اساس ومبنای پذیرش هرعبادت وعملی، اخلاص دلهابرای خدای تعالی می باشدکه عبارت است ازپاک وخالص ساختن قصدونیت ازغیرخدا می باشدکه درسایه ایمان به خداواعتقاد به روزمعادوقیامت بدست می آیدو زمانی ارزش واقعی خود رامی یابدوکمال وسعادت انسان راثضمین می کندکه دردل تثبیت گرددوتداوم یابد. این پزوهش که به صورت کتابخانه ای گردآوری شده به دنبال این است که سوالات زیرراپاسخگوباشد راههای دستبیابی به اخلاص ودرجات آن درحیات انسان، موانع دستیابی به اخلاص، آثارمثبت وآفات اخلاص، آیات وروایات ذکرشده پیرامون اخلاص چه چیزهایی بوده است؟ که دراین پژوهش توانسته ایم برای هرکدام ازسوالات به نتایجی دست یابیم کلیدوازها: قرآن، نهج البلاغه، اخلاص

چکیده با توجه به پیچیدگی های توسعه جوامع و روابط انسانی،امروزه نیاز به اخلاقی که بتواند در خلوت افراد هم راهنمای آنها به سوی تعالی باشد، بیش از گذشته است.در قرن بیست ویکم با توسعه تکنولوژی ارتباطی، به اعماق تنهایی و فردیت افراد هم نفوذ شده است. بنابراین اخلاق وپایبندی به اصول اخلاقی می تواند مخاطرات این توسعه را به حداقل رساند .اصولی برای تأمین حقوق پایه و اساسی بشری در جامعه جهانی تدوین وتحت عنوان "حقوق بشر وشهروندی" منتشر شده است ؛اماانتشار واطلاع رسانی این حقوق به خودی خود مانع ظلم وحق کشی ها نشده است،عنصر لازم انتفاع از آن؛ پایبندی همه انسانهااعم از حاکم وتحت حاکمیت به اصول اخلاقی خصوصاً اصول حقوق بشر رایج جهانی است.آگاهی به این اصول و عمل به آنها موجب پیدایش رابطه شهروندی درجامعه می شود. تکلیف ومسولیت آحاد افراد جامعه به وضوح بیان می شود.شهروندی پذیرفتن مسولیت ومسئول فعال بودن است"کلکم راعٍ ٍوکلکم مسئولٌ عن رعیته"[پیامبر اسلام(ص)].اسلام حقوق بنیادی انسان وطبیعت را به رسمیت شناخته و از طریق تعالیم شرعی و اعتقادی به پیروانش این حقوق را جاری می سازد.در مقاطع اولیه صدر اسلام از مدینه النبی تا حکومت علوی نمونه های موفقی از اجرای این قوانین متعالی ومترقی موجوداست.مستندات تدوین شده در فصل چهارم همه دلالت بر نگرش جامع اسلام به تکامل انسان وجامعه است.با تکریم ذاتی انسان و رازش دادن به میزان تقوای او(إن اکرمکم عندالله أتقیکم)یعنی کرامت اکتسابی؛قائل شدن آزادی های قانونمند برای او،دعوت به عدالت ورعایت عدالت بر او،یکسان دانستن همه انسان ها در قبال قانون و تکالیف،جایز دانستن رفاه و مالکیت برای او تا آنجا که به کسب مدارج تکامل انسانی او لطمه وارد نکند و نهایتأ تأمین امنیت لازم برای دستیابی به همه این موارد، الگوی مناسبی برای توسعه و رعایت شهروندی مسئولیت پذیر ارائه نموده است.الگویی که اسلام برای نیل به این هدف ارائه نموده مبتنی برکرامت اکتسابی انسان است.انسان اعم از حاکمیت و تحت حاکمیت باتقوی ورزی به این حقوق مبنایی دست خواهد یافت.تقوی یعنی عدالت در رفتار وگفتار،تقوی یعنی احترام به آزادی انسانها،تقوی یعنی مساوات و یکسان انگاشتن دیگران ،تقوی یعنی آبادی مزرعه دنیا برای دستیابی به آخرتی آباد(الدنیا مزرعه الآخره)و نهایتأ تقوی یعنی رضایت خالق و مرضی شدن انسان با تقوی قرب الی الله وصول به آرمان برتر.

