غده تیروئید با ترشح هورمون های t3،t4 نقش مهمی در متابولیسم بدن دارد. عاملی که باعث تغییرات ساختاری و هورمونی غده تیروئید گردد می تواند موجب بروز تغییراتی در فعالیت های متابولیسم بدن گردد. از جمله این عوامل، تغییرات درجه حرارت محیط آب و ساعات روشنائی روز را می توان نام برد. با توجه به تغییرات شرایط آب و هوایی و تغییرات فصلی قابل توجه درجه حرارت خورموسی (منطقه خور زنگی) و با توجه به اینکه اطلاعاتی در رابطه با اثرات تغییرات فصلی ساختار بافت شناسی و ترشحات هورمونی غده تیروئید ماهی شانک زرد باله در دست نمی باشد، مطالعه حاضر انجام گرفت. به این منظور 40 عدد ماهی شانک زرد باله در ماه های گرم(مرداد ماه) و سرد ( دی ماه) از منطقه خور زنگی صید گردید. پس از عملیات صید و انجام بررسی های بیومتری ماهیان صید شده و عدم مشاهده ماکروسکوپیک غده تیروئید، تمام بافت های موجود در بین دو آبشش تا قلب و کبد برداشته شده و نمونه هایی به ضخامت حداکثر 5/0 سانتی متر از تمام نمونه های برداشت شده تهیه گردید، سپس به روش استاندارد و معمول تهیه مقاطع بافتی، برشهایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e و pas قرار گرفت. جهت اندازه گیری میزان هورمون های تیروئیدی در دو ماه گرم و سرد، ماهیان شانک زرد باله را در محلول ms222 بیهوش نموده و از ناحیه ساقه دمی خونگیری انجام شد و جهت تهیه سرم، نمونه های خون سانتریفوژ و سرم های بدست آمده در دمای 20- درجه سانتی گراد نگهداری شدند. هورمون های تیروئیدی با روش رادیوایمنو اسی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از بررسی های بافت شناسی نشان داد که نسبت پارانشیم غده تیروئید به داربست در دو ماه گرم و سرد ، دارای تغییرات معنی داری بوده، به طوری که در ماه گرم پارانشیم غده کاهش و در ماه سرد پارانشیم غده فعال تر و افزایش یافته بود. نتایج هیستومتریک نیز نشان داد که میانگین تعداد فولیکول های فعال، تعداد فولیکول ها با ماده کلوئیدی واکوئل دار، قطر فولیکول های کوچک و همچنین ضخامت اپیتلیوم فولیکول های تیروئیدی به طور معنی داری در ماه سرد در مقایسه با ماه گرم افزایش می یابد ( 5 0/0 < p). نتایج حاصل از سنجش هورمون های تیروئیدی با روش رادیو ایمنواسی نیز نشان داد که میزان این هورمون ها در ماه سرد در مقایسه با ماه گرم به طور معنی داری افزایش می یابد ( 5 0/0 < p).

لایه موکوس روی سطح بدن ماهی شامل، چندین عامل ضد میکروبی است که اولین لایه دفاعی بر علیه تاخت و تاز پاتوژن ها را فراهم می کند. موکوس به وسیله ی سلول های اپیدرم به نام سلول های جامی شکل و گرزی شکل ترشح می شود و عمدتا شامل موسین و دیگر گلیکوپروتیئن ها است. خاصیت ضد میکروبی موجود در موکوس اپیدرم بر علیه پاتوژن های عفونی، برای اولین بار در قزل آلای رنگین کمان به اثبات رسید. تعداد و پراکنش سلول های جامی ترشح کننده ی موکوس اپیدرم بسته به جنس ماهی، وضع ماهی از نظر تولیدمثلی، گونه ماهی متفاوت می باشد و بر همین اساس است که در تحقیق حاضر وضع پراکنشی سلول های موکوسی را با توجه به زمان تولید و مثل ماهی مورد مطالعه قرار داده شد. در این تحقیق تعداد 5 قطعه ماهی کفشک راست گرد بالغ، سالم و هم جنس(ماده)، با میانگین وزنی 40/ 170 sd ± 4/790 گرم در فصل تولید مثلی شان واقع در شهریور و در فصل غیر تولید و مثلی دارای میانگین وزنی 853 گرم در خرداد صید شد و برای انجام مطالعات میکروسکوپی از نواحی شکمی، پشتی، پشتی(روی خط جانبی)، سری و دمی نمونه هایی به ضخامت حداکثر 5/. سانتی متر تهیه و با استفاده از روش معمول تهیه مقاطع بافتی برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e و ab (آلسین بلو) قرار گرفتند. جهت مطالعه هیستومتریک تعداد این سلول ها را در 100 میکرومتر از طول اپیدرم هر ناحیه مورد شمارش و بررسی مقایسه ای قرار گرفت. در تحقیق حاضر این سلولها با رنگ آمیزی (آلسین بلو) ab با ph=2/5 واکنش مثبت داد. نتایج هیستومتریک نشان داد که تعداد این سلولها در نواحی مختلف پوست در فصل تولیدومثلی متفاوت می باشد که در ناحیه شکمی با پشتی و سری اختلاف معناداری داشت ولی در بقیه موارد اختلاف معنادار نبود (p<0/05) و در فصل غیر تولیدومثلی نواحی مختلف با هم اختلاف معناداری نداشتند (p>0/05). موکوس پوست ماهی نیز مورد آنالیز sds-page قرار گرفت و مشخص گردید پروتئین های موکوس در دو فصل از نظر وزن مولکولی با هم تفاوت دارند.

تخمدان های 49 ماهی کپور معمولی مولد از فروردین تا مهرماه 1389 نمونه گیری شدند. جهت انجام بخش بافت شناسی تحقیق، قطعات کوچکی از تخمدان ها در محلول ثبوتی بوئن و فرمالین 10% قرار داده شدند. مقاطع بافتی به ضخامت 6- 5 میکرون تهیه شده و توسط h&e، pas، سودان سیاه و تری کروم ماسون رنگ آمیزی شدند. جهت بررسی میزان بیان ژن های igf-1 و tgf-?1 به روشreal- time pcr، قطعات 20- 15 میلی گرمی از تخمدان ها در محلول rna later قرار گرفتند. rna کل بر طبق دستوالعمل کیت استخراج گردید. سپس ساخت cdna از نمونه های rna استخراج شده صورت گرفت. پرایمرهای خاص هر ژن توسط نرم افزار طراحی شدند. مخلوط pcr طبق دستوالعمل کیت در دستگاه real-time pcr قرار گرفت. نتایج توسط نرم افزارrest 2009 آنالیز شدند. فراوانی رونوشت های mrna ژن های igf-1 و tgf-?1 با بتا اکتین به عنوان ژن خانه زاد نرمالیزه شدند. نتایج مشاهدات هیستولوژیک و هیستومتریک تخمدان ماهی کپور معمولی نشان دادند که دوره تولیدمثلی در این ماهی در شرایط آب و هوایی استان خوزستان حداقل 7 ماه به طول می انجامد و تخم ریزی از فروردین تا مهرماه ادامه پیدا می کند. به نظر می رسد که مرحله پیش زرده ای و زرده سازی در این منطقه کوتاه می باشد و ماهیان کپور معمولی به سرعت وارد مرحله بلوغ می شوند. بنابراین به نظر می رسد که این ماهیان در شرایط آب و هوایی استان خوزستان سه بار در سال توانایی تخم ریزی داشته باشند. کمترین و بیشترین قطر فولیکول ها به ترتیب در فولیکول های کروماتین- نوکلئولوس و زرده سازی ثانویه مشاهده شد. زونا پلاسیدا در فولیکول های کورتیکال آلوئولوس ظاهر شده و در فولیکول های زرده سازی ثانویه به بیشترین ضخامت خود رسید. قطر هسته به تدریج افزایش پیدا کرده و در فولیکول های زرده سازی اولیه به بیشترین قطر خود رسید. تعداد فولیکول های در مرحله زرده سازی، درصد پارانشیم و شاخص gsi از مرحله پیش زرده سازی به سمت مرحله زرده سازی و بلوغ به طور معنی داری افزایش پیدا کرد. آنالیز نتایج real-time pcr نشان دادند که میزان بیان ژن هر دو فاکتور رشد igf-1 و tgf-?1 در مرحله پیش زرده سازی به طور معنی داری نسبت به مرحله بلوغ بیشتر بود. به نظر می رسد که هر چند igf-1 در هر سه مرحله از سیکل تولیدمثلی در رشد و نمو تخمدان ها نقش دارد، اما این نقش در مرحله پیش زرده سازی بیشتر از مراحل زرده سازی و بلوغ می باشد. افزایش معنی دار میزان بیان tgf-?1 در مرحله پیش زرده سازی، با یافته های محققین پیشین در خصوص نقش این فاکتور رشد در ممانعت از بلوغ تخمک ماهی مطابقت دارد.

