیه اصلی مبنی بر همبستگی بین تعداد مطلوب فرزندان و تعداد فرزندان والدین فرد ثابت شد. شدت این رابطه ضعیف و جهت آن مستقیم است. و همچنین نتایج تحقیق گویای این مسئله بود که تعداد مطلوب فرزندان با پایگاه اقتصادی و اجتماعی، عوامل روانشناسی، تقلید از دیگران، اعتماد به نفس، احساس رضایت و سن، همبستگی معناداری ندارد و لیکن تعداد مطلوب فرزندان با فرهنگ تنظیم باروری بصورت ضعیف، باورهای مذهبی بصورت ضعیف و با دوراندیشی بصورت متوسط همبستگی معناداری دارند.
مریم رستگاری مطلق سیدرضا معینی
هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر استفاده از وسایل و روشهای جلوگیری از بارداری و کاهش باروری در منطقه میباشد. که 250 نفر از زنان همسردار که با روش نمونهگیری تصادفی قشربندی شده برای مطالعه انتخاب و اطلاعات لازم با استفاده از پرسشنامه جمعآوری گردید.دادههای جمعآوری شده در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحقیق بدین شرح حاصل گردید: حدود 84 درصد از زنان مورد مطالعه، از وسایل و روشهای جلوگیری از بارداری استفاده میکنند و از این تعداد روش طبیعی با 9/33 درصد و کاندوم با 1/26 درصد، بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است. میانگین سنی استفادهکنندگان از وسایل و روشهای جلوگیری 4/31 سال و بیشترین فراوانی مربوط به افراد 29 ساله میباشد. در بین منابع کسب اطلاع در مورد وسایل و روشهای جلوگیری، مراکز بهداشتی و تنظیم خانواده با 9/31 درصد بیشترین مورد بوده است. نتایج نشان داد که بین درآمد،شناخت از وسایل جلوگیری،توصیه دوستان و آشنایان،ترجیح جنسی و تعداد فرزندان و استفاده از وسایل و روشهای جلوگیری از باروری رابطه وجود ندارد. بین استفاده از رسانههای جمعی و استفاده از وسایل و روشهای جلوگیری از باروری رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتیجهگیری شد که بین سن زنان و استفاده از وسایل جلوگیری از باروری، رابطه معناداری وجود دارد به این معنی که، زنان جوانتر نسبت به زنان مسنتر، بیشتر از وسایل جلوگیری از بارداری استفاده میکنند. در گذشته بین تحصیلات زنان و استفاده از وسایل جلوگیری، رابطه معناداری وجود داشته اما در آینده بین این دو متغیر رابطه معناداری وجود ندارد و بین اشتغال زنان در بیرون از منزل و استفاده از وسایل جلوگیری، در حال حاضر رابطه معناداری وجود دارد.
علی اصغر سالمی سیدرضا معینی
مخاطب جزء اصلی ارتباط محسوب می شود و به منظور برقراری ارتباط موثر و هدفمند شناخت ویژگی های وی لازم و ضروری است. شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران- منطقه تهران به منظور حفظ و پایداری خطوط و افزایش ایمنی در حریم آنها تلاش های مختلفی در بعد نرم افزاری و سخت افزاری را به کار بسته است. یکی از اقدامات شرکت در این حوزه شناخت علمی گروه های جمعیتی یا همجواران خطوط لوله نفت می باشد که در این تحقیق به ایشان مخاطب اطلاق می گردد. هدف اصلی این پژوهش شناخت گروه های جمعیتی در حریم خطوط لوله نفت منطقه تهران به منظور ارتقا آگاهی آنان در جهت تامین ضریب امنیت بیشتر می باشد . و در این تحقیق از روش پیمایشی بهره گرفته شده است .
