عنوان پایان نامه"معجزاحمد ومسائل نحوی آن همراه با ترجمه ی قسمت دوم ازجلد اول"می-باشد. همان گونه که از عنوان برمی آید پایان نامه به بررسی مسائل نحوی شرح ابو العلاء بر دیوان متنبی که به"معجزأحمد"شهرت یافته،می پردازد. و به چهار فصل تقسیم شده که با مفدمه آغاز و با خاتمه پایان می پذیرد. مجموعه ای از لیست ها نیز که برای آیات قرآنی، اشعار دیگر شعراء، مسائل نحوی مطرح شده در بحث و خطاهای چاپی و غیر چاپی موجود در کتاب آماده گردیده، به عنوان ملحق در نهایت ذکر شده است. اما فصل اول: زندگی متنبی را در شام، اندکی قبل از زندانی شدن تا رسیدن به بدر بن عمار مورد بررسی قرار می دهد. فصل دوم به شعر متنبی و خصایص آن در این دوره می پردازد. در فصل سوم ابیاتی که قضایای نحوی در آنها مطرح شده، گرد آمده و موض گیری ابوالعلاء، هم چنین آراء و نظرات علمای نحو که قبل و بعد از او شعر متنبی را مورد بحث قرار داده اند ذکر شده است. در ضمن به منظور دسترسی آسان تر، برای هر مسأله ی نحوی عنوانی اصلی در ابتدای توضیحات ذکر شده است. در پایان فصول سه گانه، ترجمه ی قسمت دوم از جلد اول کتاب معجز احمد به تحقیق عبدالمجید دیاب آورده شده است. شایان ذکر است که برای فهم نکات ضروری، مطالبی از شرحهای دیگر مانند عکبری و واحدی و برقوقی به ترجمه اضافه شده واین امر ارزش ترجمه را تا حد مقارنه بالا برده است. در ضمن نگارنده قبل از ترجمه نگاهی گذرا به زندگی شارح انداخته و مختصری از ویژگیهای شرح را ذکر کرده است. نتائج: درپایان نتایج برآمده از تحقیق ذکر شده که مهمترین آنها به این شرح است: اطمینان کامل از عدم ادعای نبوت از جانب متنبی حاصل نشد، ولی به نظر می رسد اگر او چنین ادعایی می کرد، نفس ادعا باعث حلال شدن خونش می شد و حاکمان و علماء و مردم منتظر نمی ماندند تا به جمع یاران وهمراهان بپردازد. متنبی شاعری است که آگاهانه هر وسیله و هر فکری را به خدمت شعرش در می آورد و به همین ترتیب اشعارش را برای رسیدن به اهدافی که در سر می پروراند، به خدمت می گیرد. مشاهده شد که معری در شرح ابیات از روش تکاملی پیروی می کند که استوار بر شرح بیت از جنبه های لغوی، صرفی، نحوی و بلاغی می باشد. در خلال بحث و ترجمه تمایل معری به مذهب بغدادی، و عدم تعصب او به دو مذهب کوفه و بصره مشاهده گردید.معری قضایای نحوی کتاب معجزاحمد را به شیوه ی ادباء و نه نحویهای قبل وبعد از خود مورد بررسی قرار داده است. معری در شرح خود از زبان پیچیده و غیر قابل فهمی که از او سراغ داریم استفاده نمی کند، گویا هدف او هدفی آموزشی است که می خواهد شعر متنبی را به افهام دانش پژوهان و خوانندگان نزدیک سازد. پیشنهاد: رابطه ی اعتقادات دینی معری با اسم کتاب معجزاحمد بررسی شود. هم چنین از آنجا که دیدگاههای نحوی ابوالعلاء تا حدودی در کتاب معجزاحمد نمود پیدا کرده شایسته است این دیدگاهها به صورت بنیادی تر بررسی و با آراء و نطرات دیگر نحویان مقایسه گردد.