به منظور مطالعه اثرات آلفامیون و بیومین به تنهایی و به طور مقایسه ای بر ساختار هیستومورفولوژیکی روده کوچک جوجه های گوشتی، یکصد و بیست جوجه ی گوشتی یک روزه ی نژاد راس خریداری شد و به طور تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند. گروه1: فقط جیره ی پایه. گروه2: جیره ی پایه به اضافه ی آلفامیون به نسبت 5/0 کیلو در تن. گروه3: جیره ی پایه به اضافه ی بیومین به نسبت یک کیلو در تن دریافت کردند. جوجه های مورد نظر در 8 روزگی واکسن کشته نیوکاسل و آنفلوانزا و در 14 روزگی واکسن گامبورو را دریافت کردند. پس از 42 روز تعداد 5 جوجه به ظاهر سالم از هر گروه انتخاب و به روش انسانی کشتار شدند و روده ی کوچک آن ها شامل دوازدهه، ژژنوم و ایلئوم مشخص شده و از قسمت های قدامی، میانی و انتهایی هر یک نمونه های طولی و عرضی تهیه و پس از ثبوت مراحل مختلف پاساژ بافتی را طی نمودند و نهایتاً برش های میکروسکوپی به ضخامت 6-5 میکرومتر از هر یک تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e و رنگ آمیزی اختصاصی pas قرار گرفتند. در مشاهدات میکروسکوپی علاوه بر مطالعه ساختار بافتی دیواره روده هر یک از نواحی جداشده، مشخصه هایی ازقبیل 1- بررسی پراکندگی و تراکم کرک های روده ای 2- ارتفاع و ضخامت کرک ها 3- پراکندگی و تراکم سلول های جامی شکل 4- پراکندگی و تراکم بافت لنفوئیدی منتشر و مجتمع 5- پراکندگی، تراکم و عمق کریپت های روده ای (غدد لیبرکوهن) مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت نتایج بدست آمده پس از آنالیز آماری با استفاده ازجداول، نمودارها و میکروگراف ها ارائه شد. در این مطالعه افزودن آلفامیون و بیومین به جیره ی غذایی باعث تغییراتی در مورفولوژی روده شامل افزایش در ارتفاع و ضخامت کرک ها، تعداد کریپت ها، تعداد سلول های جامی شکل و تراکم بافت لنفوییدی در برخی از نقاط روده شده است.

از آنجایی که اطلاعات کاملی در خصوص مورفولوژی و ساختاری غده پروستات رت و هم‏چنین دامنه تغییرات ساختاری این غده تحت تاثیر استرس گرمایی و افزایش ساعات روشنایی وجود ندارد مطالعه حاضر انجام شد. به این منظور 15 سر رت نر بالغ به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول به عنوان گروه کنترل، که در دما و شرایط روشنایی طبیعی(12/12) قرارگرفتند، گروه دوم در شرایط روشنایی طبیعی (12/12) نگهداری شدند ولی تحت دمای 1±42 درجه سانتی‏گراد و به مدت 5-4 ساعت در روز قرار گرفتند، گروه سوم در دمای طبیعی ولی در شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار گرفتند. پس از 30 روز نمونه‏ها از لوب‏های مختلف پروستات توسط اتوپسی گرفته شد. برش‏هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر با استفاده از روش مقاطع پارافینی تهیه شد و توسط h&e و pas رنگ‏آمیزی شد. در مشاهدات میکروسکوپی مشخص شد لوب‏های پروستات در حالت طبیعی از لحاظ بافت شناسی دارای تفاوت ساختاری و هیستوشیمیایی قابل توجهی هستند به نحوی که پاسخ متفاوتی به رنگ آمیزی pas دارند و لوب شکمی بیشترین و لوب قدامی کمترین شدت رنگ‏پذیری را دارند. نتایج بافت شناسی نشان داد که میزان داربست در بین گروه‏ها متفاوت است به طوری که در گروه دما داربست افزایش یافته و در گروه نور کاهش می‏یابد. این تغییرات در تمام لوب‏های پروستات یکسان نبوده و لوب شکمی بیشترین تغییرات را نشان داد. نتایج میکرومتریک بدست آمده نشان داد که ضخامت اپیتلیوم، قطر حفره واحدهای ترشحی و نسبت پارانشیم به داربست در گروه نور افزایش یافته و در گروه دما کاهش می‏یابد. اما تعداد سلول‏های ترشحی در 50 میکرومتر طول دیواره واحد ترشحی و قطر آلوئول واحدهای ترشحی در گروه دما افزایش یافته و در گروه نور کاهش می‏یابد. البته لازم به ذکر است که شدت تغییرات هیستومرفومتریک در تمامی لوب‏ها یکسان نبود. مقایسه واحدهای چین‏خورده در بین گروه‏ها نشان داد که افزایش فتوپریود باعث افزایش واحدهای ترشحی چین خورده شده ولی استرس گرمایی اثر معکوس دارد (001/0p<). نتایج سرمی تستوسترون نشان داد که افزایش فتوپریود باعث افزایش تستوسترون و استرس گرمایی باعث کاهش آن می شود (01/0p<). این مطالعه نشان می‏دهد که فتوپریود تاثیر مهمی بر افزایش پارانشیم غده پروستات رت و عملکرد آن دارد.

