نام پژوهشگر: بهاره سازمند

بازتفسیر ساختارهای فرهنگیِ قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد 1389
  علی حسن پور   علی اشرف نظری

چکیده انقلاب اسلامی ایران نتیجه یک سری تحولات دینی و فکری در بستر تاریخ بوده که مبتنی بر نوعی «آرمان و هویت مذهبی» است، و پیوند عمیقی با سنت های اسلامی شیعی دارد. بنابراین شکل گیری انقلاب اسلامی بر پایه فرآیندها و چشم اندازهای مذهبی توجه ما را بیش از آنکه به عرصه اقتصاد، سیاست، اجتماع ... جلب کند، به عرصه فرهنگ می کشاند. لذا اگر بخواهیم تحلیل درستی از سازوکارهای قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران ارائه دهیم، بدون شک باید به عرصه فرهنگ مراجعه کرد و در آنجا این سازوکارها را مورد بررسی قرار داد. توجه به نقش انبساطی قدرت در تمامی سطوح جامعه مانند: مدرسه، خانواده، مساجد، رسانه و دانشگاه ها و ... بیانگر این نکته است که قدرت نمی تواند صرفاً از سوی ائتلاف واحدی مانند دولت یا طبقه خاصی تولید شود. بلکه به پذیرش عمومی نیاز دارد. بنابراین فرهنگ و ایدئولوژی عرصه های نسبتاً پیچیده و درهم تنیده ای به شمار می روند که نقش مهمی در تثبیت و تحکیم نظم موجود بر عهده دارند. در این پژوهش تلاش شده تا با بهره گیری از روش گفتمان به تحلیل سازوکارهای قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران بپردازیم. از این رو فرهنگ در جامعه عرصه مبارزه و مواجهه میان گفتمان های مختلف تلقی می شود که هر کدام از این گفتمان ها به دنبال تثبیت نظام معنایی خود و شالوده شکنی معانی گفتمان های غیر هستند؛ تا از این طریق مشروعیت یافته و به قدرت خود تداوم بخشند. در همین راستا گفتمان جمهوری اسلامی به عنوان گفتمان هژمون به دنبال تثبیت نظام ارزشی و هنجاری در عرصه فرهنگی است که از طریق آن قدرت خود را بازتولید و تداوم بخشد و امکان هرگونه مقاومت را منتفی کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که گفتمان هژمون در عرصه صدا و سیما و همچنین نظام آموزشی نتوانسته است موفق عمل کند به گونه ای که مقاومت در این حوزه ها در حال گسترش است و موقعیت هژمونیک گفتمان حاکم را تهدید می کند. در مقابل در مسجد به عنوان نهادی مدنی کمترین مقاومت در مقابل گفتمان هژمون صورت می گیرد به گونه ای که نظام هنجاری و ارزشی حاکم بر آن به بازتولید قدرت هژمون کمک می کند.

بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر سازه انگاری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد 1389
  اطهره تبریزی   بهاره سازمند

