سبزیجات نقش موثری در رژیم غذایی انسان به عهده دارند. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی آلودگی انگلی سبزیجات در طی 4 فصل متفاوت و با استفاده از روش های متفاوت شستشو (شسته نشده، شسته شده با آب، شسته شده با مایع ظرفشویی و شسته شده با آب و سپس مایع ظرفشویی) در شهر اهواز بوده است. بدین منظور 200 نمونه سبزی (100 نمونه ی آن از سبزی فروشی های سطح شهر و 100 نمونه دیگر از سبزی کاری های اطراف شهرستان اهواز) تهیه گردید. سبزیجات از نظر آلودگی انگلی مورد بررسی قرار گرفتند. تخم انگل های تشخیص داده شده شامل: آسکاریس لومبریکوئیدس، توکسوکارا، تنیا، تخم استرونگل، فاسیولا، دیکروسلیوم دندریتیکوم، توکساسکاریس، پاراسکاریس، ازوفاگوستوموم، اکسیور و هایمنولیپیس و انواع تک یاخته هایی نظیر اُاُسیست های آیمریا، کیست های آنتاموبا هیستولیتیکا و آنتاموبا کلای و اُاُسیست های کریپتوسپوریدیوم بودند. بیشترین آلودگی در سبزیجات شسته نشده و کمترین میزان آلودگی در روش شسته شده با آب و سپس مایع ظرفشویی مشاهده شد. به علاوه بیشترین میزان آلودگی در فصل پاییز و کمترین میزان آلودگی در فصل تابستان مشاهده گردید. با توجه به نتایج این مطالعه روش شستشوی سبزیجات با آب و سپس مایع ظرفشویی کمترین میزان آلودگی به تخم کرم ها و تک یاخته ها را نشان می دهد.

فاسیولا ژیگانتیکا ترماتود معمول کبدی است که می تواند طیف وسیعی از میزبان های مهره دار را آلوده کند. اغلب در نشخوارکنندگان اهلی مانند گاو، بز و گوسفند یافت شده است. عفونت فاسیولا ژیگانتیکا باعث ایجاد خسارات اقتصادی در سراسر جهان می شود. تشخیص عفونت های فاسیولا بر پایه آزمایش مدفوع و شمارش تخم یا آزمایش های سرولوژیکی که بعضی از آنها بر مبنی شناسایی آنتی ژن است صورت می گیرد. در صورت جستجوی برخی ازآنتی ژن های خاص انگل تشخیص زود هنگام بیماری امکان پذیر می گردد. پروتئین 3-3-14 فاسیولا به عنوان یکی از آنتی ژنهای تشخیصی برای استفاده در آزمایشات تشخیصی و مطالعات مرتبط با واکسن می باشد. هدف از این تحقیق کلون کردن ژن 3-3- 14انگل فاسیولا ژیگانتیکا در وکتور pmal-c2x و بررسی بیان آن در اشرشیا کلی سویهtg1 بود. بدین منظور ابتدا توالی نوکلئوتیدی 3-3-14 فاسیولا ژیگانتیکا از منابع اطلاعاتی بانک ژن استخراج و مورد بررسی قرار گرفت تا پرایمرهای مناسب برای تکثیر این ژن در آزمایش rt-pcr طراحی گردد. سپس با استفاده از پرایمرهای طراحی شده ژن 14-3-3 با روشrt-pcr تکثیر گشت. عمل برش وکتور و ژن مورد نظر توسط آنزیم های تعیین حدود bamh i و hiniii و ecori و sali الحاق آنها به همدیگر با استفاده از آنزیم t4 لیگاز صورت گرفت. این ساختار سرانجام به باکتری e. coli سویه tgi منتقل شد و بیان پروتئین 3-3-14 با استفاده از روش -page sds بررسی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که پلاسمید نوترکیب تهیه شده به خوبی موجب بیان این ژن می شود .