خوریات ماهشهر در حاشیه خلیج فارس قرار داشته و به دلیل استفاده واحدهای صنعتی اطراف از جیوه به عنوان کاتالیزور، در معرض آلودگی قرار دارند. جیوه فلزی منحصر به فرد می باشد که با توجه به ماهیت شیمیایی و غلظت مصرفی این فلز، میزان تاثیرات آن بر روی موجود زنده متغیر است. در تحقیق حاضر، تغییرات هیستوپاتولوژیک آبشش، کلیه و روده جهت ارزیابی اثرات غلظت های حاد جیوه مورد مطالعه قرار گرفت. 30 عدد ماهی شانک زرد باله ( میانگین وزنی 20±150 گرم) از خوریات ماهشهر صید شده و به مدت یک هفته با شرایط آزمایشگاهی سازگار شدند. سپس نمونه هایی به طور تصادفی انتخاب شده و به مدت 21 روز در تانک های حاوی غلظت های 0 (کنترل)، 10، 20، 40 و 80 میکروگرم بر لیتر نمک کلرید جیوه نگهداری شدند. سپس از هر تیمار 6 ماهی انتخاب و بافت های آبشش، کلیه و روده آنها جدا شد. نمونه های هر سه بافت جهت تثبیت در محلول ثبوتی بوئن قرار داده شده و پس از طی مراحل معمول تهیه مقاطع بافتی، مورد رنگ آمیزی h&e و رنگ آمیزی های اختصاصیpas و آلسین بلو قرار گرفته و مقاطع تهیه شده، توسط میکروسکوپ نوری بررسی شد. نتایج نشان داد که در غلظت های پایین جیوه (10 و 20 میکروگرم بر لیتر) در بافت آبشش، تغییرات مورفولوژیک شامل اتصال برخی رشته های آبشش، کوتاهی یا کندگی موضعی برخی رشته ها، افزایش ترشح موکوس، بی نظمی و به هم ریختگی آرایش رشته ها، و تغییرات هیستوپاتولوژیک شامل افزایش سلول های موکوسی، برآمدگی اپی تلیوم تیغه ای، ادم تیغه ای به همراه افزایش فضای زیر اپی تلیال، چماقی شدن انتهای تیغه ها، هیپرتروفی سلول های اپی تلیال و هیپرتروفی تیغه ها، اتصال تیغه ها، پرخونی، تلانژیکتازی و نفوذ لوکوسیت بود. تغییرات مورفولوژیک در غلظت های بالا (40 و 80 میکروگرم بر لیتر) شامل به هم ریختگی شدید رشته ها و تجمع شدید دبری بر روی آنها بود. تغییرات هیستوپاتولوژیک در غلظت های بالا شامل هیپرتروفی و هیپرپلازی اپی تلیوم، نفوذ لوکوسیت، افزایش ضخامت رشته ها و تیغه ها، تلانژیکتازی و آنوریسم تیغه ای، افزایش سلول های موکوسی و سلول های کلراید، افزایش ترشح موکوس و ریزش اپی تلیوم بود. در بافت کلیه، غلظت های بالای جیوه منجر به ایجاد ضایعاتی نظیر بزرگ شدن گلومروس و کاهش (یا فقدان) فضای بومن، انسداد لومن لوله های ادراری، تورم ابری و دژنرسانس هیالن سلول های اپیتلیالی لوله ها، تجمع مواد زائد در برخی لوله ها و پیکنوز هسته برخی سلول های پوششی لوله های کلیوی شد. در غلظت کم جیوه نیز ضایعات کمی نظیر تجمع مواد زائد در برخی لوله ها و هیپرتروفی سلول های پوششی لوله ها مشاهده شد. در بافت روده، غلظت های بالای جیوه منجر به ایجاد ضایعاتی نظیر دژنراسیون و کندگی اپیتلیوم لومن روده ای، نفوذ لنفوسیت ها، خونریزی شدید، افزایش تراکم ماست سل ها و تورم راسی ویلی ها شد. در غلظت کم کلرید جیوه نیز ضایعاتی نظیر تحلیل موضعی و تورم راسی ویلی ها، نفوذ لوکوسیت ها و تراکم ماست سل ها در چین های روده ای مشاهده شد. با توجه به گزارش های متعدد از آلودگی خور موسی به فلز جیوه، به نظر می رسد که وجود ضایعات هیستوپاتولوژیک در ماهیان بومی این منطقه متداول باشد و احتمال می رود برخی از این تغییرات بتوانند به عنوان بیومارکر آلودگی جیوه مورد استفاده قرار گیرند؛ بنابراین پیشنهاد می گردد ماهیان منطقه به منظور بررسی میزان ضایعات هیستوپاتولوژیک تحت تاثیر آلاینده ها مورد پایش قرار گیرند.

پوست اولین سد دفاعی در مقابل محیط خارجی بوده و اعمال فیزیولوژیکی طبیعی داخل بدن را امکان پذیر می کند و در حفظ ثبات محیط داخلی بدن نقش تعیین کننده ای دارد. لایه موکوس روی سطح بدن ماهی حاوی ترکیبات ضد میکروبی است که اولین لایه دفاعی بر علیه پاتوژن ها را فراهم می کند. موکوس به وسیله برخی از سلولهای اپیدرم به نام سلول های جامی شکل و گرزی شکل ترشح می شود و عمدتا شامل موسین و دیگر گلیکوپروتئین می باشد. خاصیت ضد میکروبی موجود در موکوس اپیدرم بر علیه پاتوژن های عفونی برای اولین بار در قزل آلای رنگین کمان به اثبات رسید. تعداد و پراکنش سلول های جامی شکل ترشح کننده موکوس اپیدرم بسته به جنس ماهی, فصل تولید مثلی و گونه ماهی متفاوت می باشد. بر همین اساس در تحقیق حاضر ساختمان بافت شناسی اپیدرم و پراکنش سلول های موکوسی در ماهیان بالغ و نابالغ مورد مطالعه قرار داده شد. در این پژوهش تعداد 20 ماهی کپور نقره بالغ و نابالغ در فصل بهار مورد استفاده قرار گرفتند و برای انجام مطالعات میکروسکوپی از نواحی سر، پشتی، شکمی و دمی برش هایی به ضخامت 5/0 میکرون تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e، pas ، ab(ph=2.5) و ab(ph=2.5)-pas قرار گرفتند. جهت مطالعه هیستومتریک، سلول ها در 100 میکرومتر از طول اپیدرم هر ناحیه مورد شمارش و بررسی مقایسه ای قرار گرفت. نتایج مشاهدات نشان داد که در اپیدرم ماهی کپور نقره ای سلول های موکوسی هشدار دهنده و سلول های موکوسی حاوی موکوس خنثی وجود دارند که تعداد آنها در نواحی مختلف پوست متفاوت بوده و دارای ماهیت شیمیایی متفاوتی نیز می باشند.

