نام پژوهشگر: مجتبی منشی زاده
ابوالقاسم محرابی مجتبی منشی زاده
در فصل اول، اهداف تحقیق بیان می شوند: 1)توصیف کاملی از ‘خود اصلاحی’ و انواع آن، 2)بررسی ‘قلمرو بازیابی’ در زبان فارسی و بسامد نسبی بازیابی انواع سازه های متفاوت، 3)بررسی ‘بازیابی’ و ‘جایگزینی’ در صرف مقید، 4)بررسی الگوهای نحوی خود اصلاحی جایگزینی، 5)بررسی الگوهای نحوی خود اصلاحی ‘افزایش’ و ‘حذف’، 6)بررسی روابط بین الگوهای خود اصلاحی و ویژگیهای رده شناختی. با توجه به این اهداف سه سوال اصلی مطرح می شود: ) چه نوع ‘خود اصلاحی هایی’ در محاوره زبان فارسی رخ می دهد؟ 2)‘قلمرو بازیابی’ در زبان فارسی چیست؟ 3)چه رابطه ای بین ‘اصلاح’ با دیگر ‘ویژگیهای رده شناختی’ زبان فارسی وجوددارد؟ فصل دوم به پیشینه تحقیق اختصاص دارد. در تاریخچه مطالعاتی اساساً به سه موضوع اصلی پرداخته شده است: (1) ویژگیهای ساختاری و عملکردهای اصلاحی آنها، (2) سازمان نحوی خوداصلاحی (3) مطالعات بینازبانی برای تعیین میزان ‘قلمرو بازیابی’ با توجه به ویژگی های نحوی و رده شناختی زبانها. مطالعاتی در زبان شناسی رایانه ای و روانشناسی زبان نیز صورت پذیرفته است. در فصل سوم به مفاهیم و مبانی نظری و روش انجام تحقیق پرداخته می شود. چارچوب اتخاذ شده ‘تجزیه وتحلیل گفتگو’ است. این تحقیق، به بررسی مورد به مورد نمونه های خوداصلاحی براساس مفاهیم و اصول تجزیه وتحلیل زبان شناختی سنتی و اصول تجزیه وتحلیل گفتگو پرداخته می شود. پیکره از چهار ساعت و پنجاه دقیقه گفتگوی تعاملی واقعی تشکیل شده است. بنابراین، اولین گام، مجهزشدن به داده های آوانگاری شده از این گفتگوهاست. دومین گام، کشف نمونه های ‘خوداصلاحی’ در آن داده ها بر اساس خصوصیات صوری است. سومین گام، تجزیه وتحلیل خوداصلاحی براساس خصوصیات نقشی است. در گام بعدی، تمام نمونه های قابل تشخیص، در متن های آوانگاری برجسته و آن بخش از متن که دربردارنده خوداصلاحی می باشد، به منظور ارائه پایه و مبنایی برای تجزیه وتحلیل های کامل و دقیق، برگزیده و به همراه صدای آن بخش در ‘برنامه فایل میکر 7’ قرارداده می شود. برای هر نمونه از خوداصلاحی ها یک سابقه و شماره واحدی وجوددارد و مشخصه های مربوط به آن کدگذاری می شود. مجموعاً 500 نمونه به این طریق تجزیه وتحلیل می شوند که به عنوان "نمونه های کدگذاری شده" در این رساله مطرحند. پس از تجزیه وتحلیل داده ها در فصل چهارم و پنجم ، در فصل ششم، نتایج این تحقیق عنوان می شوند: از 500 نمونه بررسی شده، بازیابی ساده با200 مورد در مقام اول، جایگزینی ساده با 100 مورد در مقام دوم، ‘افزایش’ با 99 مورد در مقام سوم، جایگزینی قابدار با 59 مورد در مقام چهارم و تولید دوباره ساده با 15مورد، حذف با 14مورد و تولید دوباره قابدار با 9 مورد از نظر تعداد و درصد رخداد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند. در این زبان، هیچگونه خود اصلاحی ساختواژی اتفاق نیفتاده و جایگزینی هم به صورت بی قاب و هم به صورت قابدار رخ داده که از نظر تعداد و درصد، شکل ساده آن مرجح است. هیچ موردی در خصوص عملکردهای اصلاحی افزایش و حذف ثبت نشد که بدون بازیابی باشد. این فرضیه که قلمرو بازیابی در سطح بند است، ردشد. زیرا از تعداد 500 نمونه، 449 مورد در سطح سازه و فقط 51 مورد به صورت ترکیبی رخ داده که از این تعداد فقط در چهار مورد فعل با نهاد ترکیب شده است. و آخر اینکه، ‘الگوهای خود اصلاحی’ در زبان فارسی تحت تأثیر ‘ویژگی های رده شناختی’ این زبان قرارندارند.