تشخیص سرولوژیک سیستی سرکوس تنیوکولیس بر اساس جستجوی پادتن ضد انگل یا بر پایه جستجوی آنتی- ژن انگل در سرم است. با روش کانترایمونوالکتروفورز می توان در زمان کوتاهی وجود پادتن یا آنتی ژن را مورد بررسی قرار داد. به منظور ارزیابی این روش جهت جستجوی آنتی بادی ضد سیستی سرکوس تنیوکولیس در گوسفند مطالعه حاضر صورت گرفت. برای این منظور به دو قلاده سگ هر کدام تعداد 15 کیست سیستی-سرکوس تنیوکولیس جمع آوری شده از کشتارگاه اهواز خورانده شد. تعداد5000 تخم حاصل از بند بارور از آلودگی سگ ها به 4 رأس گوسفند مورد آزمایش خورانده شد و 4 رأس گوسفند هم به عنوان شاهد در نظر گرفته شده و به طور مرتب هر هفته تا نه هفته از گوسفندان مورد آزمایش و شاهد خونگیری گردید و سرم آن ها جدا و تا زمان استفاده در فریزر 20- درجه سانتی گراد نگهداری شد. آنتی ژن مورد نیاز طبق روش کارا(2005) تهیه و تمام سرم های گوسفندان مورد آزمایش و شاهد به روش کانترایمونوالکتروفورز مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که حساسیت این آزمایش در هفته های اول و دوم بعد از آلودگی صفر درصد است اما حساسیت به تدریج افزایش و از هفته چهارم تا نهم 100 درصد می باشد. ویژگی این آزمایش در گوسفندان شاهد 100 درصد بود. با توجه به حساسیت و ویژگی و سرعت قابل قبول استفاده از این روش جهت تشخیص آلودگی به تنیا هیداتی ژنا توصیه می گردد.

مهاجرت نوزاد نابالغ تنیا هیداتیژنا در کبد، بافت کبد را متاثر می کند. لذا اندازه گیری فعالیت آنزیم های کبدی، شاخص تشخیصی خوبی می باشد. در این مطالعه 2 قلاده سگ، با کیست سیستی سرکوس تنیوکولیس آلوده شدند. 3 ماه بعد، سگ ها کالبدگشایی و اقدام به جداسازی سستود از روده باریک شد. تخم ها از بندهای بارور جدا و به هر 4 راس از گوسفندان مورد آزمایش خورانده شد. به 4 راس گوسفندان شاهد هم سرم فیزیولوژی خورانده شد. بمدت 9 هفته، از گوسفندان مورد آزمایش و شاهد، خونگیری به عمل آمد. سرم ها جدا و با دستگاه اتوآنالایزر میزان فعالیت آنزیم های alp , alt ,ast ,ldh و آرژیناز اندازه گیری و با نرم افزارspss-16/00 تجزیه و تحلیل شدند. براساس آزمون فریدمن، اختلاف معنی دار آماری بین میانگین فعالیت آنزیم ها درگوسفندان مورد آزمایش-مشاهده شد (p?0/05) ولی در گوسفندان شاهد، اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشد (p>0/05 ). آلودگی در گوسفندان مورد آزمایش باعث افزایش فعالیت آنزیم ها شد و بیشترین فعالیت آنزیم ها در هفته پنجم مشاهده شد. در مطالعه ماکروسکوپی گوسفندان کشتار شده مورد آزمایش، تعدادی کیست سیستی سرکوس تنیوکولیس به اندازه های 3 – 2 سانتی متر که واجد مایع کیستی و اسکولکس بودند برروی چادرینه و چسبیده به کبد مشاهده گردید. اما در گوسفندان شاهد کیستی مشاهده نشد. یافته های هیستوپاتولوژیک موجود در کبد در گوسفندان آلوده به طریقه رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین شامل بقایای مسیر مهاجرت نوزاد نابالغ انگل بود که بصورت فیبروز مشاهده گردید. با توجه به مطالعه فعلی افزایش آنزیم های مذکور می تواند در تشخیص سیستی سرکوس تنیوکولیس کمک کننده باشد.