غده پروستات در دوره فعال تولید مثلی جنس نر، نقش مهمی در باروری ایفا می کند. پروستات غده‏ای برون ریز است که تکامل و عملکرد آن وابسته به آندروژن ها می باشد. آندروژن ها نقش مهمی در ایجاد اختلالات این غده از جمله هیپرپلازی خوش خیم و سرطان پروستات دارند. گیاهان دارویی زیادی به منظور درمان این اختلالات مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از گیاهان گزنه می باشد که عصاره ریشه آن دارای کاربردهای درمانی متنوعی است. اثرات ضدتکثیری آن روی سلولهای پوششی پروستات نیز گزارش شده است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات تستوسترون و عصاره ریشه گزنه بر ساختار لوب های پروستات رت انجام پذیرفت. بدین منظور، 25 سر رت بالغ به طور تصادفی به 5 گروه تقسیم شدند: گروه اول به عنوان گروه کنترل، که فقط آب مقطر دریافت کرد، گروه دوم روزانه به صورت زیرجلدی mg/kg 10 تستوسترون دریافت نمود، گروه سوم به صورت خوراکی (گاواژ) mg/kg 50 عصاره ریشه گزنه دریافت نمود، گروه چهارم روزانه به صورت خوراکی عصاره ریشه گزنه با دوز mg/kg 50همزمان با تستوسترون با دوز mg/kg 10 دریافت نمود و گروه پنجم روزانه به صورت زیرجلدی mg/kg 10 روغن بادام دریافت نمود. پس از گذشت 6 هفته از انجام آزمایش، لوب های مختلف پروستات هر حیوان به سرعت جدا گردید. پس از انجام اندازه گیری های ماکروسکوپی از قبیل تعیین وزن و حجم، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر با استفاده از روش مقاطع پارافینی تهیه و توسط h&e و pas رنگ آمیزی شدند. نتایج ماکروسکوپی نشان داد که وزن مطلق، وزن نسبی و حجم پروستات در گروه دریافت کننده تستوسترون در مقایسه با گروه های کنترل و روغن بادام به طور معنی داری افزایش یافته است (0/001>p). همچنین، این مشخصه ها در گروه دریافت کننده همزمان تستوسترون و گزنه در مقایسه با گروه تستوسترون کاهش غیرمعنی داری نشان داد. نتایج حاصل از مطالعات هیستولوژیک و هیستومتریک نمونه ها نشان دهنده پاسخ متفاوت لوب های پروستات رت به تجویز تستوسترون و عصاره ریشه گزنه بود، به طوری که لوب های پشتی و جانبی نوع 1 و 2 تحت تأثیر تستوسترون و گزنه تجویزی پاسخ معنی دار مشخصی را نشان ندادند. اما لوب های شکمی و قدامی دارای بیشترین حساسیت به تستوسترون تجویزی بودند. لذا در مشخصه های مهم هیستومورفومتریک مربوط به هیپرپلازی خوش خیم پروستات از قبیل افزایش چین خوردگی واحدهای ترشحی، ضخامت سلول های ترشحی و نسبت پارانشیم به داربست در این لوب ها به طور معنی داری تحت تأثیر تستوسترون بودند. تجویز گزنه همزمان با تستوسترون توانست تا حدودی از تأثیرات آن پیشگیری نماید، به طوری که درصد آلوئول های چین خورده به کل واحدهای ترشحی در لوب شکمی را کاهش داد که این کاهش از لحاظ آماری دارای سطح معنی داری 0/118=p بود. نتایج مربوط به اندازه گیری سطح سرمی تستوسترون نیز تأثیر عصاره ریشه گزنه را تأیید کرد. احتمالاً عصاره ریشه گزنه با جلوگیری از فعالیت آنزیم 5 آلفا-ردوکتاز از تبدیل تستوسترون به dht ممانعت می کند و در نتیجه باعث افزایش سطح تستوسترون سرم در گروه هایی که گزنه دریافت نموده ند، گردیده است. این مطالعه نشان می دهد که عصاره ریشه گزنه به منظور پیشگیری از هیپرپلازی پروستات می تواند تأثیرات مفیدی داشته باشد.

چکیده: دراین پژوهش تخمدان 10 ماهی کپور نقره ای ماده با میانگین طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر و میانگین وزنی 09/0±1050 گرم با حدود سنی 2 سال و 10 ماهی ماده با میانگین طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر و میانگین وزنی 800±5460 گرم با حدود سنی 4 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین وزن تخمدان آنها بترتیب 37/3±96/9 و61/0±1008 گرم و شاخص gsi آنها 11/0±9/0و 95/2±16/7 می باشد. تخمدان ماهیان حدود 2 سال، نواری شکل، نازک و تشخیص آن از بیضه با چشم غیر مسلح غیرممکن می-باشد اما تخمدان ماهیان حدود 4 سال، کیسه ای شکل، بزرگ و تقریباً تمام محوطه شکم را اشغال کرده است. جهت مطالعه هیستومتریک، از قسمت های مختلف تخمدان ها نمونه هایی به ضخامت حداکثر نیم سانتیمتر برداشت و پس از ثبوت در محلول بوئن و طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و pas قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپیک نشان داد که تخمدان ماهیان حدود 2 سال، از سطح خارج توسط کپسولی پوشیده شده که از آن تیغه هایی به نام تیغه های تخمک زا به داخل تخمدان کشیده شده است. این تیغه ها حاوی سلول های جنسی اولیه، اووگونی و فولیکول های کروماتین نوکلئولوس، پری نوکلئولوس و کورتیکال آلوئولوس می باشند که سلول های اووگونی بیشترین درصد سلولی را تشکیل می دهند. تخمدان در این گروه فاقد فولیکول های مرحله زرده ای و بالغ بود. در تخمدان ماهیان حدود 4 سال، رشد و تکامل فولیکولی ادامه یافته، فولیکول های زرده ای و بالغ یا رسیده نیز مشاهده شد. بیشترین نوع فولیکول های تخمدانی این گروه از فولیکول های بالغ تشکیل یافته بود. نتایج هیستومتری این پژوهش نشان داد که در قطر فولیکول، اووسیت، هسته اووسیت و تعداد هستک ها در بین تخمدان ماهیان بالغ و نابالغ اختلاف معنی داری وجود داشته و کمترین قطر فولیکول ها مربوط به مرحله کروماتین نوکلئولوس و بیشترین قطر مربوط به فولیکول بالغ یا رسیده می باشد. ضخامت زونا پلوسیدا در انتهای مرحله کورتیکال آلوئوس (11/1±53/1 میکرومتر) و در فولیکول بالغ یا رسیده به بیشترین ضخامت خود (21/0±88/6 میکرومتر) رسید. یافته جالب توجه به دست آمده از این مطالعه بیانگر این است که در شرایط آب و هوایی استان خوزستان تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی 09/0±1050 گرم و طول کل بدن 33/1± 46 سانتیمتر با سن حدود 2 سال نابالغ ولی تخمدان ماهیان کپور نقره ای با میانگین وزنی800±5460 گرم و طول کل بدن 64/3± 86 سانتیمتر با سن حدود 4 سال بالغ می باشند.

