نام پژوهشگر: نزهت احمدی
مریم مریم پالیزدار نزهت احمدی
مهم ترین معضل سیاسی اواخر دوره صفوی ، قدرت های محلی در اطراف مرزهای ایران به ویژه قندهار بود . این معضل بیشتر سیاسی – مذهبی و در چهارچوب اختلافات مذهبی بود. در اواخر دوره صفوی رهبران محلی به ایران یورش آوردند . این بعد از آنی بود که از ضعف عمیق درونی دولت صفوی آگاهی یافتند و توانستند دولت صفوی را سرنگون کنند . فروپاشی صفویه علاوه بر خلأی قدرت سیاسی ، نتایج اجتماعی مهمی را بر جامعه صفوی بر جای گذاشت . مهمترین نتیجه را در بعد اول بر روی جمعیت ایران و در بعد دوم بر اقشار مختلف برجای گذاشت . در بعد اول قحطی ناشی از محاصره اصفهان و تأثیر مستقیم آن بر اوضاع اقتصادی علاوه بر نتایج کوتاه مدت که باعث قتل عام مردم شد در دراز مدت نیز اثرات خود را بر جای گذاشت و سبب مهاجرت مردم به نواحی مختلف شد و مهاجرت های زیادی چه از نوع داخلی و خارجی صورت گرفت . عوامل مذکور سبب کاهش چشمگیر جمعیت ایران گردید . در بعد دوم ، فروپاشی صفویه بر وضع اقشار مختلف جامعه تاثیر گذاشت و باعث شد اقشار مختلف جامعه به ویژه توده عوام و فرودست جامعه دچار آسیب شوند.