گونه های سارکوسیستیس، انگل های تک یاخته ای داخل سلولی تشکیل دهنده کیست با چرخه زندگی دو میزبانه اجباری بین شکارچیان به عنوان میزبان اصلی و حیوانات شکار شونده به عنوان میزبان واسط می باشند. گاوها عمدتاً توسط سارکوسیستیس کروزی، سارکوسیستیس هومینیس و سارکوسیستیس هیرسوتا آلوده می شوند. گاومیش ها میزبان واسط سارکوسیستیس فوزی فورمیس، سارکوسیستیس لواینی (سارکوسیستیس شبه کروزی)، سارکوسیستیس دوبئی، سارکوسیستیس سیننسیس (سارکوسیستیس شبه هومینیس) و سارکوسیستیس بوفالونیس (سارکوسیستیس شبه هیرسوتا) هستند. بازرسی گوشت بر روی 124 گاو و 147 گاومیش صورت گرفت. از هر حیوان نمونه بافتی (هرکدام 50 گرم) از قلب، مری، دیافراگم و عضلات بین دنده ای در هنگام بازرسی گوشت جمع آوری گردید. در آزمایشگاه، نمونه ها به وسیله روش هضمی آزمایش شدند. dna ژنومی 80 نمونه مثبت استخراج شد و ژن 18s rrna با استفاده از پرایمرهای اختصاصی و روش pcr تکثیر گردید. سپس محصولات pcr توسط آنزیم های محدود الاثر (foki, sspi, drai) هضم گردیدند. بر اساس الگوی باندهای حاصل، گونه های سارکوسیستیس کروزی در گاو و سارکوسیستیس فوزی فورمیس در گاومیش شناسایی شدند.

دیکروسلیوز یک بیماری انگلی مهم در نشخوارکنندگان از جمله گوسفند بوده که ترماتود دیکروسلیوم دندریتیکوم عامل ایجاد کننده ی آن می باشد. کرم بالغ در کیسه ی صفرا و مجاری صفراوی کبد میزبان زندگی می کند که با بروز ضایعات فراوان در مجاری کوچک و بزرگ صفراوی دام مبتلا همراه است و باعث ضبط کلی کبد آلوده در کشتارگاه می شود. نظر به اهمیت مطالعات اپیدمیولوژیک و از آن جایی که تشخیص های رایج انگل شناسی در شناسایی به موقع آلودگی دارای مشکلاتی هستند، لذا روش هایی نظیر روش های سرولوژی با استفاده از آنتی ژن مناسب می توانند بسیار مفید واقع گردند. لذا هدف از این مطالعه بررسی شیوع آلودگی به دیکروسلیوم دندریتیکوم در گوسفندان استان خوزستان باروش الایزا بوده است. بدین منظور از ورید وداج 500 راس گوسفند، در مناطق اهواز، باغملک، دزفول، سوسنگرد و هندیجان خونگیری بعمل آمد. نمونه های خون در لوله های تمیز در کنار یخ به آزمایشگاه منتقل و سرم آن ها جداسازی شد. جهت تعیین میزان پروتئین آنتی ژن سوماتیک از روش برادفورد استفاده شد.آزمایش الایزا پس از مراحل آزمون و خطا توسط روش چکر بورد تنظیم گردید. جهت انجام الایزا، از الایزای غیر مستقیم استفاده شد. شیوع سرمی آلودگی به دیکروسلیوم دندریتیکوم در گوسفندان تحت بررسی 6/3 درصد (در گوسفندان ماده 5/3 درصد و در گوسفندان نر 7/4 درصد) بود. آزمون دقیق فیشر نشان داد این اختلاف از نظر آماری معنی دار نمی باشد (05/0<p). شانس آلودگی گوسفندان نر 35/1 برابر گوسفندان ماده(فاصله اطمینان 95 درصد 05/6- 3/0) بود. بطور کلی نتایج مطالعه حاظر نشان داد که میزان آلودگی در استان خوزستان از شیوع کمی برخوردار است و احتمالا گوسفندان در اپیدمیولوژی این انگل نقش کمتری دارند.