در این پژوهش ساختار بافتی و هیستومورفولوژی بیضه ماهی کپور نقره ای در دو رده سنی مورد مطالعه قرار گرفت. در گروه اول: 10 ماهی با میانگین وزن 656/0± 247/1 کیلوگرم، میانگین طول کل بدن 414/1± 675/43 سانتیمتر و در حدود سنی زیر 2 سال و در گروه دوم: 10 ماهی با میانگین وزن 519/0± 716/5 کیلوگرم، میانگین طول کل بدن 64/1± 5/81 سانتیمتر و با حدود 4 سال سن قرار داشتند. وزن بیضه آن ها در گروه 1 و 2 به ترتیب 47/0± 34/2 گرم و 81/2 ± 33/83 گرم و gsi نیز به ترتیب 012/0± 187/0 و 374/0±457/1 می باشد. به منظور مطالعات میکروسکوپی، نمونه هایی به ضخامت حداکثر 5/.0 سانتیمتر از نواحی مختلف بیضه ها برداشت و پس از ثبوت در محلول بوئن و طی مراحل مختلف تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین و pas قرار گرفتند. نتایج میکروسکوپی نشان داد که بیضه ماهی کپور نقره ای گروه 1 و 2 از نوع لوبولار (قطعه ای) و در داخل لوبول ها اسپرماتوژنز از نوع سیستیک یا کیسه ای می باشد. در بیضه ماهیان گروه 1، هیچگونه فعالیت اسپرماتوژنز مشاهده نشد، و تنها سلولی که در کیسه ها وجود داشت سلول های جنسی اولیه بود. لیکن در بیضه گروه 2، تعداد سلول های جنسی اولیه به صورت معنی داری کاهش یافته، اما تعداد زیادی سلول های اسپرماتوژنیک در مراحل مختلف رشد و تمایز شامل سلول های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه، اسپرماتید اولیه، نهایی و اسپرماتوزوئید وجود داشت که هر یک از این سلول ها در کیسه های مجزایی قرار گرفته بودند. نتایج حاصل از مطالعات هیستومتری این پژوهش نشان داد که میان قطر هسته سلول های جنسی اولیه در بیضه گروه 1، (077/0± 15/6) و گروه2 (04/0±78/6) میکرومتر، اختلاف معنی داری وجود دارد (001/0p<). ولی در بیضه گروه 2، قطر هسته سلول های اسپرماتوگونی 112/0±97/2 میکرومتر، سلول های اسپرماتوسیت اولیه 107/0± 59/3 میکرومتر، سلول های اسپرماتید اولیه 761/0± 59/1 میکرومتر، سلول های اسپرماتید نهایی132/0±24/1، سلول های اسپرماتوزوئید 054/0±16/1 و طول اسپرماتوزوئید946/1 ± 412/17 میکرومتر می باشد. یافته جالب توجه به دست آمده از این مطالعه عدم بلوغ بیضه ماهیان گروه 1 با میانگین وزنی (656/0± 247/1) کیلوگرم و میانگین طول کل بدن (414/1± 675/43) سانتیمتر با سن زیر 2 سال و بالغ بودن بیضه ماهیان گروه 2 با میانگین وزنی (519/0± 716/5) کیلوگرم و میانگین طول کل بدن (643/1 ± 5/81) سانتیمتر با سن حدود 4 سال در شرایط آب و هوایی استان خوزستان می باشد.

بافت لنفوئیدی ضمیم? لوله گوارش(galt) جزء بافت های لنفوئیدی اولیّه به شمار می آید و بخشی از سیستم لنفوئیدی مخاطی محسوب می شود. گزارشات متعددی مبنی بر وجود اختلافات ساختاری در بافت لنفوئیدی ضمیم? لوله گوارش در بین گونه های مختلف ماهیان و همچنین نواحی مختلف لوله گوارش یک ماهی وجود دارد. لنفوسیت های داخل پوششی در بافت پوششی لوله گوارش نقش مهمی در حفاظت از بافت پوششی در مقابل عوامل عفونی دارند. جهت انجام این پژوهش تعداد 10 عدد ماهی کپور نقره ای نر و ماده بالغ و نابالغ مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور مطالعات بافت شناسی و هیستومتری، از حباب روده ای و 5 بخش از روده اصلی نمونه هایی به ضخامت حداکثر 5/0 سانتی متر تهیه گردید و پس از طی روش های استاندارد تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت6-5 میکرومتر تهیه و مورد رنگ آمیزی h&e و pas قرار گرفتند. جهت مطالعه هیستولوژی با تهیه برش عرضی و طولی و رنگ آمیزی h&e و pas ساختار بافت لنفوئیدی، موقعیت و پراکندگی آن در نواحی مختلف روده و در مطالعه میکرومتری، میزان پراکنش سلول های لنفوسیتی داخل پوششی در مخاط نواحی مختلف حباب روده ای و بخش های مختلف روده ماهیان بالغ و نابالغ اندازه گیری و محاسبه گردید. تعداد سلول های لنفوئیدی در 100 میکرومتر از طول لوله گوارش هر ناحیه مورد شمارش قرار گرفت. نتایج مشاهدات میکروسکوپی نشان داد که بافت لنفوئیدی در نواحی مختلف روده و حباب روده ای در سه منطقه و به دو شکل وجود دارد. منطقه اول، حضور پراکنده سلول های لنفوئیدی در داخل بافت پوششی و منطقه دوم حضور سلول های لنفوئیدی به شکل ساختارهای ستونی شکل یا به شکل توده های سلولی در پارین و منطقه سوم حضور سلول های لنفوئیدی به شکل پراکنده در زیر مخاط می باشد. سلول های لنفوئیدی بیشتر از سلول های لنفوسیت، لنفوبلاست و به تعداد کمتری از سلول های پلاسما سل و ماکروفاژ تشکیل شده اند. یافته قابل توجه دیگر در این مطالعه مشاهده پلاک های پی یر در برخی از نواحی لوله گوارش ماهی کپور نقره ای می باشد. نتایج هیستومتری نشان داد که بین بخش های مختلف روده و حباب روده ای، پراکنش و تراکم سلول های لنفوسیتی داخل پوششی در هر یک از دو نوع ماهیان بالغ و نابالغ اختلاف معنی دار وجود دارد (05/0>p). بیشترین تعداد سلول های لنفوسیتی داخل پوششی در هر دو ماهی بالغ و نابالغ، در حباب روده ای و بخش خلفی روده مشاهده گردید. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که ساختار بافت لنفوئیدی ضمیمه لوله گوارش ماهی کپور نقره ای از نظر نواحی استقرار، شکل و پراکنش سلول های لنفوئیدی دارای اختلاف گونه ای قابل توجهی می باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثرات سطوح مختلف ویتامین e جیره غذایی بر ساختار هیستومورفومتری و فعالیت آنزیم های مخاطی روده کوچک جوجه های گوشتی انجام شد. 180 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه (سویه راس) به 5 تیمار مساوی (هر کدام با سه تکرار 12 قطعه ای) تقسیم شدند و در شرایط قفس و به ترتیب به صورت تیمار کنترل که جیره پایه را دریافت می کرد و تیمار هایی با اضافه کردن ppm 540 ، 180، 60، 20 از پیش مخلوط ویتامین e به جیره معمولی و با دسترسی آزاد به آب و دان تغذیه گردیدند.در سنین 10، 21، 32 و 42 روزگی، دو قطعه جوجه از هر تکرار کالبدگشایی و از بخش میانی هر قسمت از روده کوچک (دوازده، ژژنوم و ایلئوم) نمونه هایی حداکثر به ضخامت 5/0 سانتی متر برداشت و به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه شد و پس از رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین مورد مطالعه هیستومورفومتری قرار گرفتند. جهت مطالعه میکرومتری از عدسی میکروسکوپی دیجیتال dino- lite و نرم افزار dino- capture 1، استفاده گردید. جهت اندازه گیری فعالیت آنزیم ها یک قطعه 10 سانتی متری از ابتدای روده کوچک جدا و مقدار 50 میلی گرم آن در محلول بافر فسفات هموژنیزه گردید. فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز و مقدار پروتئین در مخاط روده به وسیله کیت تجارتی و فعالیت آنزیم مالتاز نیز با افزودن سوبسترا (قند مالتوز) و اندازه گیری مقدار گلوکز تولید شده (گلوکز به کمک کیت مربوطه اندازه گیری شد) در زمان مشخص مطابق با روش دالکویست و روش تغییر شکل یافته تشفام تعیین گردید. فعالیت هر کدام از آنزیم ها به ازای یک میلی گرم از پروتئین بیان شد. به منظور تعیین اثر ویتامین e بر وضعیت استرس اکسیداتیو، مقدار تام پراکسیداسیون لیپیدی در بافت مخاطی با استفاده از روش تیوباربیتوریک اسید و با سنجش مالون دی آلدهید انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد ویتامین e روی میانگین وزن زنده جوجه، پانکراس، دوازدهه، ژژنوم و میانگین کل وزن روده کوچک در سنین و مقادیر مختلف نسبت به گروه کنترل معنی دار نبود. مقادیر بالای ویتامین e برای افزایش فعالیت آنزیم های مخاطی مالتاز و آلکالین فسفاتاز و کاهش مقدار مالون دی آلدهید در 10روز اول نیاز است و مقادیر بیشتر از ppm60 ویتامین e در سنین بالاتر باعث شروع خاصیت پراکسیداسیونی این ویتامین می شود همچنین ppm60 ویتامین e در جیره غذایی با افزایش میزان فعالیت مالتاز و آلکالین فسفاتاز مخاطی و کاهش مقدار مالون دی آلدهید و تغییرات بافتی، از طریق افزایش طول و ضخامت پرز ها، عمق کریپت ها، و در نهایت افزایش سطح مخاط روده موجب بهبود عملکرد دستگاه گوارش گردید که این امر می تواند باعث افزایش جذب مواد غذایی و بهبود رشد و عملکرد شود.

