در چند دهه اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهر های کشورهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، ازجمله این تحولات افزایش سریع جمعیت بوده، که شهر بهشهر نیز مانند بسیاری از شهرهای کشورازاین تحولات مصون نمانده است . به طوری که جمعیت این شهر در 50 سال اخیر بیش از 5 برابر رشد داشته است . این رشد فزاینده جمعیت، گسترش فیزیکی بی رویه شهر را نیز در پی داشته که گسترش 5 برابری طی این دوره مشکلاتی از قبیل افزایش قیمت زمین و مسکن، کمبود امکانات زیربنایی و شکل گیری بافت بدون برنامه شهر از ره آوردهای نامطلوب آن بوده است . اینک به منظور تعدیل این نارسائیها و مشکلات شهری، تحقیق حاضر بر آن بوده است تا فرآیند گسترش فیزیکی شهر بهشهر و عوامل موثر بر آن را مشخص و راهکارهای پیشنهادی در رفع و تعدیل این فرآیند را پی جویی نماید . روش بکار گرفته شده در این تحقیق، روش توصیفی - تحلیلی بوده، که به منظور تحلیل داده ها از ضریب آنتروپی شانون ، مدلهای هلدرن، ضریب مکانی ، مدل فزاینده اشتغال و جمعیت و مدل بازار کار استفاده شده است . نتایج حاصله نشان می دهد که 60 درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای 1385- 1355 مربوط به رشد جمعیت بوده و 40 درصد باقیمانده، مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر می باشد . در تحلیل عوامل موثر بر توسعه بدون برنامه شهر، نتایج یافته های تحقیق موید آن است که رشد جمعیت و به خصوص مهاجرتهای روستا - شهری، عوامل اقتصادی به خصوص وجود صنایع و ادغام روستای زیروان به شهربهشهر از مهمترین عوامل آن محسوب می شوند که پیامدهای آن به صورت ایجاد بافت حاشیه در قسمت شرق شهر و بافت نیمه روستایی در قسمت غرب شهر نمود پیدا می کند. از ره یافته هایی که کمک به جلوگیری از توسعه بدون برنامه شهر می نماید، می توان به گسترش عمودی به جای گسترش افقی شهر، پر کردن فضاهای خالی داخل شهر و غیره اشاره کرد.

در این پایان نامه سعی شده ارزیابی طرح هادی شهر شاندیز پس از اجرا مورد ارزیابی قرار گیرد. ضعف مدیریت و عدم اجرای طرح جامع پس از گذشت 3 سال از اتمام طرح هادی اولیه و اطلاق آن بعنوان شهر نمونه گردشگری طبق مصوبه هیات وزیران، به همراه نبود مدیریت یکپارچه و متوازن و همچنین عدم طرح های فرادست ، کالبد این شهر رادستخوش تغییر کرده است. در این تحقیق،نظریه توسعه پایدار بعنوان زمینه نظری تحقبق،و روش ارزیابی کمی و کیفی بعنوان روش تجزیه و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در شرایط موجود، مساحت کاربری های شهر شاندیز با توجه به سرانه ها و استاندارد کاربری ها(مسکونی،پذیرایی،تجاری)دارای افزایش چشمگیر و کاربری های(آموزشی و ورزشی و فضای سبز)دارای کمبودفضا هستند.همچنین تغییرکاربری باغات طی سالیان اخیربسیار شدید بوده و 16هکتار از این اراضی از بین رفته است. در تحلیل کیفی کاربری اراضی شهر با استفاده از نرم افزار arc gis و با استفاده از مدل فاصله( distance)و تحلیل فضایی ( spatial analyze) و با توجه به شاخصهای ارزیابی (مطلوبیت، ظرفیت، سازگاری)، نتایج حاصل بیانگر آن است که مکان گزینی کاربری های این شهر از نظر مطلوبیت در شرایط نسبتاً مطلوب قرار داشته، در عین حال به لحاظ سازگاری، گرچه چگونگی استقرار کاربری ها نسبتاً سازگار بوده ولی در تحلیل ظرفیت، کاربری های ورزشی،بهداشتی_درمانی وتا حدودی تجاری وآموزشی خارج از شعاع مفید دسترسی قرار داشته است. اینک یافته های این تحقیق بیانگر آن است که با توجه به اینکه شهر شاندیز آماده دومین توسعه کالبدی خود می باشد،و زمینه توسعه و گسترش فیزیکی آن بسیار میرود ، لذا توجه به ایجاد تسهیلات و استقرار منطقی کاربری ها با تاکید بر شاخص ها و استانداردها، تخصیص فضاهای مورد نیاز و توزیع مکانی_فضایی مناسب آن، جهت رفع کمبودهای آتی شهر باید در اولویت برنامه ریز ی ها قرار گیرد .

شهر چناران در مسیرتوسعه با چالشها و مشکلات فراوانی روبروست و با توجه به ناکآرامد بودن طرحهای شهری موجود در تحقیق پیش رو سعی خواهد شد استراتژیهایی برای توسعه شهر با استفاده از مدل cds که نوعی برنامه ریزی استراتژیک می باشدو توسط بانک جهانی و سازمان ائتلاف شهرها پیشنهاد شده تعیین شود. برای دستیابی به این هدف پرسشنامه ای به حجم نمونه ای برابر با 380 نفر از شهروندان و تعداد 50 نفر از کارشناسان و متخصصان سازمانهای اداره کننده شهر چناران تکمیل شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که که میانگین شاخصهای اصلی مدل cds در شهر چناران از نگاه کارشناسان برابر با 2.4 و از دید شهروندان برابر با2.21 می باشد، که هر دو میانگین از میانگین نظری کمتر بوده است، از نگاه کارشناسان تنها شاخص قابل زندگی بودن با رویکرد ذهنی با میانگین 2.7 و از نگاه شهروندان دو شاخص قابل زندگی بودن با رویکرد ذهنی با میانگین 2.76 و بانکی بودن از بعد فناوری با میانگین 2.69 از میانگین نظری 2.5 اندکی بیشتر بوده است. بانکی بودن از بعد مالیه شهری پایینترین شاخص از نگاه شهروندان با میانگین 1.92 و قابل زندگی بودن با رویکرد عینی با میانگین 2.17 پایینترین شاخص از نگاه کارشناسان شهری می باشد. از طرف دیگر با تحلیل مدل swot ، نقاط ضعف، قوت، تهدید و فرصت شهر به لحاظ شاخصهای مدل cds مشخص شد. موقعیت شهر چناران به لحاظ برخورداری از شاخصهای مدل cds از میان چهار موقعیت تهاجمی، محافظه کارانه، تدافعی و رقابتی در بدترین وضعیت ممکن یعنی موقعیت تدافعی قراردارد. در پایان نیز استراتژی های متناسب با موقعیت شهر در راستای توسعه پایدار بر اساس اصول مدل cds ارائه شده است. از مهمترین این استراتژی ها با حفظ اولویت می توان به این موارد اشاره کرد. 1.شایسته سالاری در سازمانهای اداره کننده شهر و جذب نیروی متخصص بومی . 2.ایجاد مشوقهای مالی و قانونی و بستر سازی مناسب در جهت جذب سرمایه گذاریهای بخش های خصوصی و دولتی. 3.التزام مسئولان شهر به یک دید جامع و منطقه ای و استفاده از برنامه ریزیهای بلند مدت برای سیاست گذاری در جهت توسعه شهر. 4.هماهنگی و همکاری سازمانهای اداره کننده شهر در راستای توسعه بیشتر. 5.ایجاد بسترهای مناسب برای پاسخگویی بهتر و شفافیت بیشتر مدیریت شهری در برابر شهروندان.

