آب در فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعیِ تمام مناطق، مذاهب و ادیان مختلف، نمود ویژه ای دارد؛ چنان که روش های متفاوتی برای تقدس آب وجود دارد. آب روشنایی است و باران باید ببارد تا آب جاری شود. وقتی به مراسم مردم مناطق مختلف ایران نگاهی بیندازیم، درخواهیم یافت آیین های ویژه ای برای باران خواهی وجود دارد. خشکسالی های بسیار و حیاتی بودن باران، به خصوص در مناطق خشک و کم آب بیابانی و کویری، سبب شده، مراسمی برای طلب باران پدیدار شود که شکل بسیاری از آن ها با اساطیر کهن پیوند می یابد. باران خواهی در ایران به دو روش انفرادی و گروهی انجام می شود، اما اکثر مراسم طلب باران در ایران به شکل فعالیت گروهی است و با ساز و آواز و رقص آیینی، یا نماز و دعا همراه می شود. در مراسم باران خواهی ترانه هایی خوانده می شوند که در هر گوشه ای از ایران گویش مخصوص به خود را دارند، ولی تقریبا از درون مایه یکسانی برخوردارند. این مراسم در شهرهای حوزه کویری نیز با آداب و رسوم، اشعار و ترانه ها و مراسم خاص همراه است. پژوهش حاضر نگاهی به مراسم باران خواهی در این منطقه از ایران دارد و اساطیر مربوط به باران را مورد بررسی قرار می دهد.. کلید واژه: آب ، طلب باران، حوزه کویری ، مراسم ، اساطیر

این پژوهش به منظور بررسی مردم شناختی نقش رسانه ها در پوشاک نوجوانان دختر 14تا 18 ساله، (مورد مطالعه منطقه 4 تهران محله تهرانپارس) انجام گرفت به همین منظور از بین کل دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در دوره دبیرستان در این منطقه تعداد 150نفر بصورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. روش انجام این پژوهش، بصورت مشاهده و مشارکت بوده است. در این پژوهش برای مطالعه و بررسی مردم شناختی نقش رسانه ها در پوشاک نوجوانان دختر از آزمون محقق ساخته استفاده شد. محاسبه همبستگی درونی پرسشها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 71/0 محاسبه شده است. ونیز از آزمون اسکوئر،واز آزمون تی مستقل برای مقایسه درصد پاسخهای دانش آموزان استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که بین استفاده از رسانه ها و الگوپذیری از رسانه و نحوه انتخاب پوشاک توسط نوجوانان دختر رابطه معنادار وجود دارد.

تعزیه یکی از مراسم ملی و مذهبی ایرانیان است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران ایرانی و خارجی قرار گرفته است . تعزیه از طرفی آئینی نمایشی است که علاوه بر جنبه های هنری ، ویژگی های اعتقادی نیز دارد و از آنجا که از سرچشمه های افکار و باورها و اعتقادات نشأت گرفته و در پیچ و خم های آن غوطه ور گردیده است ، از نخستین روزهای شکل گیری اش ، توانسته است مخاطبان و تماشاگران زیادی را به خود جذب کند . از آنجا که این آئین نمایشی ، کارکرد قابل توجهی در جامعه دارد . به بررسی کارکردهای مختلف آن پرداخته شده است ، که همین کارکردهای تعزیه است که تعزیه را پابرجا و زنده نگه داشته است . در این پژوهش سعی بر تحلیل مردم شناختی تعزیه و تعزیه خوانی در کاشان و به خصوص روستای نَشَلج است . عمده روش های تحقیق به کار رفته عبارتند از کسب اطلاعات از طریق روش اسنادی و دیگر روش میدانی از طریق مشاهده و مصاحبه . در خلال این تحلیل های مردم شناختی به بررسی موضوعاتی از قبیل چگونگی برگزاری این مراسم و شناخت و تحلیل تعدادی از مفاهیم کلی تعزیه از قبیل رخت و لباس ، موسیقی در تعزیه و انواع تعزیه و همچنین معرفی دست اندرکاران تعزیه در روستای نشلج و شناخت نسخه ها و مشاهیر این مراسم پرداخته شده است . و در نتیجه اینکه تعزیه و تعزیه خوانی در روستای نشلج پس از پیروزی انقلاب اسلامی به یک رونق نسبی رسیده است و کارگزاران تعزیه در نشلج هرساله افزایش یافته اند ، تا حدی که اغلب تعزیه گردان ها در روستاهای کاشان نشلجی هستند . کلید واژه ها : تعزیه ، تعزیه خوان ، آئین نمایش ، تعزیه گردان ، اولیاخوان ، اشقیاخوان ، نَشَلج

چکیده: پوشاک وسیله ای است برای پوشانیدن بدن و یکی از ضروریات زندگی بشری است. پوشاک بارزترین سمبل فرهنگی، مهمترین و مشخص ترین مظهر قومی و سریع الانتقال ترین نشانه ی فرهنگی است که به سرعت تحت تأثیر پدیده های فرهنگ پذیری دربین جوامع گوناگون انسانی قرارمی گیرد.پوشاک زمینه ی بسیار مناسبی جهت تأثیر و تأثر فرهنگی به حساب می آید. این تحقیق بر اساس تحلیلی مردم شناختی درباره ی پوشاک زنان و مردان شهر تهران ( مطالعه موردی مناطق 1و12 از سال 1300 تا امروز ) با توجه به عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی گردآوری شده است،که هدف توصیف سیر تحول پوشاک، شناخت دیدگاه های افراد در مورد پوشاک، کارکرد های پوشاک، اجزاء پوشاک و عواملی که بر روی پوشاک تأثیرگذارند، می باشد. محقق با استفاده از نظریه های کارکردگرایی و اشاعه گرایی به توصیف و تجزیه و تحلیل پوشاک پرداخته و سپس به وسیله ی روش اسنادی و میدانی همراه با پرسشنامه و مشاهده مشارکتی به تحلیل داده ها می پردازد. از جمله مهمترین یافته های این تحقیق این است که پوشاک امروزه دچار تحولات و دگرگونی های بسیار شده است و توجه انسان بیشتر معطوف به زیبایی وتناسب لباس است و عواملی چون سن، میزان درآمد، تحصیلات، شغل، اجتماع(جامعه)، فرهنگ، مذهب و اقتصاد بر نوع پوشش تأثیرگذار بوده اند.

چکیده: تحقیق حاضر به بررسی قصه های ترکمن در بین تیره غره دنگ از طایفه یموت پرداخته است. وابتدا به بررسی روستای مورد سکونت این تیره(کرند) ،ازنظر موقعیت ،آب وهوا، میزان جمعیت ،معیشت، زبان ،مذهب ،اقلیم و...پرداخته است. سپس، قصه های قدیمی از بین مردم جمع آوری گردید وپس از ترجمه، مورد تحلیل مردم شناسی قرار گرفت . این قصه ها با وجود گذشت سال ها، تغییرات کمی به خودگرفته است، وهنوز با نشان دادن بسیاری از آداب و رسوم و باورها، هویت این تیره از مردم ترکمن را مشخص می کند. درلابلای این قصه ها می توان مواردی چون: آداب ورسوم ،آئین ها، تابو ،توتم ،بنیاد ،ارتقا ،سحر و جادو و آمال و آرزوهای این تیره را مشاهده نمود. با توجه به اینکه این قصه ها مکتوب نبوده و سینه به سینه منتقل گردیده، میزان تغییر درآن بسیار پائین بوده است ، برخی از این قصه ها در سال های اخیر به صورت کتاب و گزارش جمع آوری و تدوین گردیده است.