ماهی برزم یکی از ماهیان بومی و با ارزش حوزه ی آبریز غربی و جنوب غربی کشور است، که مجتمع پرورش ماهی دشت آزادگان، وظیفه ی تکثیر و رهاسازی آن را به عهده گرفته است. لذا شناسایی انگل های این ماهی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه تعداد 69قطعه ماهی برزم از آب های رودخانه ی کارون در استان خوزستان، به صورت تازه صید شده به آزمایشگاه بهداشت و بیماری های آبزیان دانشکده ی دامپزشکی اهواز منتقل گردید. دستگاه گوارش به طریق استاندارد انگل شناسی آبزیان باز و پس از عبور محتویات از الک شماره 100، انگل های موجود مورد بررسی قرار گرفتند. سپس مقداری از عضلات ناحیه ی شکمی ماهیان در پپسین هضم و پس از عبور از الک شماره 100در زیر لوپ بررسی شدند. انگل های جدا شده در آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده ی دامپزشکی شناسایی شدند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد ماهیان برزم مورد مطالعه به نماتودهای آنیزاکیس، کاپیلاریا، فیلومترا و کونتراسکوم، به ترتیب به میزان 79/5، 88/2، 72/2و 63/24درصد، به ترماتود آلوکره ادیوم به میزان 24/7درصد و به آکانتوسفال نئواکینورینکوس به میزان 44/1درصد آلودگی داشتند. شایان ذکر است نماتودهای آنیزاکیس، فیلومترا، کونتراسکوم و کاپیلاریا و ترماتود آلوکره آدیوم و آکانتوسفال نئواکینورینکوس برای اولین بار در ایران از دستگاه گوارش این ماهی گزارش شد. هم چنین در عضلات این ماهی، هیچ نوع آلودگی کرمی یافت نشد.

دیکروسلیوم دندریتیکوم از انواع ترماتودهای دیژنه آ است که در کبد، مجاری صفراوی و کیسه ی صفرای پستانداران خصوصا نشخوارکنندگان یافت می شود. با استفاده از روش های ایمنی شناسی می توان به تشخیص زود هنگام بیماری اقدام نمود. هدف از انجام این مطالعه قابلیت تست آگلوتیناسیون لاتکس (lat ) و هماگلوتیناسیون غیر مستقیم (iha ) در تشخیص آلودگی گوسفندان به دیکروسلیوم دندریتیکوم می باشد. پس از جداسازی انگل های زنده، بخشی از انگل ها به منظور تهیه ی آنتی ژن پیکری با استفاده از سونیکاتور هموژن شدند و بخشی دیگر در شرایط استریل به محیط کشت انتقال یافتند تا از مواد ترشح شده از انگل به عنوان آنتی ژن دفعی ترشحی استفاده شود. از گوسفندان آلوده و بره های غیر آلوده به دیکروسلیوم دندریتیکوم به منظور تهیه ی سرم های مثبت و منفی خونگیری به عمل آمد. جهت تست آگلوتیناسیون لاتکس روی ذرات مذکور، آنتی ژن ها جداگانه اضافه و مخلوط شدند تا اتصال آنتی ژن به ذرات لاتکس برقرار شود. نمونه های سرم مثبت و منفی به لاتکس فوق اضافه و از نظر واکنش آگلوتیناسیون مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش هماگلوتیناسیون غیر مستقیم پس از رقت سازی سرم ها، گلبول قرمز حساس شده و حاوی آنتی ژن اضافه و مخلوط گردید و از نظر ظهور واکنش هما گلوتیناسیون مورد بررسی قرار گرفتند. حساسیت و ویژگی تست lat با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی به ترتیب 84% و 6/97 % و در استفاده از آنتی ژن پیکری 96 % و 6/97 % محاسبه شد. حساسیت و ویژگی تست iha با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی به ترتیب 60 % و 9/92 % و در استفاده از آنتی ژن پیکری 92 % و 7/66 % محاسبه شد. از تست های lat و iha برای تشخیص دیکروسلیازیس می توان استفاده کرد. با توجه به بررسی حاضر تست lat با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی و سوماتیک از حساسیت و ویژگی بالایی برخوردار است و روشی سریع و بدون نیاز به ابزارخاص در تشخیص دیکروسلیازیس می باشد.