سهیلا کرمی کشمرزی سیدرضا معینی
هدف این پژوهش بررسی عوامل اقتصادی ، اجتماعی و جمعیت موثر بر باروری زنان 49-15 ساله همسردار منطقه 2 تهران می باشد . برای انجام این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی با تکنیک پرسشنامه ، 385 زن همسردار 49-15 ساله منطقه 2 تهران در سال 1388 با استفاده از نمونه گیری تصادفی مورد سوال قرار گرفتند . بعد از جمع آوری پرسشنامه ها داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد آمار استنباطی که در تجزیه و تحلیل به کار گرفته شد ، شامل آزمودن خی دو و ضریب همبستگی اسپیرین می باشد . در این تحلیل متغیرهای سن زنان ، سن شوهران ، میزان تحصیلات زنان ، میزان تحصیلات شوهران ، نوع شغل زنان ، نوع شغل شوهران ، تعداد فرزندان ، تعداد دلخواه فرزندان ، میزان تصمیم گیری زنان در خصوص باروری، ترجیح سنی به نفع پسر ، میزان درآمد خانواده ، میزان هزینه خانواده ، میزان آشنایی با وسایل جلوگیری از باروری مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج تحقیق 1- بین سن ازدواج زنان و میزان باروری آنها رابطه وجود دارد . 2- بین سطح تحصیلات زنان و میزان باروری آنها رابطه وجود دارد . 3- بین اشتغال زنان و میزان باروری (تعداد فرزندان) رابطه وجود دارد . 4- بین استقلال زنان و میزان باروری آنها رابطه وجود دارد . 5- بین ترجیح سنی فرزندان (به نفع پسر) و میزان باروری رابطه وجود دارد . 6- بین روش های پیش گیری از بارداری و میزان باروری آنها رابطه وجود دارد . 7- بین میزان درآمد خانواده و میزان باروری (تعداد فرزندان) رابطه وجود دارد . لازم به ذکر است که از 7 فرضیه این تحقیق ، 5 فرضیه تأیید شد و 2 فرضیه مربوط به میزان درآمد خانواده و ترجیح جنسی رد شد .
نسرین استادنوروزی سیدرضا معینی
زمینه وهدف: باروری ،مرگ ومیر ومهاجرت ازعناصرپویای تحلیل جمعیت هستنددربسیاری ازنقاط دنیا باروری به لحاظ واکنش های دموگرافیکی،نسبت به دیگرعناصر از اهمیت وافری برخوردارمی باشد، زیرا سطح باروری که درگذشته تقریبا ثابت بود اکنون کاهش بسیاری یافته و رشد جمعیت نیزبه تبع آن کم شده است.دانستن الگوی تغییرات باروری وسمت وسوی آینده آن درهرکشوری می تواندازاهمیت بالایی برای برنامه ریزی های کشوری برخوردار باشدلذااین مطالعه باهدف مقایسه عوامل مرتبط برباروری درزنان همسردار34-30با 64-60 ساله سنندج انجام شد. روش بررسی:دراین مطالعه مقطعی تعداد400نفراززنان34-30و64-60ساله شرکت داشتند.در4روستاو3منطقه شهری (مرفه،متوسط وضعیف) نمونه گیری نسبتی انجام شدداده های موردنیازازطریق مصاحبه وبااستفاده ازابزارپرسشنامه جمع آوری گردیدبرای تجزیه وتحلیل اطلاعات ازنرم افزارspss18،تست های آماری کای دو،t تست، فیشر و رگرسیون استفاده شدجهت فرموله کردن موضوع وتدوین فرضیات ازمطالعات نظری درحوزه های جامعه شناسی وجمعیت شناسی ازجمله نظریه های جمعیتی باروری وطرفداران ومخالفان آن،نظریه های اقتصادی،اجتماعی همچون تئوری های نابرابری جنسیتی بازارکارو تبیین دیدگاهها باتوجه به مدلهای لیبنشتاین،گری بکر،درآمدنسبی استرلین ونظریه های فرهنگی باروری مانند تئوری نوگرایی،تئوری متغیرهای بینابینی و...بهره گیری شده است. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بین مذهب زنان ، مذهب همسر، سطح تحصیلات زنان و همسر ، شغل همسر ، میزان درآمد وروش پیشگیری قبل ازاولین بارداری بین دوگروه مورد مطالعه ارتباط معنی دار آماری وجود دارد(05/0p<) . اما بین محل سکونت ، شغل، نوع خانواده ، نوع ازدواج ، تعدادازدواج و ترجیح جنسی فرزندان تفاوت معنی داری آماری مشاهده نشد. نتیجه گیری : سن ازدواج ،سطح تحصیلات واستفاده ازروشهای پیشگیری ازبارداری با میزان باروری زنان ارتباط داردکه براهمیت نقش آموزش و تحصیلات درباروری زنان تاکید می نماید .این متغیرمی تواندبه طورمستقیم وغیرمستقیم برروی باروری تاثیرگذار باشد. کلیدواژه: میزان باروری، سن ازدواج، تحصیلات ،استفاده ازروشهای پیشگیری ازبارداری
مهدی نجاری سیدرضا معینی
پژوهش حاضر به مولفه ها و ویژگی های جمعیتی اجتماعی و اقتصادی موثر بر احساس امنیت افراد در مناطق 1و2 شمال تهران و مناطق 19و20 جنوب تهران می پردازد و به دنبال آن است که کدامیک از این مولفه ها بیشترین تاثیر را داراست علاوه بر آن شناخت رابطه بین مولفه های سطح تحصیلات ،سن،وضعیت زناشویی،جنسیت ،تورم،درآمد،پایگاه اجتماعی،اشتغال،مشارکت اجتماعی،اعتماد اجتماعی،مهاجرت و جامعه پذیری و مهارتهای زندگی افراد بر احساس امنیت اجتماعی آنان در شهر تهران را بررسی می نماید. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس روش اسنادی کتابخانه ای و پیمایشی می باشد .ابزار سنجش به صورت پرسشنامه خود ساخته که بر اساس طیف لیکرت طراحی شده و در فروردین ماه سال 1392 اجراء شده است. جامعه آماری شامل کلیه افراد واقع در سن 64-15 سال بوده که در مناطق 1و2 شمال تهران و مناطق 19و 20 جنوب تهران ساکن می باشند . حجم نمونه به شیوه فرمول کوکران 266 نفر برای مناطق 1و2 شمال تهران و تعداد 265 نفر برای مناطق 19و20 جنوب تهران محاسبه شده است .شیوه نمونه گیری بر مبنای تصادفی خوشه ای به این صورت که از اشخاص به صورت تصادفی در میادین اصلی و فرعی و یا با مراجعه به درب منازل در مناطق مذکور پرسشنامه تکمیل شده است . نتایج تحقیق رابطه معنی داری بین متغیر های مستقل تحقیق از قبیل سطح تحصیلات ،سن ،وضعیت زناشویی، درآمد، پایگاه اجتماعی، وضعیت اشتغال ، مشارکت اجتماعی ،اعتماد اجتماعی و جامعه پذیری با متغیر وابسته احساس امنیت به وجود آمده است .یعنی با بالا رفتن این متغیرها احساس امنیت افراد هم به مراتب بالا می رود .این پژوهش فقدان رابطه معنی داری راجع به دو متغیر مستقل تورم و مهاجرت را با احساس امنیت نشان داده است . واژگان کلیدی :امنیت– احساس امنیت– مولفه های جمعیتی اجتماعی و اقتصادی مناطق 1و2 شمال تهران و 19و20 جنوب تهران
ابراهیم ایرانژاد علمداری سیدرضا معینی
این تحقیق با عنوان بررسی عوامل جمعیتی و اجتماعی موثر بر رفتار مسافران در متروی تهران در سال 1392 می باشد. از میان مجموع نظریه ها و دیدگاه های بررسی شده برای تدوین چارچوب نظری وفرضیات از نظریه های یادگیری اجتماعی باندورا، نظریه کنش موجه آیزن و فیش باین، نظریه رضایت اجتماعی فریدینبرگ، نظریه کنترل اجتماعی و نظریه کنش اجتماعی پارسنز استفاده شد. روش پژوهش در این مطالعه پیمایش بوده و اطلاعات لازم به وسیله ابزار پرسشنامه از میان شهروندان تهران جمع آوری شد.حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 387نفر است که برای انتخاب آن هااز روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. اطلاعات به وسیله آزمون های آماری مناسب ( آزمون همبستگی پیرسون، اسپرمن، t ، رگرسیون) توصیف و بررسی شده است. از میان فرضیه های تحقیق بین مشاهده مسافران، آگاهی مسافران از قوانین و عملکرد مترو، اعتماد شهروندان، رضایت مسافران، از عملکرد کنترل اجتماعی مسافران، و رفتار مسافران در مترو رابطه معنادار وجود دارد و فرضیه های تحقیق تایید شد. اما بین رسانه، تحصیلات، جنسیت، تاهل، پایگاه اجتماعی – اقتصادی و رفتار مسافران، رابطه ای وجود نداشت و فرضیه تحقیق رد شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیرهای آگاهی و اطلاع مسافران ، از قوانین و عملکرد مترو، مشاهده مسافران، و کنترل اجتماعی از جمله متغیرهایی است که بیشترین تاثیر را در متعیر وابسته « رفتار مسافران» دارد. واژگان کلیدی: مترو، رسانه، پایگاه اجتماعی، اعتماد اجتماعی
فاطمه نیارئیس سیدرضا معینی
پژوهش حاضر با عنوان بررسی مهاجرت و عوامل تأثیر گذار بر آن در شهرستان زواره صورت گرفته است. مهمترین هدف در این پژوهش مهمترین عوامل تأثیر گذار بر مهاجرت افراد را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت ادبیات تحقیق، انواع مهاجرت ها و پیامد های آن نسبت به مبدأ، مقصد و کل کشور و همچنین پیامد ها ی اقتصادی و اجتماعی که از خود بر جای می گذارد مورد بررسی قرار گرفت. در بخشی دیگر به بیان دیدگاههای نظری مرتبط با توسعه، جمعیت و مهاجرت می پردازیم و سعی شد که پدیده مهاجرت در شهرستان زواره را با این دیدگاهها تشریح شود. ودر پایان به بررسی تحولات جمعیتی در ایران و شهرستان زواره پرداخته شد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی– بنیادی است. همچنین روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از دو رورش مطالعات کتابخانه ای و نیز روش میدانی انجام شده است. در این تحقیق از چهار فرضیه استفاده گردید. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش جمعیت شهرستان زواره می باشد.در این پژوهش جهت برآورد آمارهای جمعیتی و بررسی تحولات جمعیتی شهرستان زواره از آمارهای موجود در سالنامه آماری و داده های سرشماری نفوس ومسکن سازمان آمار از سال 1390 استفاده نموده ایم. جهت بررسی عوامل موثر بر میزان مهاجرت، پرسشنامه ای تدوین گردید.بدین منظور از دو گروه افراد استفاده شد، در گروه اول 150 نفر از افراد بومی شهرستان زواره و در گروه دوم از 150 نفر از کسانی که از این شهرستان مهاجرت کرده اند استفاده شده است. کار تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از پرسشنامه ها، در قالب فرضیات موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین رابطه بین متغیر ها از آزمون کای اسکوئر استفده شده است. آزمون مقایسه میانگین دو جامعه جهت مقایسه عوامل موثر در مهاجرت در دو گروه ساکنین بومی و مهاجرین استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فرضیه ها نشان می دهد انگیزه های متعدد اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی در مهاجرت افراد موثر بوده اند. در این میان ،شدت انگیزه های اقتصادی در گروه مهاجرین از جمله جستجوی شغل و دستیابی به امکانات بیشتر را مهمترین دلیل مهاجرت افراد بیان کرده اند. گروه ساکنین مهمترین عامل ماندگاری خود در زواره را رعایت سنن و آداب و رسوم توسط اهالی شهرستان مطرح می کنند و در مرحله بعد رضایت خود از موقعیت جغرافیایی شهر زواره را مطرح می کنند.