حیات اساسی ترین هدیه ای است که خداوند حی، به این کره ی خاکی عطا کرده است، موجوداتی که در این سیاره زندگی می کنند از حقی به نام حق حیات برخوردارند. حق حیات به مثابه چشمه ایی است که سایرحقوق از آن جوشیده است چنان چه هر حقی که برای هرموجودی در نظر بگیریم وهر کمالی که آن موجود باید به آن برسد وابسته به حیات آن موجودمی باشد. انسان به عنوان موجود ذی شعور در میان سایر موجودات نسبت به حیات خود، و حیات سایر موجودات دیگرازمسوولیت ویژه ای برخوردار است. نگاه انسان به جنبه های مختلف حیات، اساس برخورد اورا با دنیای اطرافش شکل می دهد. توجه به مقوله محیط زیست و اهمیت آن در زندگی امروز نسل بشر امری است که نمی توان از آن به سادگی گذشت. اهمیت فرهنگ سازی در این مقوله وظیفه ای است که باید به جد به آن پرداخت. در غیر این صورت در آینده ای نه چندان دور محیط زیستی باقی نخواهد ماند که از آن حفاظت شود. امروزه، وخامت بحران های زیست محیطی تا حدی است که علاوه بر حیات انسان، حیات سایر موجودات بر کره خاکی به مخاطره افتاده است. بنابراین، تبیین جایگاه حیات، مبانی نظری تعیین کننده تعامل انسان با طبیعت، تبیین محیط زیست، ضرورت اهتمام به تأمین سلامت آن، راه‏های نیل به محیط سالم و اهداف اصیل آن، از آن جهت که از حقوق اساسی بشر است، جزء وظایف بشری نیز می باشد. از ریشه های تاریخی بحران های زیست محیطی، دیدگاه های فلسفی، مذهبی و اخلاقی ما نسبت به آن ها یعنی ارزش ها، باید ها و نبایدها، کمتر سخنی به میا ن می آید. در حالی که، بدون پرداختن صحیح به این مباحث در فراگیر ترین شکل آن ها، هر چه از تباه شدن محیط زیست و ضرورت حفظ آن گفته شود، راه به جایی نخواهیم برد.

چکیده شهود عرفانی، مهمترین ویژگی انسان است که او را از دیگر موجودات، متمایز و او را شایسته مقام خلافت الهی ساخته است. سرچشمه هایی که انسان برای کسب شهود عرفانی به آن مجهّز شده است، عبارتند از:حواس ظاهری، عقل و قلب که موجب شده اند انسان بتواند شناخت را به حسی، عقلی و شهود عرفانی تقسیم نماید. اغلب اندیشمندان بر یکی از این مبادی تأکید ورزیده و بر این اساس مکاتب متعددی را نظیر حس گرایی، خردگرایی و یا شهودگرایی پدید آورده اند که هرکدام از این مشرب ها از یک نحله فکری نشأت می گیرد. اما این سوال مطرح است که ارتباط و تأثیر متقابل این مبادی شناختی در قرآن و آموزه های وحیانی چگونه است؟ لذا این رساله با ایده کشف و تبیین نوع ارتباط و تأثیر میان مبادی شناخت در قرآن، صورت گرفت. این پژوهش از روش کیفی ( از نوع توصیفی –تحلیلی) همراه با استنباط بهره برده است. از این رو با بررسی آیات مرتبط با مسأله شناخت حسی و شهود عرفانی و نیز با بهره گیری از تفاسیر عرفانی و منابع فریقین و نظریات صاحب نظران، نتایج، استنباط و تبیین گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد: 1- میان انواع شناخت ارتباط و تأثیرمتقابل وجود دارد. شناخت حسی، که معرفتی در باره جهان محسوس است و از راه حواس ظاهری حاصل می شود، مقدمه ای برای شهود عرفانی به شمار میآید. شهود عرفانی پس از وحی بالاترین معرفتی است که افراد با ایجاد ویژگی های خاص در نفس خویش به آن دست می یابند. در این معرفت انسان با قلب خود، حق را در همه موجودات مشاهده و همه موجودات را به صورت به هم پیوسته و به شکل یک حقیقت زنده به نظاره می نشیند؛ زیرا همه هستی با یک امر خدا ایجاد شده، که فلاسفه آن را توحید فعل خدا می نامند. 2-ارتباط مستقیم و متقابل بین حواس ظاهری و دریافت های درونی وجود دارد. از دیدگاه قرآن، هر یک از انواع شناخت حسی و شهود عرفانی دارای اعتبار، ارزشمندی و قلمرو ویژه ای است که در این پژوهش تبیین شده است. 3- روش شناخت مورد تأکید قرآن، روش منحصر به فردی است که می توان آن را «روش جامع» نامید. 4- واژگان قرآن، هنگامی معنای عمیق خود را مییابند که افزون بر حواس، با عقل و قلب هم ادراک شوند. یعنی لفظ، معنا و روح و حقیقت الهی موجود در کلمه قرآنی همراه باهم مورد توجه قرار گیرد. واژگان کلیدی: قرآن، شناخت حسی، شهود عرفانی، حواس، سمع، بصر، قلب.