چکیده اهمیت صنعت گردشگری در دنیای امروز بر همه آشکار است. در کشورها نیز، صنعت گردشگری از ظرفیت های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. استان خوزستان نیز با داشتن جاذبه های باستانی، تاریخی، طبیعی، موقعیت استراتژیک، تنوع قومی، زبانی با فراهم آمدن بسترهای اقتصادی و مدیریتی مناسب می توان تبدیل به یکی از قطب های مهم گردشگری در کشور و دنیا شود. این پژوهش که به روش ترکیبی (اسنادی، تحلیل، مشاهده و مصاحبه) صورت گرفته است. از این رو در گام نخست منابع مختلفی که در زمینه ی گردشگری،فرهنگ و آثار باستانی استان به طور عام و شهرستان شوشتر به طور خاص وجود داشته است مورد مطالعه و فیش برداری قرار گرفته است. در گام بعدی نگارنده قابلیت های فرهنگی و باستانی شهرستان شوشتر را معرفی کرده و جایگاه هریک از آن ها را در صنعت گردشگری مورد بحث قرار داده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که توسعه گردشگری در منطقه مذکور متضمن توجه به ابعاد توسعه در تمامی سطوح فردی، سازمانی و ملی است و پایداری آن در گرو استفاده از منابع،هدایت سرمایه گذاری ها، سمت گیری پیشرفته فناوری و تغییر ساختاری و نهادی است. که با نیازهای حال و آینده بشر سازگار باشد. واژگان کلیدی: گردشگری، خوزستان، قابلیت های تاریخی، باستانی، فرهنگی، محدودیت ها.

این پژوهش با هدف بررسی«مردم شناسی ارتباطات فرهنگی استفاده کنندگان از ترمینال غرب-تهران(مسیر ایلام-تهران)» با روش پیمایشی و جامعه آماری کلیه مسافران ایلام-تهران انجام شده است. تعداد 200 نفر از مسافران به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی ساده و در دسترس گزینش شده و به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته ایی که شامل 24 سوال است، یافته های تحقیق بدین شرح بیان می گردد: مسافران ایلام-تهران در حد متوسط اهل تعامل فرهنگی می باشند،ولی ترجیح می دهند که کمتر با همسفران خود گفتگو کنند و شاید این مسئله هم یکی از فرهنگ های رعایت ارتباط صحیح در داخل اتوبوس می باشد و ترجیح می دهند سکوت را راعایت کنند مسافران بومی ایلام-تهران با غیر بومی ها رفتار مناسب و دوستانه دارند و هنگام بروز مشکل به آنان یاری می رسانند. برخورد دوستانه مسافران با یکدیگر در نتیجه داشتن ارتباط صحیح و قوی بین مسافران می باشد و رفتار دوستانه رانندگان نیز در این امر دخیل می باشد. میزان رضایت مسافران از ارائه سرویس های رفاهی و خدماتی ترمینال و اتوبوس ها نشانگر آن است که ارتباطات مردمی در بین مسافران ایلام-تهران مشاهده می شود.

زمانی معماری سنتی ایران یادآور پیوند بین فرهنگ و محیط بود. معماران به ساخته های دست خود می بالیدند و مردم هویت خود را در آن می یافتند. هر کسی باشنیدن معماری بی اختیار به گذشته هایی برمی گشت که سخن برای گفتن زیاد داشت و هویت یک ملت را بیان می کرد. اما با پیشرفت تکنولوژی و تغییر جهان بینی (که بی تأثیر در تغییر فرهنگ و اعتقادات نبود)، می خواهیم بدانیم که این میراث عظیم فرهنگی چه تغییری یافته است اکنون که دیگر دستان کارگر در ساختن مصالح دخیل نیست، این هنر به چه صورت می باشد. این پایان نامه جهت دست یافتن به عناصر جدید در معماری که جانشین عناصر در معماری سنتی می باشند تدوین گردیده است که در تهران منطقه 11 انجام شده. در این پایان نامه ابتدا خانه های مسکونی که قدمت تاریخی طولانی داشته(خانه امیربهادر و خانه انیس الدوله) بررسی مردم شناختی شده و سپس با یک خانه با سبک معماری نوین مقایسه گردیده است و عناصر مهم آنها از جمله فضاهای ورودی بررسی و تحلیل مردم-شناختی شده، محقق این عناصر را در ارتباط با اعتقادات و فرهنگ مردم بررسی کرده است. وسپس سعی شده سبک ایده آل نیز مطرح گردد. نکات قابل توجه و مهم ترین نکته ی قابل توجه در این پژوهش ، مقایسه این عناصر در زمینه کارکرد آنها، در معماری سنتی و کارکرد کنونی آنها در معماری نوین و همچنین ذکر دلایل حذف و یا اضافه شدن برخی از عناصر در هر دو سبک معماری. تحقیقات انجام شده به صورت ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژرفانگر، کتابخانه ای و اسنادی، میدانی و مشاهده مستقیم می باشد.

خانه یا مسکن نتیجه ابداع تفکرات زیست محیطی در هر فرهنگی است. از این رو نقش اساسی تفکر زیستی و فرهنگی انسان در ساختار خانه در هر سرزمینی را نمی توان نادیده گرفت. پدیده فرهنگ در پی ریزی «شکل خانه» در کنار عوامل اقتصادی، تکنولوژی، اقلیم و ... از عوامل تعیین کننده هستند. این پژوهش از یک سو به تأثیر ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در معماری خانه و بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی دوران معاصر ، همچون گسترش تهران و مهاجرت به شهرها، سیاست دولت ها در جهت تجدد طلبی و سنت ستیزی و ورود مدرنیه، تحولات فرهنگی اجتماعی و همچنین تحول معماری، ابزارها و تکنیک ها در غرب پرداخته است. و از سوی دیگر با مطالعه تأثیر شکل خانه وکارکرد فضاها در شیوه زندگی اهمیت مطالعات میان رشته ای انسان شناسی و معماری نشان داده می شود. پژوهش حاضر در شهر تهران و در دو منطقه 1 و 11 مطالعه شده است و خانه های انتخاب شده در دو منطقه، سیر تغییرات معماری خانه و شیوه ساخت سنتی تا مدرن و ترکیب آنها در کنار یکدیگر در عدم توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی از سوی معماران در ساخت خانه را نشان می دهد.

چکیده پایان نامه شامل خلاصه، اهداف، روش اجرا و نتایج به دست آمده: ذهن پرسشگر انسان همیشه به دنبال یافتن پاسخی برای سوالات خویش است. دلیل قرار گرفتن ظرفی پر از انار خوش رنگ و لعاب به عنوان یکی از ارکان اصلی سفره جشن یلدا در جای جای ایران زمین، انگیزه اصلی پژوهش حاضر است. هدف اصلی این پژوهش، آشنایی با آداب و رسوم، باورها و اعتقادات جوامع مورد مطالعه از منظر مردم شناسی است. پژوهشگر در این پژوهش با هدف شناسایی ارقام عمده انار و آیین های مرتبط با آن در حوزه های جغرافیایی گیلان (روستای انبوه) و اصفهان ( شهر بادرود) به مطالعه پشتوانه های فرهنگی، ملی و مذهبی میوه انار در حوزه های مذکور پرداخته است. روش تحقیق در این پژوهش مردم شناسی ژرفانگر توأم با مشاهدات مستقیم مشارکتی پژوهشگر در میدان تحقیق، مصاحبه با افراد مطلع و ضبط صدا و تصویر ایشان و چهارچوب نظری آن مشتمل بر کارکردگرایی، محیط شناسی، انسان شناسی تفسیری و نمادین بوده است. جامعه مورد مطالعه روستای انبوه با 220 خانوار و در مزارع شهر بادرود مجموعاً 5000 خانوار بوده است. حفظ، ثبت و ضبط آیین ها و سنن مرتبط با این محصول باغی شالوده اصلی تحقیق حاضر را تشکیل می دهد.