فیتواستروژن¬ها دارای اثرات متفاوت بر تولیدمثل در حیوانات اهلی می¬باشند. یونجه یکی از گیاهان فیتواستروژنی است که مصرف زیادی در دامداری¬ها دارد. با توجه به اینکه ابهامات زیادی در اثرات یونجه بر تولیدمثل وجود دارد بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات احتمالی یونجه بر روی بافت بیضه موش صحرایی بالغ بود. در این مطالعه 30 راس موش صحرایی بالغ نر به دو گروه شاهد و درمان تقسیم شدند و هر گروه به سه دسته 5 راسی تقسیم شد. به جیره¬ی گروه¬های درمان به ترتیب به مدت 30، 45 و60 روز یونجه اضافه شد. پس از آسان¬کشی موش¬¬ها، بیضه¬ی چپ آن¬ها خارج و بررسی¬های ماکروسکوپی و میکروسکوپی (هیستولوژی و هیستومتری) روی آن¬ها انجام گردید. در مطالعات ماکروسکوپی وزن، حجم و قطر بیضه موش¬های گروه¬های درمانی اول و دوم تفاوت معناداری با گروه¬های کنترل نداشتند اما در گروه درمانی سوم وزن و قطر بیضه افزایش معنادار و حجم افزایش غیرمعناداری نسبت به گروه¬های کنترل نشان دادند. طول بیضه¬ی گروه¬های درمانی اول و سوم تفاوت معناداری با گروه¬های کنترل نشان نداد اما در گروه درمانی دوم افزایش معناداری نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید. در مطالعات هیستولوژی تفاوتی در ساختار سلول¬های رده¬ی اسپرماتوژنیک دیده نشد. در مطالعات هیستومتری تفاوت معناداری بین قطر لوله¬های منی ساز گروه¬های درمانی اول، دوم و سوم مشاهده نگردید و تعداد لوله¬های منی ساز گروه¬های درمانی اول و دوم تفاوت معناداری با گروه¬های کنترل نشان نداد اما یک کاهش غیرمعنادار در تعداد لوله¬های منی سازگروه درمانی سوم نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. تفاوت معناداری در تعداد سلول¬های سرتولی گروه¬های درمانی مشاهده نگردید. براساس نتایج حاصله تعداد سلول¬های اسپرماتوگونی، اسپرماتید ابتدایی ونهایی گروه¬ درمانی اول نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری نشان نداد اما تعداد سلول¬های اسپرماتوسیت اولیه و اسپرماتوزوئید افزایش معناداری نشان داد. تفاوت معناداری در تعداد سلول¬های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه، اسپرماتید ابتدایی، نهایی و اسپرماتوزوئید گروه¬های درمانی دوم و سوم با گروههای کنترل مشاهده نشد. تفاوت معناداری بین ضخامت دیواره¬ی لوله¬های اسپرم¬ساز گروه¬های درمانی اول و دوم نسبت به گروه¬های کنترل مشاهده نگردید اما یک افزایش غیرمعناداری در ضخامت دیواره¬ی لوله¬های اسپرم¬ساز گروه درمانی سوم نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. در مطالعه حاضر یک افزایش غیرمعنادار در گروه درمانی اول و کاهش غیرمعنادار در گروه¬های درمانی دوم و سوم در تعداد سلول¬های لیدیگ مشاهده گردید و نسبت پارانشیم به داربست بیضه در گروه¬های درمانی اول و دوم نسبت به گروه¬های کنترل افزایش غیرمعناداری نشان داد اما در گروه درمانی سوم در مقایسه با گروه کنترل یک کاهش غیرمعناداری مشاهده گردید. براساس نتایج به دست آمده استفاده از یونجه به عنوان ماده غذایی اصلی به مدت 30، 45 و 60 روز اثرات زیان¬باری بر ساختار ماکروسکوپی و میکروسکوپی بیضه موش¬های صحرایی نداشت بنابراین میتوان نتیجه گرفت که استفاده از یونجه به مدت 60 روز اثرات منفی بر باروری موش¬های نر ندارد.