چکیده انسان موجودی اجتماعی است. برای زیست اجتماعی خود نیازمند ارتباط با دیگران است.. ارتباط انسان ها با یکدیگر هدف های گوناگونی دارد. یکی از اهداف ارتباط انسان ها، متقاعد سازی یکدیگر برای پذیرش پیامی است که با برقراری ارتباط بین انسان منتقل شده است. با پیشرفت علوم، موضوع اقناع و متقاعد سازی، مورد توجه متخصصان علوم ارتباطات و همچنین روان شناسی اجتماعی واقع شد و به عنوان یک موضوع مشترک در این دو علم مورد مطالعه و پژوهش قرارگرفت . این پژوهش زمینه پیدایش نظریه های علمی اقناع و متقاعدسازی رافراهم ساخت ونظریه های علمی در این باره ابداع شد .دو نظریه « یادگیری و نظریه واکنش ادراکی » از نظریات مطرح در این موضوع هستند. هدف این پژوهش اثبات فرایند اقناع و متقاعد سازی در قرآن کریم است. برای این که قرآن مجموعه ای از پیام های الهی است که به وسیله ی پیامبر اسلام (ص) به مخاطبان عرضه و ارائه شده و اثر این پیام، در دو قالب پذیرش « ایمان » و عدم پذیرش «کفر» در بین مخاطبان ظهور و بروز یافته است.در این پژوهش فرایند اقناع درقرآن،اثبات شده و شیوه ها و فنون اقناع در دو قالب تعقلی و استشهادی، تحلیل وتبیین شده است. همچنین برخی از شیوه های اقناع به شکل تطبیقی در قرآن و علم ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته است . در بخش پایانی شیوه تحلیل و تبیین این پیام ها بررسی و نمونه هایی از آیات الهی تجزیه و تحلیل شده است. درآخرین فصل شیوه های اقناع و مدل های آن با شیوه ها ومدل های قرآن مقایسه و برتری های شیوه و مدل قرآن تبیین گردیده است . کلید واژه ها : « قرآن ، اقناع ، پیام، ارتباطات ، شیوه

چکیده یکی از مهم ترین تجلیّات اسمای الهی در نظام عالم، «ولی» است. این تجلّی سبب شده نظام عالم پیوسته محتاج و نیازمند حضور ولی خدا باشد؛ چنان که امام جعفر صادق (ع) بقای عالم بدون امام را محال دانسته و فرموده اند: «لَو بَقیِیَتِ الأرضُ بغَیرِ إِمَامٍ لَساَخَت» (کلینی، ج1، ص 179). موضوع ولایت در منظومه ی معرفتی متفکران مسلمان، به ویژه عارفان و فیلسوفان، مورد تأکید بود و هر یک به قدر سیر و سلوک خود و یا تفلسف و خردورزی اش، از اسرار این حقیقت ناب سخن گفته اند. اهمیت ولایت در اندیشه ی شیعی نسبت به سایرین، صد چندان است. این مسأله، از مبانی بی بدیل اعتقادات وتفکر عقلی- شهودی متألّهان شیعی شمرده شده است؛ چنان که باقرالعلوم(ع) چیزی را هم پایه او ندانسته و فرموده: «وَ لَم تُناَدَ بشَیءٍ مَا نُودیَ بالوَلَایَه» (همان، ج 2، ص 18). این رساله، در مقام بررسی دیدگاه دو متفکر تاثیرگذار در جهان اسلام، یعنی محی الدین ابن عربی معروف به شیخ اکبر و امام خمینی (ره) است. روش تحقیق این رساله تطبیقی و روی آورد آن درون دینی است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد، از دیدگاه هر دو متفکر مسلمان، ولایت به عنوان عنصری گران سنگ در نظام معرفتی اسلام نقش آفرین بوده و ارزش والای هر پیامبری قبل از اِخبار از غیب و پیام آوری از آسمان، به ولایت اوست. در این میان، جایگاه ولایت نبی خاتم (ص) و وصّی به حق ایشان حضرت امیر(ع) به عنوان خاتم ولایت مطلقه و مرتبت والای ولایت امام عصر (عج) به عنوان خاتم ولایت مقیّده با تفاوت هایی مورد تأکید بوده و معارف قرآنی و دیگر معرفت های حاصل از آن تحت تأثیر این معرفت اصیل اسلامی است و فهم آن نه به عنوان یکی از مسایل معارف اسلامی، بلکه، روح گوهر معارف دینی اهمیت انکارناپذیری دارد. واژگان کلیدی: ولایت، ولایت مطلقه، ولایت مقیّده، حقیقت محمّدیه، حقیقت ولویه، ابن عربی، امام خمینی (ره).