پرستو زغند سیدرضا معینی
رونق اخیر در مهاجرت باعث تعجب شهروندان، مقامات و حتی جمعیت شناسان شده است و هنگامی که مهاجرت به یک پدیده بین المللی تبدیل میشود؛ یک بازنگری و تفکری عمومی در مفاهیم، مدل ها و فرضیات قرن نوزدهم بوجود می آید.از آنجا که در سالهای اخیر تعداد مهاجران در تمام جهان در حال افزایش است و میبایست برای تامین حقوق آنها اقدامی صورت گیرد مجمع عمومی سازمان ملل در سال 2004 برای حفظ حقوق های مهاجران؛ روز بین المللی مهاجران را تصویب نمود که همه ساله در 18 دسامبر گرامی داشته میشود. با توجه به تحقیقات و پژوهش های جمعیت شناسان در رابطه با پدیده مهاجرت، نتیجه ای تقریبا یکسان از همه آنها میتوان گرفت و آن اینکه امروزه مهاجرت نقش بسیار برجسته ای در فرآیندهای متفاوت هر کشوری ایفا میکند و یکی از عوامل بسیار مهم در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مردم دنیاست. آثار مستقیم یا غیر مستقیم مهاجرتها بر زندگی افراد و جوامع بدون شک عمیق و قابل بررسی از ابعاد مختلف و متنوعی است. در کشور ما نیز عوامل گوناگونی اعم از عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... منجر به مهاجرت شده است مهاجرت هایی به سایر نقاط جهان که مهم ترین آنها عبارتند از آمریکا، کانادا، آلمان، دوبی و استرالیا. با روند صعودی مهاجرت طی سالهای اخیر در کشورهای جهان سوم که کشور ما هم جزو همین دسته محسوب میگردد بسیاری از محققان و پژوهشگران به بررسی برروی این پدیده میپردازند.در تحقیق حاضر نیز به بررسی عوامل موثر اجتماعی بر مهاجرت ایرانیان به استرالیا و مطالعه موردی آن در سیدنی پرداخته شده و میل به بازگشت و میل به ماندن در کشور مقصد در آنها تحلیل و در نهایت میزان انطباق پذیری آنها با شرایط اجتماعی و فرهنگی سیدنی محک زده شده است.اهداف جزیی این تحقیق عبارتند از: بررسی روند تغییرات مهاجرت ایرانیان به کشور استرالیا طی ده سال اخیر، بررسی علل مهاجرت به استرالیا، تعیین رابطه مهاجرت با برخی از مشخصه های فردی مانند سن و جنس و تحصیلات،... بررسی اینکه مهاجران ایرانی تا چه اندازه تمایل به بازگشت دارند، تعیین میزان استفاده از امکانات رفاهی کشور استرالیا و رابطه آن با مهاجرت، بررسی رابطه بین میزان تحصیلات و مهاجرت. در این تحقیق روش مورد استفاده که برای بدست آوردن داده ها از آن استفاده می کنم، روش پیمایشی می باشد که یکی از روش های مناسب برای تحقیق اجتماعی است.در مبانی نظری نیز به دیدگاه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی پرداختیم و همچنین از نظریه های اقتصاددانان نئو کلاسیک بهره جستیم. از آنجا که سیدنی مهم ترین و بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر استرالیا محسوب میشود که باتوجه به آمار سال 2009 مرکز آمار استرالیا جمعیت ایرانیان مقیم سیدنی 32000 نفر است؛ جامعه آماری ما طبق آن 360 نفر در نظر گرفته شده است. و بر روی این نمونه به بررسی و تحلیل موارد متفاوتی پراداختیم.