به دنبال مسائل زیست محیطی، مبحث توسعه پایدار در سال 1987 از طریق گزارش براندلند مطرح گردید. در همین زمینه، نظریه پردازان برنامه ریزی شهری مقوله شهر پایدار و در قالب آن شهر فشرده و رشد هوشمند را در دستور کار قرار دادند. در این پژوهش، هدف؛ بررسی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهر مشهد بر اساس سه شاخص فشردگی، زیست محیطی و دسترسی به تفکیک مناطق شهرداری می باشد. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، روش توصیفی/ تحلیلی است؛ که با استفاده از تکنیک anp انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در شاخص فشردگی که از روش های پیشنهادی تسای و مدل های هلدرن، هرفیندال، هندرسون، تحلیل ضریب سطح زیر بنا (فار) و تحلیل توزیع ساختمان های بلند مرتبه در شهر مشهد، استفاده شده، منطقه یک با امتیاز 150/0، در شاخص دسترسی به وسایل حمل و نقل همگانی و مسیرهای ویژه دوچرخه که با استفاده از روش شعاع خدمات رسانی در gis تحلیل شده، منطقه ثامن با امتیاز 166/0 و در شاخص زیست محیطی که با استفاده از روش های مختلف در gis مورد سنجش قرار گرفت، منطقه یازده با امتیاز 163/0 بهترین وضعیت را داشته اند. در نهایت نیز با تلفیق و تحلیل شاخص های مورد سنجش این پژوهش در مدل anp، مشخص گردید که منطقه هشت شهرداری مشهد با امتیاز 108/0 بهترین ساختار رشد هوشمند شهری را در میان مناطق شهر مشهد داراست. همچنین با استفاده از تحلیل های همبستگی پیرسون در نرم افزار spss و تحلیل خود همبستگی فضایی موران در نرم افزار geoda مشخص گردید که میان شاخص های دسترسی و زیست محیطی در میان مناطق شهر مشهد تفاوت معنی داری وجود ندارد و بین سطح توسعه مناطق شهر و شاخص رشد هوشمند به نحوی که در این پژوهش محاسبه شده است، در سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنی داری وجود دارد.

از دهه 1960 به بعد طرح های استراتژیک وارد حوزه برنامه ریزی شهری شدند و به عنوان مکمل طرح های جامع مورد استفاده قرار گرفتند. از سال 1999 طرح راهبرد توسعه شهری (cds) توسط بانک جهانی و سازمان ائتلاف شهرها در شهرهایی که با مسائل حاد روبه رو بودند، اجرا گردید و به نتایج مطلوبی رسید و هم اکنون نیز در بسیاری از شهرها در حال اجرا می باشد. شهر اشنویه با توجه رشد جمعیت و مشکلاتی که داشته است طرح های جامع از رفع این مشکلات ناتوان بوده اند و به همین دلیل نیاز به طرح های استراتژیک برای رفع این مشکلات مشهود است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و در دو بخش کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. اطلاعات میدانی در قالب پرسشنامه از سه جامعه آماری؛ مسولین شهری(50 نفر)، شهروندان (355) و نخبگان شهری(50 نفر) بدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون تحلیل واریانس چندمتغییره(manova) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد؛ میانگین کلی شاخص های cds در شهر اشنویه برابر با 57/2 است. از دیدگاه مسولین برابر با 80/2 و از دیدگاه هر دو گروه شهروندان و نخبگان شهری برابر با 46/2 می باشد. نتایج حاصل از آزمون مانوآ نیز نشان می دهد که بین نظرات گروه های مختلف شهری(مسولین، شهروندان، نخبگان شهری) به لحاظ شاخص های cds تفاوت معناداری وجود دارد. در ادامه بر مبنای قابلیت ها و پتانسیل های شهر در وضع موجود، وضعیت شهر در طرح های فرادست و پایین دست، تجربیات داخلی و خارجی در زمینه چشم اندازسازی و نظرسنجی از گروه های مختلف شهری چشم انداز مشارکتی شهر اشنویه تا سال 1412 تدوین شد. در مرحله بعدی پژوهش با استفاده از فرصت ها، پتانسیل ها، نقاط ضعف و تهدیدهای شهر اشنویه در آینده و چشم انداز تعریف شده، استراتژی های مناسب برای توسعه شهر انتخاب و سپس با بهره گیری از مدل ترکیبی anp – swot مورد ارزیابی قرار گرفته، در نهایت با استفاده از نرم افزار super decision استراتژی های مورد نظر برای توسعه آتی شهر اولویت بندی شدند و استراتژی «تقویت عملکرد کشاورزی شهر اشنویه و مناطق اطراف و توسعه صنایع تبدیلی وابسته به کشاورزی و دامداری» با امتیاز 394/0 به عنوان بهترین استراتژی برای توسعه آتی شهر اشنویه مطرح شده است.

با توجه به محیط رقابتی موجود و گسترش روز افزون تکنولوژی های جدید در عصر جهانی شدن، شهرها و در سطح کلان، کشورها باید برای تطبیق خود با این فضا و تسریع فرآیند توسعه در مناطق مختلف، بستر مناسبی را برای تولید افکار جدید و کاربردی کردن آن مهیا کنند. یکی از بخش های بسیار مهم در این زمینه بخش فرهنگی می باشد که باید زیرساختهای آن فراهم شود تا نوآوری در شهرها ارتقا یابد. هدف این تحقیق تعیین زیرساختهای فرهنگی لازم برای نوآوری در شهر تهران با تمرکز بر پارک علمی و فناوری پردیس بر مبنای تفکر سیستمی می باشد. همچنین از اهداف دیگر این تحقیق ارزیابی وضعیت فعلی این زیر ساختها و تعیین راهکارهایی برای ارتقای آن در شهر تهران و با تمرکز بر پارک علمی و فناوری پردیس می باشد. روش تحقیق این مقاله پیمایشی- تحلیلی است که ابتدا به بررسی و تشریح دو مدل سیستم منطقه ای نوآوری و سیستم نوآوری شهری پرداخته شده و سپس تاثیر فرهنگ بر نوآوری را بررسی می کند. در ادامه زیرساختهای فرهنگی موثر بر نوآوری تشریح می شود و بوسیله نرم افزار ونسیم(vensim) در قالب یک سیستم اولیه ارائه می شود و در نهایت با مطالعات کمی و کیفی سیستم نهایی ترسیم می شود. روش این تحقیق به صورت ترکیبی ? مرحله ای به منظور تقویت نتایج تحقیق(triangulation) می باشد. در ابتدا با انجام مطالعات میدانی (پرسشنامه محقق ساخته) که با جامعه آماری 105 نفری از کارشناسان و مدیران پارک علمی و فناوری پردیس تهران انجام شد، اطلاعاتی بدست آمد که این اطلاعات با آنالیز توصیفی و استنباطی و با نرم افزار spssو lisrel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین در مرحله بعد و با به کارگیری روش های کیفی با مصاحبه های نیمه ساختاریافته(semi-structured interviews) با 8 نفر از کارشناسان و مدیران مربوطه که به روش گلوله برفی انتخاب شدند، داده هایی بدست آمد که از طریق آنالیز موضوعی و کدبندی تحلیل شده است. سپس با اطلاعات بدست آمده از مطالعات کمی و کیفی، سیستم های اولیه کامل شد و در نهایت میزان قوت و ضعف زیرساختهای فرهنگی موثر بر نوآوری تعیین شد. نتایج تحقیق نشان داد زیرساختهای فرهنگی توسعه که شامل اعتماد، مشارکت و ریسک پذیری می شود تاثیر بسیار زیادی بر نوآوری دارد. برای ارتقای این زیر ساختها باید عوامل موثر بر آنها تقویت شود و ارتباط میان این عوامل ارتقا یابد. همچنین مشخص شد که این زیرساختها در حال حاضر در وضعیت مناسبی قرار ندارد.