فیتواستروژن¬ها دارای اثرات متفاوتی بر دستگاه تولید مثلی می¬باشند. یونجه یکی از گیاهان فیتواستروژنیک است که بخش زیادی از جیره غذایی دام¬ها را تشکیل داده و مورد استفاده انسان نیز می¬باشد. با توجه به اینکه گزارش¬های متفاوتی در خصوص اثرات یونجه بر تولید مثل وجود دارد بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات هیستومورفومتریک یونجه بر روی غدد پروستات و کیسه منی موش صحرایی بالغ بود. در این مطالعه 30 سر موش صحرایی بالغ نر به دو گروه کنترل و درمان تقسیم شدند و هر گروه به سه دسته 5 تائی تقسیم شدند. گروه¬های کنترل به مدت 30 ، 45 و60روز، 140 گرم کنستانتره (پلیت) دریافت کردند گروه-های کنترل فقط با کنستانتره تغذیه شدند ولی گروه¬های درمانی به مدت 30، 45 و60 روز، 80 گرم کنستانتره و300 گرم یونجه تازه دریافت کردند.پس از اتمام هر دوره، غده پروستات و کیسه منی رت¬ها خارج و بررسی-های ماکروسکوپی ومیکروسکوپی (هیستولوژی و هیستومتری) روی آن¬ها انجام گردید. پس از بررسی های ماکروسکوپی، برش هائی به ضخامت 6-5 میکرومتر با استفاده از روش مقاطع پارافینی تهیه و با h&e وpas رنگ¬آمیزی شدند. در مطالعات ماکروسکوپی، وزن لوب شکمی پروستات موش¬های گروه درمان اول نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری نشان داد اما در گروه¬های درمانی دوم و سوم نسبت به گروه¬های کنترل مربوطه تفاوت معناداری نشان نداد. وزن لوب قدامی پروستات در گروه¬های درمانی اول و دوم نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری نشان داد ولی در گروه درمانی سوم تفاوت معناداری مشاهده نگردید. وزن کیسه منی گروه¬های درمانی اول و دوم نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری نشان داد ولی در گروه درمانی سوم کاهش غیر معناداری را نشان داد.نتایج حاصل از مطالعات هیستولوژیک و هیستومتریک، تعداد آلوئول¬های چین خورده لوب شکمی پروستات در گروه¬های درمانی اول، دوم و سوم نسبت به گروه¬های کنترل افزایش غیر معناداری را نشان داد. تعداد آلوئول¬های بدون چین درهرسه گروه درمان نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان نداد. ضخامت بافت پوششی در لوب شکمی پروستات در گروه¬های درمانی دوم و سوم نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری را نشان داد ولی در گروه درمانی اول نسبت به گروه کنترل افزایش غیرمعناداری را نشان داد. ضخامت لایه عضلانی لوب شکمی در گروه¬های درمانی اول و دوم نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری را نشان داد اما در گروه درمان سوم افزایش غیر معناداری را نشان داد. ضخامت بافت پوششی لوب قدامی در گروه¬های درمانی دوم وسوم نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری را نشان داد ولی در گروه درمان اول تفاوت معناداری مشاهده نگردید. نتیجه حاصل از مطالعه کیسه منی در مشخصه ضخامت کل دیواره در گروه-های درمانی دوم و سوم نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان نداد اما در گروه درمان اول افزایش معناداری را نشان داد. ضخامت لایه عضلانی این غده در گروه¬های درمانی دوم وسوم نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری را نشان نداد درحالی¬که در گروه درمان اول افزایش معناداری را نشان داد. ضخامت بافت پوششی نیز در گروه¬های درمان اول و دوم نسبت به گروه کنترل افزایش معناداری را نشان داد ولی در گروه درمان سوم تفاوت معناداری مشاهده نگردید. نتایج به دست آمده نشان داد که استفاده از یونجه به عنوان ماده غذایی به مدت 30، 45 و 60 روز موجب تغییراتی بر برخی از مشخصه¬های ماکروسکوپی و میکروسکوپی غده پروستات و کیسه منی موش¬های صحرایی گردیده لیکن در مجموع این تغییرات در ساختار پارانشیم این غدد بسیار خفیف بوده و احتمالاً بر عملکرد این غدد نمی¬تواند تاثیر قابل توجهی داشته باشد.

خواص استروژنیک یونجه در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است. استروژن موجود در این گیاه بر روی ارگان های مختلف بدن، دارای اثرات و عوارض جانبی متعددی است که در این رابطه اطلاعات اندکی وجود دارد. در این پژوهش، اثرات این گیاه بر روی بافت غدد درون ریز هیپوفیز و فوق کلیه موش های صحرایی، مطالعه شده است. برای این منظور تعداد 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار، در 6 گروه و به تعداد 5 عدد در هر گروه، انتخاب شدند. گروه اول، دوم و سوم به عنوان کنترل نگهداری شدند، و در جیره غذایی آن ها فقط از کنسانتره استفاده شد. گروه چهارم به عنوان درمان اول، 80 گرم کنسانتره و 300 گرم یونجه را به مدت 30 روز دریافت کردند. گروه پنجم به عنوان درمان دوم، مقدار 80 گرم کنسانتره و 300 گرم یونجه را به مدت 45 روز دریافت کردند و گروه ششم به عنوان درمان سوم، 80 گرم کنسانتره و 300 گرم یونجه را به مدت 60 روز دریافت کردند. پس از پایان هر دوره، موش ها آسان کشی و هیپوفیز و فوق کلیه آن ها جدا گردید وپس از بررسی های ماکروسکوپی، نمونه هایی حداکثر به ضخامت 5/0 سانتی متر تهیه و جهت ثبوت در فرمالین سایلین قرار داده شدند. از نمونه ها به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 میکرومتر تهیه و پس از رنگ آمیزی h&e و رنگ آمیزی اختصاصی pas مورد مطالعه هیستولوژیک و هیستومتریک قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که گیاه یونجه به عنوان یک گیاه فیتواستروژنیک، بر روی ساختار بافتی غده هیپوفیز و فوق کلیه اثرات قابل توجهی دارد. این مطالعه نشان داد که استفاده از این گیاه در گروه تحت درمان اول، دوم و سوم، در مقایسه با گروه کنترل باعث افزایش معنی دار تعداد سلول های اسیدوفیل و بازوفیل در غده هیپوفیز شده و همچنین در مطالعه غده فوق کلیه، افزایش معنی دار ضخامت کپسول در گروه تحت درمان دوم وافزایش اندازه ناحیه گلومرولوزا در گروه تحت درمان اول، دوم و سوم در مقایسه با گروه کنترل، مشاهده گردید. اندازه سلول های اسفنجی نیز در گروه درمانی دوم و سوم به طور معنی داری افزایش داشت و واکوئوله شدن در این سلول ها به وضوح دیده شد. می توان گفت استفاده از این گیاه در جیره غذایی موش های صحرایی به مدت 60 روز و 300 گرم روزانه باعث افزایش سلول های آدنوهیپوفیز و افزایش لایه های قشر و مرکز غده فوق کلیه شده است.

