نام پژوهشگر: حشمتالله رحیمیان
علی قنبری نادعلی باباییان جلودار
تنوع ژنتیکی 44 ژنوتیپ نارنگی انشو شامل درختان کاشته شده در باغات استان مازندران و همچنین نمونه های استاندارد موجود در کلکسیون های ژرم پلاسم مرکبات مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، با استفاده از 10 جفت آغازگر اختصاصی ssr و 3 جفت آغازگر its و همچنین 7 خصوصیت مورفولوژیک، تنوع ژنتیکی نمونه ها، ارزیابی و بر اساس آن ژنوتیپ های مورد مطالعه دسته بندی شدند. بیشترین فراوانی آلل با تعداد 8، توسط نشانگرهای sscp و کمترین آنها با تعداد 5 الل، توسط نشانگرهای its تشخیص داده شدند. ژنوتیپ های نامشخص و ژنوتیپ های استاندارد وازه، بیشترین تشابه ژنتیکی به مقدار 97/0را نشان دادند، در حالیکه کمترین تشابه (78/0) بین ژنوتیپ های اُواری و ژنوتیپ های شاهد (نارنگی های غیرانشو) مشاهده گردید. متوسط محتوای اطلاعات چندشکلی (pic) حدود 81/0 برای نشانگرهای ssr مشاهده شد و این میانگین برای نشانگرهای its حدود 84/0 برآورد گردید. آزمون تجزیه به مولفه های اصلی (pca) با هر دو نشانگر نشان داد که نشانگرهایssr با 4 و its با 3 مولفه اولیه توانستند 80 درصد از تغییرات را توجیه کنند. نمودارهای پراکنش دوبعدی و سه بعدی نشان دادند که نشانگرهای its توانستند ژنوتیپ های انشو را از نارنگی های شاهد غیرانشو متمایز کنند، اما نتوانستند ارقام مختلف انشو را از هم تفکیک کنند. در مقابل، نشانگرهای ssr توانایی تفکیک ارقام مختلف انشو را دارا بوده و قادر به نشان دادن تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های داخل گروه انشو بودند. آزمون تجزیه کلاستر با داده های حاصل از نشانگرهایits ، جمعیت مورد مطالعه را در 3 خوشه مجزا طبقه بندی کرد در حالیکه با استفاده از نشانگرهای ssr در 4 خوشه مجزا طبقه بندی شدند. در هر دو تجزیه کلاستر، ژنوتیپ های شاهد در یک گروه، ژنوتیپ های مختلف اُواری در گروهی مجزا و ژنوتیپ های رقم وازه به همراه ژنوتیپ های انشوی محلی نامشخص در گروهی دیگر قرار گرفتند. نشانگرهای sscp در تشخیص تفاوت های ژنتیکی کوچک بین ژنوتیپ های داخل گروه ها بیشترین کارایی را داشتند و نشانگرهای its در مطالعه روابط خویشاوندی گروه های مورد بررسی کارایی بیشتری نشان دادند. بر اساس نتایج این تحقیق، تنوع ژنتیکی متوسطی در نارنگی های انشوی استان مازندران مشاهده شد و همچنین مشخص گردید بیشتر این ژنوتیپ ها به رقم استاندارد وازه نزدیک بوده و شباهت کمتری با رقم اُواری داشتند. با وجوداینکه نشانگرهای مورفولوژیک تنوع ژنتیکی بالایی را در ارقام انشو نشان دادند اما نتواشتند این ارقام را از یکدیگر متمایز کنند که دلیل آن را می توان دخالت اثرات محیطی غیرقابل توارث و اختلاط آن با اثرات ژنتیکی قابل توارث دانست. نتایج این تحقیق نشان داد نشانگرهای مولکولی its و sscp دربررسی تنوع و طبقه بندی ژنوتیپ های ارقام انشو کارایی خوبی داشتند درصورتیکه داده های حاصل از نشانگرهای مورفولوژیک چنانچه توسط نشانگرهای مولکولی تأیید شوند قابل استفاده خواهند بود.