با توجه به رشد بی سابقه شهرنشینی در جهان و بویژه در کشورهای در حال توسعه، نظریه رقابت پذیری شهری که منطبق بر مدل الماس ملی پورتر است، در میان نظریه های جدید مدیریت شهری در جهت توسعه اقتصادی و افزایش توان رقابتی شهرها از اهمیت بالایی برخوردار است. در ایـن راستا یکی از این مکانیزم ها در تمامی کشورها، توسـعه خوشه های صنعتی می باشد. با توجه به اجرای پروژه توسعه خوشه های صنعتی در ایران و همچنین در استان خراسان رضوی، این پژوهش با هدف بررسی وضعیت کنونی و مقایسه خوشه های صنعتی زعفران و مبلمان در شهر مشهد و همچنین تعیین فاکتورهای بحرانی لازم برای موفقیت این خوشه ها بر اساس مدل الماس پورتر و در نظر گرفتن عامل فرهنگ انجام شده است. برای رسیدن به این هدف از روش ترکیبی-کمّی پرسش نامه و کیفی مصاحبه- استـفاده شده است که یکی از جنبه های نوآورانه این تحقیق به شمار می رود. لازم به ذکر است که برای ارزیابی وضعیت کنونی خوشه های ذکر شده، به تحلیل توصیفی داده های پرسش نامه که به ترتیب بین 80 و 30 نفر از ذینفعان خوشه مبلمان و زعفران توزیع شد پرداخته شد و سپس با استفاده از آمار استنباطی و آزمون mann whitney u خوشه ها از نظر درجه مطلوبیت عوامل تعیین شده در پرسش نامه مورد مقایسه قرار گرفتند. در جهت ارزیابی تکمیلی و مشخص نمودن فاکتورهای بحرانی لازم جهت موفقیت خوشه ها، مصاحبه های انجام گرفته با 11 تن از کارشناسان که به روش گلوله برفی (snowball sampling) در سه بخش دانشگاه، صنعت و دولت نمونه برداری شدند به روش آنالیز موضوعی (theme analysis)تحلیل شد. طبق نتایج این تحقیق بر اساس مدل الماس پورتر، هر دو خوشه مورد مطالعه در زمینه نهاده های تخصصی تولید، صنایع حمایت کننده و پشتیبان، ساختار و استراتژی شرکت ها ضعیفند. جهـت ارتقا شرایط خوشه ها نیاز به بازنـگری در سیاست گذاری های دولتی احسـاس می شود. ولی از نظر شرایط تقاضا وضعیت نسبتا مناسبی دارند. طبق نتایج این تحقیق خوشه زعفران در مقایسه با خوشه مبلمان وضعیت نسبتا بهتری دارد. با توجه به تاکید فراوان بر نقش عوامل فرهنگی از جمله سرمایه اجتماعی و شفافیت روابط و افزایش اعتماد، یکی از راهکارها برای رسیدن به توسعه مبتنی بر کارآیی و تحقق اهداف افق 1404 ایران، ایجاد بستر فرهنگی لازم بـرای شبکه سازی و تقویت تعاملات دو جانبه و چند جانبه بین بخش های مختلف از جمله سه بخش دانشگاه، صنعت و دولت ذکر گردید.

امروزه در بسیاری از شهرهای دنیا از پیاده روی شهری در آگهی های تبلیغاتی و همچنین در بروشورهای توریستی و تبلیغاتی به وفور استفاده می شود. از این جهت پیاده روها هم به دلیل حفاظت مناطق تاریخی با ارزش و بناها و هم بدلیل تقویت سیمای شهر و هم از جهت تبدیل به یک عنصر هویتی در امر هویت بخشی به شهر نقش مهمی ایفا می کنند . با بررسی عوامل موثر به ویژه پیاده روها نقش و جایگاه سیما و منظر شهری در هویت بخشی به عناصر کالبدی مشخص و میزان تأثیرگذاری آن به وضوح نشان داده می شود. نتایج این مطالعه ضمن بازگو کردن نقش شهرداری ها در ارتقاء سیما و منظرشهری ، چارچوب اقدامات اجرایی برای بسترسازی مناسب در بهره برداری از فضاهای کالبد شهری به ویژه پیاده روها را نشان می دهد. اهمیت به نقش و جایگاه معلولین ، جانبازان و ... و نحوه طراحی مناسب در معابر به ویژه پیاده روها از اصلی ترین ضرورت ها در بهره برداری از این گونه فضاهاست. این گونه نتایج می تواند مورد استفاده مسئولین اداری، اجرایی شامل شهرداری ها ، شرکت های خدمات شامل آب و برق و گاز و تلفن و همچنین سازمان بهزیستی و ... قرار گیرد . در این تحقیق سعی می شود تا با بررسی عوامل موثر بر ارتقاء سیما و منظرشهری به ویژه پیاده روها وبررسی وضعیت کنونی آنها، میزان و سهم تأثیرگذاری مشخص شود که به صورت ویژه با مقیاس مناطق موردمطالعه سطح شهر مشهد و توجه به برخوردار بودن یا نبودن این مناطق سهم و تأثیرگذاری معابر را مشخص کرده و نشان داده شود که با توجه به بهره برداری در این معابر به چه شکلی باید طراحی کنیم و یا به چه موضوعاتی توجه ویژه ای داشته باشیم. از این رو با توجه به ابعاد مختلف در نوع طراحی و اجرای پروژه های پیاده روسازی در شهر مشهد می توان گفت نیازمند مطالعاتی دقیق تر برای ایجاد ساختاری یکپارچه و مناسب جهت شناسایی ، طراحی و اجرای پروژه های خود می باشد. اهداف تحقیق: شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر مذهبی دنیا می بایست به مقوله سیما ومنظر شهری توجه ویژه ای داشته باشد. یکی از این موارد نقش وجایگاه معابربه ویژه پیاده روها می باشد. توجه به اولویت نیاز مکانی،کاربریها،آسیب ها،راهکارهاوهمچنین زیبایی از جمله اهدافی است که در این طرح بدان اشاره می گردد. هدف کلی: شناخت عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها درشهر مشهد و همچنین بررسی وضع موجود. اهداف ویژه: - بررسی وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایتمندی شهروندان و مدیران شهری درمناطق 1-3-11 - مقایسه وضعیت پیاده روها در مناطق 1-3-11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان. - مقایسه وضعیت پیاده روها در مناطق 1-3-11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران. - اولویت بندی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها. سوالات تحقیق: ?- مهمترین عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در مشهد کدامند؟ ?- وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایتمندی شهروندان و مدیران شهری در مناطق 11-3-1چگونه ارزیابی میشود؟ ?- آیا وضعیت پیاده روها در مناطق 11-3-1شهر مشهد از دیدگاه شهروندان به صورت یکسان ارزیابی میشود؟ 4- آیا وضعیت پیاده روها در مناطق 11-3-1شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران به صورت یکسان ارزیابی میشود؟ فرضیه های تحقیق: 0- به نظر می رسد از ابعاد موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در" بعد ایمنی" شاخص پیاده روی در طول شبانه روز، در" بعد سرزندگی" شاخص تاثیر گذاری صنوف مختلف، در" بعد انعطاف پذیری" شاخص مقاوت و زیبایی مبلمان شهری، ودر" بعد حمل و نقل "شاخص تسهیل تردد عابرین پیاده در پیاده روها از اولویت بیشتری بر خوردار است. ?-به نظر می رسد که وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایت مندی شهر وندان و مدیران شهری در مناطق ?و ? و ?? به صورت مطلوبی ارزیابی می شود. ?-به نظر میرسد وضعیت پیاده روهادر مناطق ?-? و ?? شهر مشهد از دیدگاه شهروندان به صورت یکسان ارزیابی میشود. ?-به نظر میرسد وضعیت پیاده رو ها در مناطق ?