از تعاریف و تحلیل انسان شناسان چینین استنباط می شود که انسان شناسان به دنبال شناخت رابطه دین با فراگردهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه هستند. اماکن مقدس که بقاع امام زاده ها و نیز مناظر طبیعی از قبیل چشمه ها، چاه ها، درختان، کوه سنگ، مزار مشاهیر و عرفا، چهل دخترون و... را در می گیرد محور این مطالعه و پژوهش را شکل می دهد.در بیشتر کوی برزن شهر کاشان و نیز بیشتر نقاط شهری و روستایی این شهرستان زیارتگاه هایی مشاهده می شود که محیط و فضای معنوی و روحانی آن ها نقش زیادی در تسکین و آرامش روحی وروانی انسان دارد و به عنوان «پایگاه اجتماعی» در جامعه نقش ایفا می کنند. بنابراین از آنجایی این پایگاه بر رفتار و کردار انسان تأثیرگذار است، پژوهش و تحلیل آن ضرورتی انکارناشدنی است. گفت وگو و مصاحبه، بیشتر با متولیان، خادمان، هیئت امنای بقعه و زیارتگاه و نیز مطلعان، ریش سفیدان و اهالی محل بوده است. مصاحبه، مشارکت و مشاهده ی مستقیم در آداب زیارت زائرین، تکنیکی بود که برای مطالعه ی شیوه های مختلف حاجتخواهی، متوسل شدن، دخیل بستن و غیره به کار گرفته شده است. زیارتگاه ها کارکردهایی در جامعه دارند. کارکرد اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، هنری، اقتصادی، روانی و سیاسی از این قبیل اند که متداول ترین آن کارکرد روانی است. در واقع کسانی که به زیارتگاه می روند بر مبنای کارکرد روانی آرامش روحی و روانی کسب می کنند.این پژوهش از چهار بخش تشکیل شده که هر بخش خودبه چند فصل تقسیم می شود. بخش اول به کلیات طرح و آشنایی به جامعه ی مورد تحقیق اختصاص دارد.بخش دوم به ادبیات پژوهش متشکل از دوفصل، مطالعات نظری و چهارچوب نظری است که دیدگاه ها و نظریه های انسان شناسان و جامعه شناسان مورد بررسی قرار گرفته است.بخش سوم به معرفی زیارتگاه ها و آیین هایی که در این زیارتگاه هابرگزار می شود، جنبه های اقتصادی و عقاید و باور نسبت به زیارتگاه هاو در نهایت در فصل چهارم به تحلیل یافته ها و کارکرد زیارتگاه ها پرداخته شده است.

چکیده : شهرستان زرند یا همان زراوند کویر در گذر ایام رد پای مردمی را نشان می دهد که در بستری از سختی ها و مضایق طبیعی ، با تلاش و همتی وصف ناشدنی صخره دشواریها را به سخره گرفتند و با گام های راسخ و استوار بر فرق مشکلات پای نهادند.آنگاه که به سراغ کشاورزی و دامداری رفتند و اگر با خست آسمان کویر و خشکسالی مواجه شدند، راه صنعت را در پیش گرفتند. در سالهای اخیر بدلیل فعالیت غالب معدن وضعیت گرایشها بیشتر به این سمت بوده و زمینه رونق اقتصاد کشور بخصوص در گردش چرخهای صنعت مادر یعنی ذوب آهن را فراهم ساخته و سیه رویی کارگران معادن زغال سنگ آن روسپیدی اقتصاد ایران اسلامی را موجب گردیده است. این پایان نامه جهت بررسی مردم شناختی حوزه زرند با محوریت معدن(توسعه یا تهدید) تدوین گردیده است.محقق در ابتدا به معرفی شهرستان زرند، عقاید، آداب و رسوم و... پرداخته و سپس با توجه به اینکه معادن زغال سنگ این شهرستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است به حوزه معدنی زغال سنگ پابدانا وارد شده است. در این معادن وضعیت اشتغال ساکنان منطقه پابدانا در معدن و تاثیر معدن برسلامت روان ،رفاه اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی آنان بررسی شده است.و از دیدگاه مردم شناختی به تحلیل و کارکرد هر یک از جنبه های فوق پرداخته است. این تحقیق بصورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، مشاهده مستقیم و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شده است. کلید واژه ها: معدن- معدنکاری - زغال سنگ – توسعه- پابدانا

چکیده پوشاک مهم ترین و مشخص ترین مظهر قومی و سریع الانتقال ترین نشانه فرهنگی است. پوشاک از ابتدا زیست بشر همواره جز لاینفک زندگی زیستی و معنوی او بوده است از این رو لباس مهم ترین عامل حفاظت آن ها از گرما و سرما و مشخص ترین مظهر اعتقادی، آئینی و سنتی و زیبادوستی انسان ها در طول تاریخ به شمار می آید. پوشاک از بارزترین و واضح ترین نشانه فرهنگی است که گروه ها و اقوام پراکنده در سطح جهان را از یکدیگر متمایز و آن ها را از هم تمیز می دهد. در واقع بررسی و مطالعه ابعاد مختلف جغرافیایی، اعتقادی و سنت های فرهنگی و اجتماعی ملت ها و اقلیت ها در کشورهای مختلف جهان حقایق و واقعیت های زیادی را که در طی تاریخ از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته نشان و آشکار می سازد. بدین سان در این تحقیق تلاش شده است با بررسی پوشاک مردان و زنان اقلیت های مذهبی زرتشتی، آشوری، یهودی، ارامنه و مسلمانان شهر تهران از دوره کشف حجاب که در حفظ ماندگاری آنان نقش اصلی را داشته است مورد تأکید قرار گرفته با بهره گیری از روش میدانی (مصاحبه و مشاهده) و بررسی تحلیلی و توصیفی یافته های به دست آمده مشخص گردید. وجود این که اکثریت قالب مردم شهر تهران مسلمان و پوشاک آن ها نیز بر این اساس می باشد و اقلیت های مذهبی پایبند به این پوشش می باشد. کلید واژه ها : فرهنگ – فرهنگ مادی – قوم – پوشاک – سنت

