نام پژوهشگر: فرج‌الله شهریاری

بهینه سازی انتقال ژن gus به نخود به روش باززایی غیرمستقیم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1389
  مرتضی محمدپور   عبد الرضا باقری

نتایج مطالعات انجام شده روی انتقال ژن به نخود (cicer arietinum l.) نشان می دهد که انتقال ژن به روش باززایی غیرمستقیم از طریق کالوس در این گیاه با موفقیت کمی همراه بوده است. القای نامناسب کالوس و باززایی دشوار از دلایل این عدم موفقیت می باشد. این تحقیق با هدف امکان سنجی انتقال ژن گزارشگر gus و باززایی غیرمستقیم در سه ژنوتیپ نخود mcc496، mcc763 و mcc798 که در مطالعات انجام شده پیشین بهترین شرایط باززایی غیرمستقیم را دارا بودند، انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که محیط کشت پایه دارای نمک‏های ms و ویتامین‏های b5 به همراه هورمون های naa وbap محیط کشت مناسبی جهت القای کالوس از ریزنمونه جنین در این ژنوتیپ ها می باشد. استفاده از مواد بازدارنده قهوه ای شدن مانند زغال فعال به میزان 5/0 گرم در لیتر یا اسید آسکوربیک به میزان 125/0گرم در لیتر و یا pvp به میزان 5/0گرم در لیتر به طرز معنی داری از قهوه ای شدن کالوس ها جلوگیری کرد. واکشت کالوس ها در محیط کشت های باززایی، کالوس های جنین زا تولید نمود ولی از آنها جنین سوماتیکی بدست نیامد. بررسی فلوسایتومتری این کالوس ها نشان داد که به دلیل پلی پلوئیدی توانایی کمی برای باززایی دارند. نتایج مربوط به انتقال ژن نشان داد که تیمارهای تلقیح 5، 10 و 15 دقیقه به همراه هورمون هایbap و naa بهترین نتیجه را در محیط هم کشتی داشت. حضور حداقل یک نسخه از ژن gus و بیان آن در کالوس هر سه ژنوتیپ با آزمون های pcr و هیستوشیمیایی تایید شد. درصد تراریزش با ژن گزارشگر gus به طور میانگین 6/0 درصد بود. با توجه به پاسخ نسبتا مشابه هریک از ژنوتیپ‏ها به انتقال ژن، به نظر می رسد که این نتایج می تواند به عنوان یک راهبرد جهت پروژه‏های انتقال ژن در این ژنوتیپ ها مورد استفاده قرار گیرد.

امکان مطالعه الگوی باندی پروتئین های ذخیره ای نخود، جهت بکارگیری آن در تعیین تنع و مقاومت به خشکی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم کشاورزی 1386
  علی اسدیان   فرج الله شهریاری

حبوبات دانه های خشک خوراکی هستند که به خانواده بقولات تعلق دارند. دانه های رسیده آنها 18 – 32 % پروتئین دارند. یکی از مهمترین پروتئین های بذر پروتئین های ذخیره ای هستند این پروتئین ها در مرحله اواسط رسیدن، در دانه انباشته شده و در مرحله جوانه زنی، ازت و گوگرد لازم را در اختیار جنین بذر قرار می دهند. در این مطالعه 30 رقم مختلف نخود از جنس c. arietinum l. از نمونه های موجود در کلکسیون پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی انتخاب و تنوع موجود بین آنها با استفاده از تکنیک sds-page مورد بررسی فرار گرفت. پس از عکس برداری از ژل و مطالعه الگوی باندی22 مکان باندی تعیین گردید که فقط در 12 مکان شاهد پلی مورف بودیم. با توجه به حضور یا عدم حضور باندها، فاصله ژنتیکی بین ارقام با استفاده از ضریب .....

برسی اثر کادمیوم بر ساختارdna گندم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1390
  اکبر عظیمی   فرج الله شهریاری

چکیده بررسی اثر کادمیوم (cd) بر ساختار dnaی گندم (triticum aestivum l. )با استفاده از نشانگر(مارکر) rapd در سال های اخیر گیاهان مختلفی به عنوان بایواندیکاتورbioindicators)) یا شاخص های زیستی مورد استفاده قرار گرفته اند و چندین آزمایش برای ارزیابی اثرات ژنوتوکسی آلودگی های محیطی روی موجودات گیاهی انجام گردیده است. محققان از گیاهانی مانند آرابیدوپسیس (arabidopsis thaliana) و جو ((hordeum vulgar به عنوان شاخص زیستی استفاده کرده اند و توانسته اند تغییرات dnaی آنها را با استفاده از مارکرها شناسایی کنند. این تحقیق بر روی گندم به عنوان یک گیاه مهم که نیاز روزانه غذایی بشر را تامین و در سلامت انسان نقش ویژه ای را ایفا می کند انجام شد. هدف از این تحقیق بررسی اثر غلظت های مختلف عنصر کادمیوم بر مقدار پروتئین های قابل حل ریشه، بررسی برخی تغییرات رشدی و تغییرات احتمالی ایجاد شده در ساختار dnaی آن با استفاده از مارکر rapd بود. در این مطالعه گیاهچه های گندم به عنوان بایواندیکاتور یا شاخص زیستی برای تشخیص اثر ژنوتوکسی آلودگی های کادمیومی در محدوده غلظت های 120-0 ppm مورد استفاده قرار گرفته است. اثرات محدود کنندگی کادمیوم بر روی جوانه زنی، طول ریشه ها، ارتفاع گیاه و پروتئین های قابل حل ریشه با افزایش غلظت کادمیوم مشهود بود. تغییرات dna بدست آمده از ریشه ها با استفاده از مارکر rapd به صورت تغییر در تعداد باندهای حاصل از الکتروفورز، ظهور یا ناپدید شدن باندها در غلظت های به کار گرفته شده مشاهده گردید. در مطالعات پیشین بروز تنوع در باندهای dna در غلظت های بالای ppm30 گزارش شده بود، اما در مطالعه اخیر تنوع باندی ایجاد شده در غلظت ppm 5 نیز مشاهده شد. این مطالعه نشان داد که پایداری dna در برابر آلودگی های کادمیومی بالای ppm5 به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار می گیرد و این تغییرات را می توان با مارکر مولکولیrapd مشخص و ردیابی کرد. بنابراین تغییرات ناشی از اثرات کادمیوم بر روی dna می تواند تا حدودی از طریق این مارکر مشخص شود. همچنین اثر غلظت های 0 تا 20 ppm از کلراید کادمیوم برای بررسی اثر این فلز سنگین بر روی الگوی باندی پروتئین های ذخیره ای گندم (موثر در کیفیت نانوایی گندم) مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه بررسی این بود که این عنصر نتوانست تغییری را در الگوی باندی پروتئین های ذخیره ای با وزن مولکولی بالا (گلوتنین) ایجاد کند اما تغییراتی در شدت باندهای پروتئین های ذخیره ای با وزن مولکولی کم دیده شد. کلمات کلیدی: بایواندیکانورها، ژنوتوکسی، کادمیوم، گندم، مارکر rapd