-? و ?? شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران به صورت یکسان ارزیابی میشود. ودر این راستا به بررسی موضوع مورد بررسی در ایران و کشورهای توسعه یافته نیز پرداخته شده است. در ادامه موضوع برای بیان اهمیت پیاده رئها در حرکت معلولین در جامعه و ناتوایان جسمی به بررسی ضوابط معلولان پرداخته و تمامی ضوابط را بررسی و بیان نموده ایم. روش گردآوری اطلاعات : مرحله گردآوری اطلاعات ، آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته های میدانی و کتابخانه ای را گردآوری نموده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد مهم ترین روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است: بررسی کتابخانه ای : با هدف بررسی ادبیات موضوع از طریق مطالعه کتب و مقالات و جستجوهای اینترنتی در منابع معتبر به منظور شناسایی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. پرسشنامه : طراحی پرسشنامه به منظور شناسایی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها و ارزیابی وضعیت پیاده روها در مناطق ?،? و11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران. سنجش میزان پایایی و روایی پرسشنامه الف. پایایی ( قابلیت اعتماد) پایایی یا قابلیت اعتماد ، یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است.مفهوم یاد شده با این امر سر و کار داردکه ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست میدهد.دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفرتا یک می باشد.هر چه این ضریب به سمت یک میل کند پایایی کار بیشتر است.در این پژوهش به منظور تعیین پایایی، ازمون" آلفای کرونباخ" استفاده شده است.دراین روش با استفاده از نرم افزار اماری spss،میزان ضریب اعتماد با روش الفای کرونباخ محاسبه شد که این مقدار نشان دهنده ان است که پرسش نامه مورد استفاده از قابلیت اعتماد و یا به عبارت دیگر پایایی خوبی برخوردار است.آلفای کرونباخ در تحقیق حاضر 0.7 بوده است. ب.روایی (اعتبار) مفهوم روایی به این پرسش پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصوصیت مورد نظر را می سنجد،بدون اگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از ان اطمینان داشت. ج.روایی محتوا اساسا روایی محتوایی بدین معنی است که یک ابزار تجربی، تا چه اندازه قلمرو محتوایی یک مفهوم را در بر می گیرد.این روایی ابزار و سوال هایی را به کار می برد که با مفاهیم اصلی موضوع پژوهش سر و کار دارد. برای اطمینان از روایی باید در موقع ساختن ابزار چنان عمل کرد که سوال های تشکیل دهنده ی ابزار معرف قسمت های محتوایی انتخاب شده باشد. د. روایی سازه جهت اطمینان از روایی ساختار پرسشنامه مورد استفاده از این تحقیق،با صاحبنظران و اساتید مشورت شده است که بعد از اعمال نظرات اصلاحی ایشان به تایید رسیده است. جامعه آماری و تعیین حجم نمونه یکی از مسائل مهم در تحقیقات میدانی، انتخاب حجم نمونه است ، زیرا چنانچه حجم نمونه را زیاد از حد انتخاب کنیم، متضمن کار زیاد و هزینه های فوق العاده است و اگر حجم نمونه کمتر از حد معین باشد،تحقیق بازدهی مطلوبی نداشته و نتیجه حاصله نادرست و غیر قابل تعمیم برای آن جامعه است و اطلاعات جامعی از آن حاصل نمی شود. تعمیم حجم نمونه به دو عامل بستگی دارد: - هزینه ای که برای محقق در نظر گرفته می شود. - قابلیت اعتماد و اطمینانی(دقتی)که جهت تعمیم نتایج،مورد انتظار است. برای جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش(شهروندان منطقه 1، منطقه 3، منطقه 11 و مدیران دارای جمیعتی بالغ 000/739 نفر است براساس جدول مورگان که یکی از جدولهای رایج جهت بدست آوردن حجم نمونه است، حجم نمونه 330نفر محاسبه گردید که نهایتاً به همین تعداد پرسش نامه در محدوده مورد نظر به صورت تصادفی و در ساعات مختلف روز به عنوان نمونه، مورد پرسش و ارزیابی قرار گرفت.همچنین حدود 30 نفر از مدیران شهری نیز مورد پرسش قرار گرفته اند. مصاحبه : پرسش نامه نیمه ساختار یافته در جهت انجام مصاحبه و اخذ نظرات شهروندان و کارشناسان در چهار زمینه سرزندگی، انعطاف پذیری، حمل ونقل وایمنی بوده است. به این منظور با 6 نفر از مدیران ارشد مناطق مورد مطالعه در تحقیق، مصاحبه به عمل آمده است که نتایج آن در فصل 4 بیان شده است. این تعداد 6 نفر با توجه به روش گلوله برفی(snoew ball sampling) انتخاب شده اند. در این روش مصاحبه ها تا آنجا ادامه خواهد داشت که نفر آخر اطلاعات تکرار شونده را ارائه می کند و پژوهشگر به این اطمینان می رسد که تمامی اطلاعات به صورت دقیق و کامل پوشش داده شده است. اطلاعات ثانویه : شامل اسناد موجود در رابطه با ابعاد طراحی شهری با تاکید بر پیاده روها در مشهد که در منطقه و کشور قابل دسترسی است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : در این تحقیق می توان برای بررسی نظرات شهروندان و مدیران و مقایسه ی آن ها از آزمون های پارامتریک وغیرپارامتریک استفاده نمود. برای انجام این کار ابتدا تست های نرمالیتی انجام می شود. مهمترین آزمونهای مورد استفاده در این تحقیق شامل:t-test ، تحلیل واریانس و آزمون کروسکال والیس می باشد(theme analysis). چون این تحقیق از مصاحبه نیز به عنوان روش گردآوری اطلاعات استفاده می کند بنابراین روش آنالیز داده ها باید متناسب با روش های کیفی باشد از این رو می توان از روش آنالیز موضوعی جهت تحلیل داده ها استفاده نمود به این طریق که با کد بندی پاسخ ها می توان آن ها را به صورت یک موضوع فرض کرد و نقطه نظرات مشترک و مخالف را به صورت کلی بیان نمود. نتیجه گیری : با توجه به انالیز توصیفی و استنباطی در بررسی 4 مولفه پیشنهادی توسط نگارنده که شامل بعد"سرزندگی" و "ایمنی" و "حمل ونقل" و انعطاف پذیری" می باشد، ازداده های نمونه مورد ارزیابی نتایج زیر بدست امده است. آنالیز توصیفی بیشترین گروه سنی شرکت کننده در نمونه گیری مناطق بین ??-?? سال و در گروه مدیران بین ??-?? سال بوده و از نظر میزان تحصیلات در مناطق ? و ? سطح دیپلم بیشترین فراوانی ودر مناطق ?? سطح دیپلم بیشترین فراوانی و سطح لیسانس با اختلاف کم در رتبه دوم فراوانی است،در گروه میران سطح لیسانس و فوق لیسانس دارای بیشترین فراءانی است.و از نظر سابقه کار در تمام مناطق و گروه مدیران فراوانی افراد با سابقه کار بین صفر تا ده سال (کد یک) دارای بیشترین فراوانی است.و همچنین از نظر جنسیت بیشترین گروه مربوط به جامعه مردان بوده است. آنالیز استنباطی: بعد سر زندگی: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل :گزینه ? یعنی ایجاد فضاهای تفریحی که عامل اصلی حرکت در پیاده روهاست. کم اثر ترین عامل: گزینه ? یعنی حضور متکدیان و دست فروشان است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که به طور نسبی از وضعیت موجود رضایت دارند. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 129) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد انعطاف: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل گزینه ? یعنی جنس ، رنگ و فرم مصالح در کف پیاده رو ها کم اثر ترین عامل: گزینه ? یعنی پرهیز از باغچه و ابنماهای خیلی بزرگ است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که وضع موجود به صورت مطلوبی ارزیابی می شود. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 136) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد ایمنی: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل: گزینه ? بعد ایمنی یعنی روشنایی پیاده رو ها و ارتباط آن با امنیت کم اثر ترین عامل: گزینه ? بعد ایمنی یعنی وجود سایه بان ها در پیاده رو ها در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که وضع موجود رضایت نسبی دارند. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 145). همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد حمل و نقل: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل: گزینه ? بعد حمل و نقل یعنی جریان عابر پیاده رو ها (تسهیل تردد عابرین پیاده در پیاده رو ها) کم اثر ترین عامل: گزینه ? بعد حمل و نقل یعنی ارتباط پیاده رو ها در دو طرف خیابان ها است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که به طور نسبی از وضعیت موجود رضایت دارند. در این بعد کیفیت پیادی رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(برای کسب اطلاعات رجوع به صفحه 152) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. پایان امروزه در بسیاری از شهرهای دنیا از پیاده روی شهری در آگهی های تبلیغاتی و همچنین در بروشورهای توریستی و تبلیغاتی به وفور استفاده می شود. از این جهت پیاده روها هم به دلیل حفاظت مناطق تاریخی با ارزش و بناها و هم بدلیل تقویت سیمای شهر و هم از جهت تبدیل به یک عنصر هویتی در امر هویت بخشی به شهر نقش مهمی ایفا می کنند . با بررسی عوامل موثر به ویژه پیاده روها نقش و جایگاه سیما و منظر شهری در هویت بخشی به عناصر کالبدی مشخص و میزان تأثیرگذاری آن به وضوح نشان داده می شود. نتایج این مطالعه ضمن بازگو کردن نقش شهرداری ها در ارتقاء سیما و منظرشهری ، چارچوب اقدامات اجرایی برای بسترسازی مناسب در بهره برداری از فضاهای کالبد شهری به ویژه پیاده روها را نشان می دهد. اهمیت به نقش و جایگاه معلولین ، جانبازان و ... و نحوه طراحی مناسب در معابر به ویژه پیاده روها از اصلی ترین ضرورت ها در بهره برداری از این گونه فضاهاست. این گونه نتایج می تواند مورد استفاده مسئولین اداری، اجرایی شامل شهرداری ها ، شرکت های خدمات شامل آب و برق و گاز و تلفن و همچنین سازمان بهزیستی و ... قرار گیرد . در این تحقیق سعی می شود تا با بررسی عوامل موثر بر ارتقاء سیما و منظرشهری به ویژه پیاده روها وبررسی وضعیت کنونی آنها، میزان و سهم تأثیرگذاری مشخص شود که به صورت ویژه با مقیاس مناطق موردمطالعه سطح شهر مشهد و توجه به برخوردار بودن یا نبودن این مناطق سهم و تأثیرگذاری معابر را مشخص کرده و نشان داده شود که با توجه به بهره برداری در این معابر به چه شکلی باید طراحی کنیم و یا به چه موضوعاتی توجه ویژه ای داشته باشیم. از این رو با توجه به ابعاد مختلف در نوع طراحی و اجرای پروژه های پیاده روسازی در شهر مشهد می توان گفت نیازمند مطالعاتی دقیق تر برای ایجاد ساختاری یکپارچه و مناسب جهت شناسایی ، طراحی و اجرای پروژه های خود می باشد. اهداف تحقیق: شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر مذهبی دنیا می بایست به مقوله سیما ومنظر شهری توجه ویژه ای داشته باشد. یکی از این موارد نقش وجایگاه معابربه ویژه پیاده روها می باشد. توجه به اولویت نیاز مکانی،کاربریها،آسیب ها،راهکارهاوهمچنین زیبایی از جمله اهدافی است که در این طرح بدان اشاره می گردد. هدف کلی: شناخت عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها درشهر مشهد و همچنین بررسی وضع موجود. اهداف ویژه: - بررسی وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایتمندی شهروندان و مدیران شهری درمناطق 1-3-11 - مقایسه وضعیت پیاده روها در مناطق 1-3-11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان. - مقایسه وضعیت پیاده روها در مناطق 1-3-11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران. - اولویت بندی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها. سوالات تحقیق: ?- مهمترین عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در مشهد کدامند؟ ?- وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایتمندی شهروندان و مدیران شهری در مناطق 11-3-1چگونه ارزیابی میشود؟ ?- آیا وضعیت پیاده روها در مناطق 11-3-1شهر مشهد از دیدگاه شهروندان به صورت یکسان ارزیابی میشود؟ 4- آیا وضعیت پیاده روها در مناطق 11-3-1شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران به صورت یکسان ارزیابی میشود؟ فرضیه های تحقیق: 0- به نظر می رسد از ابعاد موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در" بعد ایمنی" شاخص پیاده روی در طول شبانه روز، در" بعد سرزندگی" شاخص تاثیر گذاری صنوف مختلف، در" بعد انعطاف پذیری" شاخص مقاوت و زیبایی مبلمان شهری، ودر" بعد حمل و نقل "شاخص تسهیل تردد عابرین پیاده در پیاده روها از اولویت بیشتری بر خوردار است. ?-به نظر می رسد که وضع موجود پیاده روها در سطح شهر مشهد و میزان رضایت مندی شهر وندان و مدیران شهری در مناطق ?و ? و ?? به صورت مطلوبی ارزیابی می شود. ?-به نظر میرسد وضعیت پیاده روهادر مناطق ?-? و ?? شهر مشهد از دیدگاه شهروندان به صورت یکسان ارزیابی میشود. ?-به نظر میرسد وضعیت پیاده رو ها در مناطق ?-? و ?? شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران به صورت یکسان ارزیابی میشود. ودر این راستا به بررسی موضوع مورد بررسی در ایران و کشورهای توسعه یافته نیز پرداخته شده است. در ادامه موضوع برای بیان اهمیت پیاده رئها در حرکت معلولین در جامعه و ناتوایان جسمی به بررسی ضوابط معلولان پرداخته و تمامی ضوابط را بررسی و بیان نموده ایم. روش گردآوری اطلاعات : مرحله گردآوری اطلاعات ، آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته های میدانی و کتابخانه ای را گردآوری نموده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می دهد مهم ترین روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است: بررسی کتابخانه ای : با هدف بررسی ادبیات موضوع از طریق مطالعه کتب و مقالات و جستجوهای اینترنتی در منابع معتبر به منظور شناسایی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه. پرسشنامه : طراحی پرسشنامه به منظور شناسایی عوامل موثر در ارتقا سیما و منظر شهری با تاکید بر پیاده روها و ارزیابی وضعیت پیاده روها در مناطق ?،? و11شهر مشهد از دیدگاه شهروندان و مدیران. سنجش میزان پایایی و روایی پرسشنامه الف. پایایی ( قابلیت اعتماد) پایایی یا قابلیت اعتماد ، یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری است.مفهوم یاد شده با این امر سر و کار داردکه ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست میدهد.دامنه ضریب قابلیت اعتماد از صفرتا یک می باشد.هر چه این ضریب به سمت یک میل کند پایایی کار بیشتر است.در این پژوهش به منظور تعیین پایایی، ازمون" آلفای کرونباخ" استفاده شده است.دراین روش با استفاده از نرم افزار اماری spss،میزان ضریب اعتماد با روش الفای کرونباخ محاسبه شد که این مقدار نشان دهنده ان است که پرسش نامه مورد استفاده از قابلیت اعتماد و یا به عبارت دیگر پایایی خوبی برخوردار است.