1. هدف پژوهش(تحقیق) : از آنجائی که ازدواج امری مقدس است ،لازم دانستم جایگاه آن را در ادیان الهی جستجو کنم . به همین دلیل این موضوع را در دو دین اسلام و زرتشت مورد بررسی و تطبیق قرار دادم تا علاوه بر نقاط مشترک ، وجوه افتراق آن نیز مشخص گردد. 2. روش پژوهش ( تحقیق) : روش پژوهش ، مشاهده توام با مشارکت ، توصیف مشاهدات با استفاده از تحلیل محتواست . ومطالعه کتابخانه ای و میدانی بوده و تهیه عکس وفیلم ویدیوئی از مراسم و استفاده از کتابخانه و انجمن زرتشتیان جزو این تحقیق بوده است . 3. ابزار اندازه گیری :ابزار اندازه گیری عباتند از : مشاهده ، مصاحبه ، مطالعه کتاب و اسناد معتبر در این زمینه و همچنین تهیه عکس و فیلم از انجام آئین و مراسم ازدواج می باشد . 4. طرح پژوهش( تحقیق) این پژوهش از4بخش تشکیل شده که در آن اهمیت ، قواعد ،آیین ،موانع وتبعات ازدواج ( مثل مهریه ) ومراسم ازدواج مورد بررسی و تطبیق قرارگرفته ، وهمچنین در آخرمطالعه مقایسه ای بین ادیان ( اسلام وزرتشت ) نیز انجام شده است . 5. نتیجه کلی :در این پژوهش نامه به این نتیجه رسیده ام که ازدواج در هر دو دین اهمیت بسیار زیادی داردودرآیات قرآنی وکتاب اوستا خیلی به آن توصیه شده است . در باب آئین ازدواج ، شیعیان بسیاری از مراسم خود را از آئین ومراسم زرتشتیان گرفته اند به انضمام مراسمی که متاثر از فرهنگ و آداب اسلامی میباشد که بعد از ورود اسلام به این سرزمین بر این آداب افزوده شده و همچنین در پاره ای موارد زرتشتیان هموطن تحت تاثیر رهنگ شیعه قرار گرفته اند.ودر مسائلی مانند تعدد زوجات ، مهریه ، شرایط ازدواج و موانع ازدواج هم شباهتهای فراوانی دیده می شود.

در هر جامعه ای دین نقش اساسی در رفتارهای اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی دارد که معمولا باورداشت ها و عقاید مذهبی را در بر می گیرد. تمام این باورداشت ها به حفظ ثبات اجتماعی و تحکیم جامعه گرایش دارد.اماکن مقدس به عنوان پایگاه دین و دینمداری جلوه گاه باورداشت های مذهبی هستند . شناخت دین و نقش دین در ابعاد مختلف زندگی روز مره ی مردم ، همواره مورد توجه انسان شناسان و مردم شناسان بوده است . از تعاریف و تحلیل انسان شناسان چنین استنباط می شود که انسان شناسان به دنبال شناخت رابطه دین با فراگردهای اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی جامعه هستند. اماکن مقدس که بقاع امام زاده ها و نیز مناظر طبیعی از قبیل چشمه ها، چاه ها، درختان و .. را در بر می گیرد محور این مطالعه و پژوهش را شکل می دهد. اماکن مقدس در نزد اهالی تمام مناطق از اهمیت خاصی برخوردارند. در بیشتر مواقع که مردم دچار مشکلات و گرفتاری های روزمره زندگی شان می شوند به زیارتگاه ها و اماکن مقدس مورد نظرشان می روند و نذر و نیاز می کنند ، حاجت می طلبند ، دخیل می بندند ، امام زاده یا صاحب آن مکان را شفیع یا واسطه بی خود و معبودشان قرار می دهند تا زندگی شان سر و سامان بگیرد. در بیشتر نقاط شهری و روستایی شهرستان آبدانان امامزاده ها و مناظر طبیعی واقع شده اندکه به لحاظ اجتماعی ، فرهنگی و نیز اقتصادی ساکنان آن راتحت تأثیر قرار داده اند. با وجود این تاکنون تحلیل و پژوهشی در زمینه تحلیل مردم شناسی اماکن و نمادهای مقدس در شهرستان آبدانان صورت نگرفته است.زیارتگاه ها که محیط و فضای معنوی و روحانی آن ها نقش زیادی درتسکین و آرامش روحی و روانی انسان دارد و به عنوان پایگاه اجتماعی در جامعه نقش ایفا می کند. این پژوهش و تحلیل و گفتگو با خادمان ، مطلعان دینی و با استفاده از تکنیک های مصاحبه ، مشاهده و مشاهده مشارکتی گردآوری شده است وشیوه های حاجت خواهی متوسل شدن، دخیل بستن و .. نیز بررسی شده اند. مطالعه اسنادی و کتابخانه ای شیوه دیگری است که برای دستیابی تاریخ، اطلاعات و نسب امامزاده ، سال ورودشان به ایران ذکر شده است. به هر روی هرآنچه که در اماکن مقدس اتفاق می افتد مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. واژگان کلیدی اماکن مقدس، آبدانان ، دخیل ، نسب امامزاده ها، کارکردهای اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی.

پژوهش انجام شده تحت عنوان بررسی مردم شناختی فرهنگ تغذیه و تحول و تطور آن در طی سه دهه اخیر (90-60) در شهر چهاردانگه می باشد. فرهنگ تغذیه به عنوان عنصر مرکزی در مطالعات انسانشناسی متاثر از عوامل فرهنگی،زیستی ،اعتقادی ،اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژی و ...میباشد.در تحقیق سعی شده است به مطالعه فرهنگ تغذیه و کارکردهای زیستی آن و تغییرات و تحولات رخ داده در امر تغذیه در منطقه چهاردانگه بپردازد. داده‏ها و اطلاعات لازم با روش اسنادی، مشاهده مشارکتی، مصاحبه ها، فیش برداری و عکسبرداری جمع آوری شده است. چارچوب نظری پژوهش، رویکرد ساختار گرایی لوی اشتروس و کارکردگرایی مالینوفسکی است. نتیجه و حاصل تحقیق آن است که : در منطقه چهار دانگه بین غذا و سلامتی رابطه نزدیک مشاهده شد ؛ ولی در دو جنبه حالت عمومی پیدا نمکند یکی در خانواده هایی که سطح تحصیلات پایین است ، فقر فرهنگی با فقر افتصادی توآم گشته و مسئله ناامنی تغذیه بخشی از خانواده ها را ایجاد کرده است ؛ دیگری در خانواده هایی که وضعیت اقتصادی در حد متوسط و خوب است اما چون به غذاهای فست فود و حاضری گرایش یافته اند و تنقلات و خوراکی های سنتی (گندم و شاهدانه ، سرکه و شیره و ...) که نیازهای اساسی بدن را تامین میکنند را فراموش کرده اند ، باوجود صرف هزینه اما مواد ضروری و مغذی لازم بدن خود را تأمین نمی نمایند . کلید واژگان تغذیه ، مواد مغذی ،انسان شناسی تغذیه ، کارکردگرایی؛ چهاردانگه

هنر از گذشته تا کنون یکی از بخش های جدا نشدنی زندگی بشر بوده و به همین دلیل دارای اهمیت زیادی است. یکی از موضوعات مورد مطالعه ی مردم شناسان و جامعه شناسان مطالعه ی هنر در جوامع گوناگون است.نقاشی دیواری به عنوان یکی از قدیمی ترین و شاید اولین گونه ی هنر بین انسان ها از اهمیت زیادی برخوردار است و در تمامی تمدن ها نمونه هایی دارد؛نقاشی های دیواری از دوران دیرینه سنگی در غارهایی چون لاسکو و آلتامیرا به جای مانده است.در هر جامعه ای و در هر زمانی بر اساس اقتضای فرهنگی و زمانی این گونه ی نقاشی متفاوت بوده است. پایان نامه حاضر به بررسی فرهنگ دیوارنگاری های خیابان ولیعصر شهر تهران می پردازد.روش این پژوهش روش مردم شناسی ژرفانگر بوده و در تحلیل اطلاعات از نظریات مکتب کارکردگرایی استفاده شده است.پژوهش ابتدا به ارائه ی مطالعات نظری و اطلاعاتی راجع به دیوارنگاری معاصر ایران پرداخته و سپس نتایجی که در زمین تحقیق و با مطالعه ی تجربی واقعیت های اجتماعی و مصاحبه با عابرین خیابان ولیعصر به دست آمده را مورد بررسی قرار داده است.با بررسی کردن پاسخ های به دست آمده از جامعه ی پژوهش و دسته بندی دیوارنگاری ها بر اساس کارکرد به نتایج قابل توجهی در خصوص دیدگاه افراد جامعه نسبت به هنر نقاشی دیواری و دیوارنگاری معاصر ایران می رسیم.نتایج نشان می دهند که مخاب نقاشی دیواری شاید دانش و تخصص هنری نداشته باشند اما برایشان اهمیت زیادی دارد که اثری که در شهر ارائه می شود از کیفیت اجرایی و هنری و همچنین موضوع خوبی برخوردار باشد و هر کجا که این نکات رعایت نشده بودند مخاطب اثر را مورد انتقاد قرار می دادند.