لیشمانیوز از جمله بیماری های عفونی مهم و موثر بر سلامت عمومی در مناطق مختلف در نظر گرفته شده است. بسیاری از داروهای شیمیایی برای درمان لیشمانیوز موثر می باشند، اما بطور کلی درمان لیشمانیوز احشایی اغلب دشوار است. بنابراین شناسایی عوامل شیمیایی جدید برای درمان و کنترل بیماری مهم است. از آنجایی که مسیرهای سنتز ارگوسترول می توانند هدف درمانی در لیشمانیا باشند، هدف از مطالعه ی حاضر بررسی اثر آمیودارون برروی لیشمانیا اینفانتوم و اثر متقابل آن با کتوکونازول می باشد. برای به دست آوردن انگل در فاز لگاریتمی، آن را در محیط کشت bhi با 10 درصد سرم جنین گوساله و آنتی بیوتیک پنی سیلین و استرپتومایسین کشت داده ودر دمای 24 درجه سانتیگراد انکوبه شدند. فرم های مشابه اماستیگوت ها در محیط bhi با 20 درصد سرم جنین گوساله و ph 5/5 کشت داده و در دمای 37 درجه سانتیگراد انکوبه گردیدند. حساسیت لیشمانیا اینفانتوم به آمیودارون و کتوکونازول با بررسی تکثیر انگل در حضور یا عدم حضور داروها ارزیابی شد. برای ارزیابی اثرات سینرژیستی دو دارو بر ضد پروماستیگوت ها و اماستیگوت های اکسنیک fic محاسبه شد. همچنین نمودار ایزوبولوگرام رسم گردید. آمیودارون باعث کاهش زنده مانی پروماستیگوت ها و اکسنیک اماستیگوت های لیشمانیا اینفانتوم با mic به ترتیب 5/26 و 12 میکرومولار شد. از طرف دیگر کتوکونازول اثر وابسته به دوز داشته و با mic 1 و 86/0 میکرومولار به ترتیب بر روی پروماستیگوت ها و اماستیکوت های اکسنیک اثر داشت. با توجه به بدست آمدن منحنی مقعر در ایزوبولوگرام و میزان fic، نشان داده شد که هنگامی که دو دارو بصورت ترکیب با هم استفاده شوند اثر سینرژیستی واضحی خواهند داشت.

فاسیولوز یکی از بیماری های مهم نشخوارکنندگان در ایران و سایر نقاط دنیا بوده که خسارات بهداشتی و اقتصادی فراوانی به جوامع انسانی و دامی وارد می نماید. یکی از مسائل مهم در مورد این بیماری تعیین میزان شیوع بیماری با استفاده از روش های حساس و قابل اطمینان می باشد. در این مطالعه طی مراجعه تدریجی به دامداری های مناطق مختلف استان خوزستان 500 نمونه خون از گوسفندان جمع آوری و سرم آن ها در آزمایشگاه جدا گردید. نمونه های سرم با استفاده از روش الایزا از نظر وجود آنتی بادی ضد آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا هپاتیکا مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصله از این بررسی نشان داد که میزان شیوع آلودگی در گوسفندان 2/15 درصد، در گوسفندان ماده با شیوع 3/14 ودر گوسفندان نر 25 درصد می باشد. میزان شیوع در گروه سنی 5-4 سال از سایر گروه ها بیشتر و در گروه سنی 3-2 سال از سایر گرو ه ها کمتر بود و میزان شیوع در منطقه باغملک از سایر مناطق استان بیشتر نشان داده شد. با توجه به نتایج بدست آمده و اهمیت این بیماری و شیوع سرمی نسبتا بالای آن لزوم بکارگیری راهکارهای مناسب جهت کنترل، پیشگیری و درمان آن در نشخوارکنندگان منطقه بویژه گوسفند احساس می شود.

ژیاردیا دئودنالیس تک یاخته روده ای انگلی با پراکندگی جهانی است که درطیف وسیعی از میزبان ها شامل انسان و حیوانات ایجاد عفونت می کند. مطالعات بر روی شاخصه های ژنیتیکی ژیاردیا دئودنالیس به وسیله قطعات ژنومی خاص نشانگر 8 اسمبلاژ(a-h) از این انگل بوده است. یافته ها نشان داده که اسمبلاژ a و b در انسان ودام و اسمبلاژ e در علفخواران ایجاد عفونت می کنند. در این تحقیق نمونه های مدفوع از گوسفند، بز، گاو، گاومیش و اسب های شهر اهواز جمع آوری شد. کیست ژیاردیا به وسیله میکروسکوپ نوری تشخیص داده شد.شیوع آلودگی به ژیاردیا در این علفخواران اهلی به ترتیب %6/17، %17، %28،% 4/39 و% 6/36 بوده است. ژنوتیپ 15 نمونه از هر دام به وسیله واکنش زنجیره ای پلی مراز- تکنیک چند شکلی طولی قطعه محدود شونده (pcr_rflp) با استفاده از ژن های گلوتامات دهیدروژناز (432 جفت بازی) توسط آنزیم های niaiv و rsai و ژن تیروفسفات ایزومراز (605 و 530 جفت بازی) با آنزیم rsai و همچنین توالی یابی قطعه 292 جفت بازی ss-rrna تعیین شد. نتایج آزمایشات نشان داد که گوسفندان و بزها همگی به اسمبلاژ e و گاوها و اسب ها آلوده به اسمبلاژ e (3/73% و80%) و اسمبلاژ ai (7/26% و 20%) و آلودگی ژیاردیا در گاومیش به اسمبلاژهای e (40%)، ai (7/46%) و biii (3/13%) بوده است. آنالیز آماری بیانگر ارتباط میان سن و اسمبلاژهای زئونوز تنها در گاوهای زیر یک سال و گاومیش های زیرسه سال بوده ولی ارتباطی میان سن و قوام مدفوع و ژیاردیازیز در علفخواران اهلی گزارش نشده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن است که جهت تشخیص اسمبلاژ جدایه ها استفاده از چند ژن (تکنیک mlg) در تعیین دقیق اپیدمیولوژی ژیاردیا موثر می باشد. ژیاردیا دئودنالیس یکی از انگل های معمول در علفخواران اهلی است و گاو، گاومیش و اسب به عنوان منبع آلودگی زئونوز در منطقه اهواز می باشد.