عرصه تحلیل سیاست خارجی کشورها از مهم ترین حوزه های پژوهشی علوم سیاسی و روابط بین الملل است و پژوهشگران با اتکا به روش شناسی های گوناگون و با استفاده از نظریات مختلف به تحلیل رفتار دولت ها در عرصه سیاست خارجی می پردازند. با این حال بیشتر تحلیل های ارائه شده از سیاست خارجی کشورها با استفاده از رویکرد واقع گرایانه صورت پذیرفته است. در این رویکرد که با گزاره های دولت محوری، آنارشیک بودن نظام بین-الملل، خودیاری، بقا، توجه به قدرت و منافع ملی همراه است؛ به عناصر و مولفه های غیر مادی همچون ارزش ها، هنجارها و هویت توجه چندانی نمی شود. برای رفع کاستی های نظری جریان خردگرایانه حاکم خصوصاً واقع گرایی از ابتدای دهه 1990، رویکرد سازه انگاری مطرح گردید. سازه انگاری به عنوان یک روش بحث در حیطه سیاست بین الملل و سیاست خارجی الگویی جوان محسوب می شود که به دنبال ناکامی نظریه های خردگرایانه حاکم بر روابط بین الملل که تنها بر منافع مادی و قدرت تاکید داشتند، با تاکید بر اهمیت گزاره هایی مانند، اهمیت ساختارهای هنجاری و فکری علاوه بر ساختارهای مادی، توجه به نقش هویت و هنجارها در شکل گیری منافع و کنش ها و.. . برای تحلیل سیاست بین الملل و سیاست خارجی مطرح شد. در این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی صورت خواهد گرفت سوال اصلی این است که، آیا رویکرد سازه انگاری می تواند ابزار مناسبی برای تحلیل تمامی دوره های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تلقی شود؟ فرضیه مطرح شده در پاسخ بدین سوال عبارت است از این که، با توجه به گزاره های نظری سازه انگاری، این رویکرد می تواند نظریه مناسبی برای تحلیل تمامی دوره های سیاست خارجی جمهوری اسلامی باشد. این پایان نامه از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست به بررسی کلیات تحقیق و مبانی نظری و فرانظری رویکرد سازه انگاری پرداخته خواهد شد و در بخش دوم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال های 1388-1357 بر اساس رویکرد سازه انگاری مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.

تهدیدها و فرصت های برامده از حکومت اقلیم کردستان عراق برای جمهوری اسلامی ایران از منظر دیپلماسی عمومی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد 1390
  نوری کریمی   بهاره سازمند

چکیده ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال مدار 36 درجه (در سال 1991م) و حمله آمریکا به عراق (در سال 2003م) که به سقوط صدام حسین انجامید، زمینه را برای رسیدن کُردها به خودمختاری و تأسیس حکومت اقلیم کُردستان فراهم کرد. علاوه بر این مطرح شدن مولفه های جدید و تأثیرگذاری همچون دیپلماسی عمومی در عرصه ی نظام بین الملل که دولت ها برای رسیدن به منافع خود بکار می گیرند موجب طرح این سئوال می شود که از منظر دیپلماسی عمومی حکومت اقلیم کردستان چه فرصت ها و تهدیدهایی را برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد می کند. برای پاسخ به این سئوال سه فرضیه مطرح شده است. روش استفاده شده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. تحقیق از نوع کتابخانه ای ابزار گردآوری اطلاعات، کُتب، مقالات، گزارش ها و اینترنت می باشد. در ادامه کار پس بیان چارچوب مفهومی طرح و ارائه ی تاریخچه ای از تغییر و تحولات کل مناطق کُردنشین تا شکل-گیری حکومت اقلیم کُردستان به بررسی فرضیات مطرح شده پرداختیم که نتایج زیر حاصل شد. الف) از لحاظ امنیتی تثبیت قدرت حکومت اقلیم کُردستان و گسترش کنترل آن بر تمام خاک این منطقه بخصوص تسلط بر ارتفاعات و نواحی صعب العبور قندیل در مرز این منطقه با ایران و ترکیه می تواند زمینه ی فعالیت های مسلحانه گروه های اُپوزیسیون ایرانی را محدود کند و جلوی استفاده ی این گروه ها از خاک اقلیم کردستان برای حمله و انجام عملیات های تروریستی علیه ایران را بگیرد. در این زمینه بعنوان مثال می توان به خلع سلاح دو حزب کومله و دموکرات کردستان ایران به وسیله حکومت اقلیم در دهه 90م. اشاره کرد. ب) از لحاظ اقتصادی نیز با توجه به روند رو به رشد توسعه اقتصادی اقلیم کردستان و تسهیل امور برای سرمایه گذاری خارجی بطور اعم و برای کشورهای همسایه ی اقلیم کردستان بازار فروش مناسبی برای تولیدکنندگان، صادرکنندگان و شرکت های عرضه کننده ی خدمات فنی و مهندسی ایرانی فراهم می شود زیرا علاوه بر نیاز کردستان به سرمایه گذاری خارجی فعالان اقتصادی ایران دانش فنی و توان لازم برای فعالیت در کردستان را دارند و ایران در این منطقه از قدرت نرم ویژه ای برخوردار است که در صورت استفاده مطلوب می تواند به کشوری بی رقیب در اقصاد این منطقه تبدیل شود. ج) از نظر فعالیت های رسانه ای و تبلیغی اُپوزیسیون کُرد ایران در این منطقه، ایران در معرض تهدید است. زیرا دو گروه اَپوزیسیون به کل فعالیت مسلحانه را کنار گذاشته و به فعالیت های فرهنگی و رسانه ای روی آورده اند. رسانه های این احزاب موفق شده اند توجه بخش زیادی از مردم عوام، تحصیلکردگان و حتی کودکان و نوجوانان جامعه را به برنامه های خود جلب کنند و با انتقال ارزش ها و آموزه های خود به آنها و همچنین انعکاس گسترده ی شرایط مطلوب سیاسی، اقتصادی، اجتماعی کُردهای عراق و مقایسه ی میزان بهره مندی آنها از امکانات جامعه عراق با میزان بهره مندی کُردهای ایران از فرصت ها و امکانات کشور، سبب تحریک مردم مناطق کُردنشین ایران و افزایش تمایلات تجزیه طلبانه آنها خواهد شد. در کل تهدید بودن یا فرصت بودن حکومت اقلیم کردستان برای ایران بستگی زیادی به نوع تعامل ج. ا. ا. با کردهای داخل کشور و شیوه ی برقراری ارتباط با حکومت اقلیم دارد.