این پژوهش می کوشد تا به بررسی آئینهای سوگواری مذهبی و خانوادگی زنان آذری در باغستان شهرکرج بپردازد. هدف از انجام این پژوهش معرفی آئین های سوگواری مذهبی و چگونگی برپایی مجالس زنانه در بین زنان آذری مقیم باغستان و تأثیراتی که این آئین ها بر روی زنان گذاشته نیز بازگومی کند . این پژوهش با تکیه برروش ژرفانگر، کتابخانه ای ، اسنادی و میدانی می باشد و ابزار بکار رفته در آن مصاحبه و مشاهده همراه با مشارکت بوده است. تحلیل اطلاعات بر اساس نظریه کنش متقابل نمادین و کارکردگرایی است و محقق قصد دارد با شناخت جنبه های مردم شناختی آئین سوگواری بالاخص سوگواری مذهبی در بین زنان تحقیق خود را پیش ببرد و از منظرمردم شناسی اعتقادات دینی بتواند یک شناخت همه جانبه و عمیق پیدا کندو اینکه زنان چه نگرشی نسبت به انجام دادن آئین های سوگواری دارند؟ یافته های تحقیقاتی نشان می دهدکه اعتقادات و باورهای مذهبی از بعد فردی موجب افزایش ایمان، تحمل، ایجاد آرامش روحی برای مقابله با مشکلات زندگی و از بعد اجتماعی به ایجاد رابطه عاطفی بین انسانها و تلاش جهت ایجاد تحول و از خودگذشتگی در گروه می گردد. همچنین از عمومی ترین و ریشه دارترین نهادهایی که در گذشته به جای مدرسه به امر اجتماعی شدن زنان کمک می کرد، جلسات مذهبی و روضه های زنانه بوده است.

گرایش زنان به تناسب اندام و زیبایی گرایی و نیز تحولات به وجود آمده در فاکتورهای زیبایی شناختی زنان به عنوان یک پدیده رو به رشد خود را می نمایاند. در این میان نقش مُد رسانه ها و به تبع آن تبلیغات که در راستای نهادی شدن این نگرش یک واقعیت غیرقابل انکار است. در این پژوهش تلاش شده رواج گسترده توجه به بدن و گرایش به تناسب اندام و عوامل موثر بر آن از دیدگاه فمنیستی مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش مردم شناختی است و با استفاده از ابزار مصاحبه به بررسی نظر 100 نفر از بانوان مجرد و متاهل شاغل به تحصیل در مقاطع کارشناسی و کاشناسی ارشد در این زمینه پرداخته شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که اکثریت زنان مورد مصاحبه تمایل زیادی به تناسب اندام با تکیه بر لاغری دارند که این گرایش متاثر از فرهنگ عمومی جامعه?رسانه ها و تبلیغات می باشد. خاصه آنکه اکثر زنان مورد مصاحبه معتقدند ارزش های زیبایی شناختی مرتبط با ظاهر فیزیکی و تناسب اندام متاثر از نگاه مردانه است.

موضوع پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مردم شناختی همیاری و مشارکت مردان در خانواده می باشد. روش تحقیق، در این پژوهش تلفیقی از ابزار پرسش نامه همراه با مصاحبه و حضور در میدان تحقیق است. در این تحقیق پژوهشگر با حضور در جمعهای خانوادگی افراد که به صورت اتفاقی از مردان و زنان ساکن در منطقه «8» تهران انتخاب شده اند به تحقیق و بررسی مردم شناختی دست یافته است. همچنین همچون تمام پژوهش های علمی دیگر، از روش کتابخانه ای نیز بهرمند شده است. جامعه آماری، این پژوهش تعدادی از مردم ساکن در منطقه «8 » تهران می باشند که در اینجا جامعه آماری پژوهش از میان زوج هایی که در منطقه «8 » تهران زندگی می کنند، انتخاب شده است. نمونه آماری این پژوهش (143) عدد پرسشنامه بوده که بر اساس روش تصادفی طبقه ای و ساده انتخاب شده اند. که در نهایت (12) پرسشنامه مخدوش بوده و تعداد (131) پرسشنامه صحیح و قابل استناد می باشند. این پژوهش دارای چهارچوب نمونه¬گیری مناسب و کامل بوده و در آن پرسش شوندگان بصورت طبقه بندی شده بر اساس ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی طبقه بندی شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر روش های توصیفی، از روش تحلیل محتوا نیز استفاده شده است. و برای سنجش سطوح حمایت و مشارکت مردان در خانه از روش طیف (لیکرت) استفاده شده است. در نهایت برای مقایسه میانگین ها پژوهشگر از نرم افزار spss بهرمند شده است. پس از تجزیه وتحلیل اطلاعات، تمامی سوالات پژوهش به ترتیب اولولیت بندی شده پاسخ داده شد. همچنین نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها و مصاحبه های انجام شده براساس چهار شاخص فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی دسته بندی شد که به شرح ذیل اولویت بندی شده است: 1- رابطه عوامل فرهنگی با عامل مذهبی به شکل مثبت می¬باشد و این بدین معنی که این دو عامل نقشی مستقیم بر یکدیگر دارند. 2- رابطه عوامل فرهنگی بر عوامل اقتصادی یک رابطه معکوس می¬باشد. 3- در تحلیل رابطه عوامل فرهنگی با عوامل اجتماعی می توان چنین انتظار داشت که، این عوامل با یکدیگر ارتباط مستقیم و مثبت دارند. 4- اثر عامل مذهبی بر عوامل اقتصادی اثری منفی و معکوس می¬باشد. 5- اختلاف دیدگاه پرسش شوندگان در عوامل فرهنگی و اجتماعی نسبت به دو گزینه دیگر (اقتصادی و مذهبی) بسیار کمتر می¬باشد که نشانگر نزدیکی تفکرات و احساسات فرهنگی اجتماعی پرسش شوندگان می¬باشد و در کنار این موضوع عوامل اقتصادی قرار دارد که با انحراف معیار بالا نشانگر دورتر بودن نظرات پرسش شوندگان نسبت به یکدیگر می¬باشد.