افراد انسانی، چه زن و چه مرد از نظر حقیقت انسانیت و مسائل ارزشی یکسانند و هیچیک بر دیگری جز به تقوی و عمل صالح بیشتر، برتری ندارد، چنانکه قرآن کریم در سوره نحل، آیه 97 می فرماید: هرکس، مرد یا زن، کار شایسته کند و مومن باشد، قطعاً او را با زندگی پاکیزه و نیکویی، حیات واقعی می بخشیم و یقیناً بهتر از آنچه، انجام داده اند به آنان پاداش می دهیم. در قرآن، اگر در جایی از مردان شایسته ای همچون لقمان حکیم نام می برد، در جای دیگر نیز از زنان شایسته ای مانند حضرت مریم و همسر فرعون سخن می گوید. همانطور که مردان دارای اندیشه، اراده و اختیارند و برای رسیدن به کمال و قرب الهی، وظایف و تکالیفی برعهده آناست، زن ها هم همین گونه هستند و در این جهت، هیچ امتیاز بین زن و مرد وجود ندارد، ولی در عمل به برخی از تکالیف و احکام، با یکدیگر متفاوتند. وظایف و احکامی بر عهده مردان است که آن وظایف و احکام بر عهده زنان نیست و بالعکس. این تفاوت در احکام به این دلیل است که طبیعت و آفرینش زن و مرد متفاوت است، در واقع خداوند متعال به مقتضای حکمت بالغه خود و مصالح و مفاسدی که پشتوانه احکام اوست و تفاوتهای جسمی و روحی زن و مرد نسبت به یکدیگر، احکام خاص هر یک را معین کرده است، در این پژوهش، احکام و وظایفی که بین زن و مرد متفاوت می باشد، براساس مباحث مطرح شده در کتب فقهی (از عبادات تا دیات)، از کتب فقهی استخراج گردیده و مبانی ارزشی این تفاوت ها، به دنبال احکام متفاوت مرد و زن در هر فصلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کلید واژه: تفاوت، احکام، بلوغ، نماز، حج، جهاد، معاملات، قضاوت شهادت، ارث، حدود، دیات

چکیده بحث و سخن از عمل «سهل ممتنع» است. سهل است از آن روی که چنان پنداشته می شود روشن است و بحث و فحص زاید خواهد بود. ممتنع است از آن جهت که منابع دینی ارج و منزلت والایی را بدان داده و با تأمّل های فراوان می توان یافت که گستره اش تمام زوایای حیات انسانی اسلامی را درنوردیده است. دین به روشنی عمل را مهم ترین آموزه تلقی می کند و فردای انسان را در گرو آن رقم می زند اما واقع جامعه اسلامی و دینی چنان نیست؛ زیرا مسلمانان غالباً از یک سو با نگاه دینی و واجب عملی بدان ننگریسته اند و از سوی دیگر دامنه ی آن را محدود دانسته اند و بالاخره سهل-انگاری و آرمان جویی و جایگزین گرایی این آموزه ی والا را در زندگی انسانی اسلامی به شدّت ناکارآمد کرده است. بر این اساس، این پژوهش از یک سو بر آن است که به جایگاه عمل در پیوند با ایمان پاسخ گوید و آن گاه پایگاه آن را در گستره زندگی انسان نشان دهد و سرانجام ویژگی ها و چگونگی آن را برنماید و ناکارآمدی آن دیدگاه و عواملش و مهم ترین آسیب های عمل را تبیین کند. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از قرآن و نظر پیشوایان دینی صورت گرفت، مشخص شد که ایمان حقیقی عبارت است از شناختی با دل، پذیرشی با زبان و کرداری با اندام ها یعنی ایمان هم بُعد معرفتی، قلبی و درونی دارد و هم بُعد عملی و عینی. عمل در پیوند با ایمان در زندگی انسان از اهمیّت والایی برخوردار است و در گستره ی زندگی او که در دنیا، برزخ و قیامت امتداد می-یابد نقش تعیین کننده دارد. ایمان و عمل هر دو اصالت دارند و هر یک مُقوِّم، مُصَحِّح و مُوَکِّد دیگری است. اقسام عمل آثار گوناگونی به دنبال دارد و سرنوشت فردی و اجتماعی انسان و جامعه با آن رقم می خورد و سرانجام جزا عین عمل است که تجسّم می یابد و به انسان ارائه می گردد و بدین سان سعادت و شقاوت اخروی هم براساس آن معیّن می شود. عمل در پیوند با ایمان با ویژگی هایی مانند شایستگی(صالح بودن)، علم، رعایت ظرف وقوع، اتقان، تقوا، دوام، بصیرت و تدبیر مورد توجه اسلام است و چنین عملی در معرض آسیب هایی چون کفر، نفاق، شرک، عُجب، ریا، تنبلی و سستی و کوتاهی، منّت و اذیّت، تزیین و حبط قرار دارد.