آلفای کرونباخ در تحقیق حاضر 0.7 بوده است. ب.روایی (اعتبار) مفهوم روایی به این پرسش پاسخ می دهد که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصوصیت مورد نظر را می سنجد،بدون اگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی توان به دقت داده های حاصل از ان اطمینان داشت. ج.روایی محتوا اساسا روایی محتوایی بدین معنی است که یک ابزار تجربی، تا چه اندازه قلمرو محتوایی یک مفهوم را در بر می گیرد.این روایی ابزار و سوال هایی را به کار می برد که با مفاهیم اصلی موضوع پژوهش سر و کار دارد. برای اطمینان از روایی باید در موقع ساختن ابزار چنان عمل کرد که سوال های تشکیل دهنده ی ابزار معرف قسمت های محتوایی انتخاب شده باشد. د. روایی سازه جهت اطمینان از روایی ساختار پرسشنامه مورد استفاده از این تحقیق،با صاحبنظران و اساتید مشورت شده است که بعد از اعمال نظرات اصلاحی ایشان به تایید رسیده است. جامعه آماری و تعیین حجم نمونه یکی از مسائل مهم در تحقیقات میدانی، انتخاب حجم نمونه است ، زیرا چنانچه حجم نمونه را زیاد از حد انتخاب کنیم، متضمن کار زیاد و هزینه های فوق العاده است و اگر حجم نمونه کمتر از حد معین باشد،تحقیق بازدهی مطلوبی نداشته و نتیجه حاصله نادرست و غیر قابل تعمیم برای آن جامعه است و اطلاعات جامعی از آن حاصل نمی شود. تعمیم حجم نمونه به دو عامل بستگی دارد: - هزینه ای که برای محقق در نظر گرفته می شود. - قابلیت اعتماد و اطمینانی(دقتی)که جهت تعمیم نتایج،مورد انتظار است. برای جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش(شهروندان منطقه 1، منطقه 3، منطقه 11 و مدیران دارای جمیعتی بالغ 000/739 نفر است براساس جدول مورگان که یکی از جدولهای رایج جهت بدست آوردن حجم نمونه است، حجم نمونه 330نفر محاسبه گردید که نهایتاً به همین تعداد پرسش نامه در محدوده مورد نظر به صورت تصادفی و در ساعات مختلف روز به عنوان نمونه، مورد پرسش و ارزیابی قرار گرفت.همچنین حدود 30 نفر از مدیران شهری نیز مورد پرسش قرار گرفته اند. مصاحبه : پرسش نامه نیمه ساختار یافته در جهت انجام مصاحبه و اخذ نظرات شهروندان و کارشناسان در چهار زمینه سرزندگی، انعطاف پذیری، حمل ونقل وایمنی بوده است. به این منظور با 6 نفر از مدیران ارشد مناطق مورد مطالعه در تحقیق، مصاحبه به عمل آمده است که نتایج آن در فصل 4 بیان شده است. این تعداد 6 نفر با توجه به روش گلوله برفی(snoew ball sampling) انتخاب شده اند. در این روش مصاحبه ها تا آنجا ادامه خواهد داشت که نفر آخر اطلاعات تکرار شونده را ارائه می کند و پژوهشگر به این اطمینان می رسد که تمامی اطلاعات به صورت دقیق و کامل پوشش داده شده است. اطلاعات ثانویه : شامل اسناد موجود در رابطه با ابعاد طراحی شهری با تاکید بر پیاده روها در مشهد که در منطقه و کشور قابل دسترسی است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : در این تحقیق می توان برای بررسی نظرات شهروندان و مدیران و مقایسه ی آن ها از آزمون های پارامتریک وغیرپارامتریک استفاده نمود. برای انجام این کار ابتدا تست های نرمالیتی انجام می شود. مهمترین آزمونهای مورد استفاده در این تحقیق شامل:t-test ، تحلیل واریانس و آزمون کروسکال والیس می باشد(theme analysis). چون این تحقیق از مصاحبه نیز به عنوان روش گردآوری اطلاعات استفاده می کند بنابراین روش آنالیز داده ها باید متناسب با روش های کیفی باشد از این رو می توان از روش آنالیز موضوعی جهت تحلیل داده ها استفاده نمود به این طریق که با کد بندی پاسخ ها می توان آن ها را به صورت یک موضوع فرض کرد و نقطه نظرات مشترک و مخالف را به صورت کلی بیان نمود. نتیجه گیری : با توجه به انالیز توصیفی و استنباطی در بررسی 4 مولفه پیشنهادی توسط نگارنده که شامل بعد"سرزندگی" و "ایمنی" و "حمل ونقل" و انعطاف پذیری" می باشد، ازداده های نمونه مورد ارزیابی نتایج زیر بدست امده است. آنالیز توصیفی بیشترین گروه سنی شرکت کننده در نمونه گیری مناطق بین ??-?? سال و در گروه مدیران بین ??-?? سال بوده و از نظر میزان تحصیلات در مناطق ? و ? سطح دیپلم بیشترین فراوانی ودر مناطق ?? سطح دیپلم بیشترین فراوانی و سطح لیسانس با اختلاف کم در رتبه دوم فراوانی است،در گروه میران سطح لیسانس و فوق لیسانس دارای بیشترین فراءانی است.و از نظر سابقه کار در تمام مناطق و گروه مدیران فراوانی افراد با سابقه کار بین صفر تا ده سال (کد یک) دارای بیشترین فراوانی است.و همچنین از نظر جنسیت بیشترین گروه مربوط به جامعه مردان بوده است. آنالیز استنباطی: بعد سر زندگی: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل :گزینه ? یعنی ایجاد فضاهای تفریحی که عامل اصلی حرکت در پیاده روهاست. کم اثر ترین عامل: گزینه ? یعنی حضور متکدیان و دست فروشان است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که به طور نسبی از وضعیت موجود رضایت دارند. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 129) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد انعطاف: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل گزینه ? یعنی جنس ، رنگ و فرم مصالح در کف پیاده رو ها کم اثر ترین عامل: گزینه ? یعنی پرهیز از باغچه و ابنماهای خیلی بزرگ است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که وضع موجود به صورت مطلوبی ارزیابی می شود. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 136) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد ایمنی: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل: گزینه ? بعد ایمنی یعنی روشنایی پیاده رو ها و ارتباط آن با امنیت کم اثر ترین عامل: گزینه ? بعد ایمنی یعنی وجود سایه بان ها در پیاده رو ها در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که وضع موجود رضایت نسبی دارند. در این بعد کیفیت پیاده رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(رجوع به صفحه 145). همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. بعد حمل و نقل: از دیدگاه شهروندان ? و ? و ?? و گروه مدیران موثر ترین عامل: گزینه ? بعد حمل و نقل یعنی جریان عابر پیاده رو ها (تسهیل تردد عابرین پیاده در پیاده رو ها) کم اثر ترین عامل: گزینه ? بعد حمل و نقل یعنی ارتباط پیاده رو ها در دو طرف خیابان ها است. در مورد رضایت مندی شهروندان مناطق ? و ? و ?? و گروه مدیران می توان با استفاده از ازمون های مناسب به این نتیجه رسید که به طور نسبی از وضعیت موجود رضایت دارند. در این بعد کیفیت پیادی رو ها از دیدهاه شهروندان مناطق ? و ? و ?? به صورت یکسان ارزیابی نشده است.(برای کسب اطلاعات رجوع به صفحه 152) همچنین کیفیت پیاده رو ها در مناطق سه گانه فوق از دیدگاه شهروندان و گروه مدیران مناطق متفاوت است. پایان