پژوهش حاضر تحلیل مردم شناختی آئین "همسر گزینی و ازدواج در روستای قلعه جوزان از توابع شهرستان ملایر" است. در این پژوهش از روش مصاحبه و تحقیق میدانی استفاده شده است. که پژوهشگر با حضور در محل تحقیق به اهداف خود در این پژوهش دست یافته است. جامعه مورد بررسی روستای قلعه جوزان می باشد که این روستا از شمال به روستای جوزان، از شرق به روستای توسک و ازغرب به روستای ازناوله محدود می شود. با توجه به این که روستای قلعه جوزان حدود سیصد سال است که بنیاد نهاده شده است باور و اعتقاد مردم محلی روستا این است که نیاکانشان از الشتر واقع در شمال لرستان تبعید شده و به این منطقه کوچانیده شده اند. و در این سالها که در روستای قلعه جوزان سکنایافته اند همچنان به شیوه نیاکان خود اقدام به همسرگزینی می کنند. و مردم روستای قلعه جوزان تحت تاثیر روستاهای اطراف قرار نگرفته اند و همچنان شیوه معیشت خود (باغداری) و شیوه های ازدواج و باورهای متناسب با فرهنگ خود را داشته اند لذا پژوهشگر با توجه به شیوه های معیشت مردم روستای قلعه جوزان و بنا به کاووش های وی در این روستا، به یافته هایی دست پیدا کرده است. - شیوه های همسرگزینی با شیوه های معیشتشان عجین گشته است. - روابط خانوادگی مردم روستای قلعه جوزان، بیشتر خانواده هسته ای می باشد. - درنزد مردم این روستا، فرزندزایی اهمیت زیادی دارد. - خانواده ها چنان چه در مصاحبه ها مشخص شد، هم در تولید و هم در زمین کشاورزی و هم در صادرات فراوردهایی که ازانگوربه دست می آورند با یکدیگر مشارکت دارند. - در این روستا همچنان شیوه تک همسری غالب است. - با ورود تکنولوژی و فرهنگ شهرنشینی به روستا، روابط زوجین به سمت علاقه مندی و تبادل فکری با یکدیگر پیش می رود. - وراثت، پدرمکانی است.- الگوی اقامت، نوبومی است و بعد از ازدواج به جای دیگر نقل مکان می کنند. - خانواده ها هسته ای می باشد اما به هیچ وجه از سایر پیوندهای خویشاوندی دور نیستند. و محبت و صمیمیت در میان افراد خانواده و احترام به بزرگترها و ریش سفیدان بسیار مورد توجه می باشد. - وجود وسایل ارتباطی پیشرفته و ورود تکنولوژی در عرصه زندگی روستاییان و گسترش روابط و ارتباطات جمعی و همچنین بالا رفتن سطح آگاهی ها نسبت به گذشته باعث شده است که ازدواج مردمان روستای قلعه جوزان تابع سنت های پیشینیان نباشد و به اقتضای زمان و تغییر شرایط زندگی تغییر کند. سنتها را اجرا ولی در بعضی از مراسم از جمله مراسم عروسی برخی از سنتها مانند قبل اجرا می شود. - امروزه با توجه به وجود ارتباطات و پیشرفت جوامع و تغییر الگوهای فرهنگی، میزان مشارکت دختر و پسر در انتخاب همسر یک ارزش محسوب می شود.

اهداف مورد نظر در این پژوهش مطالعه آیین غذا خوردن، بررسی شیوه ها و آیین غذا خوردن در تهران قدیم و مقایسه آن با امروز، بررسی دیدگاه و توصیه های دین اسلام در ارتباط با فرهنگ و رفتارهای مردم، بررسی تاثیرات آیین های غذا خوردن امروزی بر ساختار و روابط درون خانواده ها می باشد. در پایان با مطالعه آیین غذا خوردن به این نتیجه می رسیم که با وجود بسیاری از تشابهات فرهنگی در عمل غذا خوردن میان سراسر مردم جهان، ایرانیان از رسوم خاص و اعتقادات منحصر به فردی برخوردار هستند که در طی سالها و مرور زمان، رفته رفته مورد بی توجهی قرار گرفته است. برای پیشگیری از این اتفاق، ثبت این آداب و مهمتر از آن حفظ کانون خانواده همراه با تمام ملزومات آن که همدلی و صمیمیت و... را می طلبد باید به سنت ها و اعتقادات گذشته پایبند مانیم و از تغییرات تکنولوژی به نحوی مثبت و درست استفاده کنیم. واژگان کلیدی:آداب، آیین، فرهنگ، غذا خوردن، خانواده.

ایرانیان از دیرباز با گیاهان دارویی چون حنا یا تریاک آشنایی داشته و این گیاهان با زندگی و کار و معیشت و اخلاق و فرهنگ ایرانیان عجین شده و حتی به آنها شکل و هویت بخشیده است. تریاک ؛ این مخدر پرمصرف ، پردردسر و البته پرطرفدار از ابتدای شناخت بین ایرانیان، رسوم مختلفی را با خود همراه کرده که یکی از آنها پذیرایی با تریاک یا "تعارف تریاک" است. این رسم همزمان با کشت گسترده خشخاش در ایران متولد شده و چندین دهه پس از ممنوع شدن کشت، تولید و مصرف آن باز هم به حیات اجتماعی اش ادامه داده است. در این رساله تلاش شده تا رسم "تعارف تریاک" در میان 30 نفر - سرپرست خانوار (مصاحبه حضوری و کامل) در استانهای قم – کرمان – اصفهان و دو استان همدان و مرکزی که جزو بزرگترین شهرهای زیرکشت خشخاش بوده اند، مورد بررسی مردم شناسی قرار گیرد. از آنجایی که روی عنوان "تعارف تریاک" حساسیت اجتماعی وجود داشته و دارد ، امکان بررسی و پرسش از عموم مردم وجود نداشت و به همین دلیل از طریق تعاملات درون گروهی و دوستانه پیش رفته و در هر شهر یا روستا با مسن ترین فرد از چند خانواده گفت وگو و مصاحبه حضوری انجام شد. در این بررسی برای رسیدن به ابعاد فرهنگی و اجتماعی مساله تحقیق از مکتب "کارکردگرایی" بهره بردیم که در برخی از بخشهای تحقیق مصداق عینی پیدا کرد. به عنوان نمونه شاهد بودیم که رسم تعارف تریاک در حکیم بنیان خانوادگی و اجتماعی "درود" و "خمین" در استان مرکزی و یا "گلپایگان" در استان اصفهان کارکردی قوی و مهم داشته و در این دوران طولانی ، شکل و کارکرد خود را حفظ کرده است. این بررسی که در پنج استان کشور در فاصله شهریور 91 تا آبان ماه 92 صورت گرفته است ، نشان می دهد رسم "تعارف تریاک" فارغ از محدودیت های اجتماعی در شهرهایی نظیر "گلپایگان"، "درود"، "شازند" و "خمین" زنده مانده و جزو اصول و پایه رفتار اجتماعی مردم این مناطق بوده و هست. اما در برخی دیگر از شهرها ، موازین و محدودیتهای اجتماعی و دولتی این رسم را ضعیف کرده و حتی تا مرز صفر برده است که نمود آن را می توان در استان قم دید. واژگان کلیدی:خشخاش ، تریاک ، منقل ، وافور و تعارف

