چکیده در مطالعه حاضر به بررسی آثار افزایش قیمت حامل های انرژی شامل فرآورده های نفتی و برق، بر رشد بخش کشاورزی در ایران طی سال های 1363 – 1386، پرداخته شده است. با توجه به اینکه امروزه حامل های انرژی به عنوان عاملی مهم در امر تولید مطرح می باشند، پرداختن به این عوامل تولیدی به ویژه در بخش کشاورزی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه ابتدا تابع تقاضای انرژی بخش کشاورزی با استفاده از توابع رگرسیونی برآورد شده است. نتایج تابع تقاضا حاکی از تأثیر منفی افزایش قیمت حامل های انرژی بر میزان مصرف انرژی بخش کشاورزی بوده است. سپس تولید واقعی بخش کشاورزی با بکارگیری تابع تولید کاب – داگلاس که در آن نهاده انرژی به عنوان یک نهاده مستقل در کنار دو نهاده ی دیگر کار و سرمایه لحاظ شده، محاسبه گردیده است. نتایج برآوردها بیانگر معنی دار بودن نهاده ی انرژی در تولید بخش کشاورزی و اثر مستقیم آن بر میزان ارزش افزوده واقعی و بالقوه ی این بخش، و در نتیجه کاهش اثرات رفاهی بوده است. پس از انجام مراحل فوق، رابطه ی علیت گرنجری میان متغیرهای تقاضای انرژی بخش کشاورزی و ارزش افزوده بخش کشاورزی با بکارگیری آزمون علیت تودا و یاماموتو و روش sur تخمین زده شده است. نتایج حاصل نشان داد که یک رابطه ی علیت گرنجری دو طرفه بین مصرف نهایی انرژی بخش کشاورزی و ارزش افزوده ی واقعی این بخش و همچنین میان مصرف فرآورده های نفتی بخش کشاورزی و ارزش افزوده واقعی بخش وجود دارد. یک رابطه ی علیت یک طرفه نیز از مصرف برق بخش کشاورزی به ارزش افزوده ی واقعی این بخش مشاهده گردید. در آخر نیز با استفاده از آزمون خود رگرسیون برداری (var) به بررسی روابط میان متغیر ارزش افزوده واقعی بخش کشاورزی با هر یک از متغیرهای مصرف نهایی انرژی بخش کشاورزی، مصرف فرآورده های نفتی بخش کشاورزی و مصرف برق در این بخش پرداخته شده است. واژه های کلیدی: حامل های انرژی، قیمت، مصرف، بخش کشاورزی، ارزش افزوده، رشد، ایران، تابع تولید کاب-داگلاس، علیت، روش تودا و یاماموتو، var.

هر ساله بخش نسبتاً وسیعی از ایران شاهد وقوع خشکسالی است، با این حال با برنامه ریزی و مدیریت مناسب می توان خسارت وارده ناشی از آن در بخش کشاورزی را کاهش داد. این برنامه ریزی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف به ویژه کشاورزی، نیازمند اطلاع دقیق از آب و هوای منطقه، وضعیت چگونگی پدیده خشکسالی درگذشته، حال و همچنین آینده منطقه می باشد. هدف اصلی این مطالعه پیش بینی خشکسالی شهرستان بجنورد برای مدیریت بهینه منابع آب و بررسی اثرات آن بر تولید محصولات کشاورزی این شهرستان است.آمار و اطلاعات مورد نیاز برای پیش بینی خشکسالی از ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک موجود و پیش بینی اطلاعات تعیین الگوی کشت از سازمان جهاد کشاورزی شهرستان بجنورد(مدیریت برنامه ریزی) در سال زراعی 1391 جمع آوری گردید. بررسی و تجزیه و تحلیل داده های بارش و تعیین دوره های خشکسالی برای زمان گذشته و حال به کمک شاخص خشکسالی spi با استفاده از نرم افزار dip انجام شد. به منظور بررسی اثرات خشکسالی بر بخش کشاورزی رابطه میان بارش و درآمد که اثرات کاهش میزان بارش بر عملکرد محصول و در نتیجه کاهش درآمد کشاورزبررسی گردید، در این بخش همچنین خسارت های ناشی از خشکسالی دربخش کشاورزی نیز تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که مرطوب ترین و خشک ترین سالها، به ترتیب، سالهای 71-1370 و68-1367بوده است. در طی دوره آماری، منطقه مورد مطالعه مجموعاً 10 سال مرطوب و 11 سال خشک را پشت سر گذاشته است. همچنین شدیدترین خشکسالی مربوط به زمستان 1379 با میزان spi تجمعی 2.85- وخفیف ترین خشکسالی مربوط به پاییز 1386 با میزان spi تجمعی 0.54- می باشد براساس بررسی های بعمل آمده حدود 60 درصد از سطح زیر کشت آبی به غلات (گندم و جو ) اختصاص یافته است که علت این امر در انطباق فصل رشد این محصولات با رژیم آبدهی رودخانه ها می باشد. سازگاری محصولات به شرایط اقلیمی، آب و خاک منطقه عامل دیگری است که موجب قبول الگوی کشت منطقه در بین کشاورزان شده است. .