از جمله ملزومات رشد و توسعه جوامع، ایجاد بسترهای فضایی و کالبدی مناسب جهت استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی، به منظور تحرک و جابجایی بهتر و دسترسی آسان تر در سطح شهر است. این تحقیق باهدف مطالعه عوامل موثر بر تسهیل دسترسی آزاد و عادلانه معلولین به خدمات شهری (به ویژه فضای سبز) در مشهد انجام گردیده است. همچنین این تحقیق وضعیت کنونی دسترسی معلولین را در مشهد مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و کاربردی است، جهت رسیدن به اهداف تحقیق از روش کمی و کیفی استفاده شده است. در قسمت کمی، پرسشنامه در 2 مرحله و در بین 2 جامعه آماری تکمیل گردید. در مرحله اول، پرسشنامه ای حاوی 5 آیتم تدوین و میان 35 نفر از معلولین موسسه فیاض بخش توزیع گردید. با استناد بر نتایج حاصل از تحلیل های پرسشنامه اولیه، پرسشنامه تکمیلی در 3 آیتم کلی (راه و دسترسی، حمل ونقل و مدیریت ناتوانی) و در قالب 30 سوال نظرات جامعه آماری در دو موقعیت وضعیت موجود و تأثیر اهمیت آیتم ها، تبیین و در بین 100 نفر از معلولین موسسه فیاض بخش و 33 نفر از مدیران و مسئولین امور معلولین توزیع گردید. نتایج آماری با نرم افزار spss و با آزمون هایی نظیر t test انجام شد و مشخص گردید که در شرایط وضع موجود، نوع کف سازی پیاده روهای کلان شهر مشهد بسیار نامطلوب می باشد. موقعیت ایستگاه های وسایل حمل ونقل خصوصی نسبت به محل سکونت، شناخت و آگاهی مردم از نیازهای روحی و عاطفی معلولین و شناخت و آگاهی مردم نسبت به نوع برخورد رفتاری با معلولین متوسط و سایر موارد در وضعیت موجود نامطلوب ارزیابی شدند. درحالی که تأثیر و اهمیت کلیه آیتم ها متوسط ارزیابی شدند. همچنین شناخت و آگاهی قانون گذاران امور شهری از نیازهای معلولین، نوع وسایل حمل ونقل متناسب با انواع معلولین و اجرای کامل قوانین موجود مرتبط با امور معلولین به ترتیب اولویت مواردی بودند که از نظر معلولین و مدیران با وجود تأثیر و اهمیت بسیار زیاد کمترین مطلوبیت را در وضع موجود دارا می باشند. همچنین نظرات مدیران و معلولین با یکدیگر مقایسه گردید که تفاوت در بعضی از عوامل محسوس بود. همچنین جهت بررسی دقیق تر موضوع، با 6 نفر از کارشناسان امر، مصاحبه های غیر ساختار یافته به روش گلوله برفی انجام شد که هم وضعیت موجود و هم پیشنهاد ها جهت تسهیل دسترسی معلولین به خدمات شهری مشهد انجام شد که نتایج به روش آنالیز موضوعی بررسی گردید. واژگان کلیدی: معلولین، ناتوانان، خدمات شهری، فضای سبز، مشهد

بررسی روابط فضایی شهرهای شاندیز و مشهد در مقیاس منطقه ای، به خصوص حوزه ی حمل و نقل و ارتباطات، از جمله مسائل راهبردی در کنترل رفت و آمد بین این دو شهر است. با توجه به وجود جاذبه های گردشگری در شاندیز و راه اندازی پروژه های گردشگری متعدد در این شهر، نیروی انسانی زیادی روزانه از مشهد به شاندیز جهت کار روانه می شوند. لزوم ایجاد یک شهرک جدید در شاندیز جهت اسکان این افراد و حذف سفرهای اضافی که از اهداف اصلی پژوهش است، با توجه به رونق پروژه های گردشگری در چند سال اخیر در شهرستان طرقبه شاندیز و به طور خاص در شهر شاندیز، نیروی شاغل عظیمی روزانه از شهر مشهد و دیگر شهرها و روستاهای اطراف شاندیز، به شهر شاندیز که محل کار آنها محسوب می گردد، گسیل می شوند. با شناخت پروژه های گردشگری عظیم نظیر پدیده ی شاندیز و همچنین عدم وجود نیروی انسانی کافی در شهر شاندیز، از آن دسته افراد که ساکن مشهد و شاغل شاندیز هستند، پرسش به عمل آمده است. در قالب پرسشنامه های تدوین شده از شاغلان مورد نظر، بررسی شده و نتیجه بر آن شد که 70 درصد از شاغلان شاندیز که ساکن مشهد هستند، تمایل دارند که محل سکونت خود را به شهر شاندیز به دلیل متحمل شدن هزینه و زمان زیاد در رفت و آمد تغییر دهند.در نتیجه، موضوع رفت و آمد روزانه بین مشهد و شاندیز که در واقع در حوزه ی حمل و نقل بین شهری، مشکلات زیادی را به لحاظ هزینه و زمان بوجود آورده است، می تواند با احداث یک شهرک خوابگاهی مرتفع گردد. این شهرک خوابگاهی مخاطبین خاص خود را دارد که در واقع افراد متمایل جهت سکونت در شاندیز هستند. واژگان کلیدی : جابجایی روزانه، توسعه پایدار، برنامه ریزی منطقه ای، عدالت فضایی مقدمه دستیابی به مناسبات صحیح شهرها در مقیاس منطقه ای، از مهمترین دستاوردهای علم جغرافیا به شمار می رود. امروزه بسیاری از مشکلات و معضلات شهرها ناشی از عدم برنامه ریزی صحیح منطقه ای است. به عنوان مثال، موضوع حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی به دلیل وجود دافعه در مبدا و جاذبه در مقصد، جزو یکی از این موضوعات به شمار می رود. موضوع مرتبط با پژوهش حاضر، بحث حمل و نقل شهری و سفرهای اضافی درون و مابین شهرها است که مشکلات ناشی از آن، ریشه در ارتباطات منطقه ای شهرها و نحوه ی تعریف وظایف آنها است. رفت و آمدهای روزانه ی بین مشهد و شاندیز به عنوان یک موضوع راهبردی در حوزه ی حمل و نقل بین شهری، می بایست واکاوی گردد تا بتوان در خصوص مشکلات احتمالی ناشی از افزایش تعدد سفر، عکس العمل های مناسبی در حوزه ی مدیریت شهری داشته باشیم.

عموما ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری منعکس کننده تصویری گویا از منظر و سیمای شهر است و همچنین چگونگی تخصیص فضای شهری به کاربری های مختلف مورد نیاز شهر در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه شهری می باشد. در حالی که طرح های توسعه شهری می تواند ملاک الگو و ملاک توسعه و شهرسازی باشد متأسفانه سال های زیادی است که سلیقه ای عمل کردن متولیان شهرسازی پیامدهای منفی بسیاری را به ارمغان آورده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق کاربری های طرح هادی شهر قلندرآباد و عوامل موثر در تغییر کاربری ها سعی دارد راهکارهایی در راستای اجرای هر چه بهتر طرح های توسعه شهری ارائه دهد. بدین منظور پس از شناسایی مفاهیم و تجربیات جهانی پیرامون دیدگاه های نظری ، مشخصاً به تحلیل و ارزیابی این امر در شهر قلندرآباد با استفاده از روش توصیفی- تحلیل پرداخته شده است و برداشت های میدانی برای مشخص شدن میزان تحقق در محیطarc gis وارد شد. نگاهی به طرح هادی شهر قلندرآباد نشان می دهد که کاربری آموزشی با 45.4 درصد، کاربری فرهنگی با 11.5 درصد، کاربری بهداشتی- درمانی با 30 درصد، کاربری صنعتی- کارگاهی با 6.5 درصد، کاربری فضای سبز با 12 درصد و کاربری حمل و نقل و انبارداری با 41.78 درصد و کاربری ورزشی با 0.50 درصد تحقق، تحقق ضعیف داشته و کاربری مسکونی با 56 درصد، کاربری اداری با 66.3 درصد تحقق نسبی داشته اند و کاربری تجاری با 80.3 درصد، کاربری انتظامی با 100.06 درصد و کاربری مذهبی با 171.62 درصد تحقق کامل را نشان می دهند، بیشتر تغییر کاربری های صورت گرفته به کاربری مسکونی نمی باشد بلکه قسمت اعظم کاربری های تحقق نیافته به صورت بایر باقی مانده است. نتایج پژوهش در خصوص عوامل تأثیرگذار در تغییر کاربری ها نشان می دهد که مبدل شدن روستا به شهر با 54 درصد بیشترین نقش را در تغییر کاربری ها داشته است البته عوامل دیگری نیز به نوبه ی خود در تغییر کاربری ها نقش داشته اند.