زمینه های ساختاری دولت و جهت گیری سیاست خارجی چین در برابر ایالات متحده آمریکا در دوره پس از جنگ سرد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  فریبرز ارغوانی پیرسلامی   بهاره سازمند

روابط میان کشورها همواره میان سه الگوی رفتاری همکاری جویانه، تعارضی و یا نوسانی از آن دو قرار داشته است. بررسی سیر مناسبات میان چین و آمریکا در دوران بعد از جنگ سرد نشان دهنده وجود الگوی نوسانی روابط برخلاف دوران جنگ سرد نشان گر الگوی نوسانی روابط است؟ این فرضیه را مورد آزمون قرار می دهد که زمینه های ساختاری دولت جمهوری خلق چین در نوسانی شدن این رابطه تأثیر گذار بوده است. بخش های گوناگون این نوشتار هم چون چارچوب نظری، عامل ساختاری و راهبردهای تصمیم گیری در قالب بخش نخست و ساخت دولت در حوزه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در ذیل بخش دوم نشان می دهد که عامل ساختار نظام بین الملل عامل اصلی در این نوسانی شدن رابطه بوده و سایر عومل در راستای آن قرار دارند.

رسانه های جدید و نسل دوم تروریسم بین الملل در قرن 21 (مطالعه موردی القاعده)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  عبدالحسین طباطبایی نسب   علی سادات اخوی

طی سالهای اخیر پدیده تروریسم بین الملل به سرعت و به شکلی ویژه به نوع متفاوتی تحول یافته است. این تحول به اندازه ای عمیق و متفاوت بوده است که می توان گفت، تروریسم بین الملل در قرن بیست و یکم به نسل جدید خود ارتقاء پیدا کرده است. به نظر نگارنده این تحول در تروریسم بین الملل بیش از هرچیز ناشی از پدیده ای به نام رسانه و به خصوص رسانه های جدید است. این ایان نامه تلاش می کند با نشان دادن ارتباط میان تحول تروریسم و رسانه های جدید، وبا تکیه بر مطالعه موردی بر روی گروه القاعده، علل و چگونگی این تحول را بررسی کند.