مهمترین هدف پژوهش حاضر بررسی تعیین نوع نگرش مردم نسبت به جانبازان و معلولین در سطح اردبیل می باشد. روش تحقیق از نظر ماهیت کمی، از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده¬ها توصیفی از نوع پیمایشی می¬باشد. جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیه مردم 18 سال به بالا شهر اردبیل که به تعداد 285000 نفر بود و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر، میزان نمونه آماری این تحقیق را تشکیل داد که تنها 354 پرسشنامه به طور کامل جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده¬ها تحقیق پرسشنامه محقق ساخته که روایی محتوایی آن از طریق نظر متخصصان تأیید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 85/0 به دست آمد. در نهایت اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spssدر دوسطح توصیفی شامل؛ فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و ...، و همچنین در قسمت آمار استنباطی فرضیه ها با استفاده از آزمون t تک متغیره، t مستقل، خی دو و تحلیل واریانس یک راهه مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد میزان علاقه مندی مردم نسبت به جانبازان و معلولین زیاد تغییر نکرده است. همچنین بین نگرش زنان و مردان، بین گروه های سنی مختلف در نسبت به جانبازان و معلولین تفاوت وجود ندارد. بین سطح تحصیلات مختلف در نسبت نگرش به جانبازان و معلولین تفاوت وجود دارد. و این تنها بین گروه سنی 45 سال و بالاتر با گروه سنی 35 تا 44 سال تفاوت وجود دارد. بین پایگاه اجتماعی مختلف مردم در نسبت به جانبازان و معلولین تفاوت وجود ندارد.همچنین بین نگرش مردم شهر و روستا نسبت به جانبازان و معلولین وجود دارد. کلید واژه ها: مردم شناسی، نگرش، جانبازان و معلولین، اردبیل

زنان روستایی یکی از گروههای موجود و موثر در روستا هستند که حدود چهل درصد از فعالیت های انجام یافته در زمینه کشاورزی و دامداری و در حدود نود درصد در زمینه صنایع دستی در کشور توسط آنها انجام می شود . لیکن بنا بر دلیلی کمتر مورد توجه برنامه ریزان و دست اندرکاران توسعه روستایی واقع شده اند . برای حفظ حقوق این قشر عظیم جامعه روستایی در مسیر توسعه همه جانبه لازم است تا فعالیت های و نیازهای مختلف مربوط به آنان مورد بررسی قرار گیرد . روش تحقیق از نوع کیفی بوده و از مصاحبه عمیق بهره برده شده است. قلمرو مطالعاتی تحقیق در باب شناخت دقیق از فعالیت های دامپروری زنان روستای نورین و تولیدات مواد لبنی توسط آنان تعیین شد. در این تحقیق سعی شده است تا با مراجعه به محیط روستا با نحوه فعالیت آنها آشنا شویم.هدف از تحقیق ، بررسی مردم شناختی نقش زنان در امر تولید با تکیه بر دامداری و مقوله لبنی است. جامعه آماری تحقیق، زنان روستای نورین هستند البته با در نظر گرفتن گروه های مختلف سنی، جنسی، شغلی و میزان فعالیت آنان نمونه هدفمند انتخاب شد .براساس یافته های این تحقیق نشان می دهد که در روستای نورین فرهنگ کار و تلاش با محوریت زنان روستا وجود دارد .کار و تلاش بر اساس فعالیت دامداری و دامپروری استوار است . زنان نورین این فعالیت را شغل خود نمی دانند بلکه به آن یک وظیفه می نگرند و فروش محصولات بدست آمده از دام را کمک بزرگ به اقتصاد خانواده می دانند. در نورین مردان تصمیم گیران اصلی در زندگی هستند اما آنها بر این باورند که بدون تلاش همسرانشان نمی توانند به تنهایی زندگی را اداره نمایند.نتیجه تحقیق نشان داد زنان روستایی در فعالیتهای تولیدی دامی ، نقش مهمی ایفا می نمایند .البته هنوز زمینه‏های مناسبی برای مشارکت آنان در توسعه روستایی برخلاف آنچه که در قانون بدان اشاره شده است که برایشان مهیا و فراهم نشده است . زنان نورین فعالیت های دامپروری را جز شغل محسوب نمی کنند . نگهداری از دام ، تولیدات محصولات دامی ، فروش محصولات مربوط به آن جزو وظایف خانگی آنان محسوب می شود و هیچگونه حمایت مالی و خدمات از سوی دولت و موسسات دولتی در برابر این نوع فعالیت ها از زنان به چشم نمی خورد هرچند آنان سهم عمده ای در تولیدات محصولات دامی بر عهده دارند . کلید واژگان : زنان روستایی ،دامداری ، دامپروری ، تولیدات لبنی، نورین

سبک زندگی ، الگویی از کنش اجتماعی است که تمیز دهنده افراد وگروههای اجتماعی از یکدیگر است و بر بسیاری از کنشهای فردی وجمعی ما در میدانهای بازی در آینده موثر خواهد بود. فرآیند خالکوبی پدیده ای جهان گستر است که هزاران سال بین جوامع بشری رواج داشته و دارد. عمل خالکوبی ریشه در تاریخ باستان دارد و علامتی افتخارآمیزاست و بر حسب نقشهای متفاوت بین طبقات اجتماعی وجاهت و اصالت محسوب می شود و در برخی از این جمعیتها خالکوبی عملی مقدس بوده که برای جلب رضایت خدایان بوده است. خالکوبی گاهی بصورت تفریحی و به شکل نقاشی روی پوست ، ایجاد خط لب و خط ابرو و بعضی وقتها با تجویز پزشک و بمنظور اصلاح منظره ناخوشایند مربوط به جای زخم در بعضی نقاط بدن انجام می شود.از آن جهت در این تحقیق ، خالکوبی در زندانهای اوین ، رجائی شهر و قزلحصار مورد توجه قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق تبیین این موضوع است که آیا ارتباطیبین سبک زندگی ، خالکوبیهای زندانیان و رفتار مجرمانه وجود داردیا خیر؟ جامعه آماری ما تعداد یکصد نفر از مددجویان زندانهای فوق بوده است .در این تحقیق از روش مردم شناسی ژرفانگر با استفاده از مشاهده مستقیم مشارکتی استفاده شده است . با توجه به جامعه آماری، از چارچوب نظری مکتب کارکرد گرائی بهره برده ام، چون این مکتب نظری با توجه به اندیشه های یکی از بانیان آن یعنی برونیسلاو مالینوسکی در جامعه تحقیق زندانیان قابل پیاده شدن است . نتیجه ی حاصل نشان داده است که : خالکوبیهای زندانیان و افراد بزه کار به صورت تاریخی متفاوت از خالکوبیهای افراد غیر زندانی است. وجود خالکوبی به شدت ناشی از یک طغیان شخصیتی متأثر از سبک زندگی بودهو به یک رفتار مجرمانه یا انحراف از ارزشهای اجتماعی ناشی شده است . بنابراین یک ارتباط مستقیم بین سبک زندگی ، خالکوبی و رفتار مجرمانه 0مشاهده می شود. در این پژوهش از روش کتابخانه ای – میدانی بهره جسته و روش شناسی آن مشاهده ی مستقیم مشارکتی در مردم شناسی ژرفانگر بوده است.

ادبیات در مفهوم کلی و رمان واقعگرا در شکلی جزئی تر، آیینه ای است که شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه را در دوره ای خاص نشان می دهد. مطالعه رمان های مهم در یک دوره زمانی، کمک می کند تا دنیا را از نگاه نویسنده ببینیم، لایه های پنهانش که شاید از دید ما مخفی مانده بوده را کشف کنیم و در نتیجه به شناخت دقیق تری از جامعه مورد مطالعه دست یابیم. پژوهش حاضر با عنوان «فرهنگ شخصیت زنان شهری در رمان های دهه 70 و 80 خورشیدی» به بررسی و تحلیل 12 رمان پرفروش در طی این دو دهه، با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی روز کشور می پردازد که به قلم نویسندگان زن نگاشته شده و داستان آن در شهر تهران می گذرد.