فاسیولوز یکی از بیماری های مهم علفخواران بوده که توسط دو گونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا ایجاد می شود. هدف از این مطالعه تعیین میزان شیوع سرمی آلودگی به فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا در گله های گوسفند در منطقه لرستان به روش الایزا بود. در این مطالعه تعداد 500 نمونه سرم گوسفندی از پنج منطقه جغرافیایی (شهرستان) استان لرستان جمع آوری و با استفاده از آنتی ژن های دفعی- ترشحی به روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت و داده ها با نرم افزار spss آنالیز شد. شیوع سرمی آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا هپاتیکا در گوسفندان تحت بررسی 6/6 درصد و شیوع آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا ژیگانتیکا 6/13 درصد بود. میزان فراوانی نسبی آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا هپاتیکا در شهرستان ازنا 4 درصد، پلد ختر11 درصد، بروجرد 5 درصد، خرم آباد 8 درصد و نورآباد 5 درصد بود که بیشترین مربوط به شهرستان جنوبی پلدختر و کمترین درصد آلودگی مربوط به شهرستان شمال شرقی ازنا بود (05/0p>). فراوانی نسبی آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا ژیگانتیکا در شهرستان ازنا 22 درصد، پلدختر 14 درصد، بروجرد 14 درصد، خرم آباد 14 درصد و نورآباد 4 درصد بود که بیشترین مربوط به شهرستان ازنا و کمترین درصد آلودگی مربوط به شهرستان نورآباد بود (01/0p<). شیوع سرمی آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا هپاتیکا در گوسفندان ماده 5/7 درصد و در گوسفندان نر 8/5 درصد بود. شیوع سرمی آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا ژیگانتیکا در گوسفندان ماده 5/15 درصد و در گوسفندان نر 12 درصد بود. کمترین آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا هپاتیکا با 2/4 درصد در گروه سنی بزرگ تر از 5 سال و بیشترین آلودگی با 7/8 درصد در گروه سنی 5-3 سال مشاهده شد. توزیع فراوانی موارد منفی و مثبت به تفکیک سن در آلودگی به فاسیولا با استفاده از آنتی ژن دفعی ترشحی فاسیولا ژیگانتیکا نشان می دهد که به ترتیب کمترین و بیشترین نسبت موارد مثبت مربوط به دامنه سنی بیشتر از 5 سال با 8/4 درصد و 5-3 سال با 9/12 درصد بوده است (05/0p>). با توجه به میزان شیوع آلودگی در گوسفندان منطقه لرستان، طراحی برنامه های کنترلی در جهت کاهش آلودگی لازم است صورت گیرد.