بررسی امکان تاخیر فرایندهای پیری در بافتهای گل، از طریق کاهش بیان ژن ein2 با استفاده از تکنیک آنتی سنس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  امین میرشمسی کاخکی   فرج الله شهریاری

هورمون گیاهی اتیلن طیف گسترده ای از فرایندهای گیاهی را نظیر رشد، جوانه زنی، گلدهی، ریزش اندامها، تشکیل ریشه های جانبی، توسعه بافت برگ، رسیدگی میوه و پیری بافتها بعد از لقاح را تنظیم می کند. پیری بافت گل یکی از فرایندهای تکاملی است که اتیلن در آن نقش کلیدی بازی می کند. نشان داده شده که افزایش کلیماکتریک مقادیر درون زاد اتیلن در گلها، یک نقش تنظیمی در حوادث متعاقب منجر به مرگ در برخی بافتهای زایشی می گردد. تغییر در پاسخدهی به اتیلن در حین تکوین، عمدتا با تغییر در مسیر انتقال پیام میانجی گری می گردد، که بخش اصلی مجموعه حوادث منجر به پیری بافت زایشی را شامل می شود. موتاسیون غیرکارکردی ein2 عدم حساسیت به اتیلن را در آرابیدوپسیس نشان داده که این امر بیانگر نقش ضروری ein2 در مسیر انتقال پیام اتیلن است. اخیرا ein2 در برخی گیاهان خانواده سولاناسه شناسایی شده است. از آنجایی که ein2 به عنوان یک تنظیم کننده مثبت، نقشی محوری در مسیر انتقال پیام اتیلن ایفا می کند، در مطالعه حاضر الگوی بیان این ژن بررسی گردید و نسبت به همسانه سازی آن در گیاهان اطلسی و توتون اقدام شد. آغازگرهای مورد استفاده برای تکثیر ein2 بر اساس توالیهای گزارش شده موجود در بانکهای اطلاعاتی مربوط به گونه های مختلف طراحی گردید. آنالیز بیان ژن نشان داد که رونوشتهای ein2 در بافتهای گیاهی مختلف حضور داشته، و بیشترین سطح بیان ژن در خامه/کلاله و تخمدان قابل مشاهده است. همچنین آنالیز بیان ژن با هدف بررسی نقش فاکتورهایی مانند گرده افشانی، قندها، اسید آبسیزیک، acc در مسیر بیوسنتز و انتقال پیام اتیلن در اطلسی انجام شد. نتایج نشان داد که قند گلوکز یک نقش مهم در تنظیم فرایند پیری مرتبط با اتیلن در بافت گل بازی می کند. به منظور درک بهتر، با استفاده از تکنیک آنتی سنس این ژن در گیاه توتون با هدف بررسی بهتر نقش آن در فرایند پیری بافت برگ و گل خاموش گردید. برای این منظور یک ناحیه 1/1 کیلوبازی ژن ein2 (مربوط به نواحی 906 تا 2018 جفت بازی) در یک ناقل دوگانه تحت پروموتر s35 و ناحیه خاتمه دهنده nos در جهت آنتی سنس کلون گردید. میزان کاهش در حساسیت و پاسخ به اتیلن (متوسط تا زیاد) با بررسی سطح بیان فاکتور رونویسی eil1 در پایین دست ژن ein2 ، مورد ارزیابی قرار گرفت. گیاهان توتون تراریخته با کاهش بیان در ژن ein2، به لحاظ برخی فرایندهای فیزولوژیک با گیاهان شاهد مورد مقایسه قرار گرفتند. این گیاهان بطور معنی داری تاخیر در بروز پیری در بافت برگ، بسته شدن روزنه ها و افزایش در طول هیپوکوتیل در زیست سنجی اتیلن را در مقایسه با گیاهان شاهد نشان دادند. با این حال تغییرات معنی دار در تاخیر فرایند پیری بافت گلبرگ در این گیاهان مشاهده نشد. همچنین گیاهان تراریخته برخی فنوتیپهای نامطلوب نیز نشان دادند. در مجموع نتایج نشان داد که ein2 در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیک در حین تکوین گیاه نقش اساسی داشته و با برخی تنظیم کننده های رشد نظیر aba اثرات متقابل دارا می باشد.