دردهه های گذشته بسیاری از محلات شهرهای بزرگ کشور دچارفرسودگی محیطی گردیده است. مسأله فرسودگی محلات پدیده ای فراگیرتر از استهلاک بنا،ساخت وساز بی کیفیت وعدم استحکام ساختمان ها ،فرسودگی زیرساختهاوفقدان خدمات وفضای سبزو ... است. آسیبهای اجتماعی ازجمله بیکاری،اعتیاد،فقرآموزشی ورشد بزهکاری است که موجب لطمه زدن به حیثیت محلات و کوچ ساکنین اصیل و بومی و جایگزینی گروه های کم توان تر و مهاجرین گردیده است . قلعه آبکوه مشهد نیز به عنوان نمونه ای از این محلات نه تنها با فرسودگی شدید کالبدی بلکه با مشکلات اجتماعی و اقتصادی ساکنین و مقاومت آنها در برابر اجرای طرح نوسازی روبرو است . نتایج این پژوهش نشان میدهد که از نظر کالبدی بافت محله آبکوه مشهد به شدت دچار فرسودگی است به طوری که از کل املاک واقع در طرح 8/99% فرسوده و تنها 2/0% از آنها غیر فرسوده می باشد و این در حالی است که 52% از این املاک به شدت فرسوده بوده و مسائل و مشکلات فراوانی برای ساکنین و مدیریت شهری به همراه دارد. با بررسی 375 نمونه به کمک آزمون (کای – دو ) در نرم افزار spss، ارتباط پنج ویژگی اجتماعی – اقتصادی ساکنین با میزان تمایل به سکونت در محله مورد بررسی و تایید قرار گرفت و مشخص شد ، شرایط اجتماعی نامناسب و وضعیت اقتصادی وابسته به کالبد در این بافت ، موجب مقاومت ساکنین در برابر اجرای طرح می باشد . تحلیل نتایج پرسشنامه ها نشان دهنده آن است که 98% ساکنین از جزئیات طرح نوسازی اطلاع دقیقی نداشته و به کمک آزمون کای – دو ارتباط این مسئله با مقاوت ساکنین در برابر فروش واحدهای خود و تمایل به سکونت در محله به اثبات رسیده است . در نهایت روش جاری تملک بررسی گردید که نتایج حاکی از نارضایتی 73% پرسش شوندگان از روش تملک فعلی (خرید نقدی املاک به قیمت کارشناسی ) بوده و مشخص گردید در صورت تغییر این روش و استفاده از نظرات ساکنین ، طرح تملک سرعت بیشتری خواهد گرفت.

اسکان غیررسمی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به نواحی آسیب پذیر شهری بوجود آمده است. جریان سریع شهرنشینی در 20 سال گذشته پدیده اسکان غیررسمی را به دنبال داشته است و این پدیده در حال رشد مشکلات اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی، امنیتی و زیست محیطی فراوانی را برای این شهرها بوجود آورده است. لذا در این پژوهش سعی شده است با توجه به رویکرد توانمندسازی اجتماع محور در محلات ناحیه 6 شهرداری مشهد به توانمندسازی این گونه سکونت گاهها و نقش مدیریت محلی اهالی در تقویت این روند پرداخته شود. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد و جهت تحلیل داده ها از تحلیل های آماری و پرسش گری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با توجه به ابتکارات مردمی و تقویت نهادهای مدیریتی و تصمیم گیری درون ناحیه ای بر منطقه می تواند به عنوان راهکارهای موثری در توانمندسازی سکونت گاه های این منطقه عمل کند.

از جمله مولفه های اساسی نیازمندی های شهری به ویژه به همراه رشد و توسعه روزافزون فضاهای زیست شهری نیاز کالبدی شهروندان همچون دسترسی به زمین مناسب جهت فعالیتهای اقتصادی- وزیستی آنهاست ،آنچه منجر به ظهور نوسان در قیمت زمین شهر که عنصر اساسی در تخصیص منابع اقتصادی بویژه در کشورهای در حال توسعه چون ایران دارد وجود دو نیروی موثر در سطح قیمتها چون تقاضا و عرضه زمین می باشد . در این میان پژوهش حاضر با نگاه جمع گرا سعی در پی بردن به دلایل موثر در نوسانات و تحولات قیمت زمین شهری در سطح شهر سبزوار دارد . برای چنین منظوری با نگاهی توصیفی-کاربردی نمونه ای مد نظر قرار گرفت که شامل 237 مورد از قیمت مسکن از نوع ویلایی و آپارتمانی بود . تجزیه و تحلیل نمونه مورد بررسی از ترکیب نرم افزارهای چون سیستم اطلاعات جغرافاییی(gis)، spss،geoda،و نیز مدلهای آماری چون : مدل موران جهت امکان ایجاد اندازه گیری رابطه دو متغیر فضایی (قیمت زمین در نوع آپارتمانی و ویلایی) و ضریب آماری g عمومی و تبدیل نقشه ها وکتوری به رستری و مجددا محاسبه آنها در واحدهای مطالعاتی بوده است در این میان از تجزیه و تحلیل مدلهای رگرسیونی به منظور پیش بینی بین متغییرهای پژوهش استفاده به عمل آمده است. ضریب موران در مورد واحدهای آپارتمانی برابر با 4596 /۰ و منازل ویلایی برابر با 1984 / 0 هست؛ که در هر دو مورد نشان از وجود خودهمبستگی فضایی مثبت هست. در نهایت امر نتایج بیانگر توزیع ناهمگون ارزش مسکن در مناطق شهری می باشد . چنین پیامدی در وجود همبستگی مثبت بین قیمت مسکن آپارتمانی و ویلایی با سطح شیب زمین و رابطه منفی بین قیمت مسکن آپارتمانی و ویلایی و میزان ارتفاع ،فاصله تا زیارتگاه مذهبی،فاصله تامرکز اداری، و تراکم جمعیت قابل تبین می باشد . لازم به ذکر است که متغییرهایی چون دسترسی به مراکز درمانی ،دسترسی به بازار مرکزشهر، دسترسی به فضای سبز با متغییر وابسته مسکن ویلایی دارای رابطه مثبت و با متغییر وابسته قیمت آپارتمانی داراری رابطه منفی است.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه محله‏ای در منطقه نه شهرداری مشهد و مقایسه محلات نواحی سه‏گانه این منطقه از لحاظ ابعاد توسعه محله‏ای و همچنین شناخت عناصر و شاخص‏های تاثیر‏گذار در توسعه محله‏ای می‏باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت هدف‏گذاری و ابزارهای دست ‏یابی به این اهداف از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. روش نمونه‏گیری با استفاده از فرمول کوکران با سطح خطای 5 درصد برابر با 380 نفر بدست آمده و داده مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه در میان 400 نفر از ساکنان محلات نواحی سه‏گانه منطقه مورد مطالعه جمع‏آوری شده است. برای مقایسه محلات بایکدیگر با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف بررسی گردیده است که داده‏های بدست آمده نرمال بوده یا خیر. نتایج نشان می‏دهد منطقه نه شهرداری مشهد در چهار بعد اصلی توسعه محله‏ای در سطح متوسط رو به بالا قرار دارند. در آزمون اول در سطح محلات که مربوط به بعد اجتماعی و فرهنگی می باشد بالاترین رتبه در این بعد مربوط به محله هنرستان و کمترین مربوط به محله شهرآرا می باشد، در آزمون بعد زیست محیطی بشترین رتبه را محله نوفل و کمترین محله شهرآرا کسب کرده اند؛ آزمون سوم که مربوط به بعد اقتصادی می باشد نتایج نشان داده شد که محله هنرستان با بیشترین رتبه و محله چارچشمه با کمترین رتبه در این بعد قرار گرفته اند، و درآزمون چهارم که بعدکالبدی می باشد بیشترین رتبه را محله هنرستان و کمترین رتبه را محله چارچشمه کسب نموده اند. در قسمت آزمون فرضیات در سطح نواحی در بعد اجتماعی و فرهنگی ناحیه دو بیشترین رتبه و ناحیه یک کمترین رتبه را بدست آورده اند و همچنین آزمون فرضیه در بعد زیست محیطی بیشترین و کمترین رتبه به ترتیب نواحی 2 و 3 را نشان می دهد؛ آزمون فرضیه سوم در بعد اقتصادی بیشترین رتبه را ناحیه دو و کمترین را ناحیه سه به خود اختصاص دادن و در آزمون نهایی که مربوط به بعد کالبدی در سطح نواحی است بیشترین رتبه را ناحیه دو و کمترین رتبه ناحیه یک کسب کرده اند