سید هادی قاسمی غلامرضا احمدیان
فعالیت ضد قارچی کیتیناز های ترشح شده از bacillus pumilus sg2 پس از کلون کردن در e. coli، خالص سازی با ستون نیکل و سنجش فعالیت کیتینازی، روی قارچ ها و باکتری های مهم بیماریزای گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت و اثرات بازدارندگی این کیتینازها اثبات شد.
ساره بقایی راوری حشمت الله رحیمیان
جنس پکتوباکتریوم ( pectobacterium) متعلق به خانواده انتروباکتریاسه (enterobacteriaceae)، از عوامل مهم بیماریزا در گونه های متعلق به 35 درصد از راسته های گیاهی نهاندانه می باشد. گونه ها و زیرگونه های این جنس باعث ایجاد پوسیدگی نرم ، ساق سیاه، نکروز آوندی، پژمردگی و لکه برگی روی طیف وسیعی از گیاهان تک لپه و دو لپه می شوند. با وجود مطالعات قابل توجه در دنیا بر روی pectobacterium های جدا شده از گیاهان مختلف به خصوص سیب زمینی و در سطح محدودتری گیاهان زینتی- آپارتمانی، تحقیق جامعی در زمینه تاکسونومی و فیلوژنی اعضای این جنس در ایران انجام نگرفته است. بنابراین در سالهای 1386 و 1387، هفتاد و یک جدایه متعلق به جنس pectobacterium از غده های سیب زمینی آلوده انبارهای استان خراسان شمالی و برگها و ساقه های بیمار گیاهان زینتی گلخانه ای از استانهای گلستان، گیلان و مازندران جداسازی شد. در بررسی حاضر جدایه ها با مجموعه ای از روشهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، بررسی نقوش پروتئین های سلولی، بیماریزای ، تعیین مقدماتی دامنه میزبانی، انگشت نگاری dna ی ژنومی، واکنش زنجیره ای پلیمراز با آغازگرهای اختصاصی، تعیین توالی ژنهای rna ی ریبوزومی، تکثیر و هضم آنزیمی ناحیه جداکننده رونویسی شونده داخلی (its) و آنالیز توالی چند ژنی مورد بررسی پلی فازی قرار گرفتند. با استفاده از داده ها ی پلی فازی، چهار گونه و یک زیر گونه از جنس پکتوباکتریوم شناسایی شد که یک گونه آن برای ایران و احتمالا دو گونه آن برای دنیا جدید می باشند. بر اساس یافته های این تحقیق، گونه های pectobacterium wasabiae ، p. atrosepticum و زیرگونه p. carotovorum subsp. carotovorum به عنوان عوامل مولد پوسیدگی نرم سیب زمینی در انبارهای شمال شرق کشور، تشخیص داده شدند. بیمارگر p. wasabiae برای اولین بار از ایران گزارش می شود. همچنین علاوه بر زیر گونه p. c. subsp. carotovorum، جدایه هایی از گیاهان زینتی گلخانه های شمال ایران شناسایی شدند که با هیچ یک از گونه های توصیف شده این جنس شباهت کافی نداشته و به نظر میرسد احتمالا دوگونه جدید از pectobacterium باشند. نامگذاری و توصیف کامل تر این دو گونه نیاز به مطالعات تکمیلی هیبریداسیون dna دارد. به نظر می رسد از میان هشت روش تشخیصی به کار برده شده مقایسه توالی چند ژنی به عنوان کاراترین ابزار در بررسی تاکسونومی و فیلوژنی گونه ها و زیر گونه های pectobacterium باشد. تلفیق نتایج بدون ابهام حاصل از توالی چند ژن خانه دار به همراه ویژگی های کلیدی فنوتیپی، تشخیص اختصاصی و نقوش قطعات حاصل از تکثیر ناحیه جداکننده رونویسی شونده داخلی (its) می تواند در تعیین و شناسایی گونه های جدید جنس pectobacterium راه گشا باشد.