توکسوپلاسما گوندای انگل تک یاخته داخل سلولی اجباری است که در تمام دنیا از نظر پزشکی و دامپزشکی اهمیت قابل توجهی دارد. تشخیص دقیق توکسوپلاسموز به عنوان یک بیماری مشترک در حیوانات تولید کننده غذا همچون گاومیش های رودخانه ای از نظر بهداشت عمومی از اهمیت به سزایی برخوردار است. جستجوی آنتی ژن ها یا آنتی بادی های اختصاصی ضد توکسوپلاسما گوندای در تشخیص بیماری ناشی از آن مهم است. پروتئین های نوترکیب موجب افزایش حساسیت و ویژگی و همچنین کاهش مشکلات استاندارد سازی و تکرارپذیری کیت های تشخیصی می گردد. هدف از انجام این مطالعه طراحی آزمایش الایزا با استفاده از ترکیبی از آنتی ژن های نوترکیب پروتئین گرانول متراکم 7 (tggra7) و پروتئین سوبتیلیزین مانند 1 (tgsub1) توکسوپلاسما گوندای جهت تشخیص سرمی توکسوپلاسموز در گاومیش های رودخانه ای بود. برای این منظور در ابتدا با استفاده از نرم افزارهای بیوانفورماتیک مناطق دارای آنتی ژنسیته بالا در این دو پروتئین آنالیز و انتخاب شد. سپس قطعات dna انتخاب شده مربوط به این پروتئین ها تکثیر و در ناقل بیانی pet28aکلون گردید. پروتئین های نوترکیب همجوش شده با برچسب پلی هیستیدینی (6xhis-tag) در باکتری e. coliسویه bl21 (de3) بیان و سپس با استفاده از کروماتوگرافی میل ترکیبی با رزین ni-nta تحت شرایط دناچوره تخلیص گردیدند. پروتئین های gra7 (وزن ملکولی 27 کیلودالتن) و sub1 (وزن ملکولی 31 کیلودالتن) نوترکیب با روش های sds-page و وسترن بلات با استفاده از آنتی بادی ضد hisg-hrpتأیید شدند. سپس آنتی ژن های tggra7و tgsub1 و ترکیب آن ها به عنوان یک مارکر بالقوه تشخیصی برای عفونت توکسوپلاسموز توسط سه الایزای غیرمستقیم شامل الایزای gra7، الایزای sub1 و الایزای ترکیبی به شکل جداگانه با استفاده از 223 نمونه سرمی گاومیش رودخانه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این سه الایزا از نظر آماری تجزیه و تحلیل و با نتایج کیت الایزای غیرمستقیم تجاری (id.vet، فرانسه) مقایسه گردید. آنالیز آماری نتایج نشان دهنده این است که هیچ اختلاف معنی داری از نظر تفکیک سرم های مثبت و منفی بین این آزمایش ها وجود ندارد (05/0< p). همچنین توافق تقریباً کامل بین هر سه الایزا و کیت تجاری مشاهده شد (آماره کاپا = 812/0، 919/0 و 874/0؛ 001/0>p ). در آنالیز آماری تعیین سطح زیر منحنی (roc) نقاط برش الایزای gra7، الایزای sub1 و الایزای ترکیبی ( به ترتیب 357/0، 2445/0 و 4115/0) به گونه ای تعیین شد که بالاترین حساسیت و ویژگی نسبی را در مقایسه با نتایج کیت تجاری داشته باشند. در این نقاط برش هر سه الایزا حساسیت نسبی 98 درصدی را در مقایسه با کیت الایزای تجاری نشان دادند. ویژگی نسبی سه آزمایش الایزا به ترتیب 3/88، 3/95 و 4/92 درصد بود. یافته های حاصل از این مطالعه نشان می دهند که tggra7 و tgsub1 مارکرهای تشخیصی امیدوارکننده ای برای تشخیص عفونت با توکسوپلاسما گوندای در گاومیش های رودخانه ای هستند. با این وجود به نظر می رسد tgsub1 به منظور استفاده به عنوان آنتی ژن در آزمایش الایزا مناسب تر باشد. الایزاهای طراحی شده از حساسیت و ویژگی بالایی برخوردار هستند، اما بایستی روی تعداد زیادتری نمونه سرمی آزمایش شوند تا قابل اعتماد بودن و تکرارپذیری آن ها جهت تشخیص سرمی توکسوپلاسموز در گاومیش های رودخانه ای ارزیابی شود.

اخیرا داروهای گیاهی به میزان زیادی جهت درمان بیماری ها به کار می روند. از آنجایی که برای شاهی برگ ریز خصوصیات دارویی متعددی دیده شده است، در مطالعه¬ی حاضر اثرات اسکولیسیدال اسانس گیاه شاهی برگ¬ریز مورد تحقیق قرار گرفته است. در این مطالعه اسانس شاهی برگ ریز به روش تقطیر با آب تهیه گردید. کروماتوگرافی گازی-اسپکترومتری جرمی (gc/ms) جهت تعیین ترکیبات اسانس به کار گرفته شد. پروتواسکولکس ها تحت غلظت های مختلف اسانس (1، 3، 5، 10 و 15 میلی گرم در میلی¬لیتر) به مدت 10، 20، 30 و 60 دقیقه قرار داده شد. میزان زنده مانی پروتوسکولکس ها توسط رنگ ائوزین 0/1 درصد تعیین گردید. در این مطالعه 19 ترکیب که 95/5 درصد کل اسانس را تشکیل می داد تشخیص داده شد. thujene-α (88/86 درصد)، myrcene (2/9 درصد) و p-cymene (1/67 درصد) به¬عنوان اجزای اصلی اسانس تعیین شدند. میزان مرگ و میر پروتواسکولکس ها در غلظت mg/ml 1 شاهی برگ ریز به ترتیب به میزان 8/3، 9/4 ، 12/3 و 18/8 درصد پس از 10، 20، 30 و 60 دقیقه بود. قدرت اسکولکس کشی اسانس در غلظت mg/ml 1 به میزان 24/2 ، 24/8 ، 25/7 و 37/1 درصد پس از زمان های انکوباسیون ذکر شده بود. اسانس در غلظت mg/ml 5، پس از 10، 20، 30 و 60 دقیقه 49/2 ، 56/1 ، 77/4 و 93/5 درصد اثر کشندگی داشت. پس از 10 و 20 دقیقه غلظت 10 mg/ml اسانس، 88/64 و 96/2 درصد پروتواسکولکس ها را کشت. 100 درصد فعالیت اسکولیسیدال اسانس شاهی برگ ریز در غلظت mg/ml 10 پس از 30 دقیقه مشاهده گردید. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که اسانس شاهی برگ ریز غنی از thujen-? بوده و دارای قدرت بالای اسکولیسیدالی می باشد. این گیاه ممکن است به عنوان عامل طبیعی اسکولیسیدال مورد استفاده قرار گیرد.

فاسیولوزیس یک بیماری انگلی کبد می باشد که توسط فاسیولا ژیگانتیکا و فاسیولا هپاتیکا ایجاد می شود. این بیماری ازنظر اقتصادی منجر به خسارت اقتصادی قابل توجهی می شود. طبق بررسی ها این انگل علاوه بر کبد دیگر ارگان های بدن را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. ازجمله غدد تیروئید و آدرنال که مطالعات نشان داده این بیماری منجر به اختلال در ترشح هورمون های تیروئیدی (t3 و t4) و هورمون کورتیزول در غده آدرنال شده است. هورمون های تیروئیدی و کورتیزول بسیاری از اعمال فیزیولوژیک را تنظیم می کنند و تحت تأثیر شرایط فیزیولوژیک و پاتولوژیک زیادی قرار می گیرند. به منظور مقایسه هورمون های تیروئید و کورتیزول در گاوهای آلوده به فاسیولا نسبت به گاوهای که به این انگل مبتلا نیستند، سرم 40 نمونه گاو آلوده و 40 نمونه گاو غیره آلوده که ازنظر سن، جنس و نژاد با یکدیگر تطابق داشتند از کشتارگاه اهواز جمع آوری شد. مقادیر t4، t3 و کورتیزول سرم توسط الایزا تعیین شدند و اندازه ی آن ها موردمحاسبه قرار گرفت. هورمون های t3 و t4 در گروه آلوده نسبت به گروه غیره آلوده به طور معناداری کاهش یافته بود (05/0p<) در حالی میانگین کورتیزول در دو گروه با یکدیگر اختلاف معناداری نداشت. همچنین به منظور بررسی ارتباط بین شدت آلودگی به فاسیولوزیس و میزان سطح این هورمون ها در دو گروه، گروه آلوده ازنظر شدت آلودگی به سه گروه خفیف، متوسط و شدید تقسیم بندی شد؛ که نتایج نشان داد که ازنظر آماری گروه خفیف و متوسط با گروه غیره آلوده اختلاف معناداری دارند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فاسیولوزیس علاوه بر کبد می تواند از طریق اختلال در ترشح غدد درون ریز اثرات سوء در بدن دام داشته باشد.