این پژوهش با هدف تحلیل مردم شناختی به ابزار و ادوات کشاورزی که شالوده زندگی جوامع روستایی را تشکیل می دهد تدوین شده است. در سیر تطوری تاریخ تغییرات زیادی در شکل و کارکرد ابزار به وجود آمده است.ولی با ورود تکنولوژی و اختراع ماشین بخار،تغییر در ابزار کشاورزی به حدی سریع بودکه بعضی از ابزارها کاربرد خود را از دست داده یا کمتر در کار کشاورزی استفاده می شود. اما درسیر بررسی تحول و تطور ابزار و ادوات کشاورزی جامعه آماری دو روستا به نام 1. روستای کوهستانی(کرسی)در بخش بلده شهرستان نور استان مازندران واقع شده است ابزارو ادوات کشاورزی در این روستا تا به حال دچار تغییر و تحول نشده و موقعیت سنتی خود را حفظ کرده است. 2.روستای کمدره در بخش دشت سر، شهرستان آمل استان مازندران واقع شده است به علت موقعیت جغرافیایی و دسترسی آسان به شهر، ابزار و ادوات کشاورزی به سرعت تغییر یافته و کشاورزان به فناوری جدیدی در امر کشاورزی دست یافته اند.از آنجا که محقق خود اهل مازندران و متولد یکی از این جامعه تحقیق بوده با بهره گیری از روش تحقیق کیفی و فنون مشاهده مستقیم و میدانی و مصاحبه حضوری به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. نگاه محقق علاوه بر بررسی فرهنگ استفاده از ابزار و ادوات کشاورزی در میان روستائیان، به چگونگی تاثیر تکنولوژی جدید بر شیوه و معیشت زندگی آنان پرداخته است. نتایج حاصله نشان داد در هر دو جامعه روستایی،کشاورزی در اقتصاد ونظام معیشتی اهمیت فراوانی دارد.و درجامعه روستای کرسی کشاورزان،از اداوات موجود قانع و به دنبال تغییر در ابزارها نشده اند و این امر به جهت دانش کم کشاورزان و صعب العبور بودن موقعیت زمین های کشاورزی امکانپذیر نبود.اما روستای کمدره با پذیرش تکنولوژی جدید در امر کشاورزی،کشاورزان به دنبال سود بیشتر بوده و حتی اقدام به تغییر کاربری زمین های خود شده اند. همچنین پذیرش تکنولوژی جدید وسبک زندگی شهری در نزد مردم روستای کرسی و کمدره موجب شد مثل گذشته صفا و صمیمیت از بین برود و در امر کشاورزی هنگام کاشت و داشت و برداشت محصول همدلی و همیاری بین شان کمرنگ گردد. تکنولوژیهای نوین کشاورزی جایگزین این همدلی و همیاری شده است.

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار فرآیند ی است که زنان را قادر می سازد، خود مختاری وکنترل و اعتماد به نفس کسب نموده وبا احساس قدرت فردی وجمعی درپی اصلاح وتغییر شرایط اجتماعی خود برآیند. هدف از این پژوهش، بررسی مردم شناختی برنامه توانمندسازی زنان سرپرست خانوارتحت پوشش کمیته امدادامام خمینی(ره)شهرستان دماوند می باشد. عواملی که دربرنامه توانمندی این خانواده ها موثرمی باشندراموردبررسی قرارداده وجامعه آماری زنان سرپرست خانوارتحت پوشش سازمان که ازبرنامه توانمندی بهره برده اندرا شامل می شود. بر اساس اطلاعات اخذ شده ازمرکز فناوری اطلاعات سازمان،ازتعداد830زن سرپرست خانوار تحت حمایت تعداد74نفرازبرنامه توانمندسازی استفاده نموده اند.روش نمونه گیری دربخش توانمندسازی مشاهده مشارکتی وازروش مردم نگاری ودرکارمیدانی مصاحبه ومشاهده توصیفی. مصاحبه با5گروه ودرنهایت به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج نشان داده است که برنامه توانمندی زنان سرپرست خانوار برسلامت اجتماعی این زنان تاثیرگذاربوده است . تاثیر اقدامات وفعالیتهای کمیته امداد امام خمینی(ره) درجهت برنامه توانمندی زنان سرپرست خانواربطورکلی درقالب امورمعیشتی،خدمات آموزشی اشتغال وخودکفایی،کاریابی ومعرفی مددجویان به مراکز شغلی،مشاوره قبل،حین وبعدازاجرای اشتغال،ارائه تسهیلات مالی،وامهای خوداشتغالی و کارگشایی،امور فرهنگی وآموزش،امورحمایت¬های اجتماعی است.

هر جامعه ای می تواند به تناسب فرهنگ خاص تحول یا تغییر پذیر باشد وهر بار شکل گیری های مختلف در فاصله زمانی نظام جدیدی را تحمیل کند لذا بررسی و شناخت رمه داری از جهات مختلف دارای اهمیت است و زندگی مستمر گروه های انسانی در سلسله جبال زاگرس که از سی هزار سال پیش تا به امروز تایید شده به این دلیل که دارای منابع راوان آب و غذا از قبل چشمه سارها جنگل ها درختان بلوط و سایر درختان میوه وحشی ومراتع سرسبز که همه ی اینها در ادامه ی رمه داری و رونق آن نقش مهمی را ایفا می کند به همین خاطر رمه داری و کوچندگی در ایران گونه ای از زیست است ک با جابجای و وابستگی که به طبیعت دارد می تواند هزاران هکتار مراتع که در سطح این کشور که دور از دسترس است مورد استفاده خود قرار دهد که به دنبال این رمه داران شهرستان بدره از استان ایلام که در قالب ایل بدره ( بی ری) شهرت دارددر داخل حوزه شهرستان بدره به خاطر داشتن مختصات کامل سردسیری و گرمسیری ییلاق قشلاق می کنند و گروهی فقط درفصول گرم سال نقل و مکان می کنند و گروهی هم به صورت یکجانشین این نوع معیشت را ادامه می دهند. که دراین جامعه ( مورد مطالعه) تغییرات فرهنگی اجتماعی اقتصادی به مرور با نفوذ و ورود تکنولوژی والگوهای شهری باعث رکود تکنیک های سنتی شده لذا تا کنون هیچ پژوهشی در زمینه تحلیل مردم شناسی رمه داری این شهرستان انجام نگرفته است به همین خاطر پژوهشگر از طریق علم مردم شناسی و با روش ژرفانگر به مطالعه و تحلیل نظام رمه داری دراین شهرستان پرداخته که از طریق گفت و گو با مطلعین و با استفاده از تکنیک مصاحبه – مشاهده – مشاهده ی مشارکتی به طبقه بندی اجتماعی وتحول شناسی کنونی جماعت های عشایری و چگونگی پیدایش و وابستگی آنها به مراتع و چراگاه ها و رابطه محیط های زیستی آنها با ابزار و فنون و چگونگی استفاده از الگوهای سنتی ( بافته ها وساخته ) و نحوه اجرای سرگرمی ها و باورهای کوچندگان، اقتصاد و نحوه مبادله و ارتباط آن بانظام خویشاوندی، تغذیه و رابطه آن با نفوذ ابزار و تکنولوژی در بین کوچندگان وهچنین بحران های زندگی رمه داران دراین منطقه ازدواج و مراحل آن و تفاوت های آن با گذشته پرداخته وتوضیحاتی ارائه گردیده است. کلید واژه ها: رمه ، کوچنده