ساختار و فعالیت بسیاری از ارگان ها در اثر دیابت تغییر می کند. دو غده پانکراس و فوق کلیه به عنوان اعضای مهمی از سیستم درون ریز تحت تاثیر دیابت قرار می گیرند. گیاه آلوئه ورا دارای اثرات هیپوگلیسمیک بوده و ممکن است اثرات سوء دیابت ملیتوس را در غدد پانکراس و فوق کلیه کاهش دهد. در پژوهش حاضر اثرات محافظتی این گیاه بر ساختار غدد پانکراس و فوق کلیه بررسی شده است. بدین منظور تعداد 60 سر موش صحرایی نر بالغ به شکل تصادفی به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند: 1- گروه شاهد که هیچ گونه درمانی دریافت نکردند، 2- گروه موش های دیابتی (با داروی استرپتوزوتوسین mg/kg 65 ، قند خون بالاتر از mg/dl 250، دیابتی محسوب می شدند)، 3- گروه موش های دیابتی دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg 400 روزانه، خوراکی)، 4- گروه موش های دیابتی دریافت-کننده انسولین (10 واحد به ازای هر موش، روزانه)، 5- گروه موش های سالم دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg 400 روزانه، خوراکی). از تمامی گروه های فوق، در دو زمان 15 و 30 روز پس از دیابتی شدن نمونه گیری به عمل آمد. پس از طی دوره آزمایش، ابتدا وزن و قند خون موش ها اندازه گیری، سپس آسان کشی و غدد پانکراس و فوق کلیه جدا گردید. از نمونه های پانکراس و غده فوق کلیه راست به روش معمول تهیه مقاطع بافتی، برش هایی به ضخامت 5 تا 6 میکرومتر تهیه و با روش های هماتوکسیلین- ائوزین و آلدهید فوشین رنگ آمیزی شدند. به دنبال ایجاد دیابت تعداد، قطر کوچک و بزرگ جزایر لانگرهانس پانکراس به شکل معنی داری کاهش پیدا کردند (05/0?p). تعداد سلول های بتا جزایر لانگرهانس نیز به شکل معنی داری در موش های صحرایی دیابتی کاهش یافت (001/0=p). در موش های صحرایی دیابتی دریافت کننده ژل آلوئه ورا و انسولین قطر بزرگ جزایر لانگرهانس و تعداد سلول های بتا این جزایر به شکل معنی داری افزایش پیدا کردند (05/0?p). در غده فوق کلیه موش های صحرایی دیابتی، ضخامت لایه فاسیکولاتا افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل پیدا کرده بود (05/0?p). همچنین اندازه سلول-های اسفنجی ناحیه فاسیکولاتا به شکل معنی داری در موش های صحرایی دیابتی افزایش یافته بود (05/0?p). متعاقب تجویز آلوئه ورا و انسولین در موش های صحرایی دیابتی ضخامت لایه فاسیکولاتا به شکل معنی داری کاهش یافته است (05/0?p). علاوه بر این، ژل آلوئه ورا موجب کاهش قند خون و افزایش وزن موش های صحرایی دیابتی گردید. این نتایج نشان داد که اگر آلوئه ورا به عنوان یک داروی هیپوگلیسمیک استفاده شود، می تواند اثرات سودمند و محافظتی بر روی بافت غدد پانکراس و فوق کلیه داشته باشد.

ساختار و فعالیت بسیاری از ارگان ها در اثر دیابت تغییر می کند. گیاه آلوئه ورا دارای اثرات هیپوگلیسمی بوده و ممکن است اثرات سوء دیابت ملیتوس را در غده تیروئید کاهش دهد. در پژوهش حاضر اثرات محافظتی این گیاه بر ساختار و عملکرد غده تیروئید موش های صحرایی دیابتی بررسی شده است. بدین منظور تعداد 60 سر موش صحرایی نر بالغ به شکل تصادفی به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند: 1- گروه شاهد موش های سالم که هیچ گونه درمانی دریافت نکردند، 2- گروه موش های دیابتی با داروی استرپتوزوتوسین بصورت تزریق داخل صفاقی mg/kg 65 ( قند خون بالاتر از mg/dl 250، دیابتی محسوب می شدند) 3- گروه موش های دیابتی دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg 400 روزانه، خوراکی)، 4- گروه موش های دیابتی دریافت کننده انسولین (10 واحد به ازای هر موش، روزانه)، 5- گروه موش های سالم دریافت کننده آلوئه ورا (mg/kg400 روزانه، خوراکی). از تمامی گروه های فوق، در دو زمانی 15 و 30 روز پس از دیابتی شدن نمونه گیری به عمل آمد. پس از طی دوره آزمایش، ابتدا وزن و قند خون موش ها اندازه گیری، سپس آسان کشی و غده تیروئید همراه با قسمتی از نای جدا گردید و نمونه هایی به ضخامت 5/0 سانتی متر برداشته و به روش معمول تهیه مقاطع بافتی برش هایی به ضخامت 6-5 میکرومتر تهیه گردید. برش ها به روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. تعداد فولیکول ها، قطر فولیکول های بزرگ و کوچک و تعداد فولیکول های بزرگ اطراف غده، به شکل معنی داری در گروه دیابتی کاهش پیدا کردند (05/0?p). قطر کپسول غده تیروئید، ابعاد غده تیروئید و ضخامت اپی تلیوم فولیکول ها نیز به شکل معنی-داری در موش های صحرایی دیابتی کاهش یافت (05/0?p). در موش های صحرایی دیابتی دریافت کننده ژل آلوئه ورا و انسولین تعداد فولیکول های بزرگ و کوچک، قطر فولیکول های کوچک و بزرگ و تعداد فولیکول های بزرگ اطراف غده تیروئید به شکل معنی داری افزایش پیدا کردند (05/0?p). قطر کپسول غده تیروئید، ابعاد غده تیروئید و ضخامت اپی تلیوم فولیکول های تیروئیدی در موش های صحرایی دیابتی دریافت کننده انسولین و آلوئه ورا به شکل معنی داری افزایش پیدا کردند(05/0?p). سطح هورمون های3t و 4t در موش های صحرایی دیابتی به شکل معنی داری کاهش پیدا کردند (05/0?p). متعاقب دریافت انسولین و آلوئه ورا در موش های دیابتی، سطح هورمون های 3t و 4t به شکل معنی داری افزایش یافت (05/0?p). علاوه بر این، ژل آلوئه ورا موجب کاهش قند خون و افزایش وزن موش های صحرایی دیابتی گردید. این نتایج نشان داد که اگر آلوئه-ورا به عنوان یک داروی هیپوگلیسمی استفاده شود، می تواند اثرات سودمند و محافظتی بر روی بافت و عملکرد غده تیروئید داشته باشد.

هدف از این تحقیق، بررسی اثر ملاتونین بر میزان هورمون های گونادوتروپین و استروئیدی و عملکرد تخمدان میش عربی در خارج از فصل تولیدمثل بود. بدین منظور، تعداد 16 رأس میش عربی 2 تا 4 ساله (با میانگین وزن 5±35 کیلوگرم) غیرآبستن و غیرشیرده انتخاب شده و در یک طرح کاملاً تصادفی به 2 گروه آزمایشی تقسیم شدند. این تحقیق از اوایل دی تا اواسط اسفند انجام شد. در یک گروه به عنوان کنترل هیچ گونه درمانی صورت نگرفت و به میش های گروه دیگر یک عدد رگولین (سوا پارس، ایران) که حاوی 18 میلی گرم ملاتونین بود، در قاعده گوش به صورت زیرجلدی کاشته شد. طول دوره ی آزمایش از روز کاشت ملاتونین به مدت 10 هفته بود و هر 14 روز یک نوبت خونگیری از ورید وداج دام ها انجام شد. در پایان دوره نیز 3 رأس دام از گروه کنترل و 4 رأس دام از گروه کاشت ملاتونین جهت مطالعه بافت شناسی تخمدان کشتار گردیدند. . با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق بنظر می رسد که استفاده از هورمون ملاتونین بر پارامترهای تولیدمثلی میش عربی در شرایط خارج فصل تولیدمثلی موثر می باشد.

دیابت یک بیماری شایع متابولیکی بوده و یکی از عوارض آن، اختلال تولید مثلی از جمله کاهش باروری است. به نظر می رسد بخشی از این اثرات مربوط به افزایش استرس اکسیداتیو و کاهش کارایی دفاع آنتی اکسیدانی باشد. همچنین آلوئه ورا دارای خاصیت کاهش دهندگی قند خون و آنتی اکسیدانی است.لذا هدف از این مطالعه، تغییرات بافتی بیضه و هیپوفیز متعاقب ایجاد دیابت و به دنبال مصرف ژل آلوئه ورا بررسی شده است.