در پایان این تحقیق یافته های بدست آمده نشان می دهند که با اینکه کشور استرالیا و شهر سیدنی از ایران بسیار دور میباشد، پیدا کردن کار و مسکن مشکل و غربت و دلتنگی آزاردهنده است اما باز هم ایرانیان مقیم سیدنی از زندگی در سیدنی و مهاجرتشان به استرالیا راضی هستند و چیزی در حدود 60% آنها با علاقه در آن شهر زندگی میکنند. و به راحتی با قوانین اجتماعی و فرهنگی آن کشور کنار آمده اند.همچنین با مطالعه نتایج و فرضیاتی که در این تحقیق داشتیم میتوان عواملی مانند میزان درآمد، مدت اقامت، وضعیت مسکن و رضایت شغلی همچنین رفتار متقابل استرالیایی ها را بر میزان انطباق پذیری اجتماهی و فرهنگی مهاجران موثر بشمرد. واژگان کلیدی :مهاجرت، عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی، انطباق پذیری
ماندانا کیائی سیدرضا معینی
این پژوهش با هدف بررسی«عوامل موثر بر نوع نگرش زنان شاغل در وزارت فناوری و اطلاعات نسبت به تشکیل خانواده»با روش توصیفی و پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه زنان شاغلوزارت فناوری و اطلاعات شهر تهران بوده است. با روش نمونه گیری نمونه گیری مرحله ای در دسترس، حجم نمونه از بین کلیه زنان شاغل در وزارت فناوری اطلاعات(872 نفر) با استفاده از فرمول کوکران برابر با 267 نفر بدست آمد. با کمک پرسشنامه ای که با تأیید نظر استاد راهنما، توسط محقق تدوین شد، اطلاعات لازم جهت آزمون فرضیه های تحقیق جمع آوری گردید. به منظور تحلیل داده ها از آزمون کای اسکویر برای سنجش متغیرهای تحقیق و نیز از آزمون ضرایب همبستگی، استفاده شده است. یافته های تحقیق نتایج حاکی از آن است، با توجه به01/0> p متغیرهای درآمد، تحصیلات، وضعیت زناشوئی،سن مناسب ازدواج، تعداد مطلوب فرزند و ثروت خانواده با نگرش زنان شاغل به تشکیل خانواده رابطه معناداری دارد. در بررسی رابطه درآمد با نگرش زنان نسبت به تشکیل خانواده،دریافت شد که درآمد بالاتر، میزان ازدواج را کاهش می دهد. همچنین در بررسی متغیر ثروت خانواده با نگرش زنان به تشکیل خانواده دریافت شد که میزان ثروت خانواده، تمایل به ازدواج و تشکیل خانواده را کاهش می دهد. وجود رابطه سن ازدواج هم برای پسران و هم برای دختران با نگرش زنان نشان داد که با افزایش سن ازدواج برای جوانان، انتظار کمتری نسبت به تشکیل خانواده ملاحظه می شود. تمایل کم به فرزندآوری و اکتفا نمودن زنان شاغل همسردار به 1 فرزند نگرش آنان را نسبت به تشکیل خانواده با رشد منفی مواجه می کند.هر چه تعداد مطلوب فرزند بیشتر باشد نگرش زنان به تشکیل خانواده بیشتر است. کلید واژه ها: نگرش، زنان شاغل، تشکیل خانواده، ازدواج، فرزندآوری
شهین رضایی سیدرضا معینی
هدف پژوهش حاضر «بررسی تفاوت نسلی و تأثیر آن بر باروری دو نسل از زنان در شهر ایلام» در جامعه آماری کلیه زنان29-25 ساله و 74-65 ساله در ایلام بوده است. حجم نمونه وسیله فرمول کوکران تعداد 400 نفر(200 نفر زنان29-25 ساله و 100 نفر زنان 74-65 ساله)تعیین گردید. روش تحقیق توصیفی و پیمایشی بوده است.ابزار تحقیق پرسشنامه ای است که توسط محقق طرح شده و پس از تأیید اساتید، سوالاتی در خصوص ویژگی های جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی،نگرش زنان در باره باروری پرسیده شده است. به منظور تحلیل داده ها از آزمون کای اسکویر برای سنجش متغیرهای این تحقیق و نیز از آزمون خی 2 و t مستقل جهت بررسی تفاوت میزان نگرش زنان نسبت به باروری استفاده شده است. با توجه به فرضیه های تحقیق و تفاوت نگرش دو نسل از زنان نتایج تحقیق چنین بدست آمده است. در بررسی فرضیه های تحقیق دریافت شد که با توجه به01/0> p بین متغیرهای سن، تحصیلات، سن مناسب برای ازدواج، شغل و هزینه خانوار، تفاوت سنی با همسر،دخالت اطرافیان، سخت بودن زایمان در هر دو نسل از زنان رابطه معنادار بدست آمد. بین متغیر ترجیح جنسی پسر و باروری در زنان 29-25 ساله رابطه معنادار بدست نیامد. عقاید قومیتی و باروری نسل 74-65 ساله رابطه مثبت و مستقیم بدست آمد، ولی دربین زنان 29-25 ساله این رابطه منفی و معکوس بدست آمد، چنانچه می توان گفت نسل جوان تحت تأثیر عقاید قومیتی قرار نگرفته و در باروری آنان تأثیری ندارد.بین متغیر سخت بودن زایمان و باروری اگر چه در هر دو گروه معنادار بدست آمد، ولی زنان 74-65 ساله(کمبود امکانات و پزشک) به واقع زایمان های سخت داشته و زنان 29-25 ساله به دلیل مشکلات امروزی زایمان را سخت می پندارند.
فاطمه فشکی فراهانی زهرا قاسمی
پژوهش حاضر با عنوان« بررسی عوامل موثر بر نگرش دختران 25-15 ساله در دو منطقه 8 و 14 شهر تهران به ازدواج در سال 1393» به روش تبیینی انجام شده است.جامعه آماری شامل دختران بین سنین 25-15 سال ازدواج نکرده مناطق 8 و 14 شهر تهران در سال 1393 می باشد که شاغل یا بیکار بوده و دارای تحصیلات مختلف از خانواده هایی با سطح درآمد اقتصادی متفاوت هستند.حجم نمونه 384 نفر از بین 6000 نفر(3000 نفر در هر منطقه)بدست آمد.با استفاده از تکنیک پرسشنامه، براساس آزمون های انجام شده، نتایج تحقیق نشان داده است، بین عوامل جمعیتی(سن،سن مادر،سن پدر،سن ازدواج والدین،سن مطلوب ازدواج،تعداد خواهروبرادر،تعداد ازدواج درخواهر وبرادر)، بین عوامل اقتصادی(درآمد،ثروت،سن پدر،محل سکونت ،شغل، شغل والدین،) عوامل اجتماعی(نوع خانواده:گسترده وهسته ای،تحصیلات)، عوامل مذهبی با نگرش دختران به ازدواج(اعتقادات مذهبی، نذر، متوسل شدن به ائمه و توسل به امامزاده)،عوامل فرهنگی(باورهای دختران) عوامل ارتباطی(دیدن برنامه های ماهواره ای،نوع شبکه های ماهواره،استفاده از شبکه های مجازی) با نگرش دختران 25-15سال به ازدواج در دو منطقه8-14شهر تهران رابطه معنادار بدست آمد.اکثر دختران برای دستیابی به خواسته خود به نذر و توسل روی می آورند. از سویی دیگر وجود ارتباط مجازی(رسانه و شبکه های اجتماعی) دیدگاه دختران را به کلی تغییر داده است و با امکان برقراری ارتباط سریع و آسان، تفکر و نگرش آنان برای ازدواج سمت و سویی متفاوت پیدا کرده است.همچنین بی اعتمادی به خواستگار یکی از دلایل بزرگ برا ی دیرازدواج کردن است و در برخی موارد دختران معتقد بودند چنانچه فرد مورد علاقه خود را نیابند و مجبور به ازدواج با شخصی شوند، مهریه خوبی تعیین خواهند کرد تا از این طریق پشتوانه ای داشته باشند.
اعظم اغتفاری سیدرضا معینی
این پژوهش با هدف رهیافت به «آرمان افزایش جمعیت همسویی و ناهمسویی ها در نگرش بین پزشکان و پیشه وران شهر تهران» انجام شده است. سیاست های جمعیتی،اندیشه ها و تصمیمات مدوّن جمعیتی که در راه منطقی کردن و هماهنگ ساختن ارکان و نهادهای اجتماعی و اقتصادی و مقررات و نظامات آن ها اتخاذ می گردد. هدف و منظور این تصمیمات رفاه و بهروزی گروه های مختلف جمعیتی و حل «مسایل جمعیتی» است.یکی از مشکلات جمعیتی باروری است. از این رو در تحقیق حاضر علاوه بر نظریه انتقال جمعیتی از نظریه های باروری(لیبن اشتاین، ایسترلین، ارتقای اجتماعی، نوگرایی، تغییر و پاسخ، اجتماعی- فرهنگی باروری و اشاعه و عقب افتادگی فرهنگی استفاده شده است. روش تحقیق توصیفی و پیمایشی از نوع مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه پزشکان و پیشه وران شهر تهران می باشد. به دلیل گستردگی جامعه پزشکان و پیشه وران تعداد 10000 نفر(5000 پزشک و 5000 پیشه ور) به عنوان جامعه آماری انتخاب شده است.حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر بدست آمده است.برای دستیابی به نمونه دقیق تر حجم نمونه به 400 نفر ارتقاء یافته است(200 پزشک و 200 پیشه ور).با کمک پرسشنامه تدوین شده ویژه این پژوهش، اطلاعات لازم جمع آوری گردید. به منظور تحلیل داده ها از آزمون t مستقل استفاده شده است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که آرمان افزایش جمعیت با توجه به(01/0p<)آرمان جمعیت دو گروه پزشکان و پیشه وران بر حسب متغیرهای: سن، جنس، تحصیلات،وضعیت زناشوئی،محل تولد، شغل، درآمد، ثروت خانواده، تعداد افراد خانواده نشان دهنده وجود تفاوت در نظرات دو قشر مزبور در شهر تهران است ، به عبارت دیگر در این دسته از متغیرها نظرات این دو قشر ناهمسو می باشد. اما آرمان افزایش جمعیت با توجه به (05/0 p>)آرمان جمعیت بین دو گروه پزشکان و پیشه وران بر حسب تأمین نیازهای جمعیت آینده از نظر محصولات کشاورزی، خدمات درمانی و پزشکی، ذخایر آبی و معدنی، آموزش و پرورش و نیز تأمین نیازهای جمعیت آینده به مسکن و شغل همسان می باشد و تفاوتی بین نظرات پزشکان و پیشه وران مشاهده نشد به عبارت دیگر در این دسته از متغیرها نظرات این دو قشر همسو می باشد.
فریبا علیپور سیدرضا معینی
در طول چند دهه ی گذشته، تغییرات جمعیت شناختی گسترده ای در جامعه ی ایران رخ داده و باروری زنان کاهش بی سابقه ای داشته است، به طوریکه امروزه میزان باروری در بیشتر مناطق کشور کمتر از سطح لازم برای جایگزینی نسل هاست. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی و اولویت سنجی نگرش زنان شاغل در بانک سپه تهران در مورد عوامل کاهنده باروری در کشور(در سال1394) می باشد. برای نیل به این منظور از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه زنان شاغل در بانک سپه تهران در سال 1394 به تعداد 495 نفر تشکیل می دهند که از طریق فرمول کوکران 216 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج تحقیق بیانگر آن است که از نظر زنان شاغل در بانک سپه عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر کاهش باروری در کشور موثر می باشند که از بین عوامل مذکور عوامل اقتصادی به عنوان مهمترین و عوامل اجتماعی به عنوان کم اهمیت ترین عوامل تاثیرگذار بر